Từ tháng Tám đến nay, lửa rừng tại các bang California, Oregon và
Washington đã thiêu rụi trên 1,6 triệu hecta, hàng ngàn căn nhà, làm 35
người thiệt mạng. Thống đốc Dân Chủ bang California, Gavin Newsom nhìn
nhận chính quyền địa phương đã thiếu sót trong quản lý rừng, nhưng nói
thêm là hiện tượng trái đất nóng lên đã khiến rừng làm mồi cho lửa.
Từ New York, thông tín viên Loubna Anaki tường trình :
Tổ chức Human Rights Watch (HRW) trong báo cáo
công bố hôm nay 17/09/2019 tố cáo chính phủ Brazil đã thất bại trong
việc bảo vệ những người đấu tranh cho môi trường; họ trở thành nạn nhân
của các mạng lưới mafia phá hoại rừng Amazon.
Báo cáo mang tựa đề « Bọn mafia của rừng nhiệt đới »
nhận định do kiểm soát lỏng lẻo và không hề trừng phạt, nạn phá rừng
tại khu rừng nhiệt đới lớn nhất thế giới đã tăng gấp đôi từ đầu năm nay
cho đến tháng Tám, từ 3.337 km2 lên 6.404 km2 so với cùng kỳ năm ngoái.
Hầu hết thủ phạm là các mạng lưới tội phạm, đã hành hung hoặc đe dọa
những ai ngăn trở chúng.
Theo Human Rights Watch : « Các tổ
chức tội phạm có hệ thống phối hợp việc đốn cây, cưa và bán gỗ ở mức quy
mô, sử dụng những kẻ vũ trang để đe dọa thậm chí giết hại những người
muốn bảo vệ rừng ».
Trước áp lực quốc tế, hôm 29/08/2019 tổng thống
Brazil, ông Jair Bolsonaro đã ký nghị định cấm đốt rừng làm rẫy trên
toàn quốc trong vòng 60 ngày, nhằm làm giảm bớt những vụ cháy liên tục
xảy ra tại khu vực Amazon.
Nghị
định buộc phải ngưng đốt rừng làm rẫy trong hai tháng tới trên toàn
quốc, nhưng cho phép một vài ngoại lệ. Chẳng hạn trong khu bảo tồn dành
cho thổ dân, cư dân có thể tiếp tục dùng biện pháp cổ truyền này để
trồng rau quả.
Thật
ra luật lâm nghiệp cho phép đốt rừng để trồng trọt ở một số thời kỳ
trong năm, dưới sự kiểm soát của chính quyền. Vấn đề là nhiều nông dân ở
vùng Amazon vẫn đốt rừng tuy không được phép, và cũng không hề bị trừng
phạt.
Một khu rừng đang cháy ở Porto Velho, Brazil ngày 24/08/2019.
Tối qua 23/08/2019 tổng thống Brazil lên truyền
hình loan báo quyết định gởi quân đội đến để giúp chữa lửa và chống nạn
phá rừng, trong bối cảnh nhiều vùng đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp. Tuy
nhiên ông Jair Bolsonaro cho rằng vụ hỏa hoạn « không thể là cái cớ » cho trừng phạt của quốc tế.
Bằng
nghị định, tổng thống cực hữu đã cho phép thống đốc các bang liên quan
có thể nhờ đến quân đội, kể từ hôm nay và trong vòng một tháng, để « phát hiện và dập tắt những ổ cháy rừng », cũng như có « các hành động phòng ngừa và xử lý các tội phạm về môi trường ».Từ Rio de Janeiro, thông tín viên François Cardona tường trình :
«
Trong khi ông Jair Bolsonaro phát biểu trên truyền hình, những tiếng gõ
xoong nồi vang lên trên nhiều thành phố Brazil. Từ Rio đến Sao Paolo,
nhiều người dân xuất hiện ở cửa sổ để la ó phản đối tổng thống đã quyết
định gởi quân ồ ạt đến những vùng đang bị hỏa hoạn hoành hành.
Thấy ngứa thì
viết cho đã ngứa. Về chuyện rừng Ngàn Hống cháy.
Không ít người,
trong đó có hàng giáo sư tiến sĩ, viết mỉa mai: Sao rừng miền Trung cháy mà các
Sao không khóc, lại đi khóc Nhà thờ Đức Bà Paris?
Lãng nhách! Hạng
dân đen vô học viết ra câu ấy không chấp. Nhưng hàng giáo sư tiến sĩ mà viết
câu ấy thì đẳng cấp thấp hơn váy của các sao khoe hàng.
Nhà thờ Đức Bà
Paris hay thậm chí rừng Tây Ban Nha cháy là đáng khóc. Bởi Nhà thờ Đức Bà là di
sản văn hóa nhân loại, rừng Tây Ban Nha là rừng nguyên sinh, tất cả đều được
người ta bảo tồn gìn giữ hàng ngàn năm. Bao nhiêu công sức người ta bỏ ra để
bảo tồn từng milimet. Di sản người ta quý trọng như vậy mà rủi ro bị tàn phá
thì đáng khóc, dù tôi chẳng ưa gì cái trò khóc lóc của các sao.
Cháy rừng ở California, Hoa Kỳ (Ảnh chụp lúc rạng đông ngày 14/11/2018).
Chính quyền California hôm 15/11/2018 loan báo
tổng số nạn nhân hỏa hoạn lên đến 63 người chết và 631 người mất tích -
riêng tại thành phố Paradise - còn trên toàn tiểu bang thì số người
thiệt mạng là 66. Nhà Trắng loan báo tổng thống Donald Trump sẽ đến tận
nơi ngày 17/11/2018, gặp gỡ những người sống sót ở Paradise.
Từ San Francisco, thông tín viên Eric De Salves tường trình:
«
Con số nạn nhân tăng lên một cách chóng mặt. Hôm thứ Tư, danh sách mất
tích có khoảng gần 200 người, nhưng đến thứ Năm bỗng tăng vọt lên 631
người. Cảnh sát trưởng khi loan báo con số khủng khiếp này đã biện minh:
Cần hiểu rằng chúng tôi phải đối mặt với sự hỗn loạn chưa từng thấy.
