(Viet-Studies 09/09/2019) Câu hỏi ngàn xưa này hiện đang nóng lên. Song trong bối cảnh đối kháng thế kỷ Mỹ - Trung hiện nay, những sự kiện trên Biển Đông từ đầu tháng Bẩy 2019 khiến cho mỗi chúng ta có cảm giác như đang nắm cục lửa trong tay!
Có hàng trăm lý
do để nói ngay: Trung Quốc là thù! Nhiều lắm, lịch
sử chẳng quên bất cứ cái gì, không thể kể hết được!
…Ví dụ, việc đánh
ta trong chiến tranh 17-02-1979 với bao nhiêu tội ác tày trời, ta có thể coi
đấy là quốc hận.
Việc đánh chiếm
các đảo và vùng biển của ta phải gọi là xâm lược.
Sách của học sinh
trước đây vẫn nói …nước ta một dải từ mục Nam Quan đến mũi Cà Mâu[1], nhưng bây giờ
làm gì còn mục Nam
Quan, làm gì còn thác Bản Dốc (phần chính)!…
Có đủ các lý lẽ
để coi hội nghị Thành Đô là quốc sỉ về mặt ngoại
giao (không phải vô lý cố Ngoại trưởng Nguyễn Cơ Thạch đã coi sự kiện này là mở
đầu thời kỳ Bắc thuộc lần thứ hai).
Đường sắt trên
cao ở Hà Nội phải được coi là tượng đài của sự ươn hèn đối với thủ đô của chúng
ta!
Nào là bô-xít Tây
Nguyên và hàng trăm công trình kinh tế tầm quốc gia (thuộc công nghiệp trung
ương) rởm về chất lượng, đang làm điêu đứng kinh tế và gây ô nhiễm môi trường
nước ta…
Nào là sự thâm
nhập của hàng lậu chẳng những xói mòn nền kinh tế mà còn đem vào nước ta bao
nhiêu độc hại chết người và bệnh tật mới.
Nào là sự can thiệp của quyền lực mềm Trung Quốc mà tướng Trương
Giang Long đã thẳng thắn cảnh báo nhân dân cả nước, sự lệ thuộc trầm kha trên
phương diện kinh tế, những lệ thuộc chính trị khác do những yếu kém của thể chế
chính trị nước ta!...
Có thể nói chính sách của Trung Quốc đối với Việt Nam độc lập
thống nhất đã lũng đoạn và góp phần quan trọng vào làm thui chột hẳn một giai
đoạn phát triển của nước ta trong thế giới hôm nay.
Tuy nhiên cũng phải nói rõ, nguyên nhân của thực trạng này của đất nước trước
hết và chủ yếu là do hệ quả chế độ toàn trị của nước ta,
không thể một chiều đổ hết mọi lỗi cho phía Trung Quốc.
Và hiện nay,
những hành động xâm lược vùng biển nước ta tại khu vực bãi Tư Chính đang làm
cho quan hệ Việt – Trung trở nên vô cùng căng thẳng.
Vân vân và vân
vân…
- Trung Quốc
có những điểm gì để Việt Nam coi là bạn?
- Cũng nhiều
đấy, nhiều điểm quan trọng là khác, song nhìn tổng thể danh mục bạn ngắn hơn danh
mục thù. Có thể nói nhân dân ta không bao giờ quên
những giúp đỡ to lớn của Trung Quốc trong 2 cuộc kháng chiến lớn của nước
ta, những thành quả nước ta được thụ hưởng trong những hợp tác
song phương thành công giữa hai nước…
- Họ giúp
ta vì ta đánh Mỹ cho họ, đâu có vô tư!
- Có chuyện ấy,
nhưng vì là vấn đề khác, nên dẹp sang một bên lúc nào đó tính sau. Ta nên sòng
phẳng, coi giúp là giúp, không vô ơn.
- Nhưng
với khát vọng phục hưng đế chế Trung Hoa, muốn chia đôi thế giới để sẽ giành
quyền lãnh đạo thế giới, rồi còn bao nhiêu hành động can thiệp khác.., vậy làm
sao có thể coi Trung Quốc là bạn được? Thậm chí Việt Nam có xin làm bạn cũng
không được! Có phải thế không?
- Đúng như vậy,
song nói thế vẫn chưa đủ…
Chẳng ai thay đổi được bản chất của đế chế Trung Hoa. Trung Quốc
hôm nay là vấn đề của cả thế giới chứ không phải chỉ riêng Việt Nam.
Nhìn toàn bộ, trong thực hiện giấc mộng Trung Hoa, những mưu chước
và hành động trên những lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, ngoại giao, quân
sự… mà Trung Quốc đang vận dụng đối với cả thế giới – trong đó có Việt Nam – xin đặc biệt
lưu ý: Tất cả những
mưu chước và hành động này có xuất xứ và bề dày kinh nghiệm từ thời Chiến Quốc
(500 năm TCN), và tuy được vận dụng trong thời hiện đại, nhưng về cơ bản vẫn
nằm trong khung khổ của tư duy và chiến lược thời Chiến Quốc, cho dù quy mô
thâm độc, tàn ác và tàn phá có thể lớn hơn, hiện đại hơn (ví dụ như chiến lược
vành đai - con đường là trùm lên cả
thế giới), song vẫn không vượt qua được bản chất «zero sum game» và «mục
tiêu biện minh cho biện pháp» trong tư duy và chiến lược thời Chiến
Quốc. Nên hiểu rõ điều
này để thấy được bản chất của vấn đề
Trung Quốc hôm nay.
Tuy vậy, Mỹ và phương Tây đến hôm nay vẫn còn không ít mơ hồ về thực tế
Trung Quốc này! Dẫn chứng sờ
sờ là họ để cho Trung Quốc trỗi dậy như hiện tại rồi mới thức tỉnh, và hiện vẫn
còn không ít những điểm mơ hồ tiếp!
- Vậy
Trung Quốc chỉ có thể là thù, không bao giờ có thể là bạn của Việt Nam được!
Mấy chục năm nay những lời tốt đẹp của họ đối
với nước ta đều là dối trá!
- Việt Nam vĩnh
viễn là láng giềng của Trung Quốc. Nghĩ như vậy có nghĩa Việt
Nam muốn coi Trung Quốc là kẻ thù vĩnh viễn hay sao?
- Nhưng
Việt Nam bé teo thế này làm sao thay đổi được bản chất Trung Quốc!? Đương nhiên
cả, thế giới và chính bản thân Trung Quốc đều biết tỏng: Việt Nam không bao giờ
và càng không dại gì lại tự mình đi gây thù địch với Trung Quốc! Có hòa bình để
sống là nước độc lập, tự chủ, bình đẳng bên cạnh Trung Quốc thì còn gì bằng!
- Đúng thế.
Nhưng coi Trung Quốc là thù, hay là bạn, đều không thể thay đổi được Việt Nam
vĩnh viễn là láng giềng của Trung Quốc…
Sự thật là từ hàng nghìn năm nay Việt Nam vẫn là láng giềng của Trung
Quốc. Từ hàng nghìn năm cho đến hôm nay sự thật cho thấy, Trung Quốc không thể
chiếm đóng vĩnh viễn, không thể đô hộ, và không thể đồng hóa được Việt Nam..,
chỉ vì Trung Quốc đã làm mọi cách nhưng không thể mà thôi, chứ
không phải do Trung Quốc không muốn!
Cũng từ hàng nghìn năm cho đến hôm nay, sự thật cho thấy Việt Nam
có những khoảng thời gian nhất định có hòa bình để sống bên cạnh Trung Quốc, mà
nguyên nhân cũng chỉ là Việt Nam có những thứ mà khiến Trung Quốc không thể đối xử khác đối
với Việt Nam, chứ không phải do lòng tốt nào; và họ tự bào chữa theo kiểu đại
Hán: Thôi, ta tha cho làm phúc!..
Đại thể bức tranh toàn cảnh quan hệ Việt – Trung hiện nay là như
vậy.
*
Biển Đông hiện
nay càng nóng hơn bao giờ hết, nhất là Trung Quốc đang có những bước đi nhằm
vào Việt Nam để tăng cường thế mạnh áp đảo tại chỗ trong đối kháng thế kỷ với
Mỹ.
Đơn thuần trả lời
câu hỏi Trung Quốc là thù, hay là bạn? Không phải là
giải pháp cho Việt Nam. Thậm chí về lâu dài còn phải tìm cách làm cho Trung
Quốc dù họ muốn hay không cũng phải chấp nhận Việt Nam là nước láng giềng có
độc lập chủ quyền, phải chấp nhận có hòa bình và hợp tác bình đẳng, cùng có lợi
với Việt Nam.
Nói mong muốn hữu nghị với Trung Quốc là phải hiểu hữu nghị theo
nội dung này, với nghĩa
là nước ta phải có bản lĩnh và sức mạnh để giành lấy và gìn giữ đời này qua đời
khác. Hữu nghị như thế là tiết kiệm xương máu cho cả hai quốc
gia Việt Nam và Trung Quốc, đồng thời phục vụ sự phát triển thịnh vượng của hai
nước.
Mong muốn đòi thoát Trung là hiểu được và
chính đáng, nhưng chưa đủ, và ít nhiều vẫn là tâm lý cảm tính, chạy trốn. Trong
khi đó sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc đòi hỏi mỗi chúng ta hôm nay phải
đứng vững vàng ngay tại chỗ trên mảnh đất địa đầu của tổ quốc mình, chứ không
chạy đi đâu hoặc theo ai, vàphải thoát bằng được mọi yếu kém của chính
chúng ta! Mặt khác, mọi
kích động sự thù hận giữa Việt Nam và Trung Quốc chỉ làm hại đất nước ta, càng
làm cho phía ta dễ mắc mưu Trung Quốc mà thôi.
Đặt vấn đề như
vậy, giải pháp cho vấn đề
Trung Quốc của Việt Nam trong thế giới hôm nay nằm trong toàn bộ
những bài học rút ra từ thực tiễn lịch sử quan hệ Việt - Trung kể từ ngày lập
quốc cho đến hôm nay. Không một chủ nghĩa hay ý thức hệ, hay tình đồng chí nào
có thể thay thế những bài học này.
Trong kiến nghị (tháng 5-2019) về Đại hội XIII sắp tới của ĐCSVN[2], tôi đã trình
bầy với lãnh đạo ĐCSVN: Thất bại của ĐCSVN trong xây dựng và xúc tiến quan hệ
Việt – Trung là thất bại ngoại giao lớn nhất của đất nước độc lập thống nhất.
Nguyên nhân chủ yếu là phía ta đã bỏ qua toàn bộ những bài
học xương máu vô cùng quan trọng trong thực tiễn quan hệ Việt – Trung kể
từ ngày lập quốc đến nay.
Nghĩa là không đứng trên lập trường dân tộc và dân chủ vì đất nước, mà
lại đi lấy ý thức hệ xã hội chủ nghĩa và chủ nghĩa Mác – Lênin làm nền tảng cho
thiết lập và xúc tiến mối quan hệ ngoại giao quan trọng bậc nhất này của quốc
gia! Thậm chí còn mơ hồ đến mức coi «sự phát triển của nước này là cơ hội của
nước kia»[3]. Cả nước và dân
tộc ta cho đến hôm nay đã phải trả giá đắt! Rất đắt!
Rất đau lòng, trên đây cũng là bản quyết
toán đầy tổn thất mọi
mặt của mối quan hệ Việt – Trung 4 thập kỷ độc lập thống nhất
của nước ta, dựa trên quan điểm «giữ đại cục», để phục vụ sự
nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc theo lập trường độc lập dân tộc gắn với chủ
nghĩa xã hội và kiên định với chủ nghĩa Mác – Lênin. Cũng không phải là quá
lời, nếu nói «vì giữ đại cục» nên đất nước ta mới bị kìm hãm và
có quá nhiều chuyện khốn khó như hôm nay.
Để làm rõ kết luận này, xin thử hình dung, sau 30 năm công nghiệp
hóa với nguồn lực và cơ hội rất lớn (lớn hơn của Hàn Quốc 30 năm đầu tiên công
nghiệp hóa rất nhiều!), nếu Việt Nam hôm nay có một nền kinh tế và một thể chế
chính trị như của Hàn Quốc, mối quan hệ Việt - Trung và tình hình trên Biển
Đông hôm nay sẽ ra sao?!
Trong Kiến nghị tháng 5 – 2019 tôi đề nghị phải thay đổi hoàn toàn
mối quan hệ Việt – Trung, để giành lấy mối quan hệ hữu nghị đúng đắn như đã
trình bày trên, lấy phát huy sức mạnh của dân tộc và dân chủ giải phóng mọi
tiềm lực của đất nước và tranh thủ được sự hậu thuẫn của cả thế giới tiến bộ để
thực hiện[4]; trong khi đó
ngoại giao đu dây, ngoại giao «3 không» chỉ tự trói tay mình.
Có dân với tính cách là một dân tộc tự do, có sự hậu thuẫn
của cả thế giới tiến bộ như thế, nước ta mới chấm dứt được thân phận con tốt, mới có
thể chủ động tạo ra con đường và cùng đi được với Trung Quốc cho hòa bình, hợp
tác và phát triển. Mặt khác có dân như vậy và cùng đi
với cả thế giới như vậy, nước ta mới có thể làm tất cả mọi việc phải làm mà sự
nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc hôm nay đòi hỏi. Và một khi đất nước bị xâm
lược, sức mạnh tự vệ của đất nước chúng ta sẽ là bất khả kháng.
Sẽ không có mấy ý nghĩa và mối nguy
Trung Quốc đối với nước ta chắc chắn
sẽ vẫn là nguyên vẹn, nếu như chúng ta chỉ đắm mình vào câu
hỏi «Trung Quốc là thù hay là bạn?» Hơn bao giờ hết
trong thế giới sang trang quyết liệt hôm nay, Việt Nam phải bằng mọi nỗ lực cao
nhất sớm tạo ra cho mình khả năng
chủ động như vừa trình bầy bên
trên – gọi đấy là khả năng chủ động tạo ra cho Trung Quốc cái
không thểtrong đối xử với nước ta cũng là cùng một
nghĩa!
Chưa nói đến, để tập hợp được sự hậu thuẫn của cả thế giới tiến bộ
cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc của mình, ngoại giao Việt Nam còn phải
phát triển và phát huy quyền lực mềm của mình – đó là lấy các giá trị của dân
tộc, dân chủ, quyền con người và bảo vệ môi trường để phát triển toàn diện
chính quốc gia mình theo tinh thần: Xây dựng một nhà nước mạnh của một dân tộc
tự do; đồng thời nhờ đó có tiếng nói chính danh và có thực lực dấn thân
cho những giá trị này trên thế giới, để góp phần mình cho tiến bộ kinh tế - xã
hội cũng như sự phát triển của cộng đồng các quốc gia trên thế giới. Nghĩa là
Việt Nam vừa phải dấn thân hết mình cho lợi ích sống còn của chính quốc gia
mình, vừa phải hợp tác trung thực, hết lòng và tin cậy, quyết giữ chữ tín làm
đầu với tất cả các đối tác của mình cũng như với mọi hợp tác đã cam kết!
Chỉ có mình vì mọi người, mọi người mới vì mình như thế, chúng ta
mới thành công, hơn nữa chúng ta lại có chính nghĩa! Kiến nghị tháng 5-2019
nhấn mạnh: Đây chính
là thế mạnh tự nhiên rất lớn của Việt Nam trong thế giới quyết liệt hôm nay,
rất cần phát huy, nhất là Việt Nam hôm nay không có một
lợi ích chiến lược nào thù nghịch với bất kỳ quốc gia nào trên thế giới, Việt
Nam có quan hệ kinh tế - chính trị tốt với tất cả 5 châu lục, hầu hết các nước
trên thế giới đều ủng hộ Việt Nam – chỉ có Trung Quốc là ngoại lệ!
*
Hiển nhiên sự sống còn và yêu cầu phát triển của đất nước ta trong
thế giới quyết liệt hôm nay đòi hỏi phải có một thể chế chính trị quốc gia và
những bộ não lãnh đạo đủ sức thiết kế và thực hiện thành công một đường lối đối
ngoại như thế!
Đòi hỏi này đồng thời có nghĩa, muốn thay đổi mối quan hệ đối
ngoại Việt Nam – Trung Quốc hiện nay, chúng ta nhất thiết phải thay đổi toàn
diện và triệt để con đường phát triển hiện tại của đất nước theo các yếu tố dân
tộc và dân chủ - đơn giản vì ngoại giao phải dựa trên sức mạnh của kinh tế và
nội trị theo quy luật muôn đời: Có thực mới
vực được đạo! Toàn bộ những
việc phải làm được nói tới tại đây chính là hòn đá thử
vàng đối với ý chí
phấn đấu, lòng yêu nước và bản lĩnh của mỗi người Việt Nam chúng ta.
Toàn bộ những việc phải làm này trước hết là hòn đá thử
vàng đối với Đại hội
XIII sắp tới của ĐCSVN hôm nay./.
NGUYỄN TRUNG
Hà Nội – Võng Thị, 08-09-2019
[1] Mọi người Việt Nam đều nghĩ và nói như
vậy, ngày 06-09-2019 VTV1 cho thấy tại cuộc họp bàn về chuẩn bị văn kiện Đại
hội XIII TBT – CTN Nguyễn Phú Trọng cũng nói như vậy.
[3] Tuyên bố chung cấp cao Việt nam – Trung
Quốc, Hà Nội 13-11-2017 https://vnexpress.net/the-gioi/toan-van-tuyen-bo-chung-viet-nam-trung-quoc-3669742.html
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire
Remarque : Seul un membre de ce blog est autorisé à enregistrer un commentaire.