Tin vắn 02.02.2022

 

(AFP) – Afghanistan : Mở lại đại học công, với vài nữ sinh viên

Các trường đại học công ở Afghanistan hôm nay 02/02/2022 lần đầu tiên đã mở cửa kể từ phe Taliban lên nắm quyền vào tháng 8/2021, tại sáu tỉnh Laghman, Nangarhar, Helmand, Nimroz, Farah và Kandahar. Có vài nữ sinh viên được phép đến nghe giảng, nhưng ngồi tách biệt với nam giới.

Cho đến nay chỉ có những trường đại học tư được mở lại, cũng tách riêng nam nữ. Nhà cầm quyền cho biết sẽ mở tiếp tại các tỉnh khác vào ngày 26/02. Đây là kết quả cuộc đàm phán cuối tháng Giêng giữa Taliban và các nhà ngoại giao phương Tây tại Genève. Phương Tây đặt điều kiện chỉ giải ngân hàng tỉ đô la viện trợ quốc tế nếu Taliban tôn trọng nhân quyền, đặc biệt là nữ quyền.

Miến Điện : Hai người chết trong vụ tấn công nhân một năm đảo chánh

Đăng ngày: 02/02/2022 - 13:48

Ngay trong ngày tưởng niệm các nạn nhân trong vụ quân đội đảo chính nắm quyền cách nay một năm, 01/02/2022,đã có 2 người thiệt mạng và 38 người khác bị thương trong vụ ném lựu đạn vào đoàn biểu tình ủng hộ tập đoàn quân sự tại Tachilek, miền đông Miến Điện. Chưa có nhóm nào đứng ra nhận trách nhiệm. 

Hai quả lựu đạn trưa qua đã được ném vào đám đông đang quay về sau cuộc biểu tình ủng hộ chính phủ, phản đối « Lực lượng Phòng vệ Nhân dân » - các dân quân thường xuyên có những hoạt động du kích nhắm vào quân đội.

Vụ tấn công xảy ra vào lúc nhiều người Miến Điện âm thầm ngưng hoạt động để phản đối chính quyền. AFP ghi nhận vào lúc 16 giờ (9 giờ rưỡi giờ quốc tế), những tràng pháo tay nổ vang khắp Rangoon để kết thúc cuộc « đình công lặng lẽ », với nhiều cửa hàng đóng cửa, thành phố vắng lặng suốt ngày.

Chương trình phát thanh RFI ngày 02.02.2022

Mặc cảm học vấn thấp khiến Tập Cận Bình trở nên thô bạo ?

Đăng ngày: 29/01/2022 - 17:01

Lãnh tụ tối cao Trung Quốc có trình độ lớp 8 ? Tập Cận Bình được cho là có bằng thạc sĩ mác-xít, chính trị học và tiến sĩ luật. Nhưng luận án của ông có tên là ‘Nghiên cứu tiếp thị nông thôn ở Trung Quốc’ do một cộng sự viết. Mặc cảm thấp kém khiến ông Tập trở nên thô bạo chăng ? Theo L'Obs, những ‘thái tử đỏ’ khác không còn nhiều thời gian để mất, nếu họ muốn ngăn cản Tập Cận Bình biến Trung Quốc thành một Bắc Triều Tiên khổng lồ.

 

Le Point tuần này quan tâm đến « Lạm phát, mối đe dọa lớn lao ». L’Obs dành hồ sơ cho chủ đề « Từ cánh trung đến cực hữu, trò bắt cá hai tay của Valérie Pécresse ». Không hẹn mà nên, nếu L’Express chạy tựa trang nhất « Trong tư tưởng Macron », thì chuyên đề của Courrier International nhằm tìm hiểu những ý nghĩ « Trong đầu Vladimir Putin », còn trang bìa The Economist là hình vẽ một khẩu súng với ổ đạn sáu viên, với tựa đề « Trò ru-lét Nga ». Hai nhà lãnh đạo Vladimir Putin của Nga và Tập Cận Bình của Trung Quốc là chủ đề được các tuần báo phân tích nhiều nhất.

Tập Cận Bình muốn là « trời muốn » !

Tuấn Khanh - Đọc Phạm Quỳnh, nghĩ về ngày Tết Việt Nam

Những thời khắc quan trọng nhất đón năm mới đã đến. Cái Tết thật sự của người Việt bùng lên vào trước giờ phút đón giao thừa làm ấm lòng người, dù mọi thứ có phôi phai bởi những khó khăn của đời sống, hiểm nguy của dịch bệnh và những câu chuyện xã hội đầy chê chán.

Nhìn Huế, Sài Gòn, Hà Nội tựa nhau gượng đón xuân về, chợt nhớ đến bài tiểu luận “Tâm Lý Ngày Tết” của học giả Phạm Quỳnh viết vào năm 1930 mà ngậm ngùi.

“Tết, cái từ ma thuật dường như chứa đựng niềm vui mênh mông của cả một dân tộc vô tư và vui vẻ, mỗi lần một năm mới bắt đầu, lại quên bẵng đi tất cả mọi tai ương và khó khăn của họ đã phải chịu đựng suốt năm qua, và sẵn sàng khởi đầu lại cuộc sống trong hy vọng và niềm vui!”, bài viết có đoạn ghi như vậy.

Tôn Nữ Thu Dung - Những bài nguyên đán

ĐÊM LƯU XỨ

Đêm khói tỏa đêm trầm hương mê hoặc

Đêm tàn canh qua vội rất vô tình

Con dế nhỏ gọi hoài âm thưa, nhặt

Cũng như Người thao thức với đêm thanh.

Bờ huyễn ngạn còn vang lời hư ảo

Đưa tôi về nồng ấm những khuya mưa

Và hoài niệm vẫn xanh màu phương thảo

Màu chiêm bao lẫn khuất bụi xa mờ.

Một chút Tết xưa

Trần Thắng : Bài thơ này chẳng biết của tác giả nào, nhặt được tháng 12-1972 của máy bay quân đội cộng hòa miền nam rải truyền đơn trên quê mình, lúc đó còn nhỏ đang học lớp 5. Mình nhặt được và đọc thuộc, nhớ đến bây giờ. Xin đăng lại mong tìm ra tên của tác giả.

Tiếng pháo nổ, rồi từng tràng pháo nổ

Trên bàn thờ mâm cỗ đã bày xong

Mẹ tôi đang châm dở nén hương vòng

Và sắp lại trái hương bồng ngũ quả

Nguyễn Ngọc Tư - Khúc ba mươi

Năm nào cũng vậy, do thức dậy sớm đi chợ sớm, nên má là người đầu tiên mở ngày ba mươi Tết ra. Không biết có phải số má cực, vía má cực không mà hôm đó cả nhà đều phải làm công chuyện tối mắt tối mũi. Đến nỗi, nhắc tới Tết là thấy chữ “Ba Mươi” chình ình, choán chật cả ký ức.

Đó là cái ngày duy nhất trong năm cả nhà sum họp mà không sum họp. Ai nấy túi bụi với chuyện của mình.

Cánh đàn ông con trai (nói cánh cho ham vậy, chỉ hai người thôi, chứ mấy), cánh này quan trọng, lãnh phần dọn dẹp, lau chùi, làm đẹp nhà. Nào là quét mạng nhện trên trần, lau cửa kính, tủ bàn, kỳ cọ mấy cái lư đồng, đem phơi nắng. Mệt phờ. Lúc dọn dẹp, bày biện bàn thờ thì mùi chiên xào dưới bếp bay lên, trời, lại phải bỏ ngang công việc đang làm dở, chuẩn bị mâm bàn cúng rước ông bà. Xế chiều rồi, chớ giỡn…

Lê Nguyễn - Tết của người xưa

Có thể nói Tết là một trong những phong tục tồn tại lâu nhất trong xã hội ta. Nó hiện diện ngay trong bộ sử đầu tiên của ta là bộ An Nam Chí Lược do Lê Tắc soạn thảo vào khoàng cuối thế kỷ XIII hoặc nửa đầu thế kỷ XIV. Và chúng ta cũng không ngờ rằng cách đây bảy tám trăm năm, dưới thời Trần, cổ nhân từng có những cái Tết linh đình như thế.

Sách chép rằng “Thường năm, trước lễ Tết hai ngày, vua đi xe ngự dụng, các quan tùy tùng đều mặc triều phục hầu đạo tiền, tế điện Đế Thích. Ngày 30 Tết, vua ngồi giữa cửa Đoan Củng, các bề tôi đều làm lễ, lễ rồi, xem các con hát múa trăm lối. Tối lại qua cung Động nhân, bái yết tiên vương.

“Đêm ấy, đoàn thầy tu vào nội làm lễ “Khu Na” (nghĩa là đánh đuổi tà ma quỷ mị). Dân gian thì mở cửa đốt pháo tre, cỗ bàn trà rượu cúng tổ. Con trai, con gái nhà nghèo không có người mai dong để làm hôn lễ, thì tự mình phối hợp với nhau. Ngày Nguyên đán, vào khoảng canh năm, vua ngồi trên điện Vĩnh Thọ, các tôn tử (con cháu nhà vua), các quan cận thần làm lễ hạ trước, rồi vào cung Trường Xuân, vọng bái các lăng tổ….

Tiểu Vũ - Tại sao đòi bỏ Tết cổ truyền ?

Không hiểu vì nguyên nhân gì mà một số người đề ra ý tưởng bỏ hẳn Tết cổ truyền để gộp lại chung với Tết dương lịch. Đó là cách suy nghĩ có thể nói là điên rồ.

Chắc ai cũng biết, từ mấy ngàn năm nay người Việt chọn ăn Tết theo âm lịch và biến thành lễ hội văn hóa lớn nhất trong năm. Lựa chọn vừa mang tính khoa học vừa mang tính văn hóa đó là có lý do rất rõ ràng.

Tết cổ truyền dù có nguồn gốc Trung Hoa, nhưng tổ tiên của chúng ta đã biến nó thành một cái Tết đậm đà văn hóa Việt, sau đó được lưu truyền qua nhiểu thế hệ.

Nguyễn Tuấn Khoa - Đón xuân này, nhớ xuân xưa

Thời còn nhỏ tôi ở Cư Xá Đô Thành. Khu này có nhiều người nổi tiếng cư ngụ như nhạc sĩ Văn Phụng, ông Lê Văn Khoa, ca sĩ Thanh Thúy, ông Hoàng Mai đóng kịch, ông Tòng Sơn thổi kèn, ông Tam Lang đá banh, cải lương thì có chị em Hoài Dung- Hoài Mỹ...

Giới học thức cao cũng nhiều, gia đình quân nhân cũng nhiều nhưng nhiều nhất vẫn là giới lao động. Do vậy ngày Tết ở Cư Xá Đô Thành là hình ảnh thu nhỏ của miền Nam VN ngày đó.

Đối với con nít ở xóm lao động, không có ngày nào trong năm vui bằng những ngày trước Tết Nguyên Đán.

Chương trình phát thanh RFI ngày 01.02.2022

Chương trình phát thanh RFI ngày 31.01.2022

 

Nguyễn Quang Thiều - Những bí mật của Tết

Từ cách đây mấy năm và cho tới bây giờ, có một số người đã đặt vấn đề bỏ ăn Tết truyền thống và dùng tết dương lịch thay vào.

Lý do của họ thật đơn giản. Họ cho rằng Tết truyền thống hiện nay gây ra một số phiền lụy như lãng phí thời gian và vật chất, sinh ra một số thói xấu trong việc biếu xén quà cáp... và làm cho con người mệt mỏi.

Những hiện tượng mà họ đưa ra là đúng. Nhưng hình như họ mắc sai lầm đâu đó trong cách nhìn nhận bản chất của Tết truyền thống của người Việt. Thực chất, những phiền lụy ấy là sinh ra từ thái độ sống của những người lấy Tết như là một lý do để thực hiện những ''kế hoạch'' cá nhân của họ chứ không phải là một sự kiện của văn hóa.

Lê Nguyễn Duy Hậu - Nói tiếp về các chuyến bay hồi hương mùa dịch

Thị trường các chuyến bay hồi hương mùa dịch là một thị trường cực kỳ sôi động. Nhìn chung, sẽ có hai loại chuyến bay về nước tại thời điểm này: (1) Chuyến bay thương mại đặc biệt hoặc charter (tạm gọi chung là charter) (2) Chuyến bay "giải cứu".

Vậy nó khác nhau thế nào? Theo tìm hiểu của mình thì như thế này.

1. Chuyến bay giải cứu (hay chuyến bay "nhân đạo"): Đây là loại hình bay phổ biến và nhiều người Việt trong nước biết nhất. Chuyến bay này thay thế cho việc Việt Nam dừng các chuyến bay thông lệ từ quốc tế vào (scheduled inbound international flights) và chỉ dành cho các đối tượng có "nhu cầu đặc biệt" theo quy định.

Lê Nguyễn Duy Hậu - Vụ « bay giải cứu » : Công lý chưa được thực thi trọn vẹn

Ai quen mình đều biết rằng mình thường không bày tỏ nhiều sự ủng hộ khi một ai đó bị bắt, nhưng lần này mình không thể giấu được cảm xúc "hả hê" khi biết tin này.

Trước khi đi nước ngoài vào giữa mùa dịch, mình thường không để ý lắm về các chuyến bay mang danh "giải cứu". Tuy biết rằng chắc chắn phải có ăn hối lộ trong đó, nhưng chỉ đến khi sang Mỹ và chứng kiến một thị trường sôi nổi suất máy bay "giải cứu", mình mới thấy mắc nghẹn với các hành động này.

Một suất máy bay "giải cứu" lúc đó đều có giá của nó, và thường là trên trời, chỉ để được vào danh sách. Sau đó, người về phải trả thêm các chi phí của hãng bay. Các "chuyến bay giải cứu" vốn dĩ mang màu sắc nhân đạo, "ngạo nghễ Việt Nam" lúc đầu, dần trở thành những cơ hội cho nhiều cán bộ làm ăn, buôn bán, nhiều lúc công khai.

Mạnh Quân - Sau vụ tóm cả cụm ở Cục Lãnh sự, có sờ đến các Đại sứ quán VN ở nước ngoài?

Vụ Cơ quan an ninh điều tra Bộ Công an tóm cả ban lãnh đạo Cục Lãnh sự hôm qua vì tội nhận hối lộ, thực sự là một vụ lớn cho dù về chức vụ, những người bị khởi tố, bắt tạm giam hôm 27/1 không "to" bằng nhiều ông, bà bị bắt vào thời điểm cận Tết mấy năm trước.

Tuy nhiên, vụ này tính chất rất đặc biệt bởi không chỉ là vấn đề tham nhũng, "tranh thủ" mùa dịch. Mà trong lĩnh vực này, nhiều năm qua, có thể nói ít nhất là trong khoảng 20 năm nay, tình trạng nhũng nhiễu, tham tàn của cán bộ lãnh sự Việt Nam ở nhiều nước đã được lên tiếng, phản ánh nhiều nhưng chưa có vụ nào được điều tra, xử lý đến nơi đến chốn.

Đột nhiên, một vụ việc được khởi tố tại Cục Lãnh sự và cơ quan điều tra khởi tố từ Cục trưởng, Cục phó, Chánh văn phòng cho tới nhân viên, nó cho thấy tính chất nghiêm trọng của câu chuyện.

Đỗ Duy Ngọc - Tội ác khó tha thứ

Giúp đỡ người đang hoạn nạn, đang gặp cảnh khó khăn vốn là đạo lý làm người. Dân tộc ta từ xưa đến nay luôn xử sự như vậy.

Thế nhưng, đến thời nay, người ta quên mất đạo ấy, người ta quên mất câu "Lá lành đùm lá rách", người ta ngoảnh mặt đi khi "Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ", " Nhiễu điều phủ lấy giá gương, người trong một nước phải thương nhau cùng".

Khốn nạn nhất những người đó là kẻ có đủ phương tiện để giúp người, có trách nhiệm để giải quyết công việc, có quyền hành để thực hiện. Nhưng họ đã biến quyền lực để hút máu và khai thác trên nỗi đau của đồng bào. Thế thì gọi cái thời ta đang sống đây là thời kỳ gì nhỉ?

Đoàn Bảo Châu - Người Việt Nam đương đại có lý tưởng gì?

Tôi biết, từ “lý tưởng” có vẻ xa vời, mơ mộng và cao siêu với người Việt Nam đương đại.

Với tầng lớp lao động thì càng xa vời, bởi điều họ ao ước là xây được nhà, con cái được học hành, xây dựng gia đình, sinh con đẻ cái để rồi mỗi dịp giỗ tết, chúng sẽ thắp nén hương cho tổ tiên. Đời chỉ có vậy. Nghĩ xa xôi làm gì? Viển vông vô ích! Chính vì vậy mà ở nông thôn Việt Nam, con cái được vào ngành công an là tự hào ghê lắm. Vừa oai, vừa có tiền, ai chẳng thích?

Nhưng còn mấy triệu đảng viên thì sao?

Lê Hồng Hiệp - Bộ Ngoại giao cần cải cách mạnh công tác lãnh sự

Dân cư mạng đang rần rần về vụ 4 cán bộ của Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao bị khởi tố. Từng làm trong Bộ một thời gian, mình cũng thấy có chút liên quan, xin được chia sẻ một vài quan sát bên lề thế này:

- Cán bộ ngoại giao đa phần có trình độ, học thức, biết đối nhân xử thế, nhưng môi trường công tác đôi khi làm họ bị ảnh hưởng. Trong Bộ, nơi bị ảnh hưởng nhiều nhất có lẽ là Cục Lãnh sự và các bộ phận lãnh sự ở các đại sứ quán ở nước ngoài. Đây là bộ phận có “quyền lực” khi là nơi tiếp xúc trực tiếp nhiều với người dân, đồng thời tạo ra nhiều thu nhập nhất cho Bộ.

Trước đây (giờ nghe bảo không còn?), ngoài lương chính thức thì cán bộ, nhân viên trong nước của Bộ mỗi tháng được hưởng một khoản thu nhập từ quỹ phúc lợi mà theo mình hiểu là được trích từ các khoản thu lãnh sự (như phí visa ở các đại sứ quán) mà Bộ được giữ lại một phần. Cũng chính vì thế, ở trong Bộ, Cục Lãnh sự là bộ phận “hot”, không dễ để xin vào.