Trịnh Hồng Thọ - Đề nghị phạt nặng VTV vụ ký sinh trùng

Lỗi VTV lúc đầu chỉ là lỗi nhẹ, nhưng vì không chịu cầu thị, giải quyết sớm nên có thể nói tới giờ phút này, đã gây ra hậu quả nghiêm trọng.

Tóm tắt vụ việc: Trong bản tin Tài chính-Kinh doanh phát trên VTV1 lúc 7h ngày 17.8.2020, biên tập viên Anh Quang đọc lời dẫn như sau: "Dịch COVID-19 đã khiến cho những con phố du lịch hay là chủ yếu phục vụ khách nước ngoài tại TP.HCM trở nên tiêu điều. Và khi những con phố không còn sức sống, những gánh hàng rong, vốn được xem là sống ký sinh trùng LÊN TRÊN những con phố này sẽ tồn tại ra sao?". 

Sau đó là cảnh quay khoảng 2 phút những gánh hàng rong, các con đường vắng vẻ, vì Covid...

Tôi biết vụ này từ rất sớm, khi bản tin vừa phát xong, qua Facebook của một bạn đồng nghiệp cũ, giờ đã về hưu nhưng vẫn còn quan tâm tới nghề báo, hay đọc, xem và bức xúc... trước những cách làm báo ẩu tả, nhố nhăng...

Bạn nổi giận vì biên tập viên VTV dùng chữ "ký sinh trùng", xúc phạm những người bán hàng rong. Nhưng với kinh nghiệm của một biên tập viên từng phải xử lý những bản thảo trời ơi, kể cả của những cây viết nổi tiếng, tôi cho rằng đây có lẽ chỉ là “lỗi kiến thức”. Trong nội dung bản tin, không có chi tiết nào cho thấy quan điểm, thái độ xem thường, khinh khi, mà chỉ nói về những khó khăn của những người bán hàng rong, mùa Covid.

Sự việc ký sinh trùng sau đó mau chóng gây ra cơn bão giận dữ trên Facebook, lên án VTV. Sau khi biên tập viên Anh Quang có lời xin lỗi trên Facebook cá nhân, giải thích là do nói nhịu, dân cư mạng lại nổi sóng lần hai, cho rằng lời xin lỗi không thật tâm, và không chính danh.

Ngọn lửa giận được châm thêm dầu khi mọi người hiểu lầm rằng VTV đã biên tập lại bản tin, bỏ đi chữ “trùng”, vẫn cho là những gánh hàng rong “sống ký sinh”. 

Thực ra, VTV có tới hai bản tin với nội dung giống nhau, chỉ khác cách viết chút xíu. “Bản tin Ký sinh trùng” kể trên thì đã bị gỡ bỏ, trên mạng còn lại “bản tin ký sinh” do một biên tập viên khác đọc, phát trước đó hai ngày, 15.8.2020, trong mục khác.

Sau khi xem xong hai bản tin, cộng thêm việc đọc các bài Facebook của nhiều người, kể cả những người nổi tiếng, người có học vị, nhà báo, thậm chí giảng viên báo chí... thấy họ cũng hiểu sai nghĩa “ký sinh” như VTV, thì tôi càng tin chắc nhận định của mình đúng. 

Tóm lại, lỗi ở đây chỉ là thiếu kiến thức và sai ngữ pháp. Tất nhiên hai lỗi này không thể xuất hiện trên báo đài, chớ đừng nói là đài truyền hình quốc gia. Nhưng dù sao nó cũng là lỗi “nhẹ” so với cái lỗi tày trời, dám ví von người bán hàng rong với ký sinh trùng.

Hôm nay thì trend chuyển tới khúc đòi VTV phải xin lỗi chánh thức. Đây là việc VTV phải làm một cách đương nhiên, bởi cho dù họ hiểu sai, dùng chữ sai (vô tình) song chuyện làm tổn thương, xúc phạm người bán hàng rong và người dân Sài Gòn nói chung... là thật. 

Tuy nhiên điều đáng nói hơn cả, có lẽ do cơn giận tiếp sức, nhiều Facebooker đâm ra nhớ lại chuyện xưa, đau lại niềm đau cũ, và nghĩ ngợi xa hơn,… như tôi dẫn chứng trong hình. Vì vậy, thiết nghĩ Bộ Thông tin Truyền thông cần ra tay xử phạt nặng VTV thì mới giải tỏa được dư luận. Bằng không, người dân bị chọc giận hơn, sẽ moi ra thêm nhiều vụ khác nữa...

Thiệt đó! Không giỡn đâu!

TRỊNH HỒNG THỌ 18.09.2020