Dương Phong - Nói cho rõ về đám giỗ Gạc Ma

+ Ngày 14.3.1988 là ngày Trung Quốc thảm sát Gạc Ma của Việt Nam. Sự kiện lịch sử ghi ngày dương. Nhưng các gia đình của 64 liệt sĩ không làm đám giỗ ngày này mà làm đám giỗ và ngày 27 tháng Giêng âm lịch.

+ Vì sao vậy? Vì ngày 14.3.1988 đúng âm lịch là 27 tháng Giêng. Và người nào làm đám giỗ đầu tiên cho cả thảy 64 liệt sĩ?

+ Ấy là cụ Hoàng Dỏ ở thôn Tân Định, xã Hải Ninh, huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình. Cụ làm từ ngày giỗ đầu của con là liệt sĩ Hoàng Văn Túy. Hồi đó thôn Tân Định ở trên cát, nhà làm bằng cỏ rười, làng như ốc đảo biệt lập, không đường sá.

+ Đám giỗ đầu năm 1989 thì cụ cùng vợ của mình nấu một nồi khoai lang, làng không trồng được lúa nên không có gạo. Hai vợ chồng cụ sắp đủ 64 củ khoai to nhất lên trang thờ cầu khấn linh hồn con, rồi đồng đội con cùng về hưởng.

+Từ đó năm nào cụ cũng cúng đủ hương hồn 64 liệt sĩ. Khi đường sá về làng, gạo cơm có chút đỉnh thì cụ Dỏ không cúng khoai nữa mà cúng cỗ bằng cơm canh, cá thịt và sắp đủ 64 cái bát.

+ Năm 2010 tờ Sài Gòn Tiếp Thị là tờ báo đưa tin đầu tiên cách cúng giỗ của cụ Hoàng Dỏ. Từ đó một số gia đình liệt sĩ Gạc Ma cũng theo truyền thống gia đình cụ. 

+ Năm nay 92 tuổi, vợ mất đã lâu, ngôi nhà cụ Dỏ có con trai và con dâu, lưng tuy còng nhưng cụ vẫn khỏe để làm chủ tế đám giỗ cho 64 liệt sĩ trong hiên nhà. Cụ nhờ con dâu nói lại là không muốn rình rang nên nhóm nhà báo không lên nhà cụ hôm 27 tháng Giêng vì sự riêng tư của cụ.

DƯƠNG PHONG 14.03.2020

(Các ảnh trong bài đều của tác giả Dương Phong)