Tin tức, bình luận, phóng sự, hậu trường chính trị quốc tế
Đó là hai tác phẩm của hai nhà văn thuộc hai bên chiến tuyến. Cùng viết về xác người giữa chiến trường, một bên ném cái xác như ném bao tải, một bên khóc thầm trước chiếc áo tím còn bay trong gió.
Tác phẩm "Nỗi Buồn Chiến Tranh" (NBCT) của Nhà văn Bảo Ninh được vinh danh, và vậy là có lời ra tiếng vào. Tôi nghĩ vinh danh ok mà.
Ở đây, tôi liên tưởng tới một nhà văn quân đội khác, thuộc bên kia chiến tuyến: Phan Nhật Nam. So sánh cách họ viết cũng ngộ ra vài điều.
Kể ra một lão già IT bàn chuyện văn hóa đọc cũng buồn cười, vì cả đời y đọc được vài cuốn sách từ đầu đến cuối trong đó có cuốn “Nước Mỹ từ A đến Z” mà y là tác giả. Còn lại hầu hết là đọc nhảy cóc, đọc xong không nhớ, hoặc nghe người ta…nói.
Tiểu thuyết “Nỗi buồn chiến tranh” bỗng lại nổi như cồn. Thôi thì đủ các chuyên gia vào phán. Mạng xã hội cũng buồn cười, mỗi người đọc đều theo lăng kính nghề nghiệp và kinh nghiệm đời mình.
Tướng quân nhìn từ góc độ người chiến thắng, hào hùng và oanh liệt, làm gì có chuyện ủy mị, than khóc, hèn nhát làm hỏng hình ảnh của bộ đội bách chiến bách thắng.
Một tội ác man rợ được tiến hành tại Lạng Sơn.
Có người nói: “Chế độ này sản sinh tội ác đó!”. Tôi không nghĩ vậy. Các quốc gia dân chủ, văn minh, tiến bộ trên giới cũng có những chuyện giết người dã man hàng loạt. Có những vụ việc còn lớn hơn về số người bị giết và kéo dài hơn về thời gian so với vụ ở Lạng Sơn!
Có người nói: “Người Việt mình là như thế!”. Xin đừng bi quan về người Việt! Có thể chúng ta đang có vấn đề trong tổ chức quản trị xã hội. Nhưng, truyền thống dân tộc ngàn năm còn mạnh mẽ và sâu sắc trong lòng người Việt, là một hệ miễn dịch vẫn còn đủ sức bảo vệ tinh thần, giá trị cao đẹp và văn minh của dân tộc.
Theo tờ The Journal, có 4 chiếc UAV kiểu quân sự đã xâm nhập vùng cấm, bay về phía đường bay của phi cơ Tổng thống Ukraine gần sân bay Dublin ở Ireland vào tối 01.12.
Bốn chiếc này đến đúng thời gian dự kiến, đúng địa điểm, nhưng máy bay chở tổng thống Zelensky hạ cánh sớm hơn một phút trước khi sự cố xảy ra vào khoảng 23 giờ.
Các UAV sau đó đã bay vòng trên một tàu Hải quân Ireland, con tàu đã được triển khai bí mật trên biển để bảo vệ Tổng thống Zelensky...
Theo VnExpres, Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại một cuộc thảo luận góp ý văn kiện đại hội đảng tại Quốc hội :
“Sân bay Vân Đồn ban đầu đề xuất vốn đầu tư 7.500 tỉ đồng, dự kiến hoàn thành trong 5-7 năm. Nhưng khi giao cho doanh nghiệp tư nhân, thời gian hoàn thành chỉ mất 2 năm, quyết toán công trình chưa tới 5.000 tỉ đồng.”
Qua thông tin do thủ tướng nêu đã lột trần một sự thật: Bọn sâu mọt vẫn ngang nhiên tàn hại nền kinh tế nước nhà.
Mới đây có bà đại biểu Quốc hội nào đó đã nêu ý kiến phải thu tiền khi đọc báo Đảng trên mạng. Tôi đã định viết một bài, nhưng rồi tôi lại bỏ qua vì cho rằng trình độ thế thì chỉ nói được thế. Cũng tương tự tiến sĩ Lu, yêu cầu mỗi nhà có một cái lu chứa nước để chống lụt.
Nhưng rồi hôm nay, đọc báo Đảng (đọc chùa thôi) thì lại phát hiện ra một chuyện động trời nữa. Thế là tôi lại mất công viết ra bài này. Mong các bạn cho ý kiến.
Người phương Tây, từ nhiều thế kỷ trước, đã biết cách dùng trí tưởng tượng và khả năng sáng tạo của họ để dựng nên những nền văn minh hùng mạnh. Họ tưởng tượng ra động cơ hơi nước rồi thay đổi lịch sử. Họ tưởng tượng ra internet rồi thay đổi thế giới. Họ tưởng tượng ra dân chủ rồi thay đổi chính họ. Nói tóm lại, trí tưởng tượng của họ tạo ra của cải, tạo ra tự do, tạo ra tiến bộ.
Đề xuất “phải dạy tất cả AI làm người chuẩn mực”, xem các hệ thống trí tuệ nhân tạo như những “con người mới sinh” chưa biết luật pháp và đạo đức, nghe có vẻ hợp lý ở bề mặt, nhưng lại thiếu chính xác về bản chất kỹ thuật lẫn phương pháp quản trị.
Khi xây dựng luật cho một công nghệ đang thay đổi từng ngày, sự nhầm lẫn về khái niệm có thể dẫn đến nhầm lẫn trong chính sách.
Trước hết, AI không học như con người. Một đứa trẻ khi sinh ra không biết gì về thế giới, phải trải qua quá trình quan sát, bắt chước và tiếp xúc xã hội để hình thành nhận thức. Các mô hình AI hiện nay thì khác hoàn toàn : Chúng được huấn luyện bằng lượng dữ liệu khổng lồ tích lũy từ nhiều năm, từ hàng tỉ câu chữ trên internet.
Tin sáng
1. Hôm qua, cầu thủ Đình Bắc và... trọng tài đã cứu Việt Nam một trận nhạt nhòa trước Lào. À mà báo thì gọi U22, báo thì U23, tất nhiên U22 thì cũng là U23, nhưng chả nhẽ thích gọi như nào thì gọi. Báo Thanh Niên than thở : "U.23 Việt Nam đá Lào còn chật vật, làm cách nào vô địch SEA Games: Chỉ có thầy Kim trả lời".
Thôi thì bèn. Trong khi đó, tiếp tục sự cố : "Thái Lan xin lỗi vì sự cố không phát quốc ca Việt Nam và Lào".
2. Vì sao ? báo chí giờ trở thành nơi... phát vấn : "Vì sao trọng tài 'bẻ còi' bàn thắng của U22 Việt Nam ?", "Vì sao Tổng thống Pháp đến Trung Quốc lúc này ?" "Vì sao vỉa hè mới cải tạo ở Đà Nẵng gập ghềnh, khó đi ? ", khà khà câu này còn thiếu : Khó đi mẹ dắt con đi...
Tivi thì cũng hay dùng câu hỏi để mở đầu câu : không biết là ? Không biết là hôm nay thời tiết thế nào ? Không biết là các y bác sĩ đã chuẩn bị cho việc hiến máu như thế nào ? không biết là ông VCH hôm nay có điểm tin không he he... Dân Quảng thì dùng câu hỏi để trả lời câu hỏi. Ôi thời của câu hỏi ?
Tôi vẫn cố gắng cắt nghĩa tại sao có nhiều người Việt, trong đó có cả tướng lĩnh quân đội, lại ủng hộ cuộc xâm lược Ukraina của nước Nga ?
Tôi biết rất rõ những người Việt đó đến hôm nay vẫn giữ những hình ảnh đẹp về Liên Xô - quốc gia đã viện trợ vũ khí, lương thực, chuyên gia, xương máu và cả niềm tin cho Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Điều đó không ai phủ nhận được. Đó là một phần lịch sử, là sự thật, là công lao mà dân tộc Việt Nam mang nợ về mặt tinh thần.
Nhưng vấn đề nằm ở đây : Liên Xô của ngày xưa không phải là nước Nga của Vladimir Putin ngày hôm nay. Và ơn nghĩa của quá khứ không thể trở thành cái cớ để biện minh cho những hành động xâm lược của hiện tại.
Việc “Nỗi buồn chiến tranh” của Bảo Ninh được vinh danh đã thổi bùng lại cuộc bút chiến kéo dài ba mươi năm, phơi bày mâu thuẫn giữa sự công nhận chính thức và những định kiến lịch sử đã in hằn trong một bộ phận công chúng.
Đây là lát cắt rõ nhất về cách mạng xã hội đối xử với nghệ thuật : Nó nâng ai lên cũng nhanh, và xé nát mọi thứ cũng nhanh không kém.
Được đưa vào danh sách 50 tác phẩm tiêu biểu sau ngày thống nhất, cuốn sách lần đầu tiên được trao sự chính danh xứng đáng. Sau hơn ba thập kỷ, nó đã chứng minh giá trị vượt thời gian, được dịch và ca ngợi trên thế giới như một trong những thành tựu lớn nhất của văn học Việt Nam thời Đổi mới.
Nhận tin anh qua đời khi đang trong chùa lo Phật sự ở California, buồn quá nhưng không biết làm gì hay viết gì ngay lúc đó. Gia đình và thân hữu đều biết anh sẽ ra đi trong một hai hôm, nhưng khi anh thật sự ra đi mọi người vẫn buồn như chưa biết trước.
Hôm 13 tháng 11 anh còn ở bệnh viện. Thịnh, con trai anh, nhắn tin cho biết sức khỏe của anh đang suy sụp rất nhanh và ngày mai sẽ xuất viện về nhà chờ ngày đi. Cháu đưa phone để hai anh em chia tay nhau. Anh không nói được chỉ còn nhìn nhau.
Thật ngạc nhiên và hiếm hoi khi thấy anh mỉm cười. Dường như trong tầng đáy của tâm hồn anh vừa có một tiếng chuông báo thức vọng về từ thăm thẳm. Anh nhận ra tôi không, không quan trọng. Trong quan hệ con người có một sợi tơ vô hình thiêng liêng nối kết nhau dù trong nghìn trùng xa cách.
Quán cà phê quen thuộc, cappucino như mọi ngày nhưng hôm nay có thêm cái bánh hình cây thông nhắc ta rằng mùa Giáng sinh đã về.
« Vinh danh Thiên Chúa trên trời
Bình an dưới thế cho người thiện tâm »
Sài Gòn hôm nay mưa sớm, mưa sáng, mưa thật nhẹ cho lòng người chùng xuống. Người đàn ông kéo va li chuẩn bị ra sân bay, ngồi bàn đối diện bất chợt ngân nga :
« Ba năm qua em trở thành thiếu phụ
Ngồi ru con như ru tình buồn
Sau khi bàn bạc, thương lượng với Ông Trời (gây mưa quá lớn), các ông chủ Thủy điện Sông Ba Hạ đề nghị hỗ trợ 6 tỉ đồng giúp Đắk Lắk khắc phục hậu quả “lũ hỗn”.
Sáu tỉ đồng, so với Nhà nước đã hỗ trợ cho ba tỉnh Nam Trung bộ lên đến gần 2.500 tỉ đồng, chưa tính nhiều khoản hỗ trợ khác, rất lớn…, thì quá nhỏ.
Theo lãnh đạo tỉnh Đắk Lắk, đợt mưa lũ lịch sử này làm 63 người chết, 8 người mất tích, ngập trên 150.000 căn nhà, làm sập 120 căn nhà khác. Mưa lũ gây thiệt hại cho hơn 3 triệu gia súc, gia cầm, 180.000 ha cây trồng, 127.000 lồng nuôi thủy sản và 100 ha nuôi tôm, với tổng giá trị thiệt hại ước tính trên 5.500 tỉ đồng.
1. Tự nhiên hôm qua rộ lên tin… bọn quân đội khố rách áo ôm của Gerasimov chiếm được Pokrovsk. Trên tường nhà một số bác vẫn để bọn hồng vệ binh vào chửi thả cửa, chúng hoắng huýt post những đoạn video quân đội đi nghễu nghện trong trung tâm thành phố. Như thường lệ, có mấy bác nhắn tin hỏi, tất nhiên là tôi cũng mù mờ thôi, nên trả lời : Có gì thì mai sẽ rõ.
Và cuối cùng thì ngày mai cũng đã đến.
Theo Bộ chỉ huy Cụm Tác chiến “Đông”, tình hình chiến sự tại Pokrovsk và Myrnohrad vẫn tiếp diễn và có những căng thẳng nhất định. Ví dụ tại Pokrovsk, nhiệm vụ của bộ đội Ukraine là truy quét và tấn công nhằm loại bỏ các nhóm địch trong khu vực đô thị. Bộ chỉ huy cũng báo cáo về chiến thuật tuyên truyền của Nga : Lợi dụng sương mù dày đặc, lính Nga đã cố gắng cắm cờ ở một khu vực của thành phố để tạo ra bằng chứng giả mạo về việc kiểm soát toàn bộ Pokrovsk, sau đó nhanh chóng bỏ chạy ra ngoài, chính là những nỗ lực tạo ra hình ảnh tuyên truyền này.
Tòa Phúc Thẩm khu 3 (New Jersey) hôm nthứ Hai vừa phán quyết rằng Tổng thống (TT) Donald Trump đã phong chức Công tố viên hàng đầu (U.S. District Attorney) cho bà Alina Habba tại New Jersey một cách bất hợp pháp, vi hiến.
Đây là một cú sốc mạnh cho ngài Tổng thống trong nỗ lực gài cắm những trung thần vào tiểu bang xanh.
Bà Alina Habba đã từng phục vụ trong đoàn luật sư biện hộ cho TT Trump trong các vụ kiện tụng gian lận kinh doanh, quấy nhiễu tình dục v.v… nhưng phần nhiều là thua kiện. Tuy nhiên bà đuợc Tổng thống tin dùng, và Alina Habba đã từng tuyên bố muốn đổi tiểu bang New Jersey xanh thành đỏ.
Tin sáng
1. "Tập đoàn Sơn Hải đã trúng thầu, cao tốc Tân Phú - Bảo Lộc sẽ được làm trong 25 tháng"- Chú ý chữ ĐÃ, nó như một tiếng reo vui, một cái thở hắt ra hihi. Làm tốt nhiều lúc cũng... không tốt lắm ạ, huhu.
2. "Phó thủ tướng Nguyễn Hòa Bình : Biên chế công chức giảm hơn 5 %, gần 150.000 người nghỉ việc"- Phó thủ tướng không thống kê xem tốn bao nhiêu tiền cho 178 nữa ?
3. "Lịch trực tiếp bóng đá nam SEA Games 33 : U22 Việt Nam đấu Lào"- Lúc 16 giờ chiều nay ạ. Một dàn lãnh đạo cao cấp Việt Nam đang ở Lào dự kỷ niệm, chắc chiều nay cổ vũ luôn. Theo nhà cháu, 3-0 là vừa đủ. Trong khi đó, báo Việt Nam dội nước... đá : "HLV Kim Sang Sik trầm ngâm trước trận gặp U22 Lào".
Chúng tôi cùng tuổi, sinh 1952. Cùng chiến hào, nói theo ngôn ngữ các cựu binh.
Bảo Ninh vượt Trường Sơn vào, tôi kháng chiến sớm hơn, là dân của Khu 9 thời Võ Văn Kiệt. Sau này mới biết nhau từ lò Viết Văn Nguyễn Du, từ “ống tay áo của Nguyên Ngọc bước ra”. Và thầm lặng liên tài khi Bảo Ninh đọc tôi qua Con Chó Và Vụ Ly Hôn còn tôi thì ngay từ đầu đã nghiêng mình với Nỗi Buồn Chiến Tranh.
Sau khi nhà văn Nguyên Ngọc bị mất hết chức vụ (lần cuối cùng), tôi được Tổng thư ký Nguyễn Khoa Điềm nhận về Hội Nhà văn Việt Nam và thành người của báo Văn Nghệ. Lúc đó Bảo Ninh đã ở Văn Nghệ-Trẻ (nhóm Nguyễn Quang Thiều, Nguyễn Quang Lập, Nguyễn Thành Phong), tôi thuộc Văn Nghệ-Già. Nhìn nhóm Văn Nghệ Trẻ mà thèm, dạt dào sinh lực nhưng không lâu sau thì tan tác, có lẽ họ là một cái gai trong mắt lãnh đạo hoặc gay cấn hơn, trong mắt các ngài ở Trên nữa.
Tôi sinh ra trong hòa bình, chỉ biết đến cuộc chiến tranh 20 năm qua hình ảnh đoàn xe tiến từ phía nam thành phố qua phố Huế nhà mình. Sau đó vài năm là ông cậu cùng các thanh niên trong phố đào hố trên vỉa hè. Lại một cuộc chiến nữa đang đến. Tháng Hai năm Bảy chín.
Lớn lên, tôi ra trường rồi công tác trong lực lượng vũ trang một thời gian. Chẳng thể gọi là lính được, mình chỉ là một thứ cán bộ quèn, vớ vẩn nào đó. Người ta bảo : Một ngày là lính, trọn đời là lính. Ừ, đó là việc của họ. Nếu bây giờ còn trong lực lượng, có khi là đại tá, thiếu tướng rồi chứ chẳng chơi, cũng hơn ba chục năm rồi còn gì.
Tôi biết đến chiến tranh như vậy, chỉ thông qua văn học và phim ảnh. Erich Maria Remarque. Bạn hãy thử tìm “Ba người bạn” và đọc nó đi. Chiến tranh đó. Kiểu chiến tranh không có tiếng súng, nhưng chết chóc vẫn rất gần. Ernest Hemingway. Bạn hãy thấm sự đau khổ tột cùng của Frederic Henry khi mất cả vợ lẫn con trai, dù họ đã cố chạy trốn khỏi chiến tranh.
