Lê Xuân Nghĩa - Iran đã "cắn câu", điều gì diễn ra tiếp theo?

 

Sự leo thang đêm qua là chưa từng có, vì nó đánh dấu cuộc tấn công trực tiếp đầu tiên vào Israel từ lãnh thổ Iran. Hệ thống phòng không của Israel hoạt động hiệu quả đáng ngưỡng mộ, tránh được thương vong gần như tuyệt đối. Và lúc này, thế giới sẽ bị thu hút bởi phản ứng tiếp theo của Israel.

Các đồng minh của Israel có thể sẽ cố gắng gây áp lực lên Israel, thúc giục phản ứng có chừng mực hoặc kiềm chế để ngăn chặn leo thang thêm. Tuy nhiên, Israel nổi tiếng với sự quyết đoán và tính độc lập, khiến nước này trở thành quốc gia có đủ sự kiên quyết đáp trả trong những hoàn cảnh như vậy.

Israel hiểu rằng Mỹ đang ở thế nhạy cảm, với các cuộc bầu cử sắp tới có liên quan đến sự ủng hộ rộng rãi dành cho Israel trong giới quan chức dân cử và cử tri Mỹ. Ngoài ra, Mỹ có sự phụ thuộc đáng kể vào Israel ở khu vực Trung Đông và thế giới Ả Rập, điều này càng khiến Israel thêm động lực.

Việc khiến Iran buộc phải có sự leo thang này nằm trong tính toán và kế hoạch chiến lược của Israel. Israel dự đoán rằng cuộc tấn công vào Lãnh sự quán Iran sẽ khiến buộc Iran trả đũa trực tiếp để giữ thể diện mà không còn lựa chọn nào khác. Câu hỏi đặt ra là tại sao Israel lại cố tình khiêu khích Iran trả đũa?

Netanyahu đã nhiều lần nhấn mạnh cam kết ngăn chặn Iran có được năng lực hạt nhân. Đây có lẽ là lý do lớn nhất ông ta cố tình kích động sự leo thang của Iran, để Israel có phản ứng tương ứng và phù hợp với quyền tự vệ quốc gia được Liên Hiệp Quốc thừa nhận. Từ đó loại bỏ chương trình hạt nhân của Iran một cách hợp pháp, hoặc ít ra là không bị thế giới phản đối.

Điều quan trọng hơn nữa là, mặc dù Mỹ, Anh, Pháp luôn tuyên bố sẽ ngăn chặn việc Israel trả đũa Iran nhằm ngăn chặn xung đột leo thang ở Trung Đông. Nhưng thực tế thì Mỹ, Anh và Pháp cũng có mong muốn vô hiệu hóa chương trình vũ khí hạt nhân của Iran không kém Israel. Vì vậy, ai dám chắc rằng những quốc gia đó không nhân cơ hội này ngầm để Israel hành động. Và xem như việc đã rồi.

Rõ ràng là từ hàng chục năm nay, quyết tâm ngăn chặn Iran phát triển vũ khí hạt nhân của Israel, Mỹ, Anh và Pháp là rõ ràng và nhất quán. Vấn đề là cần có lý do để phần lớn thế giới có thể chấp nhận được, và Liên Hiệp Quốc cũng khó có thể phản đối hoặc ngăn chặn. Trong khi, Mỹ, Anh và Pháp vẫn xem như không sử dụng sức mạnh quân sự can thiệp vào vấn đề khu vực.

Ngoài ra, nếu Israel đáp trả Iran một cách nghiêm khắc thì gần như vô hiệu hóa sự hỗ trợ quân sự và tài chính dành cho Nga đến từ Iran.

Đó là suy nghĩ của tôi là vậy. Nó có thể sai, hoặc đúng. Vì vậy, chúng ta đành phải chờ điều gì sẽ diễn ra thôi.

Nhưng có một điều chúng ta thấy ngay được là cuộc tấn công đêm qua của Iran không chỉ thất bại hoàn toàn về mặt quân sự. Mà còn khiến đồng tiền Iran mất giá một cách kinh hoàng. Hôm nay đồng tiền Iran sụp đổ và tỉ giá hối đoái chính thức cán mốc 700.000 riyal ăn 1 đô la Mỹ.

Ảnh: Hệ thống phòng không “Mũi tên 2/3” tối tân của Israel.

LÊ XUÂN NGHĨA 14.04.2024