Đặng Đình Mạnh - Hồ Hoài Anh và Hồng Đăng có oan không ?

Tối ngày 22 Tháng Mười 2024, bà Trần Trà My, được cho là người hỗ trợ pháp lý của hai nghệ sĩ Việt Nam gồm Hồ Hoài Anh và Hồng Đăng trong vụ án hiếp dâm tại Tòa án Palma De Mallorca, Tây Ban Nha đã cập nhật thông tin vụ án đang bị điều tra tại Tây Ban Nha.

Theo bà Trần Trà My, tòa án phía Tây Ban Nha đã đình chỉ vụ án có điều kiện vì không tìm được bằng chứng chứng minh hành vi phạm tội. "Tháng 7/2024, Tòa án Tây Ban Nha đã ban hành phán quyết về việc không tiếp tục điều tra, xét xử và quyết định lưu hồ sơ vụ án do không tìm được bằng chứng chứng minh hành vi phạm tội”.

Ngoài những thông tin vắn tắt chia sẻ trên trang cá nhân, bà Trà My không đưa ra bằng chứng, văn bản cụ thể nào liên quan đến phán quyết từ tòa án Tây Ban Nha.

Rất thận trọng, một quan chức là Chánh Văn phòng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, ông Nguyễn Danh Hoàng Việt, trong câu trả lời phỏng vấn báo chí cho biết "Chúng tôi chưa nhận được thông tin và bất kỳ văn bản chính thức nào liên quan đến vụ việc. Chúng tôi đã đọc thông tin này trên báo, mạng xã hội, tuy nhiên chưa có thông tin chính thức về việc này". Ông Việt khẳng định, ngay khi nắm bắt được thông tin chính thức, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ có thông báo cụ thể, chính đáng tới công chúng.

Tuy vậy, một luật sư trong nước dẫn thông tin từ truyền thông đã vội vã khẳng định về vụ án “Tóm lại bị oan.” trên trang cá nhân của mình.

Thực tế, với lượng thông tin như vậy, đã đủ cơ sở khẳng định hai nghệ sĩ Hồ Hoài Anh, Hồng Đăng bị oan chưa?

Trở lại với vụ án. Hai năm trước, vào ngày 25 Tháng Sáu 2022, nghệ sĩ Hồ Hoài Anh và Hồng Đăng bị một thiếu nữ Anh quốc 17 tuổi tố cáo hiếp dâm. Báo chí Tây Ban Nha khi ấy đưa tin, hai nghệ sĩ đã ở tại một khách sạn ở tại Andratx, Mallorca, Tây Ban Nha, trong khi nạn nhân ở một khách sạn khác kề cận.

Khi hai người này gặp cô gái trẻ trên bãi biển, họ đã cùng uống rượu với nhau. Sau đó họ về phòng khách sạn của một trong hai người đàn ông, nơi bị tố cáo đã xảy ra vụ tấn công tình dục.

Cô gái khai với cảnh sát là cô bị hai nghệ sĩ Việt Nam ép quan hệ tình dục và sau đó bắt cô phải tắm để xóa bỏ các dấu vết trên cơ thể. Thiếu nữ người Anh và gia đình sau đó đã rời đảo du lịch Majorca, nơi sự việc diễn ra.

Vài giờ sau đó, hai nghệ sĩ Việt Nam bị cảnh sát địa phương bắt giữ và được đưa đến tòa Via Germany. Đồng thời, họ cũng bị tạm giữ hộ chiếu. Cả hai đã sử dụng triệt để quyền im lặng của mình, không khai báo trước thẩm phán. Một tháng rưỡi sau vụ việc, hai người đã được nhận lại hộ chiếu và trở về nước.

Tuy nhiên, ngay sau thời điểm xảy ra sự việc, những bộ phim có diễn viên Hồng Đăng tham gia phát sóng trên kênh truyền hình Việt Nam (VTV) bị cắt sóng. Sau đó, diễn viên Hồng Đăng thôi việc tại Nhà hát Kịch Hà Nội. Về phía nhạc sĩ Hồ Hoài Anh, ông chủ động xin nghỉ việc tại Học Viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam.

Đến nay, sau hai năm, ngày 24 Tháng Mười 2024, bên cạnh thông tin được đưa ra tại Việt Nam, thì truyền thông Tây Ban Nha cũng chưa cập nhật thông tin về vụ án của hai nghệ sĩ.

Sau khi vụ việc xảy ra, cho đến nay, không chỉ với cơ quan tư pháp Tây Ban Nha mà cả với công chúng Việt Nam, hai nghệ sĩ vẫn chọn cách hành xử im lặng. Điều lạ lùng, họ cũng chưa từng bao giờ lên tiếng khẳng định rằng mình từng bị bắt giữ oan ức cả ! Hay họ không oan?

Nay, không đủ cơ sở buộc tội nên đình chỉ vụ án, cho nên hai nghệ sĩ đã không bị tòa án tuyên có tội hiếp dâm. Nhưng điều đó không có nghĩa là hai nghệ sĩ ấy không có hành vi hiếp dâm.

Cứ đánh giá về việc cơ quan tư pháp quyết định bắt giữ hai nghệ sĩ thì thấy, nếu chỉ có lời tố cáo của nạn nhân mà không có chứng cứ, thì không bao giờ cơ quan tư pháp dám ra quyết định bắt giữ người và tạm thu giữ hộ chiếu bao giờ.

Tham khảo thêm, nhân quyền của các quốc gia Châu Âu được bảo đảm nghiêm ngặt. Chỉ khi có chứng cứ xác đáng, thì họ mới dám ra các quyết định tố tụng gây ảnh hưởng đến tự do cá nhân như bắt giữ người, thu giữ giấy tờ cá nhân… Điều này khác biệt hoàn toàn với Việt Nam, công an cứ bắt giữ người trước rồi tìm tội danh sau và thậm chí, cứ có bắt giữ là phải có tội !

Lúc này, ngoài lời chia sẻ thông tin suông của người hỗ trợ pháp lý cho hai nghệ sĩ, thì chưa có thông tin nào khác đủ tín lực khẳng định vấn đề. Theo đó, chúng ta chỉ có thể xét đoán dựa trên những thông tin đã từng được xác thực và so chiếu chúng với quy định tố tụng.

Trong nhiều trường hợp, việc cơ quan tư pháp ra quyết định đình chỉ điều tra thì chưa hẳn là không có tình trạng tội phạm, hoặc nghi can oan ức. Vì lẽ, việc đình chỉ còn có thể do nhiều lý do khả dĩ khác, như: Sự bất hợp tác của nạn nhân (vì đã được thỏa thuận bồi thường thỏa đáng), hay chứng cứ thu thập được quá yếu, hoặc đã quá thời hạn điều tra…

Đối với vụ án này, nhiều khả năng có thể do sự bất hợp tác của nạn nhân, vì cô ấy đã được bồi thường để đánh đổi sự tự do cho hai nghệ sĩ được về nước, nên sự bất hợp tác với cơ quan tư pháp cũng có thể là một trong các điều kiện thỏa thuận giữa họ với nhau. Và đến nay, đã quá thời hạn điều tra, buộc lòng, cơ quan tư pháp phải đình chỉ điều tra, khép lại vụ án…

Thế nên, vụ án bị đình chỉ, không bị xét xử để tuyên án có tội, thì không có nghĩa là không có hành vi hiếp dâm và bị oan uổng như một số người, kể cả luật sư nhầm tưởng.

Lúc này, về phương diện pháp lý, hai nghệ sĩ có thể được xem như là vô tội vì đã không có bản án kết tội họ. Nhưng không vì thế mà họ cũng vô tội về phương diện đạo đức xã hội. Kể cả, việc họ chưa từng một lần lên tiếng cho rằng mình oan ức cũng là điều đáng tham khảo, cân nhắc khi muốn kết luận về vụ án của họ.

ĐẶNG ĐÌNH MẠNH 25.10.2024