Dương Quốc Chính - Tinh gọn đến cỡ nào là đủ, tỉnh to đến đâu là vừa ?

Mấy hôm nay thấy có tin chính thức về kế hoạch nhập tỉnh và bỏ huyện, trước mới là tin đồn.

Trước mình đã có một bài bình luận chuyện này, dựa trên tin đồn, sau đó VTV chụp và đánh giá là "không thân thiện"! Nay có tin chính thức nên mình lại "không thân thiện” tiếp xem sao!

Khi đảng và chính phủ đưa ra một chính sách thì bưng bô, nói dựa theo là dễ và an toàn nhất. Còn phản biện là rất rủi ro, bị chụp mũ là chống phá.

Nói chung, việc sáp nhập các cơ quan bất kỳ cũng tương tự như việc mở rộng nó ra mãi không phải là việc khó. Vì thực tế có những công ty đa quốc gia, chi nhánh nó có khắp toàn cầu. Kiểu như Meta, Google, nó có văn phòng đại diện ở hầu hết các nước. Mình so sánh chính quyền với công ty quản lý mạng xã hội, là vì nó có tính tương đồng nhất định. Xã hội ảo có nhiều điểm giống với xã hội thật nhất, và phải tiếp xúc trực tiếp với nhiều cư dân mạng nhất.

Một chi nhánh (tạm gọi thế) của Meta hay Google, ngồi tít bên Singapore mà quản lý được mấy chục triệu tài khoản (giống như dân) ở Việt Nam. Mà quản lý tài khoản mạng xã hội có khi còn nhiều việc hơn quản lý người thật. Vì tài khoản mạng xã hội va chạm nhau, chửi nhau, vi phạm quy tắc cộng đồng rất nhiều, nên cũng cần phải xử lý.

Ví dụ một chi tiết này cho thấy sự tương đồng. Đó là việc các tài khoản Facebook report một bình luận hay bài viết của một tài khoản khác, nó y chang như ngoài đời có một người đi báo công an về hành vi vi phạm của người khác. Sau đó, Meta mới dùng AI làm cơ quan chức năng để kiểm tra xem vi phạm đó có đúng không. Nếu thấy có vẻ đúng là nó xử lý bằng một án phạt (nặng nhất là xóa tài khoản, giống tử hình) và “nghi phạm” có quyền chống án. Khi đó thằng người của Meta mới trực tiếp đọc để đánh giá. Nếu xử nhầm thì xin lỗi, rồi xử lại.

Chuyện này nó y chang như cơ quan chức năng đi xử lý dân theo nghị định 15/2020 hay điều 331 (nặng hơn). Có điều là Meta nó dùng AI và rất ít người để xử lý việc này. Tất nhiên là nó xử lý sai cũng nhiều. Nhưng cơ quan chức năng cũng lạm quyền và xử sai cũng không kém đâu, và theo mình quan sát thì chả thấy ông nào chống án mà thoát!

Đấy là một ví dụ cơ bản để cho thấy việc xử lý thủ tục hành chính của xã hội thực và ảo có sự tương đồng, và rõ ràng việc quản lý mạng xã hội nó tinh gọn gấp ngàn lần ở xã hội thực. Tất cả là dựa vào công nghệ cả.

Như vậy, nếu chính quyền của chúng ta nếu đủ trình độ và có đủ khả năng chuyển đổi số tốt, thì quy mô của tổ chức bất kỳ không phải là vấn đề. Ở đây thì tỉnh to bằng nào cũng không phải là vấn đề lớn lắm. Meta nó có một chi nhánh ngồi bên Singapore còn quản cả nước Việt Nam được cơ mà? Tất nhiên là muốn qua mặt nó cũng không khó lắm đâu. Nhưng ý mình là công nghệ sẽ khiến cho việc xử lý các thủ tục hành chính này đơn giản, và khoảng cách địa lý không còn là vấn đề.

Còn khi công nghệ và con người đã đáp ứng thì việc nhập tỉnh nên làm tới luôn. Tức là chỉ cần 3 tỉnh thôi, Bắc, Trung, Nam Bộ/Kỳ như thời Pháp. Hoặc cùng lắm chia nhỏ hơn một chút. Ví dụ, miền Bắc có một tỉnh Việt Bắc (miền núi và trung du), một tỉnh đồng bằng sông Hồng, thủ đô Hà Nội, tổng là 3 tỉnh. Miền Trung chia ba là một tỉnh Bắc Trung Bộ, một tỉnh Nam Trung Bộ và tỉnh Tây Nguyên. Miền Nam thì một tỉnh miền Đông, một tỉnh miền Tây và một tỉnh Sài Gòn.

Tổng cộng có 9 tỉnh cho cả nước là đủ. Lộ trình nhập tỉnh này là phải chuyển đổi số trước đã, thì an toàn cho chế độ hơn! Mỗi tỉnh này đều có lịch sử, ngôn ngữ, dân tộc, văn hóa, lịch sử tương đối tương đồng với nhau.

DƯƠNG QUỐC CHÍNH 21.02.2025