Libération dẫn
lời nhà nghiên cứu Úc Nathan Ruser cho biết có ít nhất 56 cuộc biểu
tình đã diễn ra tại 18 thành phố để biểu lộ tình liên đới với 10 người
Duy Ngô Nhĩ bị chết cháy trong tòa nhà bị phong tỏa ở Urumqi. Trong bài « Tại Tân Cương, vụ hỏa hoạn đã đổ dầu vào lửa », tờ
báo kể tên một số nạn nhân, từ một em bé 5 tuổi vui cười trong hình với
món đồ chơi Siêu nhân cho đến một bà mẹ hai con, tất cả đã bị thiêu
sống hôm thứ Năm 24/11 ở Urumqi.
Câu chuyện dài chưa tới một phút, được
báo chí khắp thế giới tường thuật. Ông chủ tịch Trung Quốc ám chỉ là ông thủ
tướng Canada không trung thực. Ông kia bèn dạy lại một bài học thế nào là trung
thực...
Tập
Cận Bình làm chủ 1,4 tỉ dân Trung Hoa lục địa, nói gì ai cũng phải nghe. Ông
mang ảo tưởng mình có thể dạy dỗ cả thế giới. Justin Trudeau mới phá vỡ ảo
tưởng đó.
Tới
dự cuộc họp thượng đỉnh 20 nước kinh tế lớn nhất G20 ở Bali, Indonesia, ông Tập
Cận Bình kéo thủ tướng Canada ra nói chuyện riêng. Ông trách ông Trudeau tiết
lộ để cho báo chí loan tin về những đề tài họ đã bàn bạc. Ông Trudeau gật đầu
công nhận, Tập Cận Bình bèn trách rằng không nên làm như thế; và “lên lớp” dạy:
“Nếu ông trung thực thì khi chúng ta nói chuyện ông nên giữ thái độ kính trọng,
nếu không sẽ gây những hậu quả khó lường.”
Ủy hội Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc
(OHCHR) mới công bố hồ sơ về dân Uyghur ở tỉnh Tân Cương. Bản báo cáo tố cáo
Trung Cộng vi phạm nhân quyền, nhưng không nhắc chữ “diệt chủng” (genocide).
Người
Uyghur đang đứng trước mối lo bị người Trung Quốc đồng hóa, như người Việt 800
năm trước đây từng lo. Tập Cận Bình tìm cách xóa bỏ nền văn hóa của họ, như
Minh Thành Tổ đã ra lệnh thi hành ở nước Đại Việt vào đầu thế kỷ 15.
Ủy
hội Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc (OHCHR) mới công bố hồ sơ về dân Uyghurs ở tỉnh
Tân Cương. Bản báo cáo tố cáo Trung Cộng vi phạm nhân quyền, nhưng không nhắc
chữ “diệt chủng” (genocide).
Bà Michelle Bachelet trao đổi qua video với các đại sứ ngoại quốc tại
Trung Quốc trước khi đến Urumqi, thủ phủ Tân Cương và Kashgar, thành
phố có nhiều người Duy Ngô Nhĩ sinh sống. Bà cũng sẽ gặp một số quan
chức cao cấp trung ương và địa phương, các tổ chức xã hội dân sự, giới
kinh doanh và đại học, phát biểu tại một cuộc họp tại trường đại học
Quảng Châu.
Đây là lần đầu tiên cao ủy nhân quyền đến Trung Quốc
kể từ 2005. Chuyến thăm 6 ngày dường như rất khó khăn đối với cựu tổng
thống Chilê, bà không thể tự do đi tham quan và có nguy cơ bị chính
quyền Bắc Kinh lợi dụng để khỏa lấp những tội ác - theo các nhà quan
sát.
Thượng nghị sĩ Jeff Merkley và dân biểu James McGovern, hai đại biểu
Dân Chủ đứng đầu ủy ban về Trung Quốc tuyên bố, việc công khai bản báo
cáo trước khi Thế vận hội khai mạc ngày 04/02 sẽ tái khẳng định không có
quốc gia nào được đứng trên luật pháp quốc tế.
Vào giữa tháng 12/2021, một phát ngôn viên của Cao ủy cho biết bản báo cáo có thể được công bố « trong vài tuần nữa ». Nhưng
các nhà hoạt động nhân quyền đòi hỏi Liên Hiệp Quốc phải cứng rắn hơn.
Nhiều tổ chức nhân quyền tố cáo Trung Quốc giam giữ ít nhất một triệu
người Duy Ngô Nhĩ trong các trại cải tạo ở Tân Cương, với những bằng
chứng cụ thể, nhưng Bắc Kinh vẫn nói rằng đó là các « trường dạy nghề ».
Hãng tin AP dẫn thông báo của bộ Quốc phòng Trung Quốc cho biết đích
thân tổng bí thư kiêm chủ tịch Quân ủy Trung ương Tập Cận Bình đã ký
lệnh bổ nhiệm này. Sáng hôm qua tướng Bành Kinh Đường đã gặp gỡ trưởng
đặc khu Lâm Trịnh Nguyệt Nga (Carrie Lam) để thảo luận về việc cùng "bảo
vệ an ninh" và "duy trì sự thịnh vượng, ổn định lâu dài" ở Hồng Kông.
Theo
báo chí Nhà nước Trung Quốc, ông Bành Kinh Đường từng chỉ huy lực lượng
công an vũ trang ở Tân Cương từ năm 2018, nơi Trung Quốc giam giữ hàng
trăm ngàn, thậm chí cả triệu người Duy Ngô Nhĩ trong các trại cải tạo.
Từ Hồng Kông đến Tây Tạng, Tân Cương, Đài Loan: Bắc Kinh thành bị cáo
Không
thiếu bất cứ một chủ đề nào có thể khiến Bắc Kinh nổi cơn thịnh nộ. Chà
đạp lên quyền tự do ở Hồng Kông? Có La Quán Thông (Nathan Law), cựu
lãnh tụ sinh viên đến phát biểu. Tây Tạng bị chiếm đóng do tổng thống
chính quyền lưu vong Penpa Tsering đại diện. Việc đàn áp người Duy Ngô
Nhĩ được nhạc sĩ, nhà đấu tranh Rahima Mahmut nêu ra. Sự đe dọa nền dân
chủ Đài Loan được ngoại trưởng đảo quốc Ngô Chiêu Tiếp (Joseph Wu) trình
bày rất rõ qua hội nghị truyền hình.
Nước nào cũng có gián điệp và
tình báo ở bên ngoài lãnh thổ. Lãnh sự quán, Đại sứ quán thường là tiền đồn để
họ làm điều đó...Nhưng trong nhiều năm nay, Trung Quốc đã sử dụng các đại sứ
quán và lãnh sự quán của mình để làm những điều nhiều hơn hơn một mạng lưới
gián điệp.
Lập trường cứng rắn thời chính
quyền Tổng thống Trump còn đương nhiệm đối với các hoạt động bất hợp pháp ở các
lãnh sự Trung Quốc tại Mỹ, là một động thái cho thấy ông Trump thời đó muốn
công khai giải quyết Trung Quốc núp bóng ngoại giao để hoạt động tình báo tại Mỹ.Hành động của ông Trump cũng đẩy quan hệ Mỹ-Trung
trở nên căng thẳng suốt một thời gian.
Hồi giữa tháng 7.2020,Mỹ yêu cầu Trung Quốc đóng cửa lãnh sự quán ở
Houston để "bảo vệ tài sản trí tuệ và thông tin cá nhân của người Mỹ".
Đáp lại, chính phủ Trung Quốc đã ra lệnh đóng cửa lãnh sự quán Mỹ tại Thành Đô,
một cơ sở nằm ở vùng nội địa xa xôi của Trung Quốc.
Hôm nay 24/05/2021 là ngày nghỉ lễ Chúa Thánh Thần Hiện Xuống, các báo Pháp đều nghỉ, chỉ có duy nhất tờ Le Figaro xuất bản với tựa trang nhất « Cảnh sát bất lực trước nạn đua xe ».Le Monde ra số đúp từ cuối tuần trước, với chủ đề « Covid làm 6 đến 8 triệu người chết, theo Tổ chức Y tế Thế giới ».
Về châu Á, trong bài « Tại Tân Cương, trong địa ngục trại cải tạo », một cựu giáo viên thuật lại với Le Monde những điều khủng khiếp mà Bắc Kinh buộc người Duy Ngô Nhĩ và người Kazakhstan ở vùng này phải chịu đựng.
Hãng tin AFP trích thông cáo của phái đoàn ngoại giao Trung Quốc tại Liên Hiệp Quốc nói rằng hội nghị này dựa vào « các dối trá và định kiến chính trị ». Bắc Kinh « cổ
vũ các nước đồng tổ chức lập tức hủy bỏ sự kiện can dự vào chuyện nội
bộ của Trung Quốc, và kêu gọi các nước thành viên khác bác bỏ ».
Thông cáo khẳng định : « Tình
hình hiện nay ở Tân Cương chưa bao giờ tốt đẹp như thế, với sự ổn định,
phát triển kinh tế nhanh chóng và chung sống hài hòa giữa những người
thuộc tất cả các sắc tộc ». Phái đoàn Trung Quốc cũng tố cáo Hoa Kỳ và các bên ủng hộ « đã sát hại nhiều người Hồi giáo tại Afghanistan, Irak, Syria ».
Bắc Kinh thô bạo hơn, với chủ nghĩa dân tộc hung hăng
Khao
khát trở nên giàu có và hùng mạnh, 40 năm qua Trung Quốc hiếp đáp những
nước yếu hơn và thận trọng đối với bất cứ nước nào có khả năng trả đũa.
Tuy nhiên gần đây Bắc Kinh dường như đã thay đổi trong cách tính toán
rủi ro. Trước hết, Dương Khiết Trì đã lên mặt giảng đạo đức cho các nhà
ngoại giao Mỹ tại Alaska, và sau đó được coi như người hùng tại Hoa lục.
Tiếp theo, Bắc Kinh trừng phạt các chính khách, nhà ngoại giao, giáo
sư, luật sư, nhà hoạt động dân chủ Anh, Canada, châu Âu, để trả đũa các
trừng phạt của phương Tây về việc đàn áp người Duy Ngô Nhĩ.
Gần
đây nhất ngành ngoại giao và tuyên truyền Trung Quốc ra sức nói rằng các
báo cáo về cưỡng bức lao động để sản xuất bông ở Tân Cương là « dối trá, bóp méo thông tin »,
hoan nghênh các công dân đã tẩy chay những thương hiệu nước ngoài từ
chối sử dụng bông Tân Cương. Một lãnh sự Trung Quốc còn tweet rằng thủ
tướng Canada là « con chó theo đuôi Mỹ » !
Biện pháp của Bắc Kinh nhắm vào hai thành viên ủy ban Mỹ
về tự do tín ngưỡng quốc tế, Gayle Manchin và Tony Perkins, cùng với dân
biểu Canada Michael Chong và một ủy ban Quốc hội Canada về nhân quyền.
Tất cả bị cấm nhập cảnh vào Hoa lục, Hồng Kông, Macao, và không được
giao dịch làm ăn với công dân cũng như các định chế Trung Quốc.
Theo bộ Ngoại giao Trung Quốc, Hoa Kỳ và Canada trừng phạt « trên cơ sở tin đồn và thông tin bị bóp méo ». Các nhân vật bị Bắc Kinh cấm vận « phải chấm dứt xen vào chuyện nội bộ của Trung Quốc, nếu không họ sẽ phải hối hận ».
Pháp tiến hành tiêm chủng hàng
loạt, sự chia rẽ của các đảng trước kỳ bầu cử tổng thống lần tới, Covid
đã làm đảo lộn kỹ nghệ dược phẩm, nạn kỳ thị người châu Á, là những đề
tài trên trang nhất báo Pháp hôm nay. Ở trang trong, tất cả các báo đều
bình luận về quan hệ đang căng thẳng giữa Trung Quốc và phương Tây.
Le Monde tóm tắt « Liên Hiệp Châu Âu trừng phạt Trung Quốc, Bắc Kinh trả đũa », Les Echos nhận xét « Quan hệ giữa châu Âu và Trung Quốc xuống cấp trầm trọng », còn đối với La Croix « Trung Quốc quyết định ăn miếng trả miếng với phương Tây ». Libération mô tả « Duy Ngô Nhĩ : Nghệ thuật chiến tranh giữa Trung Quốc và châu Âu ».
Châu Âu trừng phạt Trung Quốc lần đầu kể từ 30 năm
Ủy ban về Trung Quốc (CECC), một ủy ban độc lập có nhiệm vụ giám sát
nhân quyền và phát triển pháp trị ở Trung Quốc, trực thuộc Quốc hội Hoa
Kỳ cho biết đã có những bằng chứng mới trong năm 2020 về các « tội ác chống nhân loại, và có thể là tội diệt chủng »
đã diễn ra tại Tân Cương. Ủy ban cũng tố cáo Trung Quốc quấy nhiễu
người Duy Ngô Nhĩ sinh sống tại Mỹ. Báo cáo kêu gọi Hoa Kỳ ra nghị quyết
về vấn đề này.
Ngoại trưởng Mike Pompeo trong những ngày cuối còn
tại vị tỏ ra kiên quyết trong hồ sơ trên, nhưng bối cảnh lộn xộn tại
Washington khiến khả năng loan báo một nghị quyết đã bị dời lại. Dân
biểu Dân Chủ Jim McGovern, đồng chủ tịch CECC coi các hành động chà đạp
nhân quyền của Trung Quốc là « gây sốc, chưa từng thấy », cổ vũ Quốc hội và chính quyền sắp tới của Joe Biden buộc Bắc Kinh phải trả giá.
Càng
ngày sẽ càng có nhiều người nhập cư trái phép từ Trung Quốc đến Việt Nam. Đó là
điều không tránh khỏi nếu chưa có Tường biên giới.
Minhchứng cho điều này là “Đáng chú ý, thời
gian gần đây, Công an TP.HCM phát hiện nhiều người nước ngoài mang quốc tịch
Trung Quốc cư trú quá hạn, nhập cảnh trái phép từ biên giới phía Bắc đến
TP.HCM”.
Và
“Người nước ngoài tạm trú và lợi dụng du
lịch vi phạm pháp luật trên địa bàn Thành phố có dấu hiệu gia tăng. Các hoạt
động vi phạm phổ biến là tổ chức cá cược ăn tiền trái phép, tổ chức sàn chứng
khoán online, tổ chức các cược thể thao, trò chơi qua mạng, gọi điện giả danh
công an để lừa đảo chiếm đoạt tài sản, vận chuyển trái phép chất ma túy...”.
I.
TẠI SAO TRUNG QUỐC XÂY TƯỜNG THÀNH BIÊN GIỚI PHÍA NAM ?
Văn phòng chưởng lý Fatou Bensouda của Tòa án Hình sự Quốc tế có trụ
sở tại La Haye, Hà Lan, trong thông cáo nói rằng đó là những sự kiện xảy
ra trên lãnh thổ Trung Quốc, và Bắc Kinh không ký kết Quy chế Roma
thành lập CPI, nên việc điều tra là bất khả.
Theo CPI, do điều
kiện tiên quyết này không được đáp ứng nên không thể thụ lý đơn kiện của
cộng đồng Duy Ngô Nhĩ lưu vong. Ngoài ra, về việc trục xuất người Duy
Ngô Nhĩ sống ở Tadjikistan và Cam Bốt sang Trung Quốc, « hiện chưa có đủ yếu tố để mở điều tra ».
Human Rights Watch cho biết đang nắm trong tay một danh sách 2.000 tù
nhân, bị bắt từ năm 2016 đến 2018 tại Aksu, thuộc khu tự trị Tân Cương,
nơi Bắc Kinh đàn áp dữ dội người Duy Ngô Nhĩ và các sắc tộc khác theo
đạo Hồi.
Những người này bị chính quyền đặt trong tầm ngắm sau khi bị nhận diện bởi một phần mềm có tên « nền tảng phối hợp hoạt động », chuyên phân tích khối lượng dữ liệu khổng lồ từ mạng lưới giám sát bao trùm lên Tân Cương.
Bộ Lao động Hoa Kỳ công bố danh sách được cập nhật hai năm một lần,
về các loại hàng hóa được cho là do trẻ em bị cưỡng bức lao động làm ra.
Trong danh mục này có 17 mặt hàng xuất khẩu của Trung Quốc, từ găng tay
cho đến các đồ vật trang trí mùa Giáng Sinh.
Tổng cộng danh sách
năm nay có 155 mặt hàng từ 77 nước, trong có có hơn 20 mặt hàng mới được
thêm vào như lá Khát của Ethiopia được dùng như chất kích thích, và cá
do các đội tàu Đài Loan đánh bắt xa bờ khai thác.
Các nước Đông Nam Á là nơi trung chuyển lý tưởng để sang Thổ Nhĩ Kỳ
đối với người Duy Ngô Nhĩ theo đạo Hồi phải chạy trốn sự đàn áp của
chính quyền Trung Quốc.
Ông Mohd Redzuan Md Yusof, bộ trưởng đặc
nhiệm thuộc văn phòng thủ tướng, viết rằng Malaysia tôn trọng việc nội
bộ của nước khác. Tuy nhiên nếu có những người tị nạn Duy Ngô Nhĩ chạy
sang Malaysia để tìm kiếm sự bảo vệ, thì Malayssia « sẽ không cho dẫn độ dù Trung Quốc có yêu cầu ».
Sau khi một bản báo cáo về việc Trung Quốc cưỡng bức người Duy Ngô Nhĩ triệt sản được công bố, nhật báo Libération
đã gặp được một nữ giáo viên Duy Ngô Nhĩ tị nạn tại châu Âu. Là nạn
nhân bị triệt sản, người phụ nữ này cũng là nhân chứng vì từng làm việc
trong các trại « cải tạo » ở Tân Cương. RFI xin giới thiệu bài viết (đã
được lược bớt).
Cưỡng bức triệt sản phụ nữ
« Tất
cả các phụ nữ tuổi từ 18 đến 50 tại khu phố tôi ở Urumqi đều được triệu
tập ngày 18/07/2017 để « khám miễn phí » và bắt buộc. Vào lúc 8 giờ
sáng, hàng người đã rất dài trước bệnh viện. Khi đến lượt tôi, chẳng có
khám phụ khoa lẫn hỏi han gì cả. Họ bắt tôi nằm xuống, dạng chân ra và
đặt vào một vòng tránh thai. Một sự thô bạo khủng khiếp. Tôi bật khóc,
cảm thấy bị hạ nhục, bị tấn công cả về tính dục lẫn tâm lý. Nhưng tôi
làm việc trong một trại cải tạo, và biết những gì chờ đợi mình nếu cưỡng
lại. Có những cô gái rất trẻ. Tôi không thấy bất kỳ một phụ nữ người
Hán nào ».