Ngô Nhân Dụng - Dân Hồng Kông đáng hãnh diện

Người dân Hồng Kông mang hình “Võ sĩ Quyền Anh Donald Trump” để hoan hô một đạo luật rõ ràng nhằm chống chính quyền Trung Cộng và Hồng Kông, vào tối 28 Tháng Mười Một, vài giờ sau khi Tổng Thống Donald Trump ký ban hành hai đạo luật ủng hộ người tranh đấu cho nhân quyền và dân chủ tại Hồng Kông. (Hình: Chris McGrath/Getty Images)

(Người Việt 29/11/2019) Giới lãnh đạo Bắc Kinh mới nhận hai cú “tát tai.” Tuần trước, Quốc Hội Mỹ biểu quyết hai dự luật dọa trừng phạt Trung Cộng nếu đụng tới dân Hồng Kông. Ngày Chủ Nhật, các nhà chính trị được Bắc Kinh ủng hộ đều bị dân Hồng Kông tẩy chay trong cuộc bầu cử cấp thị xã.

Trước khi ký đạo luật “Nhân Quyền và Dân Chủ Hồng Kông” (Hong Kong Human Rights and Democracy Act) Tổng Thống Donald Trump tỏ ra biết lo cho thị trường chứng khoán. Ông ký đạo luật này vào chiều Thứ Tư, sau khi thị trường New York đóng cửa qua cả ngày hôm sau, khi dân Mỹ sẽ nghỉ lễ Tạ Ơn, Thanksgiving.

Ông Trump cẩn thận tính rằng nếu giới đầu tư có phản ứng gì với đạo luật thì họ sẽ đợi qua ngày Thứ Sáu mới biểu lộ, trên giá cổ phiếu trên thị trường.

Lê Mạnh Hùng - Bầu cử Hồng Kông làm tan vỡ ảo tưởng tại Bắc Kinh

Hàng vạn cánh tay đưa lên vì một Hồng Kông dân chủ. (Hình: Getty Images)

(Người Việt 28/11/2019) Khi kết quả cuộc bầu cử địa phương tại Hồng Kông được đưa ra hôm Chủ Nhật vừa qua, những người thuộc phe dân chủ - một liên minh lỏng lẻo của các đảng phái ủng hộ quyền bầu cử cho tất cả mọi người dân và chống lại các chính sách của Bắc Kinh - đã ngạc nhiên đến phát khóc. Tuy rằng họ hy vọng sẽ chiến thắng mặc dầu những e sợ về sự can thiệp của chính quyền và gian lận, nhưng không bao giờ họ ngờ là chiến thắng lại lớn đến như vậy.

Cho đến khi cuộc kiểm phiếu kết thúc, phe dân chủ đã tăng gấp ba số ghế tại các chính quyền địa phương, đánh bại phe thân Bắc Kinh chiếm đến 87% số phiếu bầu so với chỉ có 13% cho các đảng thân chính quyền với tỉ lệ số người đi bầu cao nhất từ trước tới nay.

Cách đây bốn năm, các đảng thân Bắc Kinh được đến 65% tổng số phiếu. Nhưng lần này các đại biểu của phe chính quyền lần lượt gục ngã, bị cuốn vào sọt rác bằng một làn sóng phẫn nộ, nuôi dưỡng bởi hơi cay và những hành động đàn áp càng ngày càng tàn bạo của cảnh sát Hồng Kông.

Cơn ác mộng của Tập Cận Bình : Hồng Kông trở thành một Đài Loan

Quân đội Đài Loan tập trận chống quân Trung Quốc đổ bộ lên đảo.

Chính trị Trung Quốc, từ thời phong kiến đến thời Mao hay ngày nay đều luôn tồn tại hai lực mâu thuẫn đối kháng có tính triệt tiêu nhau.

Không ai thuộc sử Trung Hoa hơn Mao Trạch Đông. Trong thời gian ở Diên An, Mao đã khai triển những mâu thuẫn xã hội thành một học thuyết sau này được gọi là Mâu Thuẫn Luận của Mao.

Như Mao kể lại trong một bữa cơm với Bác sĩ Lý Chí Thỏa và được Bác sĩ Lý ghi lại trong hồi ký được xuất bản ở Mỹ: “Trong chiến tranh chống Nhật, các đồng chí đề nghị tôi giảng về triết học tại Ðại Học Kháng Nhật ở Diên An, tôi nghĩ cần thiết phải phối hợp lý thuyết chủ nghĩa Mác và thực tiễn của Trung Hoa, thế là tôi viết hai bài đó. Tôi dành hai tuần để viết bài "Bàn về mâu thuẫn" nhưng chỉ tốn hai giờ để trình bày".

Cù Mai Công - 11 vị kiến nghị không nên «chém vè»

Mười một vị kiến nghị loại bỏ tên hai vị Francisco de Pina và Alexandre de Rhodes nên thẳng thắn đối thoại với dư luận, không nên « chém vè » !

(Đây là thước đo khí tiết của kẻ sĩ - nhà trí thức, nhà khoa học, nhà nghiên cứu thật sự! Đặc biệt là "đội trưởng" đội bóng 11 người nhưng lại "bỏ bóng đá người": PGS.TS Lê Cung, Trường ĐH Sư phạm Huế).

PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng (Trường ĐH Khoa học Huế) cho biết mình bị ghi tên khống vào bản kiến nghị loại bỏ tên hai giáo sĩ Francisco de Pina và Alexandre de Rhodes ra khỏi danh sách đặt tên đường, trường học ở Đà Nẵng. 

Lưu Trọng Văn - Alexandre de Rhodes: Trái tim tôi vẫn còn mãi ở nơi này

Sáng 30.11 Đại học Văn Lang Sài Gòn (có 33.000 sinh viên) tổ chức Hội thảo kỷ niệm 100 năm chữ Quốc ngữ chính thức được vua Khải Định công nhận.

Hội thảo trên có mặt hơn 20 giáo sư tiến sĩ hàng đầu chuyên ngành ngôn ngữ, văn học, lịch sử cùng lãnh đạo Hội Ngôn ngữ Việt Nam, Hội Ngôn ngữ TP.HCM.

Diễn giả chính là tiến sĩ Kiều Ly, người trước các giáo sư tiến sĩ hàng đầu của Pháp vừa bảo vệ rất thành công luận án tiến sĩ về Lịch sử hình thành chữ Quốc ngữ. Ts Kiều Ly với các chứng cứ lịch sử, khoa học sau nhiều năm tìm hiểu nghiên cứu công phu tại các kho tàng sử liệu tại Pháp, Bồ Đào Nha, Vatican, Ý... đã chứng minh rõ ràng vai trò sáng tạo của các cha Dòng Tên: Pina, Amaral, Borbasa, Rhodes.

Huỳnh Ngọc Chênh - Ngu mà ưa nói chữ

Một câu thơ Hán Việt nổi tiếng của Nguyễn Công Trứ ai có học phổ thông trước 75 đều thuộc làu, mà ông ghi ra cũng sai thì trình độ của ông đúng là “học giả” chứ không phải học thật. Vậy cũng bày đặt nói chuyện chữ nghĩa.

THỊ TẠI MÔN TIỀN NÁO chứ không phải “môn HUYỀN náo” ông Đắc Xuân ạ.

Truyện Kiều là thơ tiếng Việt, trước đây được ghi ra bằng chữ Nôm, nay được ghi lại bằng chữ Quốc Ngữ chứ không phải DỊCH ra chữ Quốc Ngữ. Không ai ngu mà đem thơ tiếng Việt "dịch" ra thơ tiếng Việt cả. Dốt thì cũng dốt vừa thôi.

Trương Nhân Tuấn - Luận về công-tội

Thật là "khó" cho Việt Nam hiện nay để nói về "công-tội". Có công (hay có tội) với ai, với cái gì ?

Ở các quốc gia "bình thường" như Mỹ, Anh, Pháp, (ngay cả Trung Quốc hiện nay)... quan niệm về "công tội" rất đơn giản. Bất kỳ hành vi nào làm lợi cho đất nước, cho dân tộc là "có công". Dĩ nhiên hành vi này không phạm luật và phù hợp với đạo lý của con người.

Ở Việt Nam việc phân biệt "công tội" cực kỳ phức tạp.

Nếu ta trở lại thời Pháp có ý định xâm chiếm Bắc Kỳ (1880-1885). Vua quan nhà Nguyễn thời đó là Hoàng Kế Viêm cùng với các quan tuần phủ các tỉnh hợp tác với quân Thanh và quân cướp Cờ Đen của Lưu Vĩnh Phúc. Lực lượng quân sự này có mục đích đánh Pháp, giữ Bắc kỳ và Trung kỳ (An Nam) nằm trong ảnh hưởng đế quốc Mãn Thanh. Điều này quan trọng nhưng các "sử gia" Việt Nam lại hay bỏ quên.

Hoàng Kế Viêm có công hay có tội đối với đất nước và dân tộc Việt Nam?

Chu Mộng Long - Giải huyền thoại chữ Hán và vai trò của chữ quốc ngữ

Mười hai hoàng giáp ký tên trong đơn phản đối việc đặt tên đường cho hai giáo sĩ phương Tây, thực chất là phản đối chữ quốc ngữ, thì không đáng đếm xỉa nữa. Hàng triệu dân mạng khai đao cũng đủ chôn sống chúng !

Nhưng cái bệnh sùng cổ, xem chữ Hán như là của thánh hiền, đặc biệt là tư tưởng phản Tây phục Hán thì không chỉ ở trong đầu Nguyễn Đắc Xuân mà thống trị trong đầu không ít trí thức. Cần phải giải quyết rốt ráo trước khi chuyển sang vấn đề khác.

1. Chữ Hán có thâm sâu thật không?

Những người có tư tưởng phản Tây phục Hán vẫn luôn cho rằng chữ Hán là hồn cốt của cha ông. Có lẽ do ảnh hưởng Vũ Đình Liên: "Những người muôn năm cũ/ Hồn ở đâu bây giờ". Hồn ấy được cho là cái chữ tượng hình mang những nghĩa "thâm sâu" mà chữ quốc ngữ không có được.

Tâm Chánh - Trò ngáo phò chính thống

Thực ra thì những Trần Long Ẩn, Nguyễn Đắc Xuân... đã từng là kiểu nhân cách chính thống của hệ thống đào tạo con người mới.

Ở một xã hội mà mỗi góc sống của nó đều được tưởng tượng thành mặt trận, thì chiến sĩ trên mặt trận văn hóa, văn nghệ, như ông Ẩn, ông Xuân.., làm sao có được hạnh phúc nếu không đấu đá?

Nhưng thời cuộc đã ở vào thời thế khác, người ta gọi là đổi mới.

Chu Mộng Long - Sợ ta hay sợ Tàu ?

Tôi nói ngay rằng, tôi không sợ Tàu mà sợ ta.

"Ta" không phải ai khác, chính là "trí thức", đội ngũ có học hàm học vị, mỗi năm đẻ ra cả ngàn. Thành phần này nguy hiểm hơn giặc !

Sau năm 1945, cụ Hồ kêu gọi chống giặc dốt. Giặc dốt ấy chính là dân ngu cu đen, nên cùng với lời kêu gọi đó là phong trào bình dân học vụ, tức xóa nạn mù chữ.

Sai lầm trong cải cách ruộng đất, nhiều người quy tội cho tầng lớp bần cố nông ngu dốt. Tôi nghĩ khác. Chính đám có học thời bấy giờ đã xỏ mũi bần cố nông, đẩy vào cuộc sinh tồn khốc liệt với cuộc đấu tố tương tàn và không biết bao nhiêu người đã chết oan.

Chu Mộng Long - Lại hội thảo chữ quốc ngữ : Đục nước béo cò chăng ?

Một bạn trong số 12 hoàng giáp ký tên phản đối đặt tên đường Alexandre de Rhodes và Francisco De Pina gọi điện cho tôi, muốn mời tôi ra Đà Nẵng dự hội thảo về chữ quốc ngữ. Lý do, tôi hãy ra đó, vừa lắng nghe cho hết thông tin, vừa có ý kiến chính thức.

Tôi bật cười. Chuyện chữ quốc ngữ đã có hàng trăm hội thảo, hàng ngàn công trình tiếng Tây lẫn tiếng ta, chưa đủ thông tin hay sao? Nhiều lắm là các ông bà lại khoe cái thứ cũ rích mà các ông bà cho là sở hữu chân lý chứ gì? Nhân vụ cãi nhau đặt tên đường mà quý ông bà mang danh nhà khoa học lợi dụng đục nước béo cò chăng?

Tôi nói, quan điểm của tôi bộc lộ công khai trên mạng. Các ông bà cứ đọc đi và tranh luận vô tư. Bạn ấy nói, chúng tôi phát ngôn đúng chỗ chứ không bạ đâu phát ngôn đó! Tôi lại phải cười sặc, rằng câu này tôi nghe rất quen.

Hồng Kông : Người về hưu xuống đường ủng hộ sinh viên

Người dân cùng giơ tay tỏ quyết tâm khi nghe đồng ca bài "Nguyện vinh quang quy Hương Cảng" trong cuộc biểu tình tại khu Trung Hoàn, Hồng Kông ngày 30/11/2019.

Đăng ngày 30-11-2019 Sửa đổi ngày 30-11-2019 18:34

Những người về hưu Hồng Kông hôm nay 30/11/2019 tham gia cuộc biểu tình tố cáo bạo lực cảnh sát và các vụ bắt người trái phép.

Sau một tuần lễ tương đối yên tĩnh với chiến thắng lịch sử của các ứng cử viên dân chủ trong cuộc bầu cử địa phương Chủ nhật tuần trước, Hồng Kông chuẩn bị biểu tình ngày cuối tuần. Một phụ nữ 71 tuổi nói với Reuters : « Tôi đã tham gia cuộc biểu tình ôn hòa hồi tháng Sáu với hơn một triệu người, nhưng chính quyền không lắng nghe các đòi hỏi của người dân ».

Bà mang theo một chiếc ghế nhựa để hòa vào cuộc biểu tình nhiều thế hệ tại Charter Garden. Những người về hưu, một số chống gậy, đứng cạnh những người biểu tình trẻ hơn mặc toàn đồ đen, lắng nghe những bài diễn văn ủng hộ dân chủ trong không khí lễ hội vui tươi.

Người dân Irak tiếp tục biểu tình dù thủ tướng muốn từ chức

Người biểu tình đốt vỏ xe để phong tỏa giao thông trong cuộc xuống đường chống chính quyền tại Najaf, Irak ngày 26/11/2019.

Đăng ngày 30-11-2019 Sửa đổi ngày 30-11-2019 13:01

Sau khi thủ tướng Adel Abdel Mahdi loan báo ý định từ chức, hôm nay 30/11/2019 người dân Irak tiếp tục biểu tình tại Bagdak và ở miền nam, khẳng định sẽ tiếp tục phong tỏa các ngả đường cho đến khi « tất cả những kẻ tham nhũng » ra đi. 

Thủ tướng Mahdi, một chính khách không đảng phái, hôm qua đã nhượng bộ sau hai tháng biểu tình đã làm cho trên 420 người chết và 15.000 người bị thương. Từ Bagdad, thông tín viên Lucien Wassemann tường trình :  

« Đó là chiến thắng đầu tiên của người biểu tình, nhưng chiến thắng này vẫn chưa hoàn chỉnh. Thủ tướng Irak chưa chính thức từ chức, chỉ mới đề nghị với Quốc hội, vài tiếng đồng hồ sau lời kêu gọi của giáo chủ Ali Sistani. Hiện giờ loan báo này chỉ chứng tỏ một điều, đó là ảnh hưởng của giới lãnh đạo Hồi giáo Shia lên chính trường Irak.

Khôi Nguyễn - Alexandre de Rhodes và sự tưởng tượng về lịch sử cận đại của nền sử học Việt Nam

Gần đây, thành phố Đà Nẵng muốn lấy tên Alexandre de Rhodes để đặt tên đường phố. Một số trí thức, trong đó có nhiều người giảng dạy lịch sử trong môi trường đại học, viết thư phản đối, cho rằng Alexandre de Rhodes là một nhà truyền giáo mang tư tưởng thực dân, là kẻ có tội với Việt Nam. Lá thư của họ khiến cho thành phố Đà Nẵng rút lại ý định. 

Tuy vậy, những người phản đối ấy hoàn toàn dựa theo những niềm tin có tính tưởng tượng về Alexandre de Rhodes nói riêng và hình ảnh “Tây phương” nói chung, được kiến tạo từ trước 1975 ở miền Bắc. 

Bài viết này nhắc lại một cách ngắn gọn những tưởng tượng về lịch sử ấy để gợi mở cho chúng ta suy nghĩ về sử học, giáo dục và chính trị đương đại. 

Chương Thâu - Từ một câu chữ của Alexandre de Rhodes đến các dẫn dụng khác nhau

Nhà bia tưởng niệm giáo sĩ Alexandre de Rhodes do cụ Nguyễn Văn Tố dựng cạnh đền Bà Kiệu bên Hồ Gươm. Trên mặt bia ghi tóm lược cuộc hành trình truyền giáo và công lao của ông trong việc chế tác chữ Quốc ngữ, được khắc bằng ba thứ ngôn ngữ: Quốc ngữ, chữ Hán và chữ Pháp.

Lời bình của nhà báo Đoàn Khắc Xuyên : Giáo sư Chương Thâu đã giải quyết vấn đề từ 25 năm trước nhưng một số người vì lòng đố kỵ tới giờ này vẫn cố tình hiểu sai, bóp méo một câu văn của A. de Rhodes để lên án ông đưa thực dân Pháp vào Việt Nam. Vậy mà họ lại bảo những người khác là đứng từ “góc nhìn phân biệt đối xử tôn giáo và thành kiến”!

Chương Thâu - Từ một câu chữ của Alexandre de Rhodes đến các dẫn dụng khác nhau

1. 

Trong cuốn sách Divers voyages et missions (Các cuộc hành trình và truyền giáo) của linh mục Alexandre de Rhodes do Cramoisy xuất bản tại Paris năm 1653 ở đoạn cuối chương 19 của phần thứ ba có một câu viết nguyên văn: 

“J’ai cru que la France, étant le plus pieux royaume de monde, me fournirait plusieurs soldats qui aillent à la conquête de tout l’Orient, pour l’assujetter à Jésus Christ, et particulièrement que j’y trouverais moyen d’avoir des Évêques, qui fussent nos Pères et nos Maitres en ces Églises. Je suis soirti de Rome à ce dessein le 11e Septembre de l’année 1652 après avois baisé les pieds du Pape”. 

Chu Mộng Long - Nếu dân ta đến nay vẫn dùng chữ Hán hay chữ Nôm

Đơn khai sinh năm 1938 ở Bắc Kỳ có bốn dạng chữ: chữ Quốc ngữ lẫn chữ Nôm cùng dấu triện bằng tiếng Pháp và vài chữ Nho. Ảnh nguoikesu

Một số người có chút trình độ Hán học cho đến nay vẫn nuối tiếc chữ Hán hay chữ Nôm. Rằng chữ Hán hay chữ Nôm là loại chữ tượng hình, vừa trực quan vừa thâm sâu. Đó là cái lý luận kiểu Nguyễn Đắc Xuân ở phần hậu thư phản đối đặt tên đường mang danh Alexandre de Rhodes và Francisco De Pina:

"Từ chữ Hán, chúng ta đã sáng tạo ra chữ Nôm. Trong vốn ngôn ngữ vốn có của ta mang đậm hồn dân tộc Việt: “Thị tại môn huyền náo/ Nguyệt lai môn hạ nhàn”. Còn chữ quốc ngữ chỉ ghi lại âm của từ ngữ đó chứ không mang nghĩa lóng như chữ Hán – Nôm trước đây. Chữ quốc ngữ có thể nói làm mất cả hồn dân tộc, việc dịch truyện Kiều ra chữ quốc ngữ đã làm mất đi một phần, nếu không nói mất đi rất nhiều giá trị của tác tác phẩm này.

Mặt khác, chữ quốc ngữ không nhằm mục đích phát triển văn minh của dân tộc ta, mà chỉ là một phương tiện để truyền giáo, một công cụ để thực dân Pháp xâm lăng nước ta. Chúng ta cần phải hiểu, không nên có suy nghĩ “nhờ vào chữ quốc ngữ (La tinh hóa) mà tiến bộ, văn minh”. Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc,… không sử dụng chữ La tinh hóa, vẫn giữ ngôn ngữ từ trước đến nay, nhưng họ vẫn văn minh vẫn tiến bộ vượt bậc, chứ đâu phải chữ quốc ngữ La tinh hóa làm cho dân tộc văn minh hơn. Lào, Căm-pu-chia, Miến Điện, Thái Lan cũng thế."

Chu Mộng Long - Định kiến chính trị thành phản văn hóa

Tôi không ngạc nhiên khi 12 nhà sử-chính trị ký đơn phản đối Đà Nẵng đặt tên đường lấy tên hai giáo sĩ phương Tây: Francisco de Pina và Alexandre de Rhodes. Vì lẽ đơn giản, định kiến chính trị đã từng làm cái việc thay, xóa tên đường cũ thành tên đường mới, chủ yếu đường hiện nay dành đặt tên gắn với những người có công với cách mạng.

Đọc nguyên văn cái đơn này thấy rất rõ định kiến chính trị đã ăn sâu vào trong não những người được gọi là nhà khoa học.

Trong đơn chỉ có một nội dung đúng. Đó là phủ nhận Alexandre de Rhodes là "ông tổ" của chữ quốc ngữ. Nhưng cái đúng này trẻ con cũng nói được, vì làm gì có chuyện một cá nhân sáng chế ra cả kho tàng ngôn ngữ, dù chỉ là chữ viết. 

Lưu Trọng Văn – Công lao trời bể

Cuốn sách đầu tiên viết bằng chữ Quốc ngữ của linh mục Alexandre de Rhodes (cha Đắc Lộ), in năm 1651, được lưu giữ ở nhà thờ Mằng Lăng. Ảnh của nhà báo Đoàn Khắc Xuyên.

Bản kiến nghị của 12 nhà khoa học xã hội, chính trị, lịch sử chống việc đặt tên đường Alexandre de Rhodes và Francesco de Pina ở Đà Nẵng, đã gặp những phản ứng quyết liệt của đa số người Việt với đủ thành phần xã hội.

Có thể khẳng định trên không gian mạng và báo chí chính thống ý kiến ủng hộ việc Đà Nẵng đặt tên đường là tuyệt đại đa số. Lý do quá rõ.

1.

-Cha Francesco de Pina người Bồ Đào Nha, từ năm 1617 đã nghĩ ra công thức dùng khuôn nhạc và 6 dấu (huyền, hỏi, sắc, nặng, ngã, không), trong đó sáng tạo thêm dấu hỏi và dấu nặng mà hầu như không có ngôn ngữ nào trên thế giới có, để phiên âm chính xác âm Việt và hồn của tiếng Việt ra chữ viết theo hệ La Tinh.

Nguyễn Thông - Cha bố bọn thực dân

Nhà thờ Đức Bà ở Saigon, xây năm 1877.

Cần phạt ông nhà nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân ở Huế. Phạt không phải bởi tội chê bai dè bỉu cụ Alexandre de Rhodes cha đẻ chữ quốc ngữ, mà bởi do vi phạm bản quyền.

Chả là ổng bảo "chữ quốc ngữ được tạo ra không nhằm phát triển dân tộc ta mà là công cụ để xâm lăng". 

Ý này không mới, thậm chí cũ xì, ông Xuân chỉ lặp lại thứ quan điểm đã được người cộng sản nhồi sọ cho bao nhiêu thế hệ. Nhẽ ra ông ấy phải nói rõ là trích dẫn từ đảng và nhà nước, bản quyền câu ấy thuộc về đảng và nhà nước.

Tâm Chánh - Bọn mao-ít đang ngóc đầu ?

Liệu có một cuộc tranh luận trong thực tế về công lao của các giáo sĩ trong việc hình thành chữ viết hiện đại cho người Việt Nam, mà chúng ta quen gọi là chữ quốc ngữ? 

Và nếu có cuộc tranh luận như vậy, thì nền khoa học Việt Nam có khả năng giải quyết dứt dạt mà không phải bán cái nó cho lớp sau, thế hệ sau?

Ở vào mặt bằng nhận thức hiện tại, nếu Đà Nẵng không có khả năng đánh giá một sự thật đơn giản như vậy, thì bộ trưởng Văn hóa, bộ trưởng Khoa học, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội phải có trách nhiệm với cử tri rằng liệu nhà nước có thể giải quyết rốt ráo vấn đề này.