Dương Quốc Chính - Vận mệnh tương đồng

 

Ukraine và Việt Nam có hoàn cảnh địa chính trị giống hệt nhau khi bị kẹp nách bên cạnh một thằng đế quốc to. Dân Ukraine cũng có hoàn cảnh khá giống Việt Nam.

Việt Nam và Trung Quốc cũng từng là một nước tới 1.000 năm lẻ. Hai nước cũng dùng chung một chữ viết tới gần hai ngàn năm, và ngôn ngữ của người Việt Nam cũng có nhiều điểm tương đồng với người Việt bên Tàu.

Việt Nam có cái may mắn hơn Ukraine là có mấy thời điểm có thể thoát hẳn Trung Quốc dựa vào người Pháp, Mỹ và Liên Xô. Còn Ukraine chỉ có  vài năm thoát khỏi cái bóng của người Nga khi Đức Quốc xã xâm lược. Nhưng cũng chỉ có một bộ phận phía Tây Ukraine hào hứng với chuyện đó.

Tuy nhiên nói gì thì nói, tuy “Văn hóa tương đồng, Vận mệnh tương quan” nhưng hai nước Việt Nam và Trung Quốc cũng như hai dân tộc không thể là một. Tương tự vậy với Nga và Ukraine.

Năm 1979, Việt Nam và Trung Quốc rơi vào một hoàn cảnh giống hệt Ukraine và Nga bây giờ. Bối cảnh là sau năm 1975, Việt Nam Dân chủ Cộng hòa thống nhất đất nước nhờ sự hỗ trợ của Trung Quốc và Liên Xô. Năm 1977, tổng bí thư Lê Duẩn sang thăm Trung Quốc. Bắc Kinh đề nghị Việt Nam phải chọn phe rõ ràng giữa Trung Quốc và Liên Xô, Việt Nam đã chọn Liên Xô và Trung Quốc cắt viện trợ cho Việt Nam.

Năm 78, Việt Nam xảy ra nạn kiều. Hoa kiều ùn ùn trốn về Trung Quốc trước phong trào bài Hoa ở trong nước. Cũng năm đó, Việt Nam và Liên Xô ký hiệp ước Hữu nghị và hợp tác, trong đó có điều khoản về tương trợ quân sự nếu một nước gặp chiến tranh. Cùng năm, Khmer đỏ gây hấn với Việt Nam ở biên giới Tây Nam, Trung Quốc hỗ trợ phía sau.

Sau sự kiện thảm sát Ba Chúc, Việt Nam tấn công Khmer đỏ và dễ dàng lật đổ chính quyền này đồng thời dựng lên một chính quyền thân Việt Nam.

Đặng Tiểu Bình khi đó đi vận động quốc tế để chỉ trích Việt Nam với ý là Việt Nam đã liên minh quân sự với Liên Xô để Trung Quốc vào thế lưỡng đầu thọ địch. Ông ta đi khắp các nước Đông Nam Á, Nhật Bản và Mỹ để vận động hành lang, chuẩn bị cho việc tấn công Việt Nam.

Ngày 17/02/1979, Trung Quốc tấn công các tỉnh biên giới Việt Nam và nhanh chóng chiếm được các tỉnh này. Nhưng họ cũng rút lui nhanh chóng trong chưa đầy 1 tháng. Lý do là Trung Quốc chỉ muốn dạy cho Việt Nam một bài học. Nhưng lý do quan trọng hơn là họ đánh nhanh để Liên Xô không đủ thời gian để động binh và họ biết Việt Nam đang có một quân đội thiện chiến sau hơn 20 năm rèn luyện liên tục.

Vậy cuộc chiến này có gì giống với cuộc chiến hiện tại giữa Nga và Ukraine?

Lý do khiến Nga tấn công khá giống với Trung Quốc. Đó là Ukraine đang từ vị trí một đàn em đầu gối tay ấp suốt bao năm lại có ý đồ liên thủ với kẻ thù của Nga là NATO. Sự khác biệt là Việt Nam đã ký hiệp ước với Liên Xô (lúc đó là kẻ thù của Trung Quốc) còn Ukraine còn chưa kịp gia nhập NATO.

Ukraine cũng có chính sách bài Nga giống Việt Nam bài Hoa trong vài năm trước chiến tranh. Nên cũng đủ để kích động Nga lấy cớ bảo vệ kiều dân. Nạn kiều ở Việt Nam có lẽ còn ghê gớm hơn Ukraine bài Nga nhiều.

Nga nhanh chóng chiếm Donbass không khác gì Trung Quốc nhanh chóng chiếm 6 tỉnh biên giới Việt Nam. Sự khác biệt ở chỗ Đặng khôn hơn Putin, đã rút quân ngay, nên Trung Quốc không bị sa lầy và cũng không bị quốc tế lên án. Hơn nữa, Đặng còn đi vận động ngoại giao trước khi tấn công chứ không ngang ngược như Putin.

Vai trò của Zelensky rất giống với Lê Duẩn trong hoàn cảnh chống lại đế quốc to bên cạnh, dựa vào một thế lực khác. Cả hai đều đề cao tinh thần dân tộc, không khoan nhượng với kẻ địch mạnh và to.

Với vị trí địa chính trị và lịch sử cũng đã từng rơi vào hoàn cảnh chiến tranh giống hệt Ukraine, lẽ ra Việt Nam phải về phe với Ukraine vì Vận mệnh tương đồng. Nhưng éo le thay, Việt Nam lại phụ thuộc quân sự quá nhiều vào Nga cũng như món nợ ân tình với Liên Xô nên Việt Nam phải hành xử hai mặt như vừa rồi. Đi ngược lại nhận thức chung của nhân loại.

Một sự éo le khác chính là bài học cho Việt Nam, là Liên Xô đã không thực hiện được hiệp ước hữu nghị khi Việt Nam bị Trung Quốc chiếm đảo Gạc Ma. Đó cũng là sự khác biệt khi Việt Nam chọn đồng minh yếu so với Trung Quốc còn Ukraine có đồng minh mạnh so với Nga.

Với một vị trí địa chính trị và hoàn cảnh tương tự, đó là cặp đôi Campuchia và Việt Nam. Campuchia ở vị trí của Ukraine còn Việt Nam ở vị trí Nga. Hai nước cũng đã từng xung đội tương tự vào năm 1979. Khmer đỏ cũng liên minh với Trung Quốc để kẹp Việt Nam! Và kết cục là Khmer đỏ bị tiêu diệt và Campuchia trở thành sân sau của Việt Nam hàng chục năm.

Nhưng chính quyền Hun Sen hiện tại lại có nhận thức khác, ra mặt bênh vực Ukraine vì có Vận mệnh tương đồng. Họ có thể hành xử đúng logic đó, chỉ đơn giản vì không bị vướng vào sự lệ thuộc nước Nga.

Anh em bò đỏ, bò Nga không hiểu mối liên hệ vận mệnh tương đồng nói trên nên tự mình rơi vào tiêu chuẩn kép khi chửi Ukraine và Zelensky. Chửi thế thì đâu khác gì chửi Việt Nam và Lê Duẩn! Thế nhưng mặt khác anh em vẫn bưng bô Lê Duẩn và ca ngợi Việt Nam chống Trung Quốc!

DƯƠNG QUỐC CHÍNH 21.11.2022