Nguyễn Đức Hiển - Nước mắt tuyến đầu

Chiều thứ Ba 25-5, trang cá nhân của thạc sĩ Phạm Thị Nguyệt Quyên, Trưởng phòng Công tác xã hội Bệnh viện Nhiệt Đới Trung ương có những lời kêu gọi khi một loại vật tư đặc chủng (quả cầu lọc máu hiệu quả cho bệnh nhân Covid) đã hết.

1. ÁP LỰC CỨU SỐNG BỆNH NHÂN - CHÚNG TÔI PHẢI LÀM SAO?

Bệnh viện có tiền để mua, nhưng theo quy định thì phải qua đấu thầu, mà chờ đấu thầu thì bệnh nhân nguy hiểm tính mạng. Nếu các nhà hảo tâm ủng hộ tiền vào tài khoản bệnh viện cũng không dùng tiền đó để mua được.

Lý do của tình trạng hết vật tư này là loại quả cầu lọc máu ấy hằng năm bệnh viện chỉ dùng hết 20-30 quả. Hiện nay, số bệnh nhân Covid nặng từ các tỉnh chuyển về nhiều, số ca suy hô hấp, thở máy, đặt nội khí quản tăng. Bệnh viện đã được hỗ trợ khẩn cấp 10 máy lọc máu liên tục để phục vụ bệnh nhân nặng. Số lượng bệnh nhân cần lọc máu tăng đột biến khiến toàn bộ vật tư quả lọc máu liên tục (loại bỏ cytokine, độc tố..) và thuốc chống đông máu Lovenox (enoxaparin) trong đấu thầu của năm 2021 đã sử dụng hết vì chỉ trong một tháng đã dùng nhiều gấp 5 lần cả năm bình thường.

Phòng Vật tư và Khoa Dược bệnh viện phải vay mượn hàng của các đơn vị cung cấp và khẩn trương làm thủ tục đấu thầu để mua bổ sung. Nhưng thật sự vay mượn cũng không thể quá số lượng quy định, bởi những quy định về đấu thầu rất ngặt nghèo. Trong đó có quy định về mặt thời gian đấu thầu bắt buộc không thể bỏ qua.

Chị Quyên viết:

"Chúng tôi không ngại khó, không ngại khổ, nhân viên y tế sẵn sàng trong bộ đồ phòng hộ 5-6 tiếng chăm sóc bệnh nhân nhưng nếu không đủ vật tư y tế và thuốc điều trị cho bệnh nhân thì là điều đáng buồn và thật sự trăn trở với đội ngũ nhân viên y tế. Nếu trong một tháng nữa mà không có vật tư cung cấp thì bệnh nhân sẽ ra sao?

Chúng tôi khẩn cầu xin các anh/chị nếu có ý định ủng hộ thì hãy chuyển nhu yếu phẩm thành vật tư y tế thiết yếu mà bệnh viện đang cần để cứu sống cho bệnh nhân nặng, đó là quả lọc máu và thuốc chống đông máu (những thứ mà bệnh viện không thể mua khi chưa thực hiện đấu thầu trong giai đoạn này).

Mỗi một quả lọc được chuyển đến sớm thì cơ hội sống của bệnh nhân tăng lên.

Hãy chung tay giúp chúng tôi cứu sống bệnh nhân".

Trong hai ngày, lời kêu gọi của chị Quyên đã được tiếp nối qua FB Đào Thị Thu Hà và được hàng trăm tài khoản FB khác chia sẻ. 50 quả cầu lọc máu đã được mua và chuyển về Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương.

2. ĐỪNG TRÓI TAY NGÀNH Y

Câu chuyện vật tư Y tế mà bệnh viện Nhiệt Đới Trung ương vừa gặp sẽ có thể diễn ra ở các tuyến đầu chống dịch như Bắc Ninh, Bắc Giang và những vùng dịch khác.

Cộng đồng các nhà hảo tâm có thể hỗ trợ như đã và đang hỗ trợ nhưng như vậy, y bác sĩ và các nhân viên y tế sẽ không thể chủ động. Họ có thể sẽ phải nhìn bệnh nhân tiên lượng nặng nhưng không thể cứu vì thiếu vật tư. Mà những bệnh nhân nguy kịch thì không thể chờ đợi đấu thầu với muôn ngàn thủ tục mua sắm công; đấu thầu bệnh viện.

Sao họ không dám xé rào? Một bác sĩ tối nay trò chuyện với tôi: "Chúng tôi sợ dịch thì kêu khấn xong, một năm sau lại quy tội thành sai hết. Khổ đủ đường. Nên ngay cả Bắc Ninh, Bắc Giang chỉ đi xin chứ ai có dám ký mua gì đâu?"

"Dịch âm ỉ trong cộng đồng, trong các bệnh viện cũng thế, nên không thể không xét nghiệm sàng lọc. Nhưng ngay cả xét nghiệm thì nếu không chặt chẽ cũng không được bảo hiểm y tế thanh toán vì cho rằng không có yếu tố dịch tễ".

Sao không ứng hàng trước rồi thanh toán sau theo kết quả thầu? Các công ty Dược và Vật tư y tế sẵn sàng mà?

Tôi hỏi câu này với một số bác sĩ. Họ đều nói bệnh viện công không dám lấy hàng trước đấu thầu vì nó còn liên quan đến bệnh án bệnh nhân Chừng bệnh nhân được cứu rồi, có thể lãnh đạo bệnh viện sẽ phải trả lời thanh tra: "Tại sao ngày này ông mới có kết quả đấu thầu mà ông lại trả tiền mua hàng từ tháng trước?"

Tất cả những quy định chặt chẽ ấy đều có lý, nhưng trong trường hợp bất thường và áp lực như đại dịch này, nó có thể khiến các bệnh viện bị hạn chế hiệu quả điều trị.

Diễn tiến dịch Covid-19 đang phức tạp và nguy hiểm. Khiên chắn lớn nhất, nhiệm vụ cứu dân đang trong tay ngành y.

Nếu không có chủ trương từ chính phủ và Bộ Y tế, những quy đinh chặt chẽ ấy sẽ làm chùn tay ngành y, run tay người ở Tuyến đầu.

------

Chiều 10-5, tại cuộc họp Thường trực Chính phủ với Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng chống Covid-19, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chỉ đạo: Giao Bộ Y tế và Bộ Tài chính khẩn trương trao đổi, thống nhất, hướng dẫn, tháo gỡ nhanh các vướng mắc về tài chính cho các hoạt động phòng chống dịch, phù hợp với tình huống khẩn cấp, bảo đảm công khai, minh bạch, Bộ Y thông tin, hướng dẫn về giá cả các loại trang thiết bị, máy móc, vật tư… để các địa phương có cơ sở triển khai; không để ách tắc về thủ tục ảnh hưởng tới tinh thần “chống dịch như chống giặc”.

Mong rằng sự quyết liệt của Thủ tướng sẽ giúp khai thông những nút thắt trên.

NGUYỄNĐỨC HIỂN 27.05.2021