Tin tức, bình luận, phóng sự, hậu trường chính trị quốc tế
(Kể về cô sinh viên Nguyễn Hoài Phương)
Từ lâu, một câu hỏi không chịu buông tha tôi: “Có số phận nào vInh quang mà không cay đắng không?”. Có khi, tưởng chừng tôi đã có câu trả lời, nhưng sự việc lại tuột đi.
Cuộc đời đưa đẩy tôi tới việc viết bài này. Một cách tình cờ, tôi nhận ra mình có lẽ là người duy nhất (?) có thể kết nối những mảnh hiểu biết của mỗi người trong cuộc. Tuy ở trong cuộc, nhưng chưa chắc họ đã nhận ra.
Đây là anh Út Công. Thợ hồ Củ Chi, đang láng cái sân cho mình.
Anh Út kể, trước 1975, anh là kép trong một đoàn cải lương.
Sau thời gian tham gia một số vai phụ vớ vẩn, vì có tài nên anh được ông bầu cho sắm vai chánh (một vị quan lớn). Từ bữa đó, anh Út siêng năng tập luyện vì nghĩ đời mình sắp thay đổi, lên hương...Đùng một cái, quê hương "được" giải phóng.
Tôi quen Hoàng Cát từ năm 1972, khi học lớp Bồi dưỡng sáng tác của Hội nhà văn Việt Nam ở Quảng Bá. Lớp học được triệu tập từ đầu tháng 10, nhưng do hoàn cảnh chiến tranh, đi lại khó khăn nên học viên về rải rác, có người chậm đến ba tháng, nên hầu như tuần nào cũng xuất hiện thêm học viên mới.
Bữa trưa chúng tôi thường ăn đứng dưới giàn nho. Một lần vì thấy thức ăn quá "khiêm tốn", có người nói rằng ăn uống như thế này thì không nên đi học, tiếp đó ý kiến lan rộng, anh em đùa nhau bàn chuyện viết bài Phản chiêu sinh (nhại Phản chiêu hồn của Nguyễn Du) và mở đầu bằng câu: Sinh ơi, sinh đừng về!
Trong số người tham gia "hăng hái", tôi chú ý tới một anh nói tiếng Nghệ, trán cao, mắt đa tình, da trắng, người trông thư sinh, đẹp trai. Đó là Hoàng Cát. Tuy cả hai cùng nội trú, nhưng tôi ở khác phòng. Hơn nữa, trước đó tôi chưa được đọc thơ của anh, cộng thêm cái bản tính tôi làm quen rất chậm, nên hàng ngày chỉ gặp anh khi lên lớp và bữa ăn, chúng tôi chưa có dịp nói chyện riêng. Và trong mấy tuần đầu, tôi không hề biết anh là thương binh cụt chân, phải đi bằng chân gỗ. Là vì bước chân của Hoàng Cát bao giờ cũng ngay ngắn, đàng hoàng, không hề khập khiễng một chút nào.
Một cậu trẻ vào Facebook mắng tôi rằng anh chỉ là một thằng chém gió, anh không bao giờ đi chùa để hiểu rằng đạo Phật là nhân quả, nghiệp báo.
Tôi cười thầm. Quả nhiên là tôi chưa bao giờ đi chùa, trừ khi có việc hiếu sự tang chế của người khác. Tôi cũng không hề thuộc một câu kinh nào cả.
"Nhân quả, nghiệp báo" không chỉ là đạo Phật mà là quy luật vận hành của cả vũ trụ này. Còn đạo Phật là gì vậy? Một ngày đẹp trời thái tử Tất Đạt Đa đi ra bốn cửa thành, thấy người già bệnh chết. Ông bắt đầu suy niệm về cuộc sống, rồi ông bỏ cung điện mà đi.
Làm gì có ai muốn ở trong một căn nhà trọ chật hẹp, trong một con ngách nhỏ ngoằn ngoèo, trong một con ngõ chật kín chen chúc.
Làm gì có ai muốn ở trong một căn phòng nhỏ trên lầu bí rìn rịt, muốn lên được phải trèo qua hàng chục bậc cầu thang tối như hũ nút chật ních.
Làm gì có ai muốn ở trong một căn nhà chung chủ, bị giới hạn thời gian giờ giấc, chung đụng với người khác từ khoảng sân, cái nhà vệ sinh hay cái hiên nhà. Sống trong nhà nhưng cứ phải nhìn trước ngó sau cố gắng không ảnh hưởng tới ai mà nín thở mong đừng ai ảnh hưởng tới mình.
ta mang tuổi hai mươi vào rừng tám năm
bốn năm những vùng kinh tế mới
ba năm lòng hồ Dầu Tiếng – chiến khu Dương Minh Châu …
một năm chiến trường biên giới K
máu và không chắc còn nước mắt
trả xong món nợ lý lịch dù không con sĩ quan
dù không nhà địa chủ
thân thế ngay trên vai, mái tóc dài
hippie choai choai
ta trả nợ xong một phần “tiểu tư sản thị thành”
Có lần vì một việc gì đó tôi gọi anh muốn gặp, anh nói "Bổn đến trước cổng chợ Trần Hữu Trang, mình giữ xe ở đó".
Tôi đến, nắng giữa chiều Sài Gòn bạo liệt, anh mặc cái áo cũ màu chàm, đội nón lá, cười với tôi nhưng tay quệt mồ hôi. Hình như anh có vài chục năm giữ xe ở đây. Trong hàng trăm ngàn người đến ngôi chợ thuộc Phú Nhuận đó, có ai biết người đàn ông dong dỏng cao, có nụ cười tươi, dắt xe cho khách kia là một nhà thơ đã nổi tiếng tại miền Nam từ trước biến cố 1975 !
"Mười năm ở chợ không tri kỷ
Ta đứng thu thân một nỗi buồn
Sáng bảnh mắt ra ngồi độc ẩm
Chiều về tra vấn lấy lương tâm
Những năm xa lắm rồi, khoảng sáu mươi năm trước, khi các con hẻm của khu Bàn Cờ còn rộng, đường đất chưa lát xi măng. Tụi tui đang thời tiểu học, buổi sáng trời còn mờ tối, tay xách cặp, bình mực, vừa đi tới trường vừa lần theo tiếng dế trong bụi cỏ. Một đám học sinh ríu rít, an hòa, không biết những ngày yên bình đang bị mất đi…
Nhiều sinh viên từ các tỉnh vào Sài Gòn học, thuê chỗ ở trong các con hẻm đó. Các anh chị dễ thương, tổ chức các buổi vui chơi cho đám nhỏ như đánh cầu, tạt lon… mà tụi tui tham gia hết mình, tay quệt mồ hôi trán chân nhảy lò cò. Còn nhớ một chị, lớn hơn tui năm sáu tuổi gì đó, đứng trước nhà ngó tụi tui chơi cười mủm mĩm.
Quay đi quay lại, quân Mỹ đổ bộ Miền Trung, dù còn nhỏ tui cũng cảm thấy cuộc sống nóng hơn, thức ăn mắc mỏ hơn, chị kia trổ mã trắng da dài tóc được một anh dẫn đi đâu mất! Ông già chị bắc ghế chửi ra rả cuối xóm còn nghe. Vài bữa sau an ninh tới hỏi thăm, ông già hết chửi. Ông anh trong nhà nói thằng cha ngu quá, con ổng vô bưng chống chánh quyền, càng lớn tiếng chửi thiên hạ càng biết. Bà chị nói vô bưng mà dắt nhau xà nẹo còn đâu thì giờ kháng chiến.
VĨ TUYẾN
Nếu hiệp định Geneve không chốt kèo ngay vĩ tuyến 17
Mà kéo vào vĩ tuyến 16 đèo Hải Vân
Những ông cậu tôi có thể đã là liệt sĩ
Không phải là tử sĩ phía bên kia xao xác mộ phần
ta mang tuổi hai mươi vào rừng tám năm
bốn năm những vùng kinh tế mới
ba năm lòng hồ Dầu Tiếng
một năm chiến trường biên giới K máu và không chắc còn nước mắt
trả xong món nợ lý lịch dù không con sĩ quan
dù không nhà địa chủ
Viết sách về người thật mình có nỗi khổ tâm. Là khi nghe tin họ ra đi. Mình luôn bị day dứt, mà không hiểu mình day dứt vì điều gì. Các nhân vật trong sách mình nhiều người khổ quá. Khổ tinh thần đã đành, tiền bạc cũng không có, bệnh tật nữa.
Hôm nay, “Người lái xe ôm trên phố Sài Gòn”.
Những dòng cuối trong bài viết về chú là những giọt nước mắt.
Nghèo quá mới rơi xuống trụ bê tông
Nếu giàu thì đâu có vậy
Nếu là con cán bộ thì giờ này đang nhún nhảy
Trước gameshow ống kính truyền hình
Nghèo quá mới sinh ra ở xã Phú Lợi huyện Thanh Bình
Mười tuổi chỉ nặng 23 ký
Thân thể còm nhom như căn nhà trên đường đê Tân Mỹ
Còm nhom đến mức độ lọt thỏm vô trụ bê tông một cách dễ dàng
Nhin hiện trường của vụ em bé 10 tuổi lọt ống hẹp, sâu 35 mét ở Đồng Tháp mà não lòng.
Hình ảnh đau đớn của một quốc gia thích rùm beng những niềm tự hào ở chỉ số và son phấn, nhưng loay hoay vụng về ở đời thường là đây chứ đâu?
Cách giải cứu một trẻ nhỏ trong các điều kiện khó khăn, các quốc gia khác đã từng trải qua. Luôn học hỏi và có đủ kinh nghiệm, tạo thành những nhóm giải cứu có lập kế hoạch, sẵn sàng được quyền triệu tập các nguồn lực đúng, cần thiết. Cứu hộ được gắn liền với lực lượng cứu hỏa ở mọi nơi.
(NCTG 22/02/2022) “Chợt thấy số phận của Ukraine, ôi sao có không ít điểm tương đồng với Việt Nam của tôi!”.
Cứ thứ Hai và thứ Sáu hàng tuần, mờ sáng tôi lại chở vợ đến chỗ làm, tại trường đại học, nơi tôi từng học và làm việc. Thông thường, nơi tôi dừng xe để nàng xuống lại sát phòng làm việc cũ của một người bạn thân, rất thân của tôi.
Bạn tôi mang trong mình những ba dòng máu: Triều Tiên, Nga và Algérie. Ông ngoại của anh ta là người Nga, bị Stalin đày biệt xứ, lang bạt đến tận vùng Trung Á, gặp bà ngoại, người Triều Tiên. Họ có với nhau vài đứa con, trong đó có người, sau này, phải một lần nữa, ly tán do chính sách lưu đày khắc nghiệt của Stalin. Mẹ của bạn tôi, sau này quay về Moscow để học, đã phải lòng một chàng sinh viên người Algérie cao ráo, đẹp trai và học giỏi.
Sáng nay lướt báo thấy nhiều bài đăng chuyện một người từng là diễn viên điện ảnh nổi tiếng, than khóc chuyện “nghèo khổ vợ con bỏ đi”. Đây không phải lần đầu, trước đây sau khi kể khổ anh đã được giúp đỡ nhiều lần với số tiền bằng cả gia tài của người khác.
Tôi nhớ trong bút ký có tựa “Số phận hình tam giác, quẻ vị tế và một con người” tôi mở đầu:
“Những tháng năm cơ cực của thời điểm đất nước sau 1975, trôi qua chậm chạp trên vùng đất bán cao nguyên Long Khánh. Những vết thương chiến tranh băm nát bộ mặt tỉnh lỵ nhỏ bé này.
Hơn ba tháng nay, cứ mỗi chiều tối bản tin Covid-19 Bộ Y tế thống kê số ca nhiễm, số ca chữa khỏi xuất viện, số người tử vong...Bản tin với những con số khô khốc khiến cho người ta cũng dần chai lì đi cảm xúc, bởi nó lặp đi lặp lại mỗi ngày.
Thế nhưng không ai có thể đong đếm được bao nhiêu nước mắt, bao nhiêu đau thương tan nát phía sau con số 12.220 người chết ở Sài Gòn.
Bao nhiêu gia đình đã tan nát vì kẻ mất người còn? Bao nhiêu đứa trẻ mồ côi cả cha lẫn mẹ, bao nhiêu số phận long đong vì mất đi trụ cột lao động chính của gia đình? Con mất cha, vợ chồng mất nhau, cháu mất ông bà. Anh chị em cùng một nhà giờ phải chia lìa nhau vĩnh viễn.
Nếu chúng ta cần một câu chuyện cảm động đến mức phải rống riết tưởng tượng ra bác sĩ Khoa thần thánh rút ống thở để làm quay quắt trái tim hàng ngàn người, thì có lẽ video 15 người ngồi trong chiếc xe đông lạnh để về quê này xứng đáng khiến ta phải rùng mình hơn tất cả.
Trong video clip mà VnExpress đăng, họ nằm ngồi giữa đống hành lý ngang dọc, khúm núm đeo khẩu trang. Bước xuống xe, vài phụ nữ lảo đảo. Một em trai chừng bảy tám tuổi phải được cha bế xuống, dáng người gầy gò. Họ tìm đường về quê, tay cầm lăm lăm những tờ giấy xét nghiệm âm tính. Báo Tiền Phong viết “ yêu cầu cả ba lái xe đưa người quay về nơi xuất phát”.
Những bài báo xuất hiện liền tiếp nhau trên Google tìm kiếm, với những cái tựa đầy hàm ý tội đồ: “Nhét 15 người, cả trẻ em trong thùng xe đông lạnh để 'thông chốt' về quê”, “15 người trốn trong xe đông lạnh để về quê”, “Sốc: 15 người có cả trẻ em trong thùng xe đông lạnh 'thông chốt’.
Cảm Nhận Khi Đọc Bài Thơ THỜI MẮC DỊCH của Nguyễn Duy
Nguyễn Duy thích bạn và thích uống rượu với bạn. Đi gặp bạn bè anh lận theo một chai rượu nhỏ rất đẹp cùng sáu cái chén be bé. Con người ấy giờ đang :
“Thu bóng ngồi uống trà với gió
Chén rượu suông cụng với hồn mình”
Cho tôi đi giữa nhân loại đớn đau... (Trịnh Công Sơn).
Thực ra tôi chẳng muốn sống và chọn để được sống ở những năm tháng như hiện tại, nếu như tôi được chọn.
Cho dù những cuộc sống này cho tôi được rất nhiều thứ. Ví dụ, hồi nhỏ, tôi mơ ước muốn lớn lên được làm anh nhà báo. Tôi đã được. Khi tôi đang ở trong tù, tôi mơ ước được tự do. Tôi đã được. Tôi muốn khi lớn lên, lập gia đình, có con có cháu, mạnh khỏe, đẹp, thông minh, không hư hỏng. Tôi được.
Chỉ trong ngày 2/8, TP HCM có thêm 170 ca tử vong vì Covid-19, trong tổng số 1.400 ca tử vong được công bố đến sáng 3/8.
Thật sự, tôi câm lặng trước những con số tang thương, khốc liệt. Một Sài Gòn giăng kín, rào chắn bấy lâu, tôi vẫn nghĩ thôi thì phong thành đành phải vậy. Nhưng khi từng mạng người bắt đầu gục xuống, mất mát hiện lên trên từng con số tử thì một Sài Gòn đã thật sự tang thương.
Rồi chiều tối nay, Trâm chuyển cho tôi hình ảnh của một shipper đang giao hũ cốt của một người chị Trâm quen. Điểm nhận ngay trước cổng chùa. Còn 3 hộp được tiếp tục giao.
