Thủ tướng Ba Lan giải trình dự án cải cách tư pháp trước Nghị viện Châu Âu

Đăng ngày: 19/10/2021 - 14:59

Thủ tướng bảo thủ Ba Lan Mateusz Morawiecki hôm nay 19/10/2021 phải đương đầu với các nghị sĩ châu Âu ở Strasbourg, sau cú sốc từ quyết định của Tòa Bảo hiến Ba Lan, đặt luật quốc gia lên trên luật châu Âu. 

Nhà lãnh đạo Ba Lan vốn xung đột với Bruxelles từ nhiều năm qua vì các cải cách tư pháp từ đảng Pháp luật và Công lý (PiS) của ông, được chờ đợi trong không khí « hừng hực lửa » ở Nghị viện Châu Âu. Nhiều nghị sĩ đòi hỏi Ủy ban Châu Âu kích hoạt tiến trình dẫn đến việc ngưng tài trợ cho Ba Lan.

Ủy ban Châu Âu có thể đưa vấn đề ra trước Tòa án Công lý Châu Âu, và ngưng hoặc giảm bớt tài trợ, nhờ một cơ chế đặt ra từ tháng Giêng, tuy nhiên thủ tục có thể kéo dài đến 9 tháng.

Hôm 07/10, Tòa Bảo hiến Ba Lan cho rằng một số điều khoản của hiệp ước Liên hiệp Châu Âu (EU) không tương thích với Hiến pháp quốc gia. Đây là việc lật ngược lại quy định ưu tiên cho luật châu Âu và thẩm quyền của Tòa án Công lý Châu Âu - vốn là các nguyên tắc căn bản của Liên hiệp - bị cả Bruxelles, Nghị viện Châu Âu và một số quốc gia thành viên như Pháp và Đức lên án.

Quyết định này cũng gây lo ngại « Polexit », khiến vài chục ngàn người Ba Lan xuống đường biểu lộ sự gắn bó với EU. Một thẩm phán Ba Lan thổ lộ với AFP về « áp lực nặng nề » lên các thẩm phán, họ có nguy cơ bị cách chức nếu áp dụng các quyết định của châu Âu.

Vào lúc chỉ còn ba ngày nữa đến hội nghị thượng đỉnh châu Âu, thủ tướng Ba Lan viết thư cho các nhà lãnh đạo khác, cảnh báo nguy cơ EU trở thành một « tổ chức quản lý tập trung bởi các định chế không được kiểm tra một cách dân chủ », đồng thời khẳng định Ba Lan vẫn là « thành viên trung thành » của Liên hiệp. Hungary, một nước khác cũng đang trong tầm ngắm của Bruxelles vì vi phạm nguyên tắc Nhà nước pháp quyền, lên tiếng ủng hộ Vacxava.

Theo Le Figaro, cả hai nước có nguy cơ bị thiệt thòi rất lớn : Ba Lan có thể mất 5/36 tỉ euro còn Hungary mất 1/7,2 tỉ euro tài trợ của châu Âu. Hai chính phủ nói rằng có thể phát hành trái phiếu, vay của Trung Quốc, nhưng các chuyên gia nhận định những món tín dụng lãi cao sẽ càng đào sâu thâm hụt.

Ba Lan chiếm kỷ lục về nhận tài trợ châu Âu : từ khi gia nhập đến nay đã được EU hỗ trợ 141 tỉ euro. Từ 543 kilomet xa lộ, đã tăng lên 4.300 kilomet, chưa kể các cơ sở hạ tầng khác như métro, đường sắt, sân bay ; 8.000 dự án nghiên cứu, trung tâm văn hóa; trợ giúp phát triển nông thôn (tạo ra lớp cử tri cho PiS). Một trường đại học ở Vacxava ước tính, nhờ gia nhập EU, ngày nay GDP trên đầu người ở Ba Lan cao hơn 30%.

Ba Lan Quốc tế Châu Âu Nghị viện tài trợ Liên Hiệp Châu Âu Pháp luật Tư pháp

https://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20211019-thu-tuong-ba-lan-nghi-vien-chau-au