Chương trình phát thanh RFI ngày 14.09.2024

 

Phúc Lai - Viết cực ngắn về cuộc chiến tranh ở Ukraine ngày 13/09/2024

Căn cứ không quân Nga ở Olenya vừa bị tấn công bằng UAV cỡ lớn trong đêm qua 12/09.

Thống đốc vùng Murmansk của Nga, Andrei Chibis viết trên kênh Telegram của mình là “lực lượng phòng không Nga đã bắn hạ các máy bay không người lái này” sau khi thông báo sự việc và cho biết các biện pháp an ninh cho khu vực đã được tăng cường.

Bình loạn : Theo các nguồn tin Nga khác thì việc căn cứ này bị tấn công với tần suất thấp – không phải do nó ở xa lãnh thổ Ukraine (khoảng 1.800 ki-lô-mét) mà do nó được tấn công có lựa chọn và bài bản. Đây là nơi những chiếc máy bay ném bom chiến lược của Nga xuất phát để bắn tên lửa vào các thành phố của Ukraine.

Lê Xuân Nghĩa - Nga mất khả năng bảo trì Su-30SM do phụ thuộc công nghệ hàng không của Pháp

Sau khi bị áp các lệnh trừng phạt khắc nghiệt do xâm lược Ukraine, một sự thật bị bóc trần : Su-30SM tối tân của Nga đang phụ thuộc hoàn toàn vào công nghệ điện tử hàng không của Thales và Safran, Pháp.

Và hiện nay, Nga hoàn toàn mất khả năng bảo trì Su-30SM !

Điều đó buộc Nga phải tiến hành bí mật thỏa thuận với Kazakhstan để chuyển Su-30SM đến nước này bảo trì. Bởi Kazakhstan hiện đang là đối tác của Thales và Safran.

Hồng Hải - Sao kê, nước đi bất ngờ

Giữa đêm giữa hôm, Mặt Trận Tổ Quốc tung mấy chục ngàn trang sao kê số tiền ủng hộ bà con vùng bão lũ. Một nước đi không ai ngờ phải không?

Ờ, có lẽ mặt trận thấy trên mặt mạng, anh chị em tung màn hình chuyển khoản chục tịu trăm tịu quá trời rần rần, thiên hạ cứ nghĩ chắc mặt trận đã nhận cỡ ngàn tỉ. Thì tiền đâu mặt trận bù?

Một chú ba gác Saigon nhịn ăn cả tuần được triệu tư. Một chị bánh tráng trộn miền Trung vét túi trên túi dưới được hơn 600 ngàn mang tới tòa soạn tờ báo nọ. Một cậu học trò lớp hai miền Tây đập heo đất được mấy chục nhờ mẹ tìm cách chuyển cho mấy bạn ướt sách vở…cũng đủ làm tui xúc động rưng lòng.

Dương Quốc Chính - Sao kê thế nào ?

Ở tút trước có một số bạn vào cãi mình là bây giờ người ta (mấy em showbiz) nhận hàng để đỡ phải sao kê, đỡ bị chửi. Rồi các bạn ấy bảo là cộng đồng làm khó, đòi sao kê nên giờ nghệ sĩ họ chán/sợ không muốn vận động từ thiện.

Ý các bạn ấy muốn ca ngợi cái thời của cô Tiên đồng bào tha hồ cứu trợ nhau qua nghệ sĩ!

Các bạn, phần đông là Nam kỳ, cảm tính lắm, nên hay bị dắt mũi. Hồi cô Tiên đi lội nước thì luật nó tù mù, giờ có Nghị định 93/2021 rất rõ ràng quy định về vận động từ thiện. Nó quy định rất rõ về trách nhiệm ghi chép số liệu đầu vào, đầu ra của cả tiền và hàng nhận được. Nên đừng có nghĩ là nhận hàng thì không cần "sao kê". Bạn nhận ít có thể không ai thèm soi, nhưng nhận vài chục tấn hàng là cơ quan chức năng có quyền soi hoặc khi có đơn tố cáo.

Huy Nguyễn - Nắng lên, nước rút, bùn khô

Các thành phố trên miền núi và trung du phía Bắc đang có nắng lên. Những nơi cao ở phố nước đã rút và còn nhiều nơi làng bản thấp trũng ven sông, ven suối nước chưa rút.

Lũ năm nay là lũ bùn, những mảng sạt lở lớn hòa vào nước lũ, theo sông suối xuống các bản làng và đô thị. Việc dọn lũ sẽ rất khó khăn nếu đợi nước rút khô.

Kinh nghiệm dọn lụt của người miền Trung là nước rút tới đâu bùn ra tới đó.

Nguyễn Ngọc Chu - Không xây dựng nhà máy điện hạt nhân mà vẫn phải đối mặt với thảm họa điện hạt nhân

1. Điện hạt nhân là một trong những nguồn năng lượng hiệu quả. Nhưng xây dựng nhà máy điện hạt nhân có thể đối mặt với những thảm họa tàn khốc.

Dù là các quốc gia có nền công nghệ hạt nhân cao đến mức độ nào, được xây dựng với mức độ an toàn bao nhiêu đi nữa, thì thảm họa hạt nhân vẫn có thể xẩy ra. Từ khi nhà máy điện hạt nhân đầu tiên ra đời cách đây 70 năm (1954), lịch sử nhân loại đã chứng kiến nhiều thảm họa hạt nhân, mà tàn khốc nhất là 5 thàm họa sau.

- Thảm họa hạt nhân Chernobyl (1986, Ukraina – Liên Xô, cấp độ 7)

Văn Công Hùng - Ghi chép ngày 13.09.2024

1. Chuyện mạng

Dân mạng tài, đang bóc phốt một số "người nổi tiếng" chuyển tiền xạo. Chưa biết đúng sai nhưng cứ gai gai người thế nào. Nhưng việc Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam sao kê và công khai lên mạng là một bước tiến rất mới về phía... công khai.

Hôm qua một anh bạn nhắn: Em chuyển tiền vào tài khoản Mặt trận Tổ quốc dù có khi... nuôi em kế toán đang trong tù.

Rồi một cô bán hải sản đi từ thiện chửi nhoi cả làng khi dân làng không kịp đón tiếp, khi dân làng không ngồi trên nóc nhà đón cô mà lại tự tiện di chuyển vào nơi đất cao...Tất nhiên là bị... chửi lại, thế là phải khóa Facebook.

Tiểu Vũ - Chỉ trích cho đúng chỗ

Có gì mà mọi người xúm vô chửi vợ chồng Ưng Hoàng Phúc dữ vậy. Có lòng ra tận ngoài Bắc trao quà là quá quý rồi.

Ai đi từ thiện mà không chọn những vị trí đắc địa chụp vài tấm hình quay vài shot video để lên đưa mạng. Điều này rất bình thường. Có khi cái đứa chửi Ưng Hoàng Phúc mà nó đi từ thiện còn diễn sâu hơn, chụp nhiều hơn cũng có.

Còn việc trao quà ở quận Hoàn Kiếm cũng bình thường luôn. Từ trong Nam ra biết chỗ nào vô chỗ nào. Thà trao nhầm còn hơn bỏ sót.

Mai Bá Kiếm - « Bốn tại chỗ, ba sẵn sàng »

Trên 30 năm qua, khi viết về bão lụt, tôi thuộc làu phương châm “bốn tại chỗ” (chỉ huy tại chỗ; lực lượng tại chỗ; phương tiện, vật tư tại chỗ; hậu cần tại chỗ) và “ba sẵn sàng” (phòng ngừa chủ động, ứng phó kịp thời, khắc phục khẩn trương và hiệu quả).

Khi tác nghiệp ở nơi bão lũ, tôi thấy "bốn tại chỗ" chưa đủ và không mạnh, nên "ba sẵn sàng" không chủ động, kịp thời và hiệu quả".

Cái tin mừng "115 người "nghi mất tích" tìm thấy trên núi" đã nói lên cái may của "bốn tại chỗ". Nhưng, thảm họa ở Thủy điện Rào Trăng 3 cho thấy cái xui của "bốn tại chỗ". Ban đầu, 17 công nhân bị đất lở vùi, lực lượng tại chỗ không có, mà đường 10 km vào Rào Trăng 3 cũng lở sạt. Đoàn cán bộ 13 người vào ứng cứu, dừng chân qua đêm cũng bị đất lở chôn vùi!

Huy Nguyễn - Phải có một cuốn sách về Yagi, con cháu chúng ta phải được học về cơn bão này

Hôm nay tôi mới có thời gian xem lại con số thiệt hại về người và các hình ảnh ở một khu vực của Lào Cai. Tất cả đều mô tả sự tàn khốc của đợt thiên tai này.

Nửa đêm rạng sáng ngày 07/09, vào khoảng 2 giờ tôi bắt đầu cập nhật các dữ liệu, phân tích và so sánh các mô hình dự báo để viết bản tin cập nhật trên Facebook, dự kiến sẽ đăng nhanh lúc 3 giờ sáng. Nhưng rồi tôi ngồi đờ người ra, tay run và mất tới 45 phút viết được bản tin chỉ khoảng 100 chữ. Lúc đó tâm bão số 3 vẫn còn ở giữa vịnh Bắc Bộ và được dự báo gió mạnh từ sáng sớm ngày 07/09.

Tôi hình dung ra một kịch bản xấu, về một sự tàn phá hạ tầng với sức gió ở bão mạnh cuối CAT3 tiệm cận bão CAT4. Tôi theo dõi hầu hết các cơn bão lớn từ CAT2 đến CAT5 ở tất cả mọi nơi trên thế giới. Việc theo dõi đó giúp tôi tìm hiểu các yếu tố tác động đến đường đi và sức mạnh của các siêu bão. Và tất nhiên là theo dõi cả mức độ thiệt hại.

Phạm Thành Nhân - VinGroup, Katinat và...

Liên quan công tác cứu trợ bão lụt, hôm nay có hai doanh nghiệp được gọi tên. Một là Tập đoàn VinGroup và hai là chuỗi cà phê Katinat.

VinGroup thì quá ok rồi. Thông qua Quỹ Thiện tâm, VinGroup và các công ty con trong hệ sinh thái chi 250 tỉ đồng để giúp đồng bào dựng lại nhà cửa, trao tặng cho các gia đình có người thân thiệt mạng (bao gồm cả bị thương và thiệt hại hoa màu, gia súc…), tái thiết các công trình dân sinh… Đây chính xác là những việc nên làm và rất thiết thực.

Giờ nói chuyện Katinat. Một doanh nghiệp trích một phần doanh thu để cứu trợ thảm họa thì có gì sai mà bà con chửi dữ vậy?

Hiệu Minh - Vui buồn hậu bão Yagi

Tin không thể vui hơn: “Mất tích” bỗng hiện về

Mấy hôm trước, đêm mưa như trút nước, đất đá đổ xuống vùi lấp 7 ngôi nhà trong thôn Kho Vàng.

Trong 7 ngôi nhà bị sạt lở có ba người mất tích và hai người bị thương. Với 115 người còn lại, chính quyền địa phương không thể liên lạc nên bước đầu xác định thuộc diện "mất tích”. Nhưng hôm sau thì phát hiện tất cả còn sống. Do thấy mưa lớn liên tiếp hai ngày, lo sạt lở, anh Ma Xeo Chứ, 33 tuổi, trưởng thôn Kho Vàng huy động nhóm thanh niên lên lập lán trên đồi và thuyết phục 115 người dân đi lánh nạn. Họ thoát nạn một cách thần kỳ.

Hoàng Nguyên Vũ - Ủng hộ một đồng nói vống trăm triệu: cần xử lý bằng pháp luật!

“Ủng hộ 1 nghìn cũng quý”. Nhưng ủng hộ 1 nghìn mà nói vống lên hàng chục, hàng trăm triệu để khoe mình tốt đẹp một cách dối trá, đó là biểu hiện của sự vô liêm sỉ, mua danh trên máu xương đồng bào.

Hành vi hoang báo này cũng là hành vi vi phạm pháp luật - lừa đảo.

Ủng hộ 1 nghìn nhưng nhận của người khác hàng chục, hàng trăm triệu, đó không chỉ là sự tàn ác với đồng bào bị hoạn nạn thiên tai, mà là hành vi trục lợi, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, cần khởi tố.

Nguyễn Thông - Thế lực thù địch (hay chút kinh nghiệm cho những nhà bị ngập lụt)

Không phải chỉ những nhà ven sông khi lũ lớn, nước lên cao tràn vào mới bị ngập, mà ngay cả rất nhiều nhà trong thành phố, nhà vùng nông thôn do mưa lớn nước không thoát kịp (hoặc không có chỗ thoát) cũng gây ngập lụt.

Nhiều khi, do mưa quá lớn, nước đầy nhanh, tràn vào nhanh nên chủ nhà ứng phó không xuể, không kịp chuyển đồ đạc lên chỗ cao hơn. Thường những thứ đồ điện, đồ quý giá, đồ nhỏ được ưu tiên di dời, chứ đồ lớn như giường, tủ, bàn ghế, salon, nhìn chung là đồ gỗ, phải chịu nạn, ngâm trong nước. Bọn mọt chỉ chờ có thế. Chúng rất khoái món gỗ ngâm nước.

Cách nay dăm năm, khu nhà tôi hứng chịu cơn mưa khủng khiếp, mưa lớn, kéo dài. Lại trúng lúc triều cường. Cốt nền thấp (cha bố bọn chủ dự án), vốn vùng trũng, nguyên trước kia là ruộng, nên nước tràn vào nhà.

Chương trình phát thanh RFI ngày 13.09.2024

 

Nguyễn Thông - Không sờ vào hiện vật

Lúc bão gió lũ lụt tang tóc thế này, nếu nói những chuyện khác, nhất là chơi bời tụ tập, khoe ăn khoe uống, khoe váy khoe áo, dễ bị mắng không có sự đồng cảm yêu thương chia sẻ. Mà mắng cũng phải thôi. Các cụ chả dạy "một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ", huống hồ hàng chục triệu người đau.

Đợi yên hàn, nhạt bão nhạt lũ, lại nói chuyện đời... trong nước. Vậy nên nhà cháu bàn chuyện ngoài cho lành.

Hôm qua, mấy tay đồ tể Nga lên giọng dọa dẫm nếu bị Ukraine đánh sâu bằng vũ khí của phương Tây, bọn hắn sẽ dùng thứ "vũ khí mạnh hơn" để trả đũa, ám chỉ dùng hột nhưn.

Dương Quốc Chính - Xin lỗi đồng bào

Đồng bào miền Nam đang lũ lượt chuyển hàng ra Bắc. Có lẽ đồng bào Cà Mau cũng sẽ chuyển tương tự. Không khí hừng hực khí thế cách mạng, có phần giống đợt dịch Covid.

Hãy tưởng tượng, người ta chuyển chai nước suối, hộp sữa (nhiều khi là quá date), hộp mì tôm...bằng máy bay ra Hà Nội, rồi đi Yên Bái. Rồi chở cả bằng xe tải nữa, nhanh cũng mất 3 ngày. Trong khi những hàng hóa rất cơ bản này ở Hà Nội cực nhiều, mua bao nhiêu chả có, giá vẫn vậy, mua nhiều có khi rẻ hơn bà con mua lẻ rồi đem gửi.

Có nghĩa là cách làm rất không hiệu quả về mặt kinh tế và tiến độ, nặng về hình ảnh thôi. Nhưng cách làm này được đám đông xúc động, cổ vũ, nên nó ngày càng phổ biến. Địa phương này học theo địa phương kia để chứng tỏ tấm lòng vì miền Bắc ruột thịt.

Trần Trung Đạo - Điều nên tránh trong những ngày tang chế

Tháng trước, Dũng, một người bạn trẻ, đến thăm nhà. Mấy mươi năm mới gặp lại nhau. Chàng thanh niên năng nổ ngày đó nay tóc đã ngả màu và ông anh thì dĩ nhiên tóc đã trắng phau.

Vừa bước vào nhà, sau những câu chào hỏi thường lệ, Dũng chợt hỏi “Linda khỏe không, chắc lớn lắm rồi?”  Linda tên của cơn bão lớn ở miền Trung Việt Nam hơn hai chục năm trước.

Khi nghe tin bão Linda, các bạn và tôi đứng ra tổ chức cứu trợ dưới hình thức một bữa cơm tại nhà hàng Chow Chow City. Chúng tôi không dùng tiền từ vé để lo cho chi phí tổ chức nên phải đi vận động nhiều nơi. Các Cha và các cộng đoàn Cộng Đoàn Công Giáo yểm trợ phần ca sĩ với Khánh Ly, Khánh Hà, Vũ Anh v.v… Các chùa giúp bán vé, tiếp tân, trang trí.

Trần Xuân Thái - Cú lừa ngoạn mục giữa tang thương đồng bào và chuyện cậu phóng viên trẻ bị YouTuber xỏ mũi

Xin vô thẳng luôn, không vòng vo.

Cậu phóng viên trẻ kia là của báo điện tử Dân Việt, tên N.C. Cậu này làm mảng truyền hình và chơi thân với cặp vợ chồng YouTuber Phạm Xuân Dư, những kẻ đã dàn dựng clip và hình ảnh về "Đôi vợ chồng dìu con trong lũ cuốn trên thau nhựa" gây xúc động và lấy hàng tấn nước mắt của vô số người nhẹ dạ.

Theo thông tin mà tôi có được, cậu này ký tên C.N. (tôi không nêu tên đích thị), phóng viên trẻ, thường trú khu vực Tây Bắc (nơi xảy ra lũ quét vừa rồi), tương lai đầy xán lạn, chỉ tội cái "làm báo salon".