Tin tức, bình luận, phóng sự, hậu trường chính trị quốc tế
Nha Trang, 16 giờ chiều ngày 20/11.
Cơn mưa trút xuống phố biển không còn được đo bằng milimet nước. Nó đang được đo bằng nhịp tim dồn dập của cả hàng chục con người chen chúc trên một căn gác xép ở Vĩnh Ngọc.
Được đo bằng những giọt nước mắt bất lực của một người đàn ông đứng chết lặng ở vòng xoay Ngọc Hội.
Được đo bằng khoảng cách 3 cây số - quãng đường 10 phút xe máy ngày thường -nhưng hôm nay là ranh giới sinh tử mà không ai vượt qua được.
Trước mắt, TPHCM hỗ trợ khẩn cấp Khánh Hòa:
(1) Bốn bếp ăn cung cấp 24 ngàn suất/ngày/2 bữa
2) 50.000 túi quà thiết yếu thực phẩm, nước uống, quần áo; 10.000 túi thuốc gia đình; 10.000 áo phao ; 150 tấn hàng hóa
(3) Đảm bảo 30-50 bác sĩ thường xuyên, hàng ngày đến kết thúc chương trình
Khi các nước châu Âu, Canada, Nhật Bản đồng loạt bất bình trước cái gọi là “kế hoạch hòa bình” của Donald Trump, nhiều người có thể nghĩ đó chỉ là phản ứng ngoại giao thông thường.
Nhưng khi một Trung tướng Lục quân Hoa Kỳ, người từng trực tiếp huấn luyện quân đội Ukraine, phải lên tiếng dữ dội và cảnh báo chính quyền Mỹ rằng họ đang đi sai đường, thì đó không còn là chính trị nữa. Đó là lương tri.
Khi cả tướng Mỹ cũng phải lên tiếng, điều đó cho thấy mức độ nguy hiểm của cái gọi là “kế hoạch hòa bình” mà Washington đang cố dựng lên. Trung tướng Mark Hertling, cựu Tư lệnh Lục quân Mỹ tại châu Âu, một người hiểu Ukraine hơn hầu hết chính trị gia Mỹ, đã viết một bài cảnh báo mà bất kỳ ai quan tâm đến an ninh quốc tế đều phải đọc.
Phải chăng chúng ta đang chứng kiến điều đó ? Không, nó bắt đầu 10 tháng trước, ngày 20/1/2025 và Trump lập mưu đánh bẫy Zelensky ở Nhà Trắng. Chúng ta đã dự liệu trước chuyện này rồi. Một con người như Trump, không thể có hành động gì tốt đẹp và cao cả. Hắn là con rối trong tay Putler.
"Ông không có quân bài nào cả !" Thực chất Trump là quân bài tốt nhất của Putler.
Cái bản yêu sách 28 điểm cho một thứ hòa bình mất dạy lần này cũng vẫn là kế hoạch đó. Nhưng hóa ra nó nói lên rất nhiều điều.
1. Về việc Ukraine đã được cho phép sử dụng ATACMS để tấn công vào lãnh thổ Nga
Có nhiều người hỏi : Tại sao Ukraine đã có tên lửa tầm xa, tên lửa lai… mà vẫn yêu cầu tên lửa do Mỹ cấp ? Với Tomahawk thì có thể còn dễ hiểu vì tốc độ sản xuất tên lửa của Ukraine chắc chắn còn hạn chế, vậy với ATACMS thì sao ?
Cũng như HIMARS trước đây tôi đã báo cáo (hồi 2022), ATACMS cũng được tính vào pháo binh và nó thuộc biên chế lục quân, không phải lực lượng tên lửa chiến lược. Vì vậy, ATACMS dù là tên lửa nhưng chính xác nó là tên lửa đạn đạo có tính chiến thuật, và không phải tên lửa hành trình như phân loại.
Đối với lục quân, họ có thể sử dụng pháo binh truyền thống (pháo có nòng) và cả tên lửa – nhiều nòng như MLRS. Và càng to thì số nòng càng ít đi như BM-30 “Smerch” của Liên Xô chỉ còn có 12 nòng, so với BM-21 “Grad” 16 nòng… cho đến chỉ còn con số 1 nòng như ATACMS. Với Lục quân, vấn đề tốc độ và mục tiêu, trong đó tốc độ là ưu tiên số một.
Theo dõi trận lụt ở Việt Nam có nhiều người chết và các Phi đoàn trực thăng đã không thể cất cánh bay đi cứu trợ. Có thể lý do thời tiết chăng ? Mưa to gió lớn có nhiều mây mù thì phi công trực thăng thiếu kinh nghiệm không thể bay vì có thể bị tai nạn rớt.
Trong cuốn hồi ký “Trên Vòm Trời Lửa Đạn” của Phi công Vĩnh Hiếu lái trực thăng võ trang UH1 kể lại, khi Quân đoàn 2 rút quân khỏi Tây Nguyên vào tháng 3 năm 1975 để về Tuy Hòa bằng tỉnh lộ 7 đã bỏ hoang từ lâu. Lúc ấy Không quân Việt Nam Cộng Hòa cũng bắt đầu tan tác, mạnh ai nấy bay. Trực thăng võ trang không còn bay một cặp để bảo vệ nhau nữa, mà bay solo đơn độc một mình để oanh kích những mục tiêu bất chợt tìm thấy.
Các phi công trực thăng còn được lịnh bay đi tìm kiếm những người tị nạn bị bỏ rơi đói khát ở con đường máu số 7 để bốc về phi trường Đồng Tác Tuy Hòa. Người tị nạn thì đông và máy bay thì giới hạn. Có chiếc đáp dân chúng ùa nhau leo lên làm máy bay rớt luôn.
Hiện đang tồn tại hai hình thái thông tin gần như trái ngược.
Một bên là những chỉ đạo rốt ráo, ân cần chăm lo của lãnh đạo, chính quyền dành cho dân vùng lũ… trên “lề phải”. Một bên là tang tóc, thậm chí những tin tức “ghê rợn” về số người mất tích, tử vong hoặc đói rét… trên mạng xã hội.
Miền Trung đau thương tột cùng và bất cứ người có nhân tính nào cũng phải trắc ẩn. Tuy vậy, các bạn Facebook cần tỉnh táo.
Thủy điện Ba Hạ được vận hành bởi một nhóm ông chủ - tập thể cổ đông.
1. Ông chủ quyền lực nhất : EVN GENCO2 – người cầm gần 62 %. EVN GENCO2 là đơn vị thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) – tức là “cả họ ngành điện chống lưng
2. Ông chủ số 2 : REE – nữ tướng Nguyễn Thị Mai Thanh và cỗ máy tài chính gần 26 %. Nếu GENCO2 đại diện Nhà nước, thì REE chính là gương mặt tư nhân lớn nhất trong đế chế Ba Hạ.
Đây không phải là lần đầu câu hỏi nhức nhối ấy được đặt ra. Chuyên gia bảo không, người bảo có, và tranh luận bất tận này chưa bao giờ dứt.
Chủ thủy điện khăng khăng họ làm đúng quy trình, không xả thì vỡ đập còn kinh hoàng hơn nữa. Cấp quản lý cũng quy trình đã có mà làm.
Còn thực tế, thảm họa đau lòng đã hiện rõ. Người chết, người mất tất cả sau bao năm dành dụm rồi nhà cửa ruộng đồng, tài sản chìm trong nước lũ ! Chẳng lẽ đó cũng là "quy trình" và đến hẹn lại lên ? Trong tiếng than khóc, kêu cứu vẫn còn văng vẳng và ám ảnh những ngày qua, không khó để đọc được con số lời hàng trăm tỉ của thủy điện nào đó.
Tháng 3/1945, Văn Cao (1923-1995) viết bài thơ “Chiếc xe xác qua phường Dạ Lạc” miêu tả một bối cảnh tang tóc của Hà Nội : “Ngã tư nghiêng nghiêng chia nẻo/ Dặt dìu cung bậc âm dương/ Tàn xuân nhễ nhại mưa cô tịch/ Đầm đìa rả rích phương Đông.../ Ngã tư nghiêng nghiêng xe xác/ Đi vào ngõ khói công yên”.
Tám mươi năm trôi đi, bài thơ “Chiếc xe xác qua phường Dạ Lạc” bỗng dưng lại khiến mình nhói lòng, khi nhìn chiếc xe hòm vào xã Hòa Thịnh. Trận đại hồng thủy, gồm một cơn mưa dài và mấy đợt xả lũ, đã nhấn chìm vùng đất phía đông tỉnh Đắk Lắk trong biển nước.
Thiệt hại về tài sản thì đã quá rõ. Còn thiệt hại về nhân mạng thì sao ? Các con số thống kê chính thống vẫn khá cầm chừng, có lẽ chính quyền đang ưu tiên mọi tâm sức cho công tác cứu trợ.
Tin sáng
1. "Ở rốn lũ Đông Hòa, hàng chục ngàn người dân vẫn còn chờ ứng cứu"- Đang có sự vênh nhau giữa thông tin báo chí chính thống và thông tin trên mạng. Đấy là nguyên nhân hôm qua nhà cháu phải gỡ cái ảnh kêu cứu thay bằng ảnh... an toàn. Một số clip người dân vào cứu trợ Hòa Thịnh họ kể kinh lắm. Báo Tuổi Trẻ đưa tin này khi đi cùng phó thủ tướng.
"Ông Lê Văn Thìn - Bí thư Đảng ủy phường Đông Hòa - cho biết phần lớn diện tích phường ngập sâu trong nước, không thể tiếp cận ở nhiều vị trí dù biết có người cầu cứu. Đến thời điểm này, phường đã ghi nhận ít nhất bảy người chết, còn số mất tích vẫn chưa thể thống kê. Đến nay trên tổng số 48.000 dân của phường thì mới cứu hộ và sơ tán được về khoảng 100 người, con số quá nhỏ nhưng công tác cứu hộ vẫn còn gặp nhiều khó khăn".
"Chiều 21-11, khi nghe tin cha mất trong lũ, anh Lý Văn Đường, từ phường Tuy Hòa trở về nhờ lực lượng hỗ trợ đưa thi thể cha ra khỏi vùng ngập để lo an táng. Đoàn cứu hộ dùng mô tô nước tiếp cận khu vực nhà anh Lý Văn Đường, nhưng nước quá sâu, các công trình chìm trong bóng tối, ca nô không thể vượt qua.
Xã Hòa Thịnh, cách Tuy Hòa hơn 20 km, là xã có địa hình "lòng chảo", bao quanh bởi nhiều sông, hồ, khu vực này trở thành một trong những điểm ngập sâu nhất tỉnh. Hòa Thịnh nằm ở hạ lưu lưu vực sông Ba trước khi đổ ra biển. Cứ nhìn nước sông Ba chảy qua cầu Đà Rằng những ngày này khủng khiếp như thế nào, thì Hòa Thinh gần đó càng bị đe dọa.
Tương tự, phường Đông Hòa (Tuy Hòa) phần lớn diện tích phường ngập sâu trong nước, không thể tiếp cận.
Hai xã này ngập nặng nhất, thiệt hại nặng nhất trong đợt lũ này.
Những lời kêu cứu vang lên khắp mạng xã hội, những clip bà con nói về thiệt hại mà chính họ thấy xung quanh. Đừng quy chụp bà con đưa tin giả, phản động, trong lúc chính quyền cơ sở còn chưa xác định được thiệt hại do lũ chia cắt.
Báo Tuổi Trẻ đưa tin ở rốn lũ Đông Hòa còn hàng chục ngàn người chờ ứng cứu.
Nhà báo Thanh Hằng chia sẻ : Nếu chưa tiếp cận được hết các địa điểm ngập lụt, cũng chưa thể biết chính xác số người chết, mất tích, nhà sập, thì thiết nghĩ, chính quyền cơ sở chưa nên phản bác thông tin thiệt hại về người, nếu không trực tiếp đến nơi kiểm tra. Vì ở ngay đó, việc đến tận nơi xác minh là không khó, còn nếu không đến được vì nước siết, thì càng chưa vội kết luận. Chứ lý do chỉ là “chưa thấy báo cáo” để phản bác, thì không thuyết phục lắm. Vì nếu có vụ đó thật thì còn ai sống đâu để báo cáo ?
Sáng nay 22.11 mình dậy sớm hơn mọi ngày, chở hai thùng quần áo lên trụ sở Mặt trận Tổ quốc thành phố ở 55 Mạc Đĩnh Chi quận 1. Từ nhà lên tới nơi cũng gần chục cây, mưa lất phất, chân què vẫn ráng đi. Không thể chậm trễ.
Chiều và tối qua, mình và bà xã hì hục soạn ra những quần áo của cả nhà, đồ tốt, được hai thùng, đóng gói cẩn thận.
Lâu không lên Sài Gòn, quên béng đường Mạc Đĩnh Chi chỉ một chiều, sợ mưa ướt đồ nên mình liều leo lên hè, chạy nép sát.
Cũng không bất ngờ, khi mà Hoàng Hường, chồng Đoàn Di Băng "lên đường", thì cái tên được gọi tiếp theo là Mailisa.
Họ chung một cách thể hiện : Hào nhoáng, khoe khoang với đồ hiệu chất như núi, với nhà cao cửa rộng, rồi khoe tiền chất đống, rải như vàng mã, khoe cả chuyện tình yêu, chuyện gia đình độc đáo lạ kỳ nữa !
Chuỵện từ thiện, vốn là việc làm cao cả, họ cũng khoe một cách triệt để. Tôi hiểu, cộng đồng mình vốn bị việc khoe từ thiện hay đấu đá từ thiện thể hiện ai nhân ái hơn ai, cũng là một thứ để lôi kéo đám đông dễ dàng nhiều năm qua. Thế nên chuyện họ "tán lộc" đã đưa hình ảnh họ càng trở nên lóng lánh.
Sau 4 ngày, một vài nhóm cứu trợ tự phát đã đến được một số nơi bị lũ bất ngờ lên cao và cô lập.
Những tin tức lan ra từ những người cứu trợ tận mắt chứng kiến tình cảnh thê thảm ở những nơi bị cô lập qua 4 ngày đêm đó không khỏi không làm mọi người đau xót đến cùng cực.
Cả ngày hôm qua, 21/11, nhiều người cứu trợ nói về xã Hòa Thịnh ở vùng tây Phú Yên cũ của tỉnh Đắc Lắc mới, sau 4 ngày bị cô lập trong cơn lũ nước ngập lên trên mái nhà không được cứu giúp đã có nhiều người dân không qua khỏi. Số lượng thống kê chính thức chưa có, nhưng qua một số người tận mắt chứng kiến thì nhiều lắm. Quá sức đau xót.
Nhà thờ Mằng Lăng ở tỉnh Phú Yên, nơi lưu giữ cuốn sách đầu tiên bằng chữ Quốc ngữ (Phép Giảng Tám Ngày) đang bị nước lũ bao vây tứ phía. Cho đến giờ vẫn chưa biết được số phận cuốn sách có được đảm bảo hay không.
Cuốn sách Phép Giảng Tám Ngày được cha Alexandre de Rhodes biên soạn và in ấn tại Roma vào năm 1651. Đây được xem là quyển sách tiếng Việt đầu tiên được in bằng chữ Quốc ngữ.
Do cuốn sách nằm dưới hầm có nhà nguyện nhỏ của Chân Phước (Á Thánh) Andre Phú Yên, cho nên khả năng bị ngập chìm là rất cao. Tuy vậy cuốn sách được đặt trong một hộp kính và hy vọng Cha quản nhiệm hoặc các vị hữu trách đã bảo vệ cẩn thận.
Qua các đợt bão lũ vừa rồi, thấy việc xóa cấp huyện và nhất là xóa tên các thành phố thuộc tỉnh là một việc rất thất sách.
Tui luôn bảo lưu quan điểm xóa cấp xã phường và giữ lại cấp huyện, thành nhưng thu nhỏ lại. Các thành phố thuộc tỉnh không chỉ là địa danh quan trọng có truyền thống lịch sử, mà còn là cột mốc xác định vị trí địa lý cho cả khu vực.
Ví dụ nói đến xã A nào đó thì ít ai biết ở đâu, nhưng nói xã A cách Nha Trang 20 km về phía tây là mọi người hình dung ra nhanh địa điểm của nó. Bây giờ Nha Trang cũng không còn, thì không biết xác định vị trí A như thế nào để mọi người dễ hình dung ra được.
