Bầu cử Mỹ : Mike Pence có thể gây ngạc nhiên khi tranh luận với Kamala Harris

 

(Le Monde 08/10/2020) Trong chiến dịch tranh cử tổng thống bị đảo lộn vì ông Donald Trump nhiễm Covid, phó tổng thống của ông và người đứng chung danh sách với Joe Biden sẽ tranh luận lần đầu vào tối thứ Tư 07/10 (giờ Mỹ).

Phó tổng thống Mỹ Mike Pence vào tối thứ Tư 07/10 lần đầu tiên tranh luận với đối thủ Dân Chủ Kamala Harris, trong quá khứ ông Pence đã nhiều lần chứng tỏ tài năng của mình. Về phía ứng viên phó tổng thống sẽ phải đả kích kịch liệt chính quyền Trump về đại dịch, nhất là vì ông Mike Pence lãnh đạo bộ phận xử lý khủng hoảng virus corona. 

Hai đối thủ sẽ được tách biệt bằng một tấm chắn trong suốt – một người có trách nhiệm trong ê-kíp Dân Chủ cho biết. Quyết định này được đưa ra vì ông Donald Trump đã dương tính với Covid tuần trước. Bà Harris và ông Pence sẽ đứng cách nhau bốn mét, thay vì hai mét như ban đầu. Cả hai đều xét nghiệm âm tính với con virus. 

Mike Pence : Chống phá thai, chống hôn nhân đồng tính 

Là tín đồ Công giáo ngoan đạo, mái tóc bạc được chải kỹ, phong cách của ông Mike Pence, 61 tuổi, hoàn toàn trái ngược với ông Donald Trump. Nhưng phía sau hình ảnh có vẻ mờ nhạt này là một nhà hùng biện mà cả Dân Chủ lẫn Cộng Hòa đều ghi nhận trong thời gian qua, từng gây ngạc nhiên trong cuộc tranh luận với Tim Kaine năm 2016. 

Luật sư, từng là người dẫn chương trình phát thanh, ông biết rõ những chuyện hậu trường ở Washington, được phe Cộng Hòa đánh giá cao sau khi trở thành dân biểu Hạ viện năm 2001 đến 2013, là nhân vật số 3 trong nhóm của ông từ 2009 đến 2011. Được tổng thống cử làm người đứng đầu bộ phận xử lý khủng hoảng từ tháng Hai, Mike Pence có những phát biểu chừng mực về chủ đề này, khác xa những tuyên bố gây tranh cãi của ông chủ Nhà Trắng, nhưng vẫn cẩn thận không bao giờ nói ngược lại một cách thô bạo. 

Ban đầu hai ông không thân lắm, cho đến khi nhà tỉ phú Cộng Hòa chỉ định Pence đứng chung liên danh năm 2016. Nhưng tổng thống đã tưởng thưởng cho sự trung thành của Mike Pence và quan hệ chặt chẽ của ông với những người Mỹ da trắng theo Công giáo, khá đứng tuổi, đã đóng vai trò quan trọng trong chiến thắng của ông cách đây bốn năm. « Ông ấy vững chắc như một tảng đá, là một phó tổng thống tuyệt vời » - Donald Trump đã khen ngợi như vậy hồi tháng Tám. « Ông ấy được tất cả các nhóm tôn giáo tôn trọng, dù là Tin Lành hoặc những nhóm khác ». 

Rất tích cực trong chiến dịch nhất là ở vùng trung tây, cựu thống đốc Indiana tự mô tả như « một người Công giáo, bảo thủ, Cộng Hòa, theo thứ tự như trên ». Với tư cách thống đốc, ông nổi bật như một người bảo vệ các giá trị gia đình truyền thống, chống phá thai, chống hôn nhân đồng tính, chống việc định cư người tị nạn Syria tại tiểu bang mình. Mike Pence đã ký những luật làm cho việc phá thai trở nên khó khăn hơn ở Indiana. Và ông từng bị chỉ trích nhiều vì hồi năm 2015 đã bảo vệ một luật « tự do tín ngưỡng », bị những người phản đối cho là một cách kỳ thị cộng đồng LGBT. 

Các quan điểm này đã hỗ trợ cho ông Donald Trump năm 2016 trong giới bảo thủ và nhất là Tin Lành, ban đầu tỏ ra dè dặt trước tính cách bất định của nhà tỉ phú. Sự ủng hộ của cử tri theo đạo có thể một lần nữa mang tính quyết định trong cuộc bầu cử ngày 03/11. 

Kamala Harris, ưu thế trẻ trung 

Ứng viên Dân Chủ Kamala Harris hy vọng sẽ phô trương tài nghệ của một cựu chưởng lý. Bà phải chứng tỏ có thể mang lại cho chiến dịch của Joe Biden sự sinh động và tính chiến đấu. Ở tuổi 55, thượng nghị sĩ California đem đến làn gió trẻ trung cho ứng viên tổng thống Biden, 77 tuổi. Cha người Jamaica, mẹ Ấn Độ, người Mỹ thế hệ đầu tiên này có thể thu hút được giới cử tri đa dạng đang khao khát có được đại diện ở đỉnh cao quyền lực. 

Ở Michigan, Bắc Carolina, Nevada, Florida, các tiểu bang đóng vai trò quyết định trong cuộc bầu cử tổng thống, trong những tuần qua bà đã mang lại hình ảnh năng động hơn người đứng chung danh sách. Đeo khẩu trang và tôn trọng giãn cách xã hội như Joe Biden, bà nhảy nhót trên đường phố theo điệu nhạc. Mang đôi giày Converse, bà đến thăm gia đình Jacob Blake, người da đen đã bị cảnh sát bắn trọng thương trong đợt biểu tình chống kỳ thị chủng tộc. 

Thành công trong sự nghiệp như một giấc mơ Mỹ, dù có nhiều giai đoạn gây tranh cãi, Harris mơ trở thành nữ tổng thống da đen đầu tiên của Hoa Kỳ, và rốt cuộc nay mong thành nữ tổng thống đầu tiên. Nhưng tất nhiên là vẫn để mắt đến cuộc bầu cử tổng thống 2024 với hy vọng phá vỡ được « trần nhà thủy tinh ». 

Khi ra ứng cử, bà hứa hẹn « đưa ông Trump ra trước vành móng ngựa », và rốt cuộc với tư cách cánh tay phải của Biden, bà có thể giương cung trực tiếp tối thứ Tư tại Salt Lake City. Trong cuộc tranh cử sơ bộ của phe Dân Chủ trước đó, Kamala Harris đã tấn công ác liệt…Joe Biden. 

Gây ngạc nhiên cho khán giả và đối thủ, Harris đả kích dữ dội quan điểm trước đây của ông Biden liên quan đến chính sách trong thập niên 70. (Ngay cả Donald Trump cũng từng phê phán là Harris tỏ ra độc ác với Biden – ND). Khi kể lại lúc còn nhỏ, đi học bằng xe buýt dành cho học sinh da đen trong khu phố da trắng, bà gây xúc động và điểm tín nhiệm gia tăng. Nhưng sau đó Harris nhanh chóng rơi rụng, không đưa ra được chương trình rõ ràng, và phải từ bỏ cuộc đua tháng 12/2019. 

Dù vậy, kinh nghiệm của bà trong lãnh vực lập pháp, tư pháp và hành pháp, hình ảnh phụ nữ hiện đại tự cho là « mẹ hiền », tỏ ra hãnh diện với một gia đình « rổ rá cạp lại », đã thuyết phục đối thủ cũ Biden chọn Kamala Harris làm người đứng chung liên danh. Giờ đây chỉ còn phải chứng tỏ tài hùng biện trước Mike Pence. Trong một cuộc họp trên mạng với các mạnh thường quân cuối tháng Chín, bà nhấn mạnh : « Để cho tôi nói điều này, ông ấy tranh luận rất giỏi », và cười « Tôi thực sự lo vì tôi có thể gây thất vọng » - như một cách để người ta đừng chờ đợi quá nhiều.