Đỗ Ngọc Thống - Huy Đức

Mấy tuần trước, khi cơ quan An ninh điều tra ra quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt tạm giam cựu nhà báo Trương Huy San (Huy Đức), tôi không dám viết “Huy Đức là bạn tôi”.

Không dám viết không phải vì sợ liên lụy hay bị quy kết gì, mà vì tự thấy mình chưa có đủ hiểu biết về một con người; chưa đủ quan hệ thân thiết; chưa có tính cách, phẩm chất cần có để xưng là bạn của anh, nhất là lòng dũng cảm.

Tôi có quen biết Huy Đức, có gặp gỡ và uống rượu với anh một số lần. Nhưng không phải cứ ngồi uống rượu với nhau vài lần là thành bạn thân được. Huy Đức lại là người rất nổi tiếng, viết không khéo người ta lại bảo “thấy người sang...”. Vì thế khi anh bị nạn, dù rất muốn nói: “Huy Đức là bạn tôi”... nhưng tôi đã không dám ghi câu ấy.

Ngoài những gì chưa biết, còn lại phần lớn những gì đã biết, đã đọc được từ Huy Đức đều khiến tôi trân trọng tài năng và khâm phục lòng dũng cảm của anh ấy.

Những ngày này thấy nhớ Huy Đức, đúng hơn là nhớ những bài anh viết. Nhớ một cây bút chính luận với những bài viết rất tâm huyết, sắc sảo. Những bài báo mà ít có nhà báo nào dám viết và khó viết được như thế. Đọc những bài viết ấy, tôi không nghĩ và không tin anh đã làm tổn hại cho đất nước. Trong cuộc đời, nhất là những gì liên quan đến chính trị, công và tội rất khó lường. Một số người và việc tưởng có công mà hóa ra là tội; ngược lại có những việc, những người tội đấy mà hóa lại là công.

Hằng ngày, trên trang mạng xã hội và truyền thông, tin tức, nhân vật, sự kiện... cứ ào ạt rung lắc, nổi sóng chốc lát rồi lắng xuống ngay, phần lớn sẽ trôi vào quên lãng. Nhưng có những con người và sự kiện khó mà khỏa lấp hay lãng quên; khó chôn vùi vô tăm tích trong tâm thức người đọc, trong ký ức nhân dân.

Huy Đức là một nhân vật như vậy. Anh như hòn than đỏ vẫn cháy âm ỉ dưới lớp tro xám của dư luận. Huy Đức buộc người ta phải nhớ... ít nhất là như bây giờ, có tôi đang nhớ tới anh.

ĐỖ NGỌC THỐNG 23.06.2024

Ảnh : Một lần uống rựơu với Huy Đức cùng với GS La Khắc Hòa, nhà văn Nguyễn Quang Lập, nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên, nhà báo Uông Ngọc Dậu.