Võ Xuân Sơn - Tỉnh táo, khéo léo, khiêm tốn

Diễn tiến của dịch cúm Tàu gần đây trên thế giới đang hết sức căng thẳng. Trong cái thế giới phẳng hiện nay, Việt Nam không thể là một ốc đảo cô lập với thế giới được. Chắc chắn, dịch sẽ bùng phát tại Việt Nam. Chỉ là vấn đề thời gian mà thôi.

Vấn đề bây giờ là làm sao để hạn chế thiệt hại đến mức thấp nhất. Thiệt hại do cúm Tàu gây ra không đơn thuần là số người nhiễm, số người tử vong, mà còn là ảnh hưởng của nó lên nền kinh tế, số doanh nghiệp phải đóng cửa, số người thất nghiệp, mức tăng trưởng kinh tế...

Để hạn chế thiệt hại về người, chúng ta phải làm sao để hệ thống y tế không bị quá tải. Muốn vậy, chúng ta phải khống chế con số, và tốc độ lây nhiễm trong tầm kiểm soát. Và quan trọng nhất, chúng ta phải có phương án bảo vệ hệ thống y tế. Nếu hệ thống y tế bị sụp đổ, có nghĩa là chúng ta bị "vỡ trận". Khi đó, mọi con số khác đều không còn ý nghĩa gì.

Mặc dù chính quyền có những động tác hạn chế thông tin, nhưng có vẻ như việc ưu tiên tiêm vaccine cho các bệnh viện tuyến đầu đã không được coi trọng. Nếu không đánh giá đúng tầm mức quan trọng của ngành y trong giai đoạn này, nếu cứ cái gì cũng tập trung cho hệ thống chính trị, tất cả chúng ta sẽ phải trả giá, bao gồm cả hệ thống chính trị.

Điều này đã đúng đối với cường quốc kinh tế số 1 thế giới, khi Tổng thống Trump mất chức, mà nguyên nhân có lẽ có sự góp phần không nhỏ từ việc dịch cúm Tàu bùng phát. Thật tiếc, việc bảo vệ hệ thống y tế, giúp nó tránh bị sụp đổ lại phụ thuộc vào các quyết định của hệ thống chính trị, không phụ thuộc vào nguyện vọng của người dân, thậm chí, không phụ thuộc vào sự cố gắng của ngành y.

Tất nhiên, nếu hạn chế được số lượng người nhiễm cúm Tàu và tử vong do cúm Tàu mà để nền kinh tế suy sụp, thì những hệ lụy của nó cũng sẽ không thua kém mấy so với việc hệ thống y tế bị quá tải. Do vậy, khi nào thì lock down, khi nào thì nới lỏng... là cả một nghệ thuật. Chính quyền, với sự tham mưu của y tế, cần phải đưa ra các quyết định sáng suốt.

Một điều cực kỳ quan trọng, là vừa bảo vệ lực lượng y tế, nhưng vừa phải đánh giá đúng và nâng cao năng lực của ngành y Việt Nam. Việc vừa qua, ổ dịch ở Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương được phát hiện nhờ các bạn Lào, đã là một cảnh báo về năng lực của chúng ta. Không biết kết quả cả các trường hợp xét nghiệm dương tính lần 1 ở Campuchia diễn tiến ra sao rồi, nhưng chúng ta cần hạn chế bớt những suy nghĩ cho rằng chúng ta đang giỏi hơn thế giới.

Tỉnh táo, khéo léo, khiêm tốn, và đánh giá đúng mức về vai trò của y tế, sẽ giúp chúng ta có những bước đi đúng đắn.

VÕXUÂN SƠN 07.05.2021