Nguyễn Văn Tuấn - Một so sánh không phải đẳng cấp giáo sư

Đọc so sánh của người chủ biên sách giáo khoa Cánh Diều, "Tổng số tiền đổi mới sách giáo khoa chỉ bằng 600m đường cao tốc Bắc Nam" [1], phải nói là ... sốc. Rất sốc. Sốc vì đó không phải là một so sánh của một giáo sư.

Theo ông tiết lộ thì số tiền đổi mới sách giáo khoa là 80 triệu USD, phần lớn là vay từ Ngân hàng Thế giới. Và, để nói lên cái ý số tiền đó 'chẳng là bao', ông so sánh với 600 mét đường cao tốc Bắc - Nam.

Điều kỳ dị nhứt là so sánh chi phí cải cách sách giáo khoa với đường lộ. So sánh vậy thì chẳng khác gì so sánh trái cam với con cá, tức chẳng ăn nhập gì với nhau cả, và chẳng nói lên cái gì cả. So sánh vậy rất dở.

Tôi đề nghị một cách so sánh khác. Chi phí xây một trường tiểu học và trung học là khoảng 1 triệu USD [2-3]. Do đó, 80 triệu USD tương đương với 80 trường trung tiểu học.

Trường học là cơ sở vật chất, nó tồn tại về lâu dài, và có thể trở thành lịch sử. Còn cải cách giáo dục thì có khi vài năm lại tan thành mây khói [4], hay nói thẳng ra là đốt tiền. Nói cách khác, xây trường mới đem lại 'return on investment' cao hơn nhiều so với tiền chi cho cải cách. Tiền của dân.

Đốt tiền của dân nhưng chuyển sang túi của người khác. Có một con số mà ông chủ biên không nói ra là con số tổng doanh thu của bộ Sách Giáo Khoa Cánh Diều: 2.397.000.000.000 đồng (hai ngàn ba trăm chín mươi tỉ đồng), tương đương với gần 109 triệu USD. Mỗi năm.

Cải cách tốn 80 triệu, nhưng làm cho người dân mỗi năm mất gấp 1.36 lần con số đó. Tôi nghĩ so sánh vậy mới có ý nghĩa. Xem ra câu "money talks" rất phù hợp ở đây.
____

[1] GS Nguyễn Minh Thuyết: Tổng số tiền đổi mới sách giáo khoa chỉ bằng 600m đường cao tốc Bắc Nam 

[2] Xây dựng Trường Tiểu học - THCS - THPT
[3] Khởi công xây dựng Trường tiểu học Tiến Thành
[4] Từ sự cố sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1, vài điều cần nhìn lại
[5] Đó là con số của nhà báo Hà Quang Minh cung cấp.

Ps: Có nhà báo khuyên nên cẩn thận với con số tổng doanh thu, vì trong thực tế có thể thấp hơn.

GS NGUYỄN VĂNTUẤN 15.10.2020