Phúc Lai - Viết ngắn về cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine của Putler ngày 30/10/2025

 

1. Có chuyện gì đang diễn ra ở Pokrovsk ?

Hôm qua, khi nhận được một số tin nhắn đề nghị tìm hiểu thêm tình hình của Pokrovsk, tôi có gửi câu hỏi sang “bển” và qua trao đổi, nắm được một số nét chính như sau.

Chiến dịch nỗ lực cố chiếm Pokrovsk của Bộ chỉ huy Nga bắt đầu vào thời điểm nào đó trong tháng Bảy, do nắm được tình hình khó khăn của phía Ukraine. Chẳng hạn ở phía Nam thành phố, cụm đơn vị tác chiến miền nam của Ukraine tổ chức phòng thủ tương đối kém. Điều này có cả nguyên nhân chủ quan (tổ chức, chỉ huy yếu kém) và khách quan (thiếu lực lượng). Dẫn đến việc Bộ chỉ huy Nga quyết tâm thực hiện kế hoạch ở đây. Thực chất nó là một kế hoạch quy mô lớn (là so với khả năng của Nga hiện nay là lớn) và được thực hiện khá đầy đủ các phương diện.

Về quân sự, đó là hoạt động có hệ thống của các nhóm điều khiển UAV/drone, kết hợp với các nhóm bộ binh tấn công để gây áp lực liên tục lên suốt chiều sâu, từ các mục tiêu hậu cần phía sau mặt trận và cả các vị trí tiền tiêu. Mục tiêu của việc tổ chức tấn công liên tục là tìm ra các điểm yếu của hệ thống phòng ngự của Ukraine, rồi chúng sẽ đào sâu vào điểm yếu đó.

Lê Diễn Đức - Donald Trump đã đặt lại bàn cờ quyền lực khu vực châu Á

Chuyến công du châu Á của Tổng thống Donald Trump lần này, dù vấp phải không ít hoài nghi lúc khởi đầu, lại đang khép lại với những kết quả rất đáng kể, cả về kinh tế lẫn chính trị.

Tại Tokyo, ông đạt được gói hợp tác mới về công nghệ chip bán dẫn và năng lượng sạch, mở đường cho các tập đoàn Mỹ tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng của Nhật Bản – quốc gia đang tìm cách giảm phụ thuộc vào Trung Quốc. Cùng lúc đó, Nhật cam kết tăng đầu tư vào các dự án hạ tầng chiến lược của Mỹ, một động thái mà giới phân tích đánh giá là “đôi bên cùng có lợi thực chất”, chứ không chỉ là xã giao.

Sang Seoul, ông Trump và Tổng thống Hàn Quốc ký một biên bản ghi nhớ mở rộng thương mại tự do, đồng thời thống nhất hợp tác chặt chẽ về an ninh công nghệ và chuỗi cung ứng pin xe điện. Việc này giúp Mỹ củng cố vị thế trong ngành công nghiệp tương lai, trong khi Hàn Quốc có thêm sự bảo đảm về thị trường và an ninh.

Henry Quang Vũ - Putin sợ hòa bình: Khi chiến tranh là liều thuốc duy trì quyền lực

 

Diễn biến tại Ukraine cho thấy một thực tế rõ ràng: Putin dường như sợ hãi việc chấm dứt chiến tranh.

Cuộc xung đột kéo dài bốn năm đã biến nền kinh tế Nga gần như phụ thuộc hoàn toàn vào quốc phòng, và xuất khẩu năng lượng, trong khi các nguồn thu khác bị suy giảm do trừng phạt quốc tế.

Nếu chiến tranh kết thúc, nhiều người tưởng rằng xuất khẩu dầu khí sẽ tăng nhờ gỡ bỏ cấm vận, nhưng thực tế nguồn thu của Nga khó có thể bù đắp ngay lập tức. Lý do là:

Hoàng Hưng - Nhớ lại sau 40 năm ra tù (Vụ án "Về Kinh Bắc") (2)

 

May mắn là lúc ấy, báo chí Việt Nam bắt đầu “mở ra” khi rục rịch công cuộc Đổi mới!

Một số báo, tạp chí tiếng Pháp, tiếng Anh được bán trên lề đường Đồng Khởi (chắc là hàng “xách tay” của du khách nước ngoài). Tôi mua và tìm những bài thích hợp để dịch và gửi cho mấy tờ báo ở Sài Gòn. Sau này, khi có internet, công việc dịch thuật các bài vở mới trên các báo mạng để bán cho các báo đã là phần quan trọng trong thu nhập thường xuyên của tôi.

Cuốn sách dịch đầu tiên được xuất bản của tôi là cuốn “Mowgli người sói” dịch từ hai tập Jungle Book của Rudyard Kipling, do bạn tôi là Trần Hoài Dương của NXB Trẻ đặt hàng năm 1987. Đó là kết quả không thể tốt đẹp hơn của thời gian tự học tiếng Anh trong tù (học bằng một cuốn sách ngữ pháp tiếng Anh, một cuốn từ điển Anh-Pháp-Pháp-Anh, những tờ báo Moscow News của Liên Xô; tôi lần mò đọc và dịch không sót một chữ, say mê quên hết thân phận “tù”).

Hoàng Hưng - Nhớ lại sau 40 năm ra tù (Vụ án "Về Kinh Bắc") (1)

 

Ngày 30/10/1985, Trại cải tạo Thanh Cẩm, Cẩm Thủy, Thanh Hóa.

Trước đó khoảng nửa tháng, một buổi sáng trại viên tập hợp trước khi đi lao động, tôi chuẩn bị lên đọc báo Nhân Dân như nhiệm vụ thường ngày của người “phụ trách văn hóa” trong “Ban đại diện tù cải tạo”. Thì Giám thị trại xuất hiện, ra lệnh cho tất cả trại viên là sĩ quan công chức Sài Gòn về lán thu xếp nội vụ để… được về nhà!

Sau khi về lại xã hội, tôi mới biết đó là đợt trả tự do cuối cùng cho sĩ quan công chức cao cấp Sài Gòn gồm khoảng 60.000 người, cũng là lúc rục rịch cho đường lối “Đổi mới” năm 1986 khi đất nước sắp lâm vào đường cùng về kinh tế!

Tiếng xôn xao náo động trong ít giây, rồi ào ào những con người mừng rỡ chạy rất nhanh về các lán.

Ngọc Vinh - Tư nhân hay quốc doanh ?

 

Trong bài diễn văn dài đọc tại đại học Oxford- Anh Quốc, tổng bí thư Tô Lâm khẳng định, ông vẫn đặt niềm tin vào kinh tế quốc doanh (nhà nước), xem đây là lực lượng giữ vai trò dẫn dắt nền kinh tế. Dù ông cũng xác định kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất để thúc đẩy tốc độ phát triển kinh tế (trích báo Tuổi Trẻ).

Như vậy, Việt Nam vẫn tiếp tục định hướng xã hội chủ nghĩa cho nền kinh tế của mình. Kinh tế quốc doanh vẫn giữ vai trò chủ đạo như lâu nay, dù Đảng vừa ban hành một nghị quyết quan trọng để phát triển kinh tế tư nhân.

Các nhà quan sát lại có chuyện để bàn. Vì nếu vẫn giữ định hướng như thế liệu các nước - nhất là Mỹ - có chịu công nhận Việt Nam như một nền kinh tế thị trường thực thụ hay không? Và nền kinh tế đó có khắc phục được những nhược điểm lâu nay khi nằm dưới sự" dẫn dắt" của ông kẹ kinh tế quốc doanh?

Văn Công Hùng - Ghi chép ngày 30.10.2025

 

Tin sáng

1. Té ra nhà cháu cũng... nhầm, tưởng nước vào rồi nước ra như mọi khi, nhắc mọi người miền Trung là đã mùa mưa bão rứa. Té ra năm ni hắn ươn người, làm bà con mệt phết. Đèo Lò Xo vẫn tắc, vẫn còn xe kẹt trên đèo.

Có mấy cuộc vượt cạn xúc động, trong đó xúc động nhất là cuộc vượt cạn trong nhà ngập nước. Người mẹ trẻ nằm trên giường, bà đỡ, một cô gái rất trẻ (và xinh), mặc quần cộc ướt, nước gần tới mông, dụng cụ mỗi chiếc kéo bình thường. Một người có quẹt ga, bật lên, chiếc kéo được hơ vào đấy, liếc qua ngọn lửa mấy lần, và... cắt rốn. Cháu oe oe khóc.

Có vụ này nữa cũng hú hồn: "Sản phụ vỡ ối giữa dòng nước lũ ở Huế": Khi đến khu vực ngã tư đường Bà Triệu - Hùng Vương (phường Thuận Hóa, thành phố Huế), chị T. bất ngờ chuyển dạ, đau bụng dữ dội.

Lưu Trọng Văn - Báo Thanh Niên nói gì tại phiên tòa xét xử hai tổng biên tập của mình?

 

Ngày 29.10 diễn ra phiên xét xử hai nhà báo Nguyễn Công Khế và Nguyễn Quang Thông. Những gì thuộc về quyền của phiên tòa và quyết định bản án của phiên tòa đã rõ trên truyền thông.

Gã tôn trọng các phán xử này vì quan điểm của gã là bất cứ ai đụng chạm đến các điều khoản của pháp luật thì pháp luật có quyền phán quyết theo pháp luật. Điều gã băn khoăn là tập thể lãnh đạo, phóng viên, biên tập viên báo Thanh Niên - một trong những tờ báo chính thống uy tín và đông bạn đọc nhất nước có thái độ thế nào về bản án đối với hai nhà báo từng là tổng biên tập của mình.

Rất may nhà báo Cao Minh Hiển, một cây bút lâu năm của báo Thanh Niên đã đăng trên Facebook của mình nội dung ý kiến của báo Thanh Niên tại phiên tòa.

Nguyễn Thông - Khoái cụ Tường

 

Cụ Tường mà bỉ nhân nhắc ở đây là nhà văn Hoàng Minh Tường. Nhưng đám chúng tôi dù đã thất thập, mỗi lần nói về ông đều kính cẩn gọi “cụ”, để tỏ cái lòng “kính lão đắc thọ”.

Nhà văn Hoàng Minh Tường hơn đám tôi 7 - 8 niên, sinh năm 1948, cùng tuổi bác Nguyễn Duy. Lứa ấy nhiều bác giỏi, cực giỏi, như Lưu Quang Vũ, Nguyễn Duy, Dương Kỳ Anh...

Cụ Tường có nét đời na ná hao hao các “nhà” Nguyễn Huy Thiệp, Ma Văn Kháng. Nghĩa là từng học sư phạm, làm thầy giáo, được bổ lên miền núi “vời vợi nghìn trùng”, chả biết có để lại giống nòi nơi ấy không, rồi sa vào viết văn, làm báo, hiến phần đời còn lại cho văn chương.

Phạm Thành Nhân - Người miền Tây

 

Trong những ngày cả nước hướng về miền Trung với cảnh mưa, lũ, lụt khắp nơi thì xuôi về phương Nam, người dân miền Tây vẫn đang gồng mình chống chịu với cảnh nước ngập ruộng đồng, tàn phá các vườn trái cây.

Tỉ như trong tấm ảnh của VnExpress gã đăng đây, vườn mít 4 héc ta rưỡi của ông Nguyễn Hồng Phúc đang chìm trong nước. Nhiều vườn sầu riêng đang làm bông cũng bị con nước nhấn chìm. Vườn cam vườn ổi, vườn xoài... Thiệt hại không biết bao nhiêu mà kể.

Nhưng bạn có thấy lạ không - họ, những người dân miền Tây ấy, dường như... không tồn tại. Vài bản tin về triều cường, xả lũ, mưa lớn rồi hết.

Tiểu Vũ - Dân không hiểu nổi các bản tin thủy văn

 

Điểm vướng lớn nhất hiện nay không phải ở chỗ hồ thủy điện không báo xả lũ mà ở chỗ báo theo kiểu người dân rất khó hiểu.

Thông báo vận hành hồ và bản tin lũ vẫn chủ yếu được soạn theo ngôn ngữ kỹ thuật, tức là thứ ngôn ngữ dành cho kỹ sư thủy lợi và cán bộ phòng chống thiên tai, chứ chưa phải ngôn ngữ dành cho người đang ở trong căn nhà cấp bốn bên mé sông và chỉ có vài giờ dọn lụt.

Trong thực tế, bản tin thủy văn thường viết theo hướng này, người dân đọc có thể bị rối não luôn:

Võ Xuân Sơn - Kỷ niệm về ngập lụt ở Huế

 

Năm 1975, gia đình tôi đi từ miền Bắc vô Sài Gòn. Qua khỏi cầu Hiền Lương, vượt qua hàng rào điện tử McNamara, nơi mới chỉ mở được con đường đủ cho một chiều xe đi, tới sông Thạch Hãn thì cầu phao bị trôi, phải chờ công binh lắp cầu mới. Do vậy mà chúng tôi tới Huế trễ.

Khuya hôm đó, xe đưa chúng tôi tới bờ bắc của sông Hương. Nhà xe đưa chúng tôi đến một trại hòm. Họ cho chúng tôi mượn các miếng ván hòm kê làm chỗ ngủ. Sáng hôm sau, chúng tôi dậy thì xe đã đi khỏi. Chúng tôi hỏi đường để đi tiếp. Theo chỉ dẫn, chúng tôi phải đi qua cây cầu bắc qua sông Hương.

Lúc ấy khoảng hơn 6 giờ sáng, ba tôi và tôi đi qua cầu, dự định tìm phòng trọ, chờ đến khi có xe sẽ đi tiếp. Tuy nhiên, thấy nước lên rất nhanh, nên đến giữa cầu, chúng tôi quay lại đón cả nhà, gồm mẹ tôi và 3 em của tôi qua cầu luôn.

Thái Vũ - Hành khách nên ý thức hơn về an toàn bay

 

Không phải là một chuyên viên về vận chuyển hàng không, chẳng dính líu gì đến phi cơ, phi công, nhưng hồi còn ở Việt Nam, do công việc, tôi đi máy bay nhiều lắm. Mà lại hay để ý các thứ cho đầy thời gian rỗi khi đi máy bay, nên đọc cái tút này muốn bày tỏ vài điều thiển cận:

1. Quy định kich thước và trọng lượng hành lý khi sử dụng hàng không là do yêu cầu an toàn (cất cánh, bay, hạ cánh, trường hợp khẩn cấp) và hiệu quả (năng lượng xăng dầu, sức lực của nhân viên hàng hóa, không gian chiếm chỗ, thiết kế chỗ để hành lý v.v...).

Chứ không phải chuyện tận dụng moi tiền thêm.

Võ Khánh Tuyên - Vạch đèn đỏ, cái cân và nhân phẩm

 

1. Từ xưa tới trước một thời điểm cách đây không xa, cái vạch dừng đèn đỏ tuy hiện hữu như một lằn ranh đã được quy định trước, nhưng luôn bị vi phạm.

Người ta lý giải rằng: Lấn lên tí xíu có sao đâu, có nửa bánh xe thôi mà. Nhưng nếu chú ý kỹ, thì đó là sự hơn thua, tham lam, khôn lỏi của không ít người. Và người này hơn nửa bánh xe, người kia nhích thêm chút chút, người nọ nửa thân xe... Hệ quả là sự hỗn loạn cho cộng đồng.

Nhưng từ khi xử phạt gắt gao, cộng thêm camera AI...thì chuyện dừng sau vạch khi đèn đỏ hầu như được tuân thủ tuyệt đối. Chẳng ai còn...lý sự.

Chương trình phát thanh RFI ngày 30.10.2025

 

Hoàng Bùi - Khi "lý trí" trở thành vỏ bọc cho sự tàn nhẫn

 

Hôm nay, tôi buộc phải lên tiếng và nêu đích danh ông Dương Quốc Chính. Không phải vì tôi thích tranh cãi, mà vì bài viết "Xã hội vô cảm?" của ông ta đã vượt qua mọi ranh giới của lý lẽ và lòng trắc ẩn con người.

Tôi viết bài này trước tiên để bảo vệ phẩm giá cuối cùng cho một cô gái đã khuất, người đang bị biến thành đối tượng để phán xét và miệt thị, để chống lại sự bình thường hóa thái độ vô cảm. Bởi bài viết của ông Chính không chỉ bào chữa, nó còn cổ xúy cho sự thờ ơ, một căn bệnh vốn đã nghiêm trọng trong xã hội.

Và cuối cùng, để vạch trần sự ngụy biện độc hại, khi một người có tầm ảnh hưởng sử dụng những lập luận lệch lạc để đầu độc tư tưởng cộng đồng, sự im lặng lúc này đồng nghĩa với sự đồng lõa.

Đặng Chương Ngạn - Người Hà Nội có vô cảm không ?

 

Sau vụ “thấy chết mà không cứu” ở Hồ Gươm, Hà Nội, thứ Bảy ngày 25/10/2025, dư luận bùng lên một câu hỏi đau đớn: “Người Hà Nội đã vô cảm đến vậy sao?”

Ngay sau đó, nhiều ý kiến phản bác cho rằng người Hà Nội không hề vô cảm. Rằng họ có những lý do chính đáng để không cứu cô gái bị đuối nước.

Tôi xin điểm lại các lập luận ấy và nêu ý kiến phản biện của mình.

1. “Cứu người là trách nhiệm của lực lượng công quyền”

Kiều Thị An Giang - Hội chứng người ngoài cuộc

 

Những ngày này, tôi (cũng như cộng đồng mạng) vẫn bị ám ảnh bởi câu chuyện về cô gái cởi truồng lội nước ở Hồ Gươm, cô độc suốt cả tiếng đồng hồ trước khi chết đuối, trong sự chứng kiến của cả trăm người.

Sự kiện ấy gây tranh cãi về sự vô cảm của đám đông, nhưng đối với tôi, nó là cái kết bi thảm cho một chủ đề tôi đã chứng kiến nhiều lần trong đời: ranh giới mong manh và thường xuyên bị vượt qua giữa sự giúp đỡ và sự tự hủy hoại của cá nhân.

Tôi, một người ngoài cuộc may mắn không có mặt ở Hồ Gươm hôm ấy, nhưng lại là nhân chứng bất đắc dĩ của hai câu chuyện khác, nơi tôi đã phải vật lộn với chính lòng tốt và sự bất lực của mình.

Henry Quang Vũ - Tổng thống Trump ra lệnh nối lại thử nghiệm hạt nhân trước thềm cuộc gặp Tập Cận Bình

 

Ngay trước cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào thứ Năm tới, Tổng thống Donald Trump tuyên bố ông đã chỉ đạo Bộ Quốc phòng ngay lập tức nối lại các cuộc thử nghiệm vũ khí hạt nhân của Mỹ - “trên cơ sở bình đẳng” với các cường quốc hạt nhân khác.

“Vì các chương trình thử nghiệm của những quốc gia khác, tôi đã chỉ thị cho Bộ Chiến tranh bắt đầu thử nghiệm vũ khí hạt nhân của chúng ta trên cơ sở ngang bằng. Quá trình đó sẽ bắt đầu ngay lập tức,” ông Trump viết trên Truth Social, trước thềm cuộc gặp với ông Tập tại Hàn Quốc.

Tổng thống Mỹ cho biết thêm: “Nga hiện đứng thứ hai, còn Trung Quốc còn thua xa, nhưng trong vòng 5 năm nữa họ sẽ bắt kịp.”

Nguyễn Ngọc Chính - Sự trùng hợp kỳ lạ giữa Lincoln và Kennedy

 

"Trùng hợp" có hai nghĩa: (1) Trong hóa học là phản ứng liên kết nhiều phân tử nhỏ (monomer) thành một phân tử lớn (polymer); (2) Trong xã hội là sự trùng lắp, xảy ra đồng thời của các sự kiện, hoàn cảnh không có mối liên hệ nhân quả rõ ràng.

Trong phạm vi bài viết này, chúng tôi chỉ bàn tới sự trùng lặp của cuộc đời. Cụ thể hơn là sự “trùng hợp kỳ lạ” giữa hai nhân vật nổi tiếng trong lịch sử Hoa Kỳ. Đó là Abraham Lincoln, Tổng thống thứ 16 của Hoa Kỳ (1861-1865) và John Fitzgerald Kennedy, Tổng thống thứ 35 (1961-1963).

Tuy nhiên, những điểm trùng hợp này thường được xem là sự “ngẫu nhiên” chứ không phải là vì những mối quan hệ khác.