Tin tức, bình luận, phóng sự, hậu trường chính trị quốc tế
Miền Bắc, tính từ năm 1954 sau Hiệp Định Genève, tại vùng ranh giới vĩ tuyến 17 trở lên là lãnh thổ do Cộng Sản cai trị.
Suốt từ thời điểm ấy cho đến nay đã là 70 năm.
Trong suốt thời gian đó, hoặc nói khác, người dân nào có tuổi đời chưa quá 70, thì chưa từng một ngày nào họ được hưởng các giá trị tự do, dân chủ và nhân quyền trong cuộc đời của mình.
Số phận đẩy đưa tôi đi học đại học ở Thụy Sĩ chứ khởi đầu là sẽ đi Paris học. Đó là bước ngoặc kỳ diệu của cuộc đời, vì môi trường giáo dục ở Thụy Sĩ rất tốt.
Nhưng nước Pháp vẫn luôn là nơi tôi dành nhiều tình cảm. Đó là xứ sở về văn chương, văn học, triết học và là cái nôi của những giá trị dân chủ trên thế giới.
Nước Pháp cũng là nơi đã đón nhận gần 500 ngàn đồng bào của tôi, những thuyền nhân, trong các cuộc chạy nạn cộng sản!
Ông Vương Tấn Việt tốt nghiệp cử nhân luật hệ vừa học vừa làm tại Đại học Luật Hà Nội năm 2019. Hai năm sau, 2021, ông ấy đã là tiến sĩ luật do chính đại học này cấp lai sần.
Chỉ trong vòng 2 năm vừa học vừa làm vừa hàm vừa lọc, ông Việt đã nhảy cóc từ cử nhân qua thạc sĩ lên tiến sĩ.
Đề tài tiến sĩ của ông Việt là "nghĩa vụ con người trong luật pháp quốc tế và luật pháp Việt Nam", ghê chưa ghê chưa ghê chưa!
Không còn nghi ngờ gì, điều 331 Bộ luật Hình sự là điều luật nổi danh nhất trong hệ thống pháp luật nước ta hiện nay. Đã có nhiều ý kiến trên mạng đòi xóa bỏ điều luật này.
Đáp lại bằng các bài viết đăng tải trên báo chính thống, “người tuyên giáo” đưa ra lập luận: Nhiều quốc gia khác cũng quy định tội danh này, không chỉ mình Việt Nam. Và họ đưa ra ba dẫn chứng:
- Khoản 2 Ðiều 29 Tuyên ngôn Nhân quyền quốc tế năm 1948: "Trong khi hành xử những quyền tự do của mình, ai cũng phải chịu những giới hạn do luật pháp đặt ra ngõ hầu những quyền tự do của người khác cũng được thừa nhận và tôn trọng, những đòi hỏi chính đáng về đạo lý, trật tự công cộng và an lạc chung trong một xã hội dân chủ cũng được thỏa mãn".
(Bài này mình viết từ ngày 03/01/2022, khi mới có tin ông Việt bảo vệ luận án tiến sĩ Luật. Vì hồi đó Facebook này bị khóa nên mình đăng bên page, nay đăng lại bên này cho mọi người đọc lại).
Mấy hôm trước mạng xã hội rộn ràng về sự kiện hòa thượng Thích Chân Quang bảo vệ luận án tiến sĩ Luật tại Đại học Luật Hà Nội. Mình cũng tò mò xem thử trên YouTube và có vài nhận xét cá nhân. Mình không học luật, cũng không thuộc giới hàn lâm, nên đánh giá như một bài review của độc giả một cuốn sách (luận văn).
Mình thấy có mấy người đã đánh giá về buổi bảo vệ này dựa trên clip trên YouTube. Trong đó có một clip rất đáng chú ý của một bạn đang nghiên cứu luật ở Canada. Nhưng mình thấy để đánh giá một luận văn thì nên đọc bản luận văn đó thì chính xác hơn là chỉ xem buổi bảo vệ, do ông Vương Tấn Việt (tên thật của vị hòa thượng) chỉ bảo vệ tóm tắt nội dung luận án.
Nhiều bạn không biết cái luận án tiến sĩ của Thích Chân Quang viết gì, nên tôi trích một đoạn ra đây, nó có thể coi là “tinh thần chủ đạo” của luận án này.
“Trong lý luận cực kỳ cơ bản của pháp luật, Quyền và Nghĩa vụ là hai mặt của một vấn đề. Nếu con người cho rằng mình có Quyền thụ hưởng (enjoyment) thì cũng đồng nghĩa với việc phải có Nghĩa vụ cống hiến (dedication). Thậm chí, Nghĩa vụ phải đi trước Quyền thì xã hội mới phát triển hợp lý.
Con người phải trồng lúa rồi mới có gạo để nấu cơm ăn. Nếu chỉ đòi hỏi phải có cơm, Quyền được ăn cơm là Quyền hiển nhiên, rồi ai cũng ngồi đó chờ cơm thì chẳng bao lâu kho gạo sẽ cạn. Mọi người phải đi gieo trồng lúa trước đã, rồi Quyền được ăn cơm sẽ hiện ra”.
Về mặt lý thuyết, người Việt bắt đầu được đối xử như những con người kể từ 1995, khi Quốc hội ban hành Bộ Luật Dân Sự.
Trước đổi mới: Không phải ai cũng có quyền khai sinh [đôi khi vì sinh ở nơi chưa có ủy ban hành chính hoặc cha mẹ không hộ khẩu]. Không phải ai cũng có quyền tự do cư trú [bị ràng buộc bởi hộ khẩu].
Không phải ai cũng có quyền tự do đi lại [đi trong nước cũng phải có "giấy đi đường". Không ai có thể tự mình xin cấp hộ chiếu] và, đặc biệt, không có quyền tự kiếm lấy ăn [tư nhân và kinh tế ngoài quốc doanh, tập thể không được công nhận].
(Ngày Nay 12/04/2024) - Không ai lựa chọn được nơi mình sinh ra, và cũng hiếm ai có thể chọn cái tên đầu đời của mình. Nhưng nếu ngay cả một mảnh giấy xác thực nhân thân còn chưa từng có, thì một người hoàn toàn có thể tự chọn tên cho mình. Dù rằng về pháp lý, điều đó vô nghĩa. Nguyễn Trần Phong Vũ là một người như vậy, một cái tên tự đặt như vậy.
Số không ngoài đời – Bá chủ trên mạng
Bố của Vũ từng là quân nhân, nhưng đào ngũ khi được gửi tới bảo vệ biên giới phía Bắc năm 1979. Trở về Hà Nội, ông yêu và cưới mẹ Vũ. Đám cưới không giấy hôn thú, hay nói đúng hơn là họ cứ về sống với nhau, rồi lần lượt có 3 mặt con.
Chị cả của Vũ sinh năm 1983, lấy chồng từ năm 17 tuổi. Giấy tờ con cái theo nhà chồng. Anh trai thứ hai của Vũ sinh năm 1990, cũng đã lập gia đình, và giấy tờ con cái theo nhà vợ. Vũ sống cùng gia đình anh chị trong ngôi nhà bố mẹ để lại, ở sâu trong ngõ phố Bạch Mai. Căn nhà mua bán giấy viết tay, dù đã sống mấy chục năm, hai anh em cũng không hợp thức hóa được. Đơn giản vì cả hai không có giấy tờ tùy thân.
Ngày nay miền riêng tư (tiếng Anh = Privacy, tiếng Đức = Privatsphäre) đã trở thành tài sản bất khả xâm phạm của mỗi con người. Giá trị tài sản này phát triển cùng xã hội.
Thời nguyên thủy con người ăn lông ở lỗ hầu như chẳng có gì là riêng tư. Người nô lệ và các con dân dưới thời phong kiến không chỉ bị kẻ cai trị tước đoạt các quyền riêng tư ; mà mọi quan hệ trai gái, gia đình, mọi thói quen bẩm sinh đều bị xã hội để ý và thậm chí bị áp đặt, bị trừng phạt.
Khi thời đại công nghiệp cần đến những con người tự do để bán sức lao động và sáng tạo, tự do cá nhân và kèm theo đó là miền riêng tư dần dần được coi trọng, được bảo vệ rồi mở rộng. Mọi chế độ: Tư bản hoang dã, tư bản phúc lợi, chuyên chính vô sản, độc tài quân sự và kể cả các nền quân chủ hiện nay đều ghi trong hiến pháp quyền tự do sở hữu, tự do thân thể, tự do hội họp, tự do tư tưởng v.v… và v.v…tức là công nhận quyền riêng tư của công dân. Nhà nước có đảm bảo các quyền đó hay không là việc khác.
Tôi luôn giữ một sự cẩn trọng khi nghĩ về các nhân vật lịch sử, nhất là những nhân vật lịch sử có ảnh hưởng lớn đến số phận của đất nước.
Đơn giản vì những gì mình biết về họ, nếu không quá ít, thì cũng thường không chính xác. Đơn giản vì khi mình chỉ nghĩ đến cơm ăn áo mặc, đến chút hạnh phúc con con, thì họ luôn tìm cách lay trời chuyển đất (theo hướng tốt lên hay xấu đi lại là chuyện khác). Mà con người thì vĩnh viễn vẫn chỉ là con người, với tính không toàn hảo là đặc điểm đặc trưng của nó.
Thêm một lý do nữa khiến tôi phải cẩn trọng, vì khi nói, khi phán xét về họ, thường chúng ta dùng bối cảnh hiện tại, tư duy hiện tại, để giải mã, luận giải những suy nghĩ, hành động của họ trong một bối cảnh (phải đưa ra quyết định, quyết sách, các lựa chọn…) hoàn toàn khác.
Ba năm tù giam, đó là hình phạt mà Tòa án Nhân dân TP.HCM tuyên xử đối với bà chủ Đại Nam - Nguyễn Phương Hằng vào ngày 21/09/2023 với tội danh theo điều 331 Bộ luật Hình sự "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ...".
Trái với thời gian điều tra vụ án kéo dài lê thê đến 18 tháng trời, phiên tòa xét xử bà lại kết thúc chóng vánh trong ngày. Do bà đã bị tạm giam 18 tháng, tương đương với một nửa hình phạt, cho nên, thời gian thụ án còn lại cũng chỉ còn 18 tháng mà thôi.
Chưa kể sau khi bà kháng cáo và có thêm yếu tố giảm nhẹ như khắc phục, bồi thường thiệt hại bằng tiền cho bị hại, thì có thể thời gian thụ án sẽ còn được giảm, hoặc đổi án tù giam thành tù treo là hoàn toàn khả thi.
Việt Nam thường xuyên bị các nước phương Tây chỉ trích về các vấn đề nhân quyền. Mỗi lần bị chỉ trích thì Việt Nam bao giờ cũng chối bai bải.
Ok. Ta có đường lối độc tài của ta thì ta cần phải chối và che đậy. Nhưng khi không thể nào che đậy được nữa thì cũng nên xem lại làm thế nào cho nó có hiệu quả và đỡ trơ trẽn.
1. Viếng thăm Việt Nam vào tháng 2-1993, Tổng thống François Mitterand có phát biểu :
Vậy là ba luật sư nhân quyền Đặng Đình Mạnh, Nguyễn Văn Miếng, và Đào Kim Lân đến Mỹ hôm 16/06 giữa lúc các anh đang bị công an tỉnh Long An truy tìm.
Tôi mừng vì các anh đã thoát họa. Ai cũng hiểu điều gì có thể xảy ra trước những động thái của công an tỉnh Long An.
Nhưng các anh đi rồi thì ai sẽ bảo vệ thân chủ trong những vụ án nhân quyền? Có những người khác nhưng số luật sư nhân quyền, hay tham gia trong những vụ án nhạy cảm ở Việt Nam vốn đã rất ít. Các anh đã tạo ra một khoảng trống ở mảng này và khoảng trống trong lòng tôi.
1. TỘI PHẠM CHIẾN TRANH CỦA NGA VÀ VI PHẠM NHÂN QUYỀN TRONG CHIẾN TRANH CHỐNG UKRAINE
Nguồn: Ủy viên Nhân quyền của Verkhovna Rada của Ukraine, Văn phòng Tổng Công tố, Bộ Quốc phòng, Bộ Nội vụ, Cơ quan Khẩn cấp Nhà nước, Cảnh sát Quốc gia, hội đồng thành phố và thị trấn có liên quan và chính quyền khu vực. Cập nhật tóm tắt kể từ ngày 09 tháng Sáu năm 2023 :
Việc sử dụng vũ khí hủy diệt hàng loạt chống lại thường dân là tội ác chống lại loài người và vi phạm bốn Công ước Geneva năm 1949. Bằng cách sát hại thường dân, lực lượng Nga xâm lược tiếp tục phạm tội ác chống lại loài người theo Quy chế của Tòa án Quân sự Quốc tế và Quy chế Rome của Tòa án Hình sự Quốc tế, coi thường tất cả các yêu cầu của Công ước Geneva liên quan đến Bảo vệ Thường dân trong Thời chiến.
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu trong cuộc gặp các tướng lĩnh cao nhất của quân đội bàn về chiến lược quốc phòng:
“Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng cần tranh thủ tối đa sự ủng hộ của quốc tế, thực hiện kế sách bảo vệ Tổ quốc "từ sớm, từ xa" bằng biện pháp hòa bình.”
Đây là một chỉ đạo mang tầm chiến lược vô cùng đúng đắn của Tổng bí thư.
Gianni Infantino là Chủ tịch của FIFA, liên đoàn bóng đá thế giới đầy quyền lực. Những ai từng nắm giữ chức vụ này thường được ví von như một nguyên thủ quốc gia.
Đi đâu cũng được tiếp đón một cách trọng thị. Từ Robert Guérin đến João Havelange hay Sepp Blatter, tất cả đều để lại những ảnh hưởng nhất định, tốt hay xấu, trong lịch sử bóng đá thế giới.
Với thời buổi toàn cầu hóa, trái bóng tròn càng trở nên quyến rũ và trở thành “món hàng” để kinh doanh, để gây tiếng vang, để mang lại “quyền lực mềm” và cả ảnh hưởng địa chính trị trên thế giới.
Câu chuyện dài chưa tới một phút, được báo chí khắp thế giới tường thuật. Ông chủ tịch Trung Quốc ám chỉ là ông thủ tướng Canada không trung thực. Ông kia bèn dạy lại một bài học thế nào là trung thực...
Tập Cận Bình làm chủ 1,4 tỉ dân Trung Hoa lục địa, nói gì ai cũng phải nghe. Ông mang ảo tưởng mình có thể dạy dỗ cả thế giới. Justin Trudeau mới phá vỡ ảo tưởng đó.
Tới dự cuộc họp thượng đỉnh 20 nước kinh tế lớn nhất G20 ở Bali, Indonesia, ông Tập Cận Bình kéo thủ tướng Canada ra nói chuyện riêng. Ông trách ông Trudeau tiết lộ để cho báo chí loan tin về những đề tài họ đã bàn bạc. Ông Trudeau gật đầu công nhận, Tập Cận Bình bèn trách rằng không nên làm như thế; và “lên lớp” dạy: “Nếu ông trung thực thì khi chúng ta nói chuyện ông nên giữ thái độ kính trọng, nếu không sẽ gây những hậu quả khó lường.”
Ủy hội Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc (OHCHR) mới công bố hồ sơ về dân Uyghur ở tỉnh Tân Cương. Bản báo cáo tố cáo Trung Cộng vi phạm nhân quyền, nhưng không nhắc chữ “diệt chủng” (genocide).
Người Uyghur đang đứng trước mối lo bị người Trung Quốc đồng hóa, như người Việt 800 năm trước đây từng lo. Tập Cận Bình tìm cách xóa bỏ nền văn hóa của họ, như Minh Thành Tổ đã ra lệnh thi hành ở nước Đại Việt vào đầu thế kỷ 15.
Ủy hội Nhân Quyền Liên Hiệp Quốc (OHCHR) mới công bố hồ sơ về dân Uyghurs ở tỉnh Tân Cương. Bản báo cáo tố cáo Trung Cộng vi phạm nhân quyền, nhưng không nhắc chữ “diệt chủng” (genocide).
Tôi có thói xấu là hay chửi chính phủ. Bà Merkel luôn bị tôi phê phán là "thân tàu“, là "ngậm miệng ăn tiền“. Ông Schröder, thủ tướng của đảng SPD thuộc cánh tả, thì bị tôi phê là "đồng chí của bọn chủ“.
Chính phủ mới toanh của ông Scholz thì tôi coi là bọn "vừa éo vừa run“. Nói ủng hộ Ukraine nhưng lại sợ Nga nó coi mình là bên tham chiến. Thế là có mấy cái xe tăng mà cứ thậm thà thậm thụt.
Nhưng ở Đức không ai coi những kẻ như tôi là "bất đồng chính kiến“ (Dissident), là "phản động“ (Reaktionär).
Đăng ngày: Sửa đổi ngày:
Ủy viên nhân quyền Dunja Mijatovic sau chuyến thăm năm ngày đã tuyên bố : « Thật đáng ngại khi những cải cách pháp lý có thể làm yếu đi việc bảo vệ nhân quyền, vào thời điểm quan trọng cho nước Anh. Điều này gởi đi một dấu hiệu xấu ra bên ngoài biên giới, trong lúc nhân quyền đang chịu áp lực trên khắp châu Âu ».
Để được rảnh tay xử lý vấn đề di dân, chính phủ Anh hôm 22/06 đã trình ra một cải cách về nhân quyền, thông qua một « Bill of Rights » mới (Tuyên ngôn về nhân quyền), giúp Luân Đôn có thể bỏ qua một số quyết định của CEDH.
