Bông Lau - Nhân văn

Ai cũng biết xin lỗi là văn hóa của người Mỹ vì đó là lịch sự lễ độ. Đi ngoài đường đụng nhau chút xíu mà đã xin lỗi rối rít.

Thấy bạn bè gặp chuyện buồn thì cũng rầu rĩ xin lỗi “sorry”. Cha mẹ lỡ nặng lời làm con trẻ buồn lòng thì phải chân thành xin lỗi để con không bị mặc cảm mất tự tin chớ hổng nạt nộ như phong tục Á Châu “đồ ngu, con nít biết gì mà nói”.

Nhưng văn hóa xin lỗi rất ít xảy ra nơi chính trường Mỹ vì xin lỗi có thể hiểu là sai lầm chính sách, đạo lý v.v… Một nhận định của chính khách mà sai lầm thì thôi rồi. Chính khách Mỹ đa số là những luật sư siêu phàm và kiêu ngạo sẽ không thể nhận lỗi một cách dễ dàng. Họ ngụy biện cãi chày cãi cối giống như người Việt. Lúc nào cũng muốn mình thắng.

Bà Thẩm Phán Ruth Bader Ginsburg là một thần tượng vĩ đại của khuynh hướng cấp tiến thiên tả. Không thể phủ nhận bà là một chiến sĩ đấu tranh kiên cường cho nữ quyền.

Trong một cuộc phỏng vấn của đài CNN vào tháng 7 năm 2016, Thẩm Phán Ruth Bader Ginsburg đã làm dư luận sửng sốt khi phát biểu “Donald Trump là một người dối trá (faker). Anh ta ba phải và sẽ nói bất cứ điều gì hiện lên trong đầu. Vì ảnh có cái tôi”.

“Mr Trump is a "faker". He has no consistency about him. He says whatever comes into his head at the moment. He really has an ego”.

Dư luận sửng sốt, và nhiều người phản đối lời phê bình chỉ trích cá nhân ấy của một vị Thẩm Phán Tối Cao Pháp Viện, vốn phải vô tư không xen vào các cuộc tranh cử.

Ông Trump khi ấy là một ứng cử viên tổng thống đã yêu cầu Thẩm Phán Ruth Bader Ginsburg phải xin lỗi. Ông nói : “Thẩm Phán Ginsburg nên về hưu vì đã có những lời tuyên bố chính trị ngu ngốc”. Và dư luận thêm một lần nữa sửng sốt vì bà Ginsburg đã can đảm xin lỗi ông Trump.

Bà nói rằng “Tôi đã nói xàm” (ill-advised). “Một Thẩm Phán không thể xía vào phê bình một ứng cử viên của chức vụ công quyền. Trong tương lai tôi sẽ thận trọng hơn”.

Thẩm Phán Ruth Bader Ginsburg thuộc tả khuynh được TT Bill Clinton tiến cử. Nhưng triết lý thiên tả của bà đã không làm suy giảm lòng quý mến của bà dành cho Thẩm Phán Antonin Scalia thuộc khuynh hướng cực hữu, do TT Ronald Reagan tiến cử năm 1986.

Thẩm Phán Antonin Scalia đã từng gởi cả đống hoa hồng tặng Thẩm Phán Ginsburg ở Tối Cao Pháp Viện.

Tình bạn thắm thiết giữa hai vị Thẩm Phán Tối Cao Pháp Viện một cực tả và một cực hữu đã trở thành huyền thoại. Thẩm Phán Antonin Scalia đã ra đi trước bà Ginsburg. Ông qua đời năm 2016. Sự lễ độ, chân thật và nhân văn của họ là một tấm gương cho tất cả chúng ta.

BÔNG LAU 20.09.2020