Tin tức, bình luận, phóng sự, hậu trường chính trị quốc tế
Dần dần rồi thì cộng đồng người Việt ở đây (Úc) cũng … hòa tan. Và sẽ mất căn cước tính (loss of identity).
Hôm nọ, tôi theo anh bạn đi dự buổi dạ tiệc gây quỹ cho kỷ niệm 50 năm Thuyền Nhân. Đây là lần đầu tiên đối với tôi. Hơn 500 đồng hương đến dự và đóng góp nhiều tiền. Vậy là thành công rồi.
Nhưng việc tổ chức buổi tiệc làm tôi suy nghĩ về tương lai cộng đồng. Ban tổ chức mở màn buổi tiệc với một bài hát của một ca sĩ trẻ ở trong nước. Nhiều người, kể cả tôi, ngạc nhiên.
Ít ai biết rằng người Việt ở California đã góp phần rất quan trọng trong việc cứu hàng triệu bệnh nhân trên thế giới qua kỹ nghệ sản xuất stent.
Stent (xem hình), như nhiều bạn biết, là một ống đỡ động mạch làm bằng kim loại hoặc nhựa, được sử dụng để chống đỡ một khu vực mạch vành đi bị kẹt. Stent được sáng chế từ giữa thập niên 1980. Cho tới nay, đặt stent đã cứu hàng triệu người trên thế giới.
Nhưng ai làm ra stent? Câu trả lời là các công ty chuyên làm dụng cụ y khoa. Ít ai biết rằng stent chủ yếu là làm bằng tay, chứ không phải tự động bằng máy. Làm stent rất công phu và đòi hỏi phải có bàn tay khéo léo, kỹ năng tinh vi và chính xác.
Tháng trước, Dũng, một người bạn trẻ, đến thăm nhà. Mấy mươi năm mới gặp lại nhau. Chàng thanh niên năng nổ ngày đó nay tóc đã ngả màu và ông anh thì dĩ nhiên tóc đã trắng phau.
Vừa bước vào nhà, sau những câu chào hỏi thường lệ, Dũng chợt hỏi “Linda khỏe không, chắc lớn lắm rồi?” Linda tên của cơn bão lớn ở miền Trung Việt Nam hơn hai chục năm trước.
Khi nghe tin bão Linda, các bạn và tôi đứng ra tổ chức cứu trợ dưới hình thức một bữa cơm tại nhà hàng Chow Chow City. Chúng tôi không dùng tiền từ vé để lo cho chi phí tổ chức nên phải đi vận động nhiều nơi. Các Cha và các cộng đoàn Cộng Đoàn Công Giáo yểm trợ phần ca sĩ với Khánh Ly, Khánh Hà, Vũ Anh v.v… Các chùa giúp bán vé, tiếp tân, trang trí.
Mấy hôm nay đọc bài trên Facebook, mạng xã hội thấy nhiều người viết về vụ những nghệ sĩ Việt Nam đi sang nước ngoài biểu diễn phải lên tiếng xin lỗi vì đã biểu diễn trong những sân khấu có treo cờ vàng ba sọc đỏ - cờ của nước Việt Nam Cộng Hòa ở miền Nam trước năm 1975.
Trong số những người viết bài về đề tài này, có những người từng là đồng nghiệp cũ của tôi, có những bài quy kết, suy diễn, nâng quan điểm rất ghê.
Tôi không biết thực tế các cơ quan chức năng Việt Nam có thực hành “phong sát” (từ của nước tàu, nghĩa là cấm tất tần tật mọi thứ có liên quan, khống chế mọi “đường sống” của một ai đó) những nghệ sĩ đã bị nêu tên lên mạng xã hội là đã “vi phạm” hay không.
Tôi có đọc một số dòng tiểu sử về Thái Công, nào là nhà thiết kế nội thất người Đức gốc Việt thành danh tại Hamburg, nào là từng đạt nhiều giải thưởng ở Mỹ và giải Sư tử vàng tại Cannes cho ý tưởng gì đấy…
Tất cả thông tin đó đều chưa được kiểm chứng.
Mà nếu có đi chăng nữa, nếu ông ta tài danh đến thế chăng nữa, một câu hỏi được đặt ra: trời Âu Mỹ rộng mênh mông, sao ông ta không tiếp tục ở bên đó kiếm tiền, mà ông ta lại về Việt Nam, với những con người mà ông đang nhìn là kém giàu kém sang?
Đó là câu nói của chị Thu Hằng, Thứ trưởng Bộ Ngoại Giao, kiêm Chủ nhiệm Ủy Ban về Người Việt Nam ở Nước Ngoài. Tôi định không có bình luận gì, nhưng thấy lấn cấn, nên phải viết vài dòng gọi là ghi chú.
Câu nói đó của chị lúc nào cũng đúng. Bất cứ lúc nào và bất cứ ở đâu, kể cả ở trong nước Việt Nam, cũng có những người có định kiến và họ không "mở lòng". Thành ra, câu nói đó lúc nào cũng đúng. Và, vì lúc nào cũng đúng nên nó thừa.
Làm quan chức lớn ắt phải có những phát ngôn mang tính thông thái (wisdom), hay nếu không thông thái, thì cũng có thể trích dẫn được (quotable). Còn cái câu lúc nào cũng đúng đó thì phải nói là rất khó trích dẫn để nhớ.
Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) khám xét căn hộ của bà Sheng Thao, thị trưởng thành phố Oakland, bang California. Sheng Thao là ai?
The Guardian cho biết cảnh sát khám nhà thị trưởng Oakland Sheng Thao vào sáng 20-6 (giờ địa phương). Các đặc vụ Cục Điều tra liên bang (FBI) mang khoảng 80 chiếc hộp ra khỏi căn nhà 4 phòng ngủ của bà Sheng Thao.
FBI xác nhận họ "có hoạt động hành pháp được tòa án cho phép tại Maiden Lane nhưng không thể tiết lộ thêm thông tin vào thời điểm này".
Kiểm soát cả sinh hoạt cá nhân của nghệ sĩ và thậm chí hình ảnh buồng ngủ tư gia chỉ có thể là Trung Quốc và Việt Nam. Chuyện cờ vàng-cờ đỏ, một lần nữa được làm lớn chuyện, đến mức công an và Bộ Văn hóa phải vào cuộc
Tất cả cho thấy vấn đề chia rẽ dân tộc tiếp tục bị khoét sâu, khiến, thêm một lần nữa, người Việt hải ngoại có lý do rõ ràng để nói rằng “đừng tin những gì cộng sản nói” khi nhắc đến “hòa hợp-hòa giải”.
Nếu cần “làm rõ”, Bộ Văn hóa nên “làm việc” với chủ nhà nơi vợ chồng Ngọc Mai-Quốc Nghiệp đến ở tạm. Rằng tại sao họ lại treo cờ vàng trong nhà! Việc quan trọng hóa vấn đề khi làm to chuyện, thậm chí rất to, với chủ ý “tạo dư luận”, bằng cách viết rằng vợ chồng Ngọc Mai-Quốc Nghiệp “vô tư nô đùa bên cờ ba sọc”, đã cho thấy sự việc bị đẩy lên một cách ngớ ngẩn lố bịch. Nó chỉ thể hiện sự thiếu hiểu biết và sự khước từ thực tế. Đơn giản vì cờ vàng hiện diện mọi nơi trong đời sống cộng đồng hải ngoại.
Chỉ là tình cờ khi đến Udon Thani vào đúng ngày 30-4, lại vừa đọc cuốn "Quân Tình Nguyện Việt Nam ở Chiến Trường Hạ Lạo và Đông Bắc Campuchia".
Suy nghĩ, rất suy nghĩ. Cộng đồng người Việt ở Udon rất cách mạng và rất nghèo.
Người trông coi Khu tưởng niệm Hồ Chí Minh ở Udon rất tự hào là cộng đồng người Việt ở đây vẫn rất cách mạng. Anh nuối tiếc là không kịp hồi hương hồi thập niên 1960s vì ở lại Thái người Việt bị coi như kẻ thù. "Chúng tôi chỉ mới được tự do khoảng 20 năm nay. Trước đó Thái Lan không cho học lên, vì học lên là giàu lên lại lấy tiền nuôi cách mạng". Cho đến cuối thập niên 1990s, người Việt ở Udon không được phép lên Bangkok.
Hôm nay, tôi nhận được một email của một người Sài Gòn mở đầu bằng chữ “Kính gởi …” (thay vì ‘kính gửi’). Mát dạ ghê nơi! Và, làm tôi có cảm hứng thổ lộ vài tâm tình về tiếng Việt ngày nay.
Tôi là người lớn lên với Tiếng Việt thời trước 1975, tức là Tiếng Việt trong Tự Lực Văn Đoàn của những Khái Hưng, Nhất Linh, Thạch Lam, v.v…Đó cũng là tiếng Việt của các tiền bối như Hoàng Xuân Hãn, Phạm Quỳnh, và sau này là Mai Thảo cùng nhóm tạp chí Bách Khoa lừng danh một thời. Đó cũng chính là Tiếng Việt thời 1945 và sau này được gìn giữ ở trong Nam.
Thời đó, chúng tôi nói và viết Tiếng Việt theo thứ tự tự nhiên. Chẳng hạn như chúng tôi được dạy là 'hôi thúi' (hay 'hôi thối') vì một vật thể khi bị chết đi, nó đi từ 'hôi' mới đến 'thúi.' Chúng tôi nói 'khai triển' (khai trương rồi mới phát triển). Các thầy dạy cho biết đó là cách nói của người Việt được coi là thuận với thiên nhiên.
Hồi đó, vì công việc, tôi thường bay đi nhiều nơi. Trong một lần, đi công tác ở South Carolina, buổi chiều tôi lái xe ngang qua một thị trấn lạ, tìm một chỗ ăn.
Lái vào con đường chính của thị trấn, chạy vào một shopping nhỏ. Trên bảng ghi những cơ sở thương mại của khu này, tôi thấy có hai tiệm ăn: một Thái và một Tàu. Tôi đậu xe, đi vào hướng tiệm ăn Thái.
Khi đi ngang qua một tiệm sửa quần áo, thật bất ngờ tôi nghe tiếng một người đàn ông đang nói chuyện điện thoại. Nhìn vào, tiệm không có khách, chỉ mình ông. Tiếng của ông vang vang. Tôi ngừng lại, giả bộ cúi xuống cột dây giày, lắng nghe thử.
Nhân đọc các bài viết về tình quê hương cùng quyết định sống trong nước của vài người bạn, Vương bỗng xúc động…
Hơn ba mươi năm trước, Vương có đầy đủ điều kiện định cư nước ngoài và đang chuẩn bị rước người thân qua Canada. Người lớn trong gia đình không chịu đi nên anh bàn với bà xã và quyết định trở về sống lâu dài tại Việt Nam.
Về Việt Nam, Vương trở lại dạy trường đại học Tổng Hợp Thành phố Hồ Chí Minh, nơi anh ra đi. Và tham gia sinh hoạt Hội Trí Thức Yêu Nước Thành phố Hồ Chí Minh (Vương quen dùng tên này dù hình như lúc đó cơ quan này được gọi là Liên Hiệp Các Hội Khoa Học Kỹ Thuật TP HCM). Hội tổ chức buổi thuyết trình đầu tiên của Vương cho thành viên về đề tài Sinh Học Phân Tử Mở Những Chân Trời Gì Cho Y Học.
Các khách sạn lớn ở Phnom Penh không ai biết tiếng Việt. Gã đi xe hơi từ Phnom Penh đến Siêm Riệp dừng lại các trạm nghỉ, nhân viên trẻ cũng “no no Việt Nam”.
Đến Ang Ko Wat vào trung tâm dịch vụ, mặc dù ông chủ là người gốc Việt, các nhân viên đều lắc đầu “no no Việt Nam.”
Phải chấp nhận sự thật này thôi. Cuộc chiến qua 45 năm rồi, thế hệ lớn lên sau 1979 hầu như không còn quan tâm tới ai đã cứu cha mẹ, ông bà họ khỏi nạn diệt chủng nữa. Với họ, lúc này ai làm chủ nền kinh tế, thương mại, ai nhiều tiền là đối tượng họ tôn kính và hết mình phục vụ.
Câu chuyện này không chỉ riêng ai vì mình thấy hễ cứ xa quê thì dù là trong nước hay nước ngoài, mong ước đoàn viên lúc nào cũng cháy bỏng.
Tuy nhiên mỗi nhà mỗi cảnh, không phải ai cũng nhất định phải về quê nên đừng có nhau nhảu “Ủa sao Tết mà hỏng dìa” coi chừng bị xua đuổi hehe.
Về quê dịp Tết khi cách xa nửa vòng trái đất là cả một nghệ thuật của sự sắp xếp. Con cái nghỉ học, phụ huynh nghỉ làm nên tùy độ tuổi của con và tính chất công việc của ba mẹ nhiều khi khó sắp xếp được. Những ai may mắn có cha mẹ đang ở cùng thì Xuân lúc nào cũng ngập lối không cần phải về nữa, và cũng có những anh chị xa quê từ rất lâu chuyển sang ăn Tết tây-Noel luôn.
Sáng nay Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM tổ chức giới thiệu Bộ sưu tập tranh của danh họa Lê Bá Đảng do vợ chồng nhà phê bình nghệ thuật - văn học Thụy Khuê tặng.
Khi biết nhã ý của vợ chồng nhà văn Thụy Khuê muốn bộ sưu tập tranh nghệ thuật hơn 230 bức của Lê Bá Đảng gửi tặng quê hương, ông Phan Nguyễn Như Khuê trưởng ban Tuyên giáo thành ủy TP.HCM cùng ông Trần Thế Thuận giám đốc sở Văn hóa Thông tin đã bay qua Paris trực tiếp trao đổi với vợ chồng bà Thụy Khuê, để Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM được tiếp nhận di sản mỹ thuật này.
Và hôm nay TP.HCM đã tổ chức buổi ra mắt tranh Lê Bá Đảng do ông bà Thụy Khuê tặng rất trang trọng. Ông chủ tịch Phan Văn Mãi gửi lẵng hoa chúc mừng. Ông Dương Anh Đức phó chủ tịch thành phố cùng vợ chồng bà Thụy Khuê cắt băng khánh thành.
Trong hình là người bạn học của tôi, anh Dương Quang Tiến, đang trình bày báo cáo của mình tại hội thảo quốc tế lần thứ 14 về Pin Lithium Cao cấp ứng dụng cho xe hơi, tổ chức tại tòa nhà Landmark 81 Thành phố Hồ Chí Minh!
Bạn là người chủ trì nghiên cứu Pin xe hơi tại Bộ Năng lượng Mỹ (DOE, Department of Energy), được coi là người Mỹ gốc Việt thành đạt tại Mỹ.
Bạn vừa làm một việc có nhiều ý nghĩa với Việt Nam: a) Tổ chức tại Việt Nam hội thảo quốc tế lần thứ 14 về Pin Lithium cao cấp ứng dụng cho xe hơi, và b) Tổ chức kết nghĩa giữa hai trường đại học Tổng Hợp Tp Hồ Chí Minh và trường đại học bang Washington. Trước đó bạn đã đưa một số cán bộ nghiên cứu, giảng dạy Việt Nam sang Mỹ tu nghiệp và/hay làm luận án, tiến sĩ.
Đọc tin cướp bóc ở quận Cam California thấy loạn quá (có cả video nha).
Chưa đầy 10 ngày mà đã có 3 tiệm ăn Việt bị cướp ở quận Cam là quán Vỹ Dạ, nhà hàng Văn bánh xèo, quán Hai Lúa.
Trước đó là tiệm vàng trong Phước Lộc Thọ, cướp ban ngày ban mặt, hình như nhà chủ tiệm có người làm cảnh sát nữa chứ.
Hôm nay, cả nhà lại có dịp vào Trung tâm thương mại Sapa để ăn trưa và để…hớt tóc.
Chuyện ăn trưa thì có lẽ chẳng có gì để bàn. Cả nhà ăn bún bò Huế và bún ốc. Mùi thơm đặc trưng của món bún bò xứ Huế thơm phảng phất từ ngoài xa. Đậm đà và khá chất lượng cho một tô bún nơi xứ người.
Rời nhà hàng, cả nhà đi tìm chỗ hớt tóc. Nếu như hai vợ chồng không ngại đưa đầu cho người Việt tại Sapa hớt thì ba đứa nhỏ nhất quyết không chịu, vì tụi nó lo không biết người mình cắt tóc ra sao.
“Quyền lực có khuynh hướng tha hóa”. Không ai tránh được quy luật này và Hun Sen là ví dụ tiêu biểu của sự “tha hóa tuyệt đối” sau gần 39 năm làm thủ tướng.
Trên tài khoản Facebook của mình Hun Sen đã sử dụng ngôn ngữ bạo lực để tấn công đối lập và có lúc Hun Sen, thậm chí, còn chia sẻ sự nuối tiếc khi đã không “bắn” vào đoàn người biểu tình năm 2013, năm bầu cử mà [theo các nhà quan sát] Hun Sen thua trên thực tế.
Vì thế, hôm 29-06-2023, một ban cố vấn độc lập của Meta đã khuyến nghị vô hiệu hóa tài khoản Facebook của Hun Sen 6 tháng. Sợ mất mặt, ngay sau đó, Hun Sen tuyên bố xóa tài khoản Facebook có hơn 14 triệu người theo dõi để chuyển sang Tik Tok, Telegram… vì theo Hun Sen, những nền tảng này có thể hoạt động ở nhiều nước cấm Facebook [chắc Hun Sen đang nói về Trung Quốc].
Chị chỉ có một người con trai duy nhất, cháu Nguyễn Văn Minh, quân nhân Quân đội Phòng vệ Ukraina, đã tham gia chiến đấu và hy sinh trên chiến trường Donbass ngày 26/05/2022.
Chị còn lại một mình, trong căn nhà trống. Không còn tiếng cười. Mặt trời của chị đã tắt. « Con không còn gọi điện về cho mẹ » – chị hay nói vậy mà mỗi lần lại rơm rớm nước mắt.
Mình tới thắp hương, chị khóc. Cảm ơn mọi người, chị khóc. Cứ nhắc tới cháu là chị khóc. Chị bảo: « Trước mọi người, cố nuốt nước mắt vào trong, nhưng cứ mỗi đêm tụng kinh cho cháu là nước mắt lại tuôn trào ».
