Văn Công Hùng - Ghi chép ngày 24.11.2025

 

Tin sáng

1. "Tổng Bí thư Tô Lâm, các lãnh đạo mặc niệm đồng bào tử vong do thiên tai, ủng hộ người dân vùng lũ"- Vầng cám ơn các bác ạ. Sau vụ này, các bác cố làm sao để không phải mặc niệm và không phải quyên góp nữa thì tốt nhất ạ.

"Theo báo cáo nhanh đến 6 giờ sáng 24-11 của Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai, mưa lũ tại các tỉnh Trung Bộ làm 91 người chết, 11 người mất tích (tăng 1 người chết và giảm 1 người mất tích so với hôm qua). Thiệt hại nặng nhất về người là tỉnh Đắk Lắk với 63 người chết, 8 người mất tích.

Mưa lũ cũng làm 221 nhà bị sập đổ, 933 nhà bị hư hỏng và gần 201.000 nhà bị ngập, trong đó Gia Lai 19.200, Đắk Lắk 150.000, Khánh Hòa gần 37.000, Lâm Đồng hơn 1.100. Hiện tỉnh Đắk Lắk còn 2 xã Hòa Thịnh và Hòa Mỹ, tỉnh Lâm Đồng còn 127 hộ dân ở Nam Đà và Cát Tiên bị ngập.

Đặng Sơn - Sông Ba, Phú Yên

Con sông này tôi đã lượn dọc đôi bờ, lên thượng nguồn rồi vòng xuống vài lần. Nắm khá rõ. Không ngờ có ngày nó thành con sông hứng lượng xả đập 16.100m3/s số 1 Việt Nam.

Soi kỹ phần cửa sông đổ ra biển, đoạn dưới chân Tháp Nhạn, kẹp sát trung tâm thành phố Tuy Hòa. Dùng ảnh vệ tinh 2003 so với 2025, nghẹn ngào nhìn hai mảnh đô thị mới mọc lên (khoanh đỏ trong hình) liếm gọn phần cù lao-bãi bồi thành phân lô đất nền. Mảnh lớn dưới chân cầu Hùng Vương, nhẽ nên cho cầu dài thêm một nhịp, hạ cánh sâu vào trong phần bờ hơn.

Con sông này mùa khô trơ đầy bãi cát-bãi bồi ven sông. Nhưng mùa lũ bạn sẽ thấy nó tràn bờ tràn bãi dữ dội tới mức nào rồi. Nhìn chung là phải quy hoạch hành lang an toàn ven sông, né việc xây dựng kiên cố lấn chiếm phần lòng-bờ-bãi sông. Không gian dành cho nước là thứ cần tôn trọng.

Đặng Chương Ngạn - Xả lũ "đúng quy trình"

 

Cứ mỗi lần thảm họa do các nhà máy thủy điện gây ra, những ông chủ nhà máy lại nhai lại câu nói chối tội quen thuộc: “Xả lũ đúng quy trình.”

Các quan chức địa phương cũng lập tức phụ họa: “Xả lũ đúng quy trình.” Và nay, để mềm hóa từ “xả lũ”, họ còn dùng cách diễn đạt khác: “Vận hành điều tiết qua tràn xả sâu.”

Miền Trung lũ lụt bao năm nay vẫn vậy. Đây là vùng đất không được trời ưu ái: nắng thì chang chang, mưa thì dầm dề; núi sát biển, sườn núi đổ thẳng ra biển, sông ngắn, dốc, nên lũ thường xuyên.

LS Phạm Ngọc Hưng - Tóm tắt nghị định 02/2023/NĐ-CP : An toàn hạ du được ưu tiên hàng đầu

 

Nghị định 02/2023/NĐ-CP về quản lý an toàn đập, hồ chứa nước được ban hành nhằm siết chặt công tác vận hành, bảo vệ công trình và bảo đảm an toàn tối đa cho vùng hạ du – nơi chịu ảnh hưởng trực tiếp mỗi khi các hồ thủy điện, thủy lợi xả lũ. Dưới đây là những điểm quan trọng nhất:

1/ An toàn hạ du là ưu tiên số 1

Nghị định yêu cầu mọi chủ đập phải vận hành với nguyên tắc “an toàn – chủ động – phòng ngừa”. Việc điều tiết nước phải hạn chế tối đa nguy cơ gây ngập bất thường cho dân cư hạ du. Không được xả lũ đột ngột, không báo trước, không làm thay đổi dòng chảy gây thiệt hại tài sản hoặc tính mạng.

2/ Quy trình vận hành hồ phải rõ ràng, đúng và minh bạch

Huỳnh Ngọc Chênh - Bom thuốc nổ và bom nước

 

Thuốc nổ là chất dễ cháy và cháy rất nhanh. Nếu trải thuốc nổ ra trên mặt bằng rộng rãi thông thoáng rồi châm lửa, thuốc nổ chỉ cháy bình thường rồi tắt chứ không hề gây ra tiếng nổ làm chết người.

Tuy nhiên cũng chừng đó lượng thuốc nổ, nếu nén vào một không gian nhỏ hẹp như trong quả cầu gang (lựu đạn) hay trong vỏ một quả bom, thì khi kích cháy sẽ gây ra tiếng nổ kinh hồn với mức độ tàn phá tỉ lệ thuận với khối lượng chất nổ bị nén.

Tương tự như vậy, nếu nước mưa trên rừng để chảy tự nhiên tràn lan ra khắp mọi khe rạch sông suối thì nó chảy bình thường xuống đồng bằng rồi ra biển. Nếu mưa quá lớn nước không kịp thoát thì sẽ gây ra lụt vùng hạ lưu, nghĩa là nước sẽ dâng lên từ từ.

Đàm Hà Phú - Tình người trong mùa lũ

 

Mấy nay tôi coi clip, thấy mấy quán ăn trên đường cho người đứng ra ngoài đường ngoắc mấy xe chở hàng đi cứu trợ vào để đãi ăn, dĩ nhiên là miễn phí.

Có đoàn thì họ nhất quyết không chịu, họ vẫn trả tiền cơm, anh chủ quán nói không lấy tiền, để tiền đó đổ xăng. Tôi lấy note điện thoại ra ghi lại tên quán cơm đó, sau này mình đi lang thang xuyên Việt, sẽ ghé ăn.

Trong tang thương của cơn lũ, vẫn luôn là những ánh lửa yêu thương làm ấm lòng, cả những người trong vùng lũ lẫn những người phương xa gửi tình yêu qua từng dòng tin tức. Hôm qua đi ngang ga tàu điện, thấy hàng cứu trợ chất như núi, đó chỉ là một ga, một điểm, còn khắp thành phố như đang chuẩn bị cho một cuộc hành quân lớn.

Lưu Trọng Văn - Máy bay không người lái là công cụ cứu hộ cấp thiết

 

Khi TPHCM được chính phủ phân công cứu giúp bà con bị lũ lụt tại Khánh Hòa, bí thư Trần Lưu Quang đã nghĩ ngay tới phải dùng công nghệ hiện đại tham gia việc cứu giúp.

Ông đã chủ động liên hệ với tiến sĩ Lương Việt Quốc, đưa drone-máy bay không người lái do Quốc sáng chế ra Khánh Hòa cứu hộ ở những nơi nước xiết, ngập sâu, địa hình nguy hiểm.

Tiến sĩ Quốc cùng đội ngũ điều khiển drone cứu hộ của mình lập tức có mặt ở các điểm nóng, nhưng vấp phải quy trình thủ tục để một công ty tư nhân sử dụng máy bay không người lái trên vùng trời khá phức tạp. TS Quốc điện khẩn cho bí thư Quang. Bí thư Quang đã trực tiếp hỗ trợ để hoàn thành sớm thủ tục.

Lưu Nhi Dũ - Cần phát triển các dòng drone cứu hộ lũ lụt, cung cấp sóng di động…

 

Trận lũ lụt lịch sử vừa qua ở Nam Trung bộ để lại nhiều kinh nghiệm hữu ích trong công tác cứu hộ, đặc biệt trong các trường hợp khẩn cấp. Có hai bài học lớn lộ ra trong hoạt động này.

1.Thường trong những trường hợp cứu hộ khẩn cấp người ta dùng trực thăng nhưng không phải lúc nào bay cũng được vì lệ thuộc vào thời tiết và các công cụ hỗ trợ kỹ thuật phức tạp khác. Trong trận lũ lụt này, drone xuất hiện như một giải pháp hiệu quả.

Một số nhóm đội tình nguyện đã dung drone cứu hộ, như nhóm Nhóm thiện nguyện Lâm Đồng (Đắk Nông cũ) đưa từng gói hàng cứu trợ lên drone lái bay về bên kia sông cứu trợ cho hàng trăm bà con đang đứng chờ đợi. Nhóm thiện nguyện Hoa Sen 47 dùng drone tiếp cận các khu vực dân cư đang bị nước lũ cô lập ở xã Hòa Xuân (Tuy Hòa), giúp định vị chính xác các điểm bị cô lập và đánh giá tình hình ngập lụt tại đó để cứu hộ chính xác.

Nguyễn Thông - Báo chí

 

Quốc hội hôm nay 24.11.25 bàn bạc việc sửa đổi Luật Báo chí.

Tôi muốn nói với các ông bà rằng, còn độc quyền thông tin thì có sửa vào mắt.

Không có tự do báo chí thực sự, báo chí bị đồng nhất với tuyên giáo mà cũng mất thời gian họp hành về nó, quả là rỗi việc.

Cần sửa gốc chứ không phải sửa ngọn.

Chương trình phát thanh RFI ngày 24.11.2025

 

Phó Đức An - Mới nhất: Kế hoạch 28 điểm không phải là lập trường của Hoa Kỳ!

Theo ông Rubio: Đó chỉ là "Đơn yêu cầu của Nga".

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio đã có những động thái đáng kể nhằm tách biệt khỏi "kế hoạch hòa bình 28 điểm cho Ukraine", vốn gần đây đã gây ra sự hoảng loạn lan rộng ở Kyiv và các đồng minh châu Âu.

Truyền thông nước ngoài đưa tin Rubio đã làm rõ với một số nghị sĩ Hoa Kỳ rằng kế hoạch này, được cho là do Nhà Trắng gây sức ép, thực chất không phải là lập trường chính thức của Hoa Kỳ. Mà chỉ là một tài liệu đơn giản truyền tải "các yêu cầu của Nga", thậm chí còn được mô tả là "Đơn yêu cầu của Nga".

Politico và AFP đưa tin rằng kế hoạch hòa bình này, dường như đưa ra những nhượng bộ đáng kể cho Điện Kremlin, và với các báo cáo rằng Tổng thống Trump yêu cầu Ukraine chấp nhận kế hoạch này trong vòng vài ngày hoặc phải đối mặt với việc cắt giảm viện trợ, đã khiến lĩnh vực ngoại giao toàn cầu rơi vào hỗn loạn. 

Hoàng Quốc Dũng - Trump lại tái diễn một “kế hoạch hòa bình” áp đặt, không có châu Âu cũng không có Ukraina

Tình hình hiện nay gợi lại một cách kỳ lạ một sự việc rất gần đây. Lần trước, vào tháng 8, Donald Trump đã đưa ra một kế hoạch hòa bình cho Ukraina, hoàn toàn bỏ qua Liên minh châu Âu và Kyiv.

Thỏa thuận được phác thảo trực tiếp với Moskva, như thể số phận của Ukraina có thể được quyết định giữa Washington và Điện Kremlin, mà không cần hỏi ý kiến những người liên quan trực tiếp - người Ukraina - hay các đồng minh chủ chốt là châu Âu.

Châu Âu, bị sốc, đã phản ứng mạnh mẽ. Nhiều lãnh đạo lập tức bay sang Washington để bày tỏ sự phản đối tuyệt đối đối với một “thỏa thuận” được thương lượng ngay trên đầu họ. Họ nhắc lại một lẽ thường trong ngoại giao: không thể có một nền hòa bình bền vững ở châu Âu nếu không có tiếng nói của châu Âu, lại càng không thể đi ngược với ý chí của Kyiv.

Phó Đức An - Đừng khóc, Ukraina bạn ơi!

Tối về chém chút về kế hoạch hòa bình 28 điểm mới được Trump công bố cho Ukraine, một kế hoạch đã gây chấn động dư luận toàn cầu.

Ngày 21 tháng 11, Trump tuyên bố trong một cuộc phỏng vấn với Fox News rằng ông hy vọng Ukraine sẽ chấp nhận kế hoạch 28 điểm mới do Mỹ đề xuất, nhằm chấm dứt xung đột Nga-Ukraine chậm nhất là vào ngày 27 tháng 11.

Kế hoạch này, được Nhà Trắng bí mật soạn thảo gần đây, gây sốc, liên quan đến những nhượng bộ về lãnh thổ, quân sự và quan hệ quốc tế, ngay lập tức đẩy Ukraine vào một "lựa chọn rất khó khăn".

Trần Hạ Vi - Một mạng người đáng giá bao nhiêu ?

Đây là một câu chuyện buồn, mình cũng không muốn kể. Nhưng nhìn đồng bào ở vùng lũ nhà cửa tài sản ngập hư hại hết, người chết đã trên trăm người (102 người, theo báo Dân Trí vừa đưa tin), mình thấy buồn quá, trong đầu lại cứ ám ảnh câu hỏi này "Một mạng người đáng giá bao nhiêu?"

Tháng 6/2025, tức là 5 tháng trước đây, một người thân của gia đình mình đã qua đời ở California, Mỹ. Bạn ấy đến Mỹ bốn năm về trước, đang có thẻ xanh, chưa có quốc tịch Mỹ. Bạn còn trẻ, 30 tuổi, đang đi học bằng kỹ sư công nghệ thông tin (IT) ở đại học, năm thứ ba. Bạn vừa đi học vừa chạy xe Uber. Bạn mất trong một vụ tai nạn xe.

Tình huống tai nạn rất hi hữu: Cảnh sát rượt một tên tội phạm (có lệnh bắt) vì tội bạo hành gia đình. Tên đó chạy xe điên cuồng xong ở ngã tư tông vào xe bạn ấy, bạn ấy rủi ro chết ngay, tên tội phạm thì không sao và đã bị bắt.  

Liễu Hằng - Cuối cùng, ai là người sai?

 

Thủy điện đâu sai. Đầy hồ chứa thì phải xả, nếu nó vỡ thì còn kinh hơn.

Bọn chặt rừng không sai. Chặt đúng quy trình đấy thôi.

Tay ký quyết định cũng không sai. Chục nhà “khoa học”, trăm kỹ sư, triệu “lợi ích” được đưa ra khi người ta muốn. Thủy điện âm vang mùa xuân.

Nguyễn Anh Huy - Không còn bộ đồ khô để khâm liệm cho mẹ

 

Ngày xưa, trước khi làm đê bao chằng chịt, miền Tây mà cụ thể tỉnh An Giang, có mùa nước lũ ngập đồng, ngập các khu dân cư ở khắp thôn quê. Ở khu vực thị xã và trung tâm tỉnh lỵ không bị ngập. Chính xác là ít khi bị ngập.

Đó là lý do người miền quê An Giang cất nhà sàn rất cao. Đến khi mùa lũ đến nước dâng lấp sấp sàn nhà.

Mùa lũ thực ra có giá trị của nó. Cụ thể bồi đắp phù sa cho đất, mang sản vật sông nước về như tôm cá rắn rùa...Người miền Tây sống bao đời như thế thuận hòa thiên nhiên.

Tuấn Khanh - Đêm thấy ta cùng thác đổ

Đêm 19 tháng 11 năm 2025 thật khó quên. Không biết có bao nhiêu người trên đất nước này nhắn tin kêu cứu và bao nhiêu người đáp lời lo âu.

Thật kinh hoàng, trong đêm đen, những tiếng khóc và cầu xin được cứu mạng xuất hiện vô số trên các trang mạng. Vượt qua mọi thứ, là sự tuyệt vọng của người muốn hành động nhưng lại không thể làm gì. Người dân Phú Yên, Khánh Hòa, Đức Trọng…cất tiếng kêu trong vô vọng, như chỉ để đánh dấu mình còn sống. Tất cả, đêm đen và tiếng gầm thét của dòng nước lũ nhấn chìm mọi thứ.

Thôi thì do thiên tai, thôi thì do biến đổi khí hậu… nhưng có điều bất di bất dịch là các hồ thủy điện vẫn đồng loạt xả lũ. 

Văn Công Hùng - Ghi chép ngày 23.11.2025

 

Tin sáng

1. "Đám tang ở nhà tang lễ bệnh viện: Từ TPHCM về Nha Trang mở cửa thấy cha chết trong bùn"- Hết sức tang thương ạ. Hai gia đình, con từ Sài Gòn về thì cha đã chết. Một nhà thì mẹ bám trên cửa sổ, cha chết trong bùn...

Đây là Hòa Thịnh: "Quan tài vượt lũ vào đến cửa: Con gái nghẹn ngào 'không còn bộ đồ khô cho mẹ'"- Theo người con gái, bà Cúc đã nằm trong căn nhà lạnh lẽo ấy suốt 4 ngày qua. Thi thể ngâm nước bắt đầu phân hủy, mùi tử khí nặng nề nhưng gia đình không nỡ rời bỏ mẹ giữa biển nước. Họ đi từng nhà xin một tấm bao ni lông lớn để quấn tạm thi thể lại, chỉ để mẹ bớt lạnh và người còn sống có thể ở lại với bà. Hết sức thương tâm ạ.

Nỗi ân hận của những người con nó sẽ đeo đẳng suốt đời khi hình dung những phút cuối cùng của cha.

Liên quan ạ: "TPHCM sẽ nấu 10.000 suất cơm mỗi ngày phục vụ đồng bào vùng lũ lụt ở Khánh Hòa". Về cứu trợ, nhà cháu thấy, Sài Gòn luôn đi đầu, tất nhiên các tỉnh thành khác cũng... gần gần đầu. 

Hà Phan - “Mẹ ơi, con đây, con không sao hết nha mẹ!”

 

Cô gái 18 tuổi người ướt sũng, vừa khóc, vừa báo tin cho gia đình, sau 3 ngày mất liên lạc vì đợt lũ kinh hoàng mấy ngày qua. Dứt lời, cô gái không khỏi xúc động, quay sang cảm ơn anh Phan Ngọc Mẫn (46 tuổi), người chạy xe từ TPHCM ra Nha Trang mang theo hệ thống điện chuyên dụng 2.000W trên xe địa hình của mình để bà con sạc điện thoại, gọi về báo tin cho gia đình!

Những tấm lòng như Mẫn hay vô số người lao vào tâm lũ đi cứu đồng bào mình, ai không đi được cũng tìm cách nào đó để hỗ trợ bà con trong cơn hoạn nạn, mưa gió ướt lạnh này không thể kể hết.

Ngoài công an, bộ đội dầm mưa, ngày đêm cứu hộ dân mình thì rất nhiều đội nhóm thiện nguyện chẳng ngại hiểm nguy lao vào nước dữ cứu giúp không ít người.  Chiều qua, ngoài ga Thảo Điền gần nhà và bên Văn Thánh là nhất là trụ sở Mặt trận Tổ quốc TPHCM, tôi thấy dòng người lũ lượt đem đồ ăn, thức uống, áo quần, thực phẩm... đến với mong muốn gửi được sớm cho bà con Khánh Hòa, Phú Yên, Quy Nhơn...

Tạ Duy Anh - Nghĩ nhỏ giữa những ngày buồn

 

Trong hoạn nạn, điều quan trọng nhất với chính quyền là triển khai cứu hộ nhanh nhất có thể, huy động lực lượng lớn nhất, hiện đại nhất, hiệu quả nhất có thể. Và với một tinh thần trách nhiệm, năng lực cao nhất có thể.

Để giảm thiểu rủi ro cho người dân nhất có thể.

Đó là nghĩa vụ, và nó vô điều kiện.