Nguyễn Mỹ Khanh - Trả lại tên cho em

 

Hồi bé tí tui được dạy vầy:

- Cái gì có động cơ, chạy trên đường/ mặt đất là XE.

- Cái gì có động cơ,  chạy trên sông, biển là TÀU.

- Cái gì có động cơ chạy trên không là MÁY BAY.

Cho nên kêu “xe lửa” chứ không kêu “tàu lửa”.

Kêu “máy bay” chứ không kêu “tàu bay”.

Xài từ “nhà ga” cho máy bay và “ga xe lửa” cho xe lửa.

Về quy mô nhà ga, ga lớn hơn bến, và có mái che toàn bộ.

Từ “bến tàu”, “bến xe”, chỉ quy mô nhỏ, không có mái che vững chắc cho toàn bộ diện tích rộng. (Tuy nhiên gần đây nhiều bến xe phát triển lớn rộng gần bằng nhà ga, không biết có bị đổi tên thành “nhà ga xe buýt” hay “cảng hàng xe” gì không).

Cho nên xài từ “ga tàu thủy” vừa dài vừa dư từ, vừa sai quy mô. Tàu đương nhiên là có thủy để chạy trên đó rồi.

Bến tàu khác với nhà ga về khái niệm và quy mô rất xa, cho nên đậu 1.000 chiếc du thuyền vẫn là “bến du thuyền” chứ không phải “Nhà ga du thuyền”.

Khi hiểu khái niệm sai hoặc dùng từ sai, tức là nhận biết chân tướng sự vật hiện tượng không chính xác, dẫn tới ứng xử, xử lý, quản lý lộn tùng phèo.

Nhưng nguy hiểm hơn là tự cho mình là chuẩn mực rồi bắt khắp nơi áp dụng theo, kiểu nội xâm này thực sự gây áp bức trong lòng.

Hy vọng sau “căn cước”, thì em “ga tàu thủy” được trả lại tên gọi cũ là “bến tàu”.

Hồi nhỏ tui được dạy vậy nhớ vậy.

Xin các cao nhân chỉ giáo thêm.

Xin cám ơn!

NGUYỄN MỸ KHANH 29.11.2023 (Tựa bài do Thụy My đặt)