Chu Minh Khôi - Một số thắc mắc về cuộc hành hương của sư Minh Tuệ

Tưởng sự kiện về sư Minh Tuệ đã đi vào im lặng từ gần nửa năm nay, và từ bấy tôi cũng không theo dõi về ông nữa. Thế nhưng bỗng từ Tết đến giờ, cứ mở YouTuber ra là thấy các video về ông đập vào mắt. Thế là đành xem.

Nhưng khác với cảm nhận của tôi về ông từ nửa năm trước, thì nay cảm giác như không phải xem video khách quan về một nhà tu hành bộ hành khất thực, mà giờ đây như là xem bộ phim diễn cảnh người bộ hành.

Lẽ ra, tôi sẽ chỉ xem các video và không nên nhận định gì nữa về ông và về “phái đoàn bộ hành xuyên Đông Nam Á”. Thế nhưng, có mấy thắc mắc, nên đành lại mạo muội nêu câu hỏi:

1. Thấy các video của ông Báu những hôm trước, và các YouTuber hiện nay liên tục nói rằng: Ông Báu xin visa cho sư Minh Tuệ và phái đoàn bộ hành đi qua Thái Lan với visa “du lịch”, chứ không phải visa tu hành khất thực. Điều mà mình thắc mắc là, mình cũng từng đi một số nước trong Đông Nam Á (trong đó có Thái Lan) và chưa bao giờ phải xin visa.

Theo như mình được biết, thì các nước trong khu vực Đông Nam Á đã có thỏa thuận với nhau, là công dân các nước trong cùng khu vực, khi đi đến các nước khác cùng khu vực Đông Nam Á thì không cần visa, mà chỉ cần hộ chiếu. Như vậy, người có hộ chiếu Việt Nam khi sang Thái Lan và cả Miến Điện sẽ không cần phải xin visa, càng không cần phải khai là đi du lịch. Chỉ khi phái đoàn của ông Minh Tuệ đi sang Bangladesh và Ấn Độ thì mới cần phải xin visa của các quốc gia này.

Vậy sao các YouTuberr cứ nói rằng đoàn ông Minh Tuệ đi qua Thái Lan là theo visa du lịch nhỉ? Có ai giải thích giùm tôi được không?

2. Nếu như nửa năm về trước, xem các video, tôi cảm mến sư Minh Tuệ, bởi sự “vô ngã” của ông. Trong cảm nhận và ý nghĩ của tôi vào thời điểm đó, thì việc tu hành là việc của sư, việc các YouTuber đi theo quay video thì đó là việc của YouTuber. Sư Minh Tuệ không cần các YouTuber quay phim ông, và sư cũng không cần phải truyền thông, không cần phải giải thích gì cho dư luận về các hành vi của ông.

Những ngày trước, khi xem các video của ông Báu và của ông Giáp, tôi chỉ nghĩ việc “họp báo”, việc truyền thông là việc riêng của ông Báu và ông Giáp – hai người “không tu” và chỉ đi theo trợ giúp. Nhưng nay, khi ông Báu và ông Giáp không còn ở đó nữa, hôm qua khi xem các video, thấy rằng: Sư Minh Tuệ bố trí thời gian buổi trưa để trả lời các câu hỏi của YouTuber, mà theo lời các YouTuber khi đặt câu hỏi rằng: Chuyển câu hỏi của người xem, của dư luận đến ông… 

Như vậy cho thấy, sư Minh Tuệ giờ đây cũng thích họp báo. Sư Minh Tuệ đã coi các YouTuber là thành phần đồng hành “không thể thiếu được” trong hành trình của ông. Và trong thâm tâm, Minh Tuệ đã coi việc “truyền bá”, “quảng bá” hình ảnh của mình là vô cùng quan trọng đối với ông. Như vậy, trong mắt tôi, Minh Tuệ đã không còn hoàn toàn “Vô ngã” nữa… mà ông vẫn còn nguyên bản ngã như tôi và chúng ta.

3. Ngay từ hồi đoàn bộ hành của sư Minh Tuệ còn nổi đình nổi đám trên đất Miền Trung nước ta, tôi đã từng viết bài cho rằng, Minh Tuệ nên bộ hành sang Ấn Độ. Khi đó, tôi từng mường tượng ra rằng, khi ông đi qua Thái Lan, thì các YouTuber và người Việt không thể đi theo để dâng thực phẩm. Mà khi đó, người Thái Lan, người Ấn Độ - tức là người dân các nơi sư đi qua sẽ đứng bên đường để dâng thực phẩm cho ông. Các YouTuber của người Thái Lan, người Ấn Độ sẽ đăng tải các video về ông. Và khi đó, báo chí Việt Nam sẽ đưa tin về việc người Ấn Độ, người Thái Lan quỳ lạy Minh Tuệ, và sẽ viết rằng: Một người Việt Nam được báo chí Thái Lan, báo chí Ấn Độ ca tụng.

Hay nói cách khác, tôi muốn những hình ảnh của Minh Tuệ ở Quảng Trị, ở Huế sẽ tiếp diễn ở Thái Lan, với cảnh đoàn người đi theo dài cả kilomet không phải là người Việt, mà là người Thái Lan và người Ấn Độ. Nếu điều này xảy ra, thì tôi sẽ càng tin rằng sư Minh Tuệ là Bồ Tát tái sinh, Bồ Tát thị hiện.

Thế nhưng giờ đây, sư Minh Tuệ đang ở trên đất Thái Lan, nhưng điều đáng tiếc là: những người dâng thực phẩm không phải người Thái Lan mà toàn người Việt. Các YouTuber về Minh Tuệ vẫn xuất hiện dày đặc trên mạng, nhưng toàn YouTuber tiếng Việt, do người Việt Nam quay. Chẳng thấy các video do người Thái Lan đưa lên. Và cũng không thấy nói báo chí Thái Lan viết về ông.

Tại sao hành trình của sư Minh Tuệ được đông đảo người Việt Nam tung hô, ngưỡng vọng, mà người Thái Lan – vốn rất yêu đạo Phật lại thờ ơ? Người Thái Lan có mắt mà như “mù”, không nhìn thấy một bậc đạo sư vĩ đại chăng?

4. Sư Minh Tuệ khất thực, chỉ lấy thực phẩm, không lấy tiền. Từ khi ta biết về ông, ta ngưỡng vọng nhà sư vì điều đó.

Nhưng giờ đây, ta thử suy xét sâu hơn về bữa ăn của sư Minh Tuệ. Phật giáo Nam Tông ở Việt Nam trước đây, và Phật giáo ở Lào, Thái Lan hiện nay vẫn có truyền thống khất thực. Nhưng mỗi suất (bữa ăn) mà các nhà sư nhận được từ người sùng đạo, tôi nghĩ chỉ tương đương với vài chục nghìn, cao lắm thì trăm nghìn.

Nhưng giờ đây, mỗi suất ăn đó không phải do người dân địa phương dâng, mà phần lớn đều do người Việt Nam đi sang đó dâng cho ông. Như vậy, suất ăn đó, không chỉ đơn thuần là một suất ăn, một chai nước lọc, mà kéo theo đó là cả một vé máy bay, chi phí đi lại, ăn nghỉ cho một người đi dâng cúng (dĩ nhiên do người dâng cúng tự bỏ ra chi trả). Cho thấy mỗi suất ăn mà Ông Minh Tuệ và các đồng đạo đang thọ thực, không chỉ là một suất ăn “đạm bạc” cho người tu hành nữa, mà tính ra chi phí có khi lên đến cả triệu đồng/suất (tính theo kiểu: của một đồng, công một nén).

Không biết sư Minh Tuệ có tính đến điều này, một trong những tiêu chí của người tu hành là tránh lãng phí xa hoa. Nếu sư Minh Tuệ quả thực là người học đạo sâu, có lẽ ông sẽ quan tâm đến điều này, sẽ từ chối các suất ăn mà người Việt đi theo cúng dường, thay vào đó, sẽ đi vào từng nhà dân ở chính nơi sư đi qua để khất thực.

Từ hôm sang nước Thái Lan

Hương người đắc đạo vơi, tan ít nhiều

CHU MINH KHÔI 07.02.2025 (Tựa bài do Thụy My đặt)