Phúc Lai - Viết dài trung bình về cuộc chiến tranh ở Ukraine ngày 01/10/2024

Có điều gì đang diễn ra trên chiến trường vậy?

Thế là hôm nay, deadline của Putox đặt ra đã hết. Chẳng cần chờ đến ngày này, chúng ta cũng biết thừa rằng… ngày mai không bao giờ đến.

Tuyệt đối không bao giờ nên coi chuyện này là bình thường, mà với Putox mỗi lần như vậy, cái sổ ghi tội vạ của bọn Oligarch lại thêm một dòng. Càng ngày, chúng càng nhìn lãnh tụ của chúng với cái nhìn khinh thường hơn, và điều khiến chúng chưa xử lý lão ta, chỉ là vấn đề chưa thỏa hiệp được với nhau mà thôi.

1. Quay lại với câu hỏi đặt ra trên đây, lại nói về báo chí xứ Đông Vạn Tượng với bọn BMZ. “Tuấn Sơn, lại là Tuấn Sơn với cú đánh nguội chém đinh chặt sắt nổi tiếng. Trong những bài báo của anh, lực lượng vũ trang Ukraine thường xuyên việt vị, bị thủng lưới liên tục, chỉ đáng khênh rổ bóng về đuổi gà…”

Và hôm nay, con chó sủa càn này nó mô tả tình hình Vuhledar như địa ngục với quân Ukraine. Chuyện này, tôi đã đoán từ hôm qua: thể nào nó cũng lên một bài cực kỳ rùng rợn. Từ cả tuần trước chúng nó đã tung tin là “Nga đóng nồi hầm vây 2.000 quân Ukraine vào trong ở Vuhledar…”

Vậy chúng nó sai ở chỗ nào, cái bọn BMZ này?

Vì tất cả những nhà quan sát quân sự quốc tế người ta nhìn vào Vuhledar và đặt câu hỏi: “Bao giờ thì quân Ukraine sẽ phải bỏ cái “thành phố” này?”. Và đến tận hôm qua ngày 30/09, anh phi công Denis Davydov vẫn còn bình luận: Hóa ra là còn một bộ phận quân Ukraine ở lại trong thành phố chứ chưa rút hết.

Logic ở đây là, Vuhledar có một hệ thống phòng thủ tốt. Nó không chỉ là những tòa nhà cao tầng mà trước đây quân Ukraine dùng để quan sát và tấn công, tiêu diệt từ xa bọn Nga đang kéo đến, mà còn là những đường giao thông hào và chiến lũy dọc theo các dãy phố. Không những thế chúng còn kéo dài ra ngoài, vì vậy quân Ukraine không có vấn đề gì với việc “ở lại hay rút lui.”

Lại thêm một logic nữa là, cuộc chiến giành Vuhledar Battle of Vuhledar 2024 đã sang một giai đoạn mới: giai đoạn Nga sử dụng bom lượn, và trước sau thì “thành phố” cũng nát bét. Vì vậy, Nga ném bom đến đâu, thành phố nát đến đấy và quân Ukraine cũng phải rút đến đấy.

Việc Nga tràn lên cố gắng chiếm giữ đống gạch vụn làm cho trận đánh có những đặc thù mới của thời kỳ “máy bay không người lái”. Quân Ukraine không còn phải giữ từng khu nhà (block) như trước mà đón đánh từ xa, do vậy thiệt hại của quân Nga là kinh khủng về số lượng nhiều “kiện hàng 200.” Tuy vậy, nó vẫn kẹt lại với phương thức “chiến tranh chiến hào” và chiến tranh đường phố kiểu Stalingrad.

Nhưng có điều chắc chắn, với cách tấn công bằng bom lượn của Nga như hiện nay, quân Ukraine có muốn ở lại trong thành phố cũng không được. Con số 2.000 quân Ukraine kẹt ở trong “nồi hầm” là chúng nó lấy của thời trước khi chúng tăng cường tấn công vào “thành phố” này, khi đó còn đủ chỗ cho vài nghìn quân Ukraine trú đóng trong đó. Nhưng, ngay những trận bom đầu tiên họ đã phải rút bớt khỏi đây – vì vậy mới có câu hỏi “Bao giờ thì rút hết?” 

Vậy thôi, sẽ chẳng bao giờ có chuyện “kẹt 2.000 trong vòng vây”. Con chó Tuấn Sơn cũng chỉ dám vu vơ: “thoát được 1/2” – tức là nó lòi đuôi ra, không có nồi hầm nào đóng được cả. Hôm trước nghe chuyện nồi hầm, tôi cũng nghĩ bụng: Như ở Pokrovsk, tôi sáng tác chuyện “nồi hầm” là theo mô-típ của chúng nó, chứ chuyện mơ mộng lãng mạn như thế thì cũng còn xa. Ở Vuhledar đóng được nồi hầm, chắc gì chúng nó đã giữ được vòng vây phía ngoài.

2. Chuyện tôi muốn nói là những cái “nồi hầm” khác – những cái ở Kursk. Đây là chỗ thông tin không có, cái gì cũng mù mờ nên khó mà bàn được. Để nắm được những thông tin khá mơ hồ về khu vực này, về Chiến dịch Kursk của người Ukraine tiến hành từ 06/08, chỉ có cách duy nhất là… hóng từ chính người Nga, những người tôi quen có quan hệ trong quân đội và có tin từ tiền tuyến.

Tuy nhiên chưa cần đến những thông tin đó, thì chúng ta cũng có thể nhận ra một số yếu tố từ chính các tin tức công khai. Chẳng hạn phía Ukraine không thống kê thiệt hại của Nga trên chiến trường Kursk vào Bản tin hàng ngày của Bộ Tổng tham mưu các lực lượng vũ trang. Các thông tin cũng không có, những video quay cảnh chiến đấu từ mặt đất cũng như UAV, drone… đều khá hạn chế. Điều này làm cho truyền thông Nga lẫn Đông Vạn Tượng, từ bọn BMZ thoải mái tấn công vào họ bằng những bài báo mọi rợ nhất.

Theo những người bạn “mạng” thì cá nhân tôi hiểu, chiến sự ở Kursk hoàn toàn không giống như bọn BMZ mô tả cho người đọc: Chiến sự hết sức ác liệt với những cơn “bão lửa”, những cuộc tấn công “thần tốc” của quân Nga. Thậm chí hôm qua trong bài viết tôi còn dẫn thằng nào của báo Dân Chí nó lấy thông tin của dịch vụ truyền thông Bộ Quốc phòng Nga – một cơ quan trùm nói láo: Ukraine mất ở Kursk 18.500 binh sĩ.

Thực tế hoàn toàn không như vậy. Thứ nhất, không có cái thứ gọi là “bão lửa” hay “thần tốc” ở đây – nếu có thì hơn 1.000 ki-lô-mét vuông Nga tấn công đến tháng rưỡi qua, đã phải chiếm lại được rồi. Thứ hai, do quân Nga tương đối… không quá mạnh nên những người quen của tôi nhận xét rằng ngay từ phía Ukraine, cũng không quá vất vả trong trận chiến này.

Mục đích của Ukraine như Tổng thống Zelenskyy thường nói, thứ nhất là bổ sung “quỹ trao đổi” tù binh. Do đó chiến thuật của họ ở đây phải làm sao càng bắt được nhiều tù binh càng tốt, không phải là đánh tàn sát. Thứ hai, để có lợi thế trong các cuộc nói chuyện trong tương lai. Vì vậy họ sẽ ở lại ở đây một khoảng thời gian chưa xác định, nhưng không phải là vĩnh viễn.

Về cái điều thứ hai này, tôi lại phải nở mũi mà nói rằng: Ngay từ đầu khi nghe những tin đầu tiên về Chiến dịch, tôi đã nói ngược lại với rất nhiều người, họ bảo: Ukraine sẽ đánh nhanh rồi rút. Tôi thì nói: Rút là rút thế nào, họ sẽ ở lại chứ. Họ sẽ ở lại cho đến khi nào… chấm dứt chiến tranh thì có về mới về chứ. Nhưng có một điều tôi chưa bao giờ viết: Trong khi tất cả các chuyên gia quốc tế khi nói đến chuyện giữ một diện tích nào đó của Kursk, là nghĩ đến chuyện đem nó trao đổi với… những vùng bị Nga chiếm. Không phải đâu, nếu so sánh tương đương thì nó bé tí mà, sao bằng diện tích Donbas, Zaporizhia và Kherson bị Nga chiếm được… Đó là còn chưa tính bán đảo Crimea đó.

Mục đích của người Ukraine như tôi đã từng viết, là gây sức ép về chính trị, tạo cho bọn Oligarch Nga một cái cớ để lật Putox, và tôi tin là đã có những sức ép không hề nhỏ lên quyền lực của Putox. Thêm chuyện này nữa, với những khu vực tiềm tàng nguy hiểm như Chechnya, Osetia… Putox đang không chỉ là chuyện phải đối mặt với sức ép rất lớn, mà còn từ nhiều hướng, vậy là ngay trong nội bộ đã là “tứ bề thọ địch” rồi. Cuối cùng thì thằng Vladimir Solovyov nhịn không nổi, nó cũng nói toẹt ra chuyện này và giúp khẳng định là tôi đã tư duy đúng. Vì vậy chiến dịch Kursk đúng là để có thêm một lá bài để lên bàn khi nói chuyện với nhau, nhưng nó không phải để trao đổi tương đương – nó là sự yêu cầu hành động tương đương: “Các người rút quân thì chúng tôi cũng sẽ rút quân.” 

Vậy điều gì đang diễn ra ở Kursk, có đúng như thằng Tuấn Sơn tức Thanh Bình, thằng sinh năm 1977 vừa sang Nga ăn mày được mấy bãi nước dãi của Nga, nuốt lấy nuốt để này nó mô tả hay không? – Nó viết những đoạn như thế này: “Kênh Rybar đưa tin, trên mặt trận Kursk, các trận chiến ác liệt vẫn tiếp diễn. Ở quận Glushkovo, gần Veseloye, AFU đang cố gắng tiến lên mặc dù đã chịu tổn thất. Có cảnh quay về các cuộc tấn công của AFU vào Krasnooktyabrskoye, xác nhận sự hiện diện của lực lượng Mục-tư-khoa trong khu định cư và sự kiểm soát tự tin của họ đối với khu định cư này…”

Chúng ta cần phải nói về câu chuyện với một số ý chính thế này.

Lực lượng chính của Nga để khắc phục tình hình “khủng bố” ở Kursk, là Lữ đoàn thủy quân lục chiến độc lập số 810 của Hạm đội Hắc Hải, ngoài ra có thể có Lữ đoàn xung kích đổ bộ đường không (VDV) số 11 từ hướng đông – Belgorod tham gia. Nhìn chung lữ đoàn 810 vẫn là nòng cốt. Ngay khi Chiến dịch Kursk của Ukraine được tiến hành, Lữ đoàn 810 này đã được chuyển từ Crimea về Kursk. Tin của New Voice of Ukraine đưa ngày 10/08/2024. Khoảng chục ngày sau, các kênh pro-Nga đưa tin:

“Những người thủy quân lục chiến Nga của Lữ đoàn Cận vệ Độc lập 810 đã tiêu diệt một đoàn xe của Ukraine tại khu vực Kursk đang giao tranh, đánh dấu một chiến thắng quan trọng trong cuộc xung đột đang diễn ra. Được hỗ trợ bởi Lực lượng nghĩa vụ của Hạm đội Biển Đen, các lính thủy đánh bộ đã phá hủy một số xe quân sự của Ukraine, bao gồm các đơn vị thiết giáp Stryker và Humvee, đồng thời bắt giữ nhiều binh lính địch. Cuộc đụng độ nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của khu vực Kursk và cường độ của các trận chiến đang diễn ra. Hình ảnh vệ tinh cho thấy các hoạt động quân sự đang diễn ra, với các cầu phao tạm thời được lực lượng Nga xây dựng để thay thế những cây cầu bị phá hủy bởi các cuộc tấn công của Ukraine.”

Viết thì cứ như tiểu thuyết. Nhưng suốt một tháng qua, bản đồ chiến sự… vẫn thế và người Ukraine vẫn bị báo cáo là… tấn công, như chính cái thằng Bình ăn shit Nga kia nó viết: “AFU đang cố gắng tiến lên mặc dù đã chịu tổn thất. Có cảnh quay về các cuộc tấn công của AFU vào Krasnooktyabrskoye…”

Thế, cuối cùng thì các diễn biến là như thế nào?

Nói thẳng ra, nếu có một cái “nồi hầm” nào đó thì không phải của Nga ở Vuhledar, mà là của Ukraine ở Kursk. Không những thế, không phải là một cái “nồi hầm” mà có đến vài cái – ít nhất là 3 cái. Chẳng hạn, quân Nga tấn công vào Sheptukhovka thì Ukraine lại mở đến hai mũi tấn công vào Kauchuk và Varvarovka… (xin xem bản đồ ngày 25/09 đính kèm), trên bản đồ này còn thể hiện ít nhất vài chỗ như vậy nữa. Có thể nói các sĩ quan Ukraine nắm rất vững tình hình yêu cầu chiến sự và thực tại, thực lực cả hai bên. Chiến thuật của các nhóm quân mới Ukraine có được cũng được ứng dụng nhuần nhuyễn tại đây.

Vì có không phải một mà nhiều nhóm quân bị nằm trong các “cái túi” hay chúng nó gọi là “nồi hầm”, bọn Lữ đoàn 810 này liên tục phải tổ chức đánh phá vây và cũng liên tục bị tiêu diệt các nhóm hậu cần. Về chiến lược, người Ukraine có mục đích làm cho Nga sa lầy ở Kursk càng lâu càng tốt và không bao giờ chiếm lại được khu vực Kursk đã mất bằng quân sự. Song song với nó là mục đích đánh tiêu hao quân Nga tới khắc phục tình hình, đặc biệt bắt càng nhiều tù binh càng tốt. Cũng do mục đích bắt tù binh nên phía Ukraine cũng phải chịu một số tổn thất nhất định.

Ngoài điều trên đây (Nga không bao giờ chiếm lại được Kursk) tôi còn cho rằng, Ukraine vây quân Nga trong nhiều “cái túi” nhưng sẽ không tiêu diệt kỳ cùng, kiểu tàn sát mà sẽ để chúng tự ra hàng dần dần, và cũng đánh tiêu hao các nhóm tiếp tục kéo đến.

3. Vậy chúng ta có thể hình dung chiến lược của người Ukraine là gì trong giai đoạn cờ tàn này?

Vào thập niên 1980, đội Dynamo Kyiv dưới quyền Huấn luyện viên trưởng Lobanovskyi xây dựng lối chơi pressing mạnh mẽ, với cầu thủ tấn công xa nhất chính là tuyến phòng ngự đầu tiên. Điều này khiến họ trở thành một đội bóng bất khả chiến bại tại giải bóng đá quốc gia Liên Xô, từ đó họ trở thành nòng cốt của đội tuyển bóng đá quốc gia Liên Xô. Việc áp dụng lối chơi bóng đòi hỏi thể lực và phẩm chất từng cá nhân rất cao này sẽ cho phép các đội yếu hơn về tổng thể có thể đánh bại các đội có nhiều kinh nghiệm hơn, tức là về tổng thể là đội mạnh hơn.

Điển hình nhất, và là đỉnh cao của Dynamo Kyiv hay đội tuyển Liên Xô, là Euro 1988. Giải đó, Liên Xô đánh bại Hà Lan ở vòng bảng với tỉ số 1-0, hòa Cộng hòa Ireland 1-1, thắng Anh quốc 3-1 và gặp lại Hà Lan ở trận chung kết sau khi hạ gục Italia với tỉ số 2-0. Cuối cùng, trận chung kết họ không thể vượt qua được bộ ba huyền thoại của Hà Lan Ruud Gullit, Marco van Basten và Frank Rijkaard.

Nhưng dù sao lối chơi pressing của đội Liên Xô lúc đó, chính xác là của người Ukraine với Dynamo Kyiv, đã làm nên chuyện. Người ta nói rằng, lối chơi của Dynamo Kyiv lúc đó như không phải họ chỉ có 11 cầu thủ vậy. Nói câu chuyện này để hiểu “tính cách Ukraine” trong cuộc chiến tranh với Nga ở thời điểm hiện tại: lực lượng vũ trang Ukraine và cả đất nước Ukraine đang chiến đấu theo lối chơi pressing với quân đội Nga Putox, nhưng không chỉ là trò chơi thể thao bình thường, mà là trong một cuộc chiến tranh dữ dội.

Mặc dù ban đầu bị Nga áp đảo về quân số, đặc biệt nghiêm trọng là về pháo binh với tỉ lệ 1:20, xe tăng với tỉ lệ 1:10 đến 1:5 tùy từng trận và từng thời điểm, hoàn toàn mất quyền kiểm soát bầu trời… quân đội Ukraine vẫn giữ vững đội hình. Lực lượng vũ trang Ukraine đã chiến đấu như thể họ đông hơn gấp nhiều lần – như không phải là chỉ có 11 cầu thủ vậy. Chiến thuật của người Ukraine trở nên biến ảo và linh hoạt, một lần nữa chúng ta lại chứng kiến các hậu vệ Ukraine trở thành tiền đạo và ngược lại. Khi họ nhìn thấy điểm yếu trong vị trí của đối thủ, người Ukraine không bỏ lỡ cơ hội khai thác chúng.

Chỉ có thủ môn của họ là ở vị trí cố định, đó là Tổng thống Zelensky. Ông ấy đã không chạy trước sự tấn công của một đội mạnh hơn nhiều, không bỏ vị trí. Những cầu thủ quan trọng khác cũng vậy, không ai bỏ vị trí. Chúng ta có thể kể: Valerii Fedorovych Zaluzhnyi, Oleksandr Stanislavovych Syrskyi, Kyrylo Oleksiiovych Budanov và rất nhiều người khác nữa. Vì thế đừng có thằng nào con nào trong số những BMZ, cố bôi nhọ người Ukraine bằng hành động hèn nhát và phản bội. Không bao giờ có chuyện đó, sẽ không bao giờ!

Và bây giờ thì chúng ta đã thấy người Ukraine chơi pressing toàn sân như thế nào. UAV tấn công vào tận Mục-tư-khoa, một cường quốc có vũ khí hạt nhân, một trong năm thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, có các sân bay dân sự xung quanh thủ đô bị đóng cửa vì UAV tấn công. Các nhà máy lọc dầu phía tây ngừng sản xuất. Điểm xuất khẩu chế phẩm dầu mỏ ở vùng Leningrad bị tấn công, bốc cháy và đóng cửa…

Trên chiến trường, người Ukraine không cần gây sức ép – bản chất của cuộc chiến này xuất phát từ vị thế chính trị lung lay của kẻ đê hèn Putox, nên chúng phải tổ chức chiến tranh, và phải duy trì tấn công. Trong thế trận đó, người Ukraine chỉ cần duy trì không thua là đủ, không mất những vị trí dễ dẫn đến vỡ mặt trận, là không thua. Mà với kẻ yếu thế, cứ không thua là thắng trận.

Chưa dừng lại ở đó, người Ukraine đã tặng thêm cho Putox, kẻ duy trì quyền lực tối cao bằng những trò đê hèn và mờ ám, một “món quà” độc đáo, như một nhát dao chí tử: Cuộc tấn công vào Kursk.

Và bây giờ, mặc dù Hoa Kỳ vẫn chưa cho phép sử dụng những vũ khí tầm xa họ giao để tấn công những mục tiêu sâu trong lãnh thổ Nga, nhưng người Ukraine đã bắt đầu “chiến dịch tầm xa” của mình với ít nhất 4 cái kho từ rất lớn đến cực lớn. Đánh giá về chiến dịch này, tôi cho rằng xong nó sẽ đến các kho nhỏ hơn và gần hơn – vẫn có những hy vọng về một sự cho phép của ông Biden sớm hơn thời điểm đầu tháng 11 này.

Nếu không có sự đồng ý này, người Ukraine vẫn sẽ phải thực hiện cái “phase tầm trung” của “chiến dịch tầm xa” nhưng nó sẽ chậm hơn (mất thời gian hơn) và tốn kém hơn. Nhưng điều đó chắc chắn sẽ phải tiến hành – nó sẽ làm cho những nỗ lực của Nga ở chiến trường miền đông hiện nay hết hơi. Tôi hy vọng cái phase này sẽ diễn ra sớm thôi, khoảng 1 tuần nữa đến giữa tháng 10, hoặc vào mùa bùn lầy rasputitsa.

Zelenskyy đã nói rồi, mùa thu này là mùa quyết định, tôi thì tin ông ấy.

PHÚC LAI 01.10.2024