Tin tức, bình luận, phóng sự, hậu trường chính trị quốc tế
Thỉnh thoảng rộ lên thông tin về nghệ sĩ này kia khi qua các xứ tư bổn bị dính vào khung hình những "vật thể cấm".
Và rất nhanh chóng, các cơ quan chức năng tuyên bố sẽ xử lý nghiêm. Rồi như một hành động tự nguyện, nhiều chương trình có liên quan trên sóng phải...cắt bỏ.
Gần đây nhứt là Gameshow "Anh trai say hi" của Đài Truyền hình TPHCM, ca sĩ Myra Tran đã khiến cho chương trình phải cắt bỏ cả tập và quay lại. Cũng may chỉ là ca sĩ khách mời nên cũng ít thiệt hại.
Tôi quen Hoàng Cát từ năm 1972, khi học lớp Bồi dưỡng sáng tác của Hội nhà văn Việt Nam ở Quảng Bá. Lớp học được triệu tập từ đầu tháng 10, nhưng do hoàn cảnh chiến tranh, đi lại khó khăn nên học viên về rải rác, có người chậm đến ba tháng, nên hầu như tuần nào cũng xuất hiện thêm học viên mới.
Bữa trưa chúng tôi thường ăn đứng dưới giàn nho. Một lần vì thấy thức ăn quá "khiêm tốn", có người nói rằng ăn uống như thế này thì không nên đi học, tiếp đó ý kiến lan rộng, anh em đùa nhau bàn chuyện viết bài Phản chiêu sinh (nhại Phản chiêu hồn của Nguyễn Du) và mở đầu bằng câu: Sinh ơi, sinh đừng về!
Trong số người tham gia "hăng hái", tôi chú ý tới một anh nói tiếng Nghệ, trán cao, mắt đa tình, da trắng, người trông thư sinh, đẹp trai. Đó là Hoàng Cát. Tuy cả hai cùng nội trú, nhưng tôi ở khác phòng. Hơn nữa, trước đó tôi chưa được đọc thơ của anh, cộng thêm cái bản tính tôi làm quen rất chậm, nên hàng ngày chỉ gặp anh khi lên lớp và bữa ăn, chúng tôi chưa có dịp nói chyện riêng. Và trong mấy tuần đầu, tôi không hề biết anh là thương binh cụt chân, phải đi bằng chân gỗ. Là vì bước chân của Hoàng Cát bao giờ cũng ngay ngắn, đàng hoàng, không hề khập khiễng một chút nào.
Tháng Sáu có một ngày gọi là "Ngày Nhà báo Việt Nam". Đây cũng là dịp để mỗi người làm báo chia sẻ những câu chuyện buồn vui trên bước đường hành nghề của họ với bạn đọc.
Với tôi, một người làm báo chuyên viết mảng văn hóa văn nghệ nên có nhiều kỷ niệm với giới văn nghệ sĩ...Và câu chuyện về bài hát "Con đường xưa em đi" là một niệm khó phai nhất của riêng tôi.
Nhớ lại năm đó bất ngờ bài hát "Con đường xưa em đi" của nhạc sĩ Châu Kỳ bị Cục Nghệ thuật và Biểu diễn (NTBD) ra quyết định thu hồi và cấm lưu hành vĩnh viễn, vì họ cho rằng bài hát này sáng tác trước năm 1975 và có nội dung "nhạy cảm".
Ngày 29/05/2024 có hai vị trở thành spotlight khắp cõi mạng. Sự chú ý đến họ có phần “lấn lướt” sư Minh Tuệ. Chỉ khác là sự nổi tiếng bất ngờ đó mang tính tiêu cực. Làm nên một sự tương phản rõ nét giữa tốt - xấu, thiện - ác; đạo - vô đạo; nhân - phi nhân, pháp - phi pháp.
Sự thể là, chiều muộn ngày 28/05/2024, sư Minh Tuệ và các huynh đệ tòng tu tìm đến một nghĩa địa gần cầu Hiền Lương (thuộc xã Hiền Thành, huyện Vĩnh Linh) để nghỉ lại qua đêm.
Đột nhiên, xuất hiện hai gương mặt đầy uy quyền, thái độ gắt gỏng, chống nạnh kênh kiệu (được biết đó là hai ông quan to nhất xã), đuổi sư Minh Tuệ và những người cùng theo phải rời khỏi địa bàn khẩn trương. Thời điểm ấy, tất cả mọi người đã quá mệt mỏi vì cả ngày đi đầu trần chân đất, nhưng họ đành phải lê bước thêm 3 km nữa trong đêm mới đến được một nghĩa địa khác thuộc làng Võ Sá, xã Trung Sơn, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị.
Giữa muôn vàn ma tăng thi nhau tham sân si và làm giàu không khó từ Phật tử, có một nhà sư từ tốn, chừng mực, hiểu đạo, hiểu đời như sư Minh Đạo, mới đáng quý.
Ông nói về những đứa trẻ mà ông muốn làm bạn để giáo dục chúng trong ngôi chùa một cách ấm áp. Ông nói về “ngôi nhà” của chúng, và cũng là ngôi chùa, nơi vừa để cả thầy lẫn trò tu, nhưng cũng để cả thầy lẫn trò vui.
Giọng thuyết pháp chừng mực, thấu đạo thấu đời, không màu mè hoa lá, không gian manh ngụy tạo, không đánh tráo khái niệm, không u mê Phật tử, không biến cửa chùa thành nơi mê tín kiếm tiền và doạ dẫm chúng sanh. Xin hỏi, mấy ai có thể làm được vậy?
Sau những gì đang diễn ra trong giới quan chức toàn cỡ Mối Chúa mà tới đây chắc chắn còn nhiều bất ngờ kinh hoàng, xin mời quý vị đọc lại đoạn thẩm định trích ra từ công văn số 914/CXBIPH-QLXB, của Cục Xuất bản, In và Phát hành đề ngày 13-9-2017, dùng làm cơ sở cho việc cấm lưu hành tiểu thuyết Mối chúa.
“...Nội dung cuốn sách phản ánh những vấn đề nổi cộm trong xã hội hiện nay. Qua đó, tác giả đã vạch trần những tiêu cực và bất công trong xã hội.
Tuy nhiên, phần lớn các nhân vật trong tác phẩm từ thấp đến cao đều đen tối, vô vọng, đau đớn. Qua lời kể của các nhân vật, hiện lên những thế lực hắc ám, một xã hội hầu như được chỉ huy bởi những kẻ ngu dốt, tham lam, thủ đoạn. Toàn bộ hệ thống bộ máy chính quyền bộc lộ sự tàn nhẫn, vô đạo, đàn áp nông dân, giết hại lẫn nhau, giết người chống đối chỉ vì tiền.
Tôi vừa xem tập 1 phim The Sympathizer (Cảm tình viên) dựa trên tiểu thuyết cùng tên của Viet Thanh Nguyen.
Ở đây tôi không bàn tới nghệ thuật của phim, quan điểm đúng sai của nhà làm phim. Chỉ là mấy băn khoăn muốn bày tỏ với những người có trọng trách giữ cổng nền văn học nghệ thuật tư tưởng của Việt Nam hiện nay.
Tại sao Việt Nam, đầu tiên là không cấp phép in tiểu thuyết Cảm Tình Viên, sau đó là không cho phép đoàn làm phim được quay trong nước, cuối cùng là không cho phép tiếp sóng? Khi mà ngay từ tập 1, nội dung phim đã đầy những manh mối có lợi cho Cộng sản và bất lợi cho Cộng hòa cho Hoa Kỳ.
“Bất bạo động, bạo động tắc tử!” (Đừng bạo động, bạo động là chết!). Tiếng kêu trăm năm trước của cụ Phan Châu Trinh mang tới hôm nay nhiều suy nghĩ. Đọc câu người xưa để lại, nhìn sự việc trước mắt, tôi thấy ít nhất ba tầng suy gẫm như dưới đây.
Tầng dễ hiểu nhất ta có thể hiểu liền, là không nên đem sức mạnh cuốc, thuổng của Việt Nam đối đầu với sức mạnh cơ khí tiến bộ của Pháp. Kẻ hậu sinh sinh ra giữa thế kỷ hai mươi là tôi, qua tiếp xúc trực tiếp với không ít người sinh đầu thế kỷ hai mươi, biết rằng không ít các cụ thuộc giới trí thức xưa đồng ý với nhận định này. Không thể đem thắng thua luận tính hiệu quả của phương pháp, phải nhìn hậu quả trăm năm sau.
Tầng thứ hai là cuộc chiến khiến lòng dân trong một nước chia rẽ. Người suy nghĩ cạn chăm chăm cho rằng chỉ có hai hạng người, hạng cứu nước quyết tâm giành độc lập và hạng bán nước ôm chân đế quốc hưởng bơ thừa sữa cặn. Ta có chính nghĩa nên cứ thẳng tay chém giết bọn bán nước!
Chính phủ Bắc Kinh đã ra lệnh không cho các công ty Trung Quốc được phép bán các nhu liệu, kể cả các “app,” cho nước ngoài. Nếu ByteDance muốn bán TikTok cho một công ty Mỹ, cũng sẽ bị cấm.
Nhiều người khắp thế giới, nhất là giới trẻ, thích TikTok, một “ứng dụng” (app) giúp chuyển đi nhanh chóng các đoạn phim ngắn mà những công ty khác không có. Năm 2023, chính phủ Canada bắt tất cả điện thoại các công chức cấm không được dùng TikTok; theo sau Mỹ và nhiều nước trong Liên hiệp Âu châu. Nguyên nhân chính là e ngại gián điệp Trung Quốc.
Chủ nhân của TikTok là công ty ByteDance ở Trung Quốc. Ngày Thứ Tư vừa qua, Hạ viện Mỹ đã bỏ phiếu thông qua một dự luật buộc ByteDance phải bán TikTok cho một công ty Mỹ trong thời gian 180 ngày, nếu không sẽ cấm luôn. Dự luật được chấp thuận với tỉ số 352-65, với 197 dân biểu Cộng Hòa thuận, 15 người chống, phía Dân Chủ có 155 bỏ phiếu thuận, 55 phiếu chống.
Vợ tôi, Kim Chi dặn:
- Bữa trưa nay anh phải tùy nghi di tản. Chín giờ em đi họp mặt với các bạn học sinh miền Nam tập kết và liên hoan… 1954 - 2024, 70 năm rồi, mấy chục đứa vẫn gắn bó với bao nhiêu kỷ niệm. Toàn trên 80, U90, chắc gặp nhau được lần này.
Kim Chi chuẩn bị áo quần, quà cáp rất chu đáo, hớn hở ra đi như đứa trẻ! Chừng một giờ sau thấy quay về, mặt buồn bực:
- Chúng nó không cho đi! Hôm nay 14/03, nó tưởng mình đi thắp hương tưởng niệm 64 chiến sĩ hy sinh ở đảo Gạc Ma!
Giá xăng ở Nga đã tăng lên mức cao nhất trong 6 tháng, do các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào kho dầu.
Giá một tấn xăng AI-95 lần đầu tiên vượt 60 nghìn rúp sau 6 tháng (giá tính bằng đô la là 650-700 đô la với mức lương trung bình ở Nga). Các loại nhiên liệu khác cũng trở nên đắt hơn.
Dữ liệu từ Sàn giao dịch thương mại quốc tế St. Petersburg cho thấy giá xăng AI-95 đã tăng 1,88 % vào thứ Tư - mức cao nhất kể từ cuối tháng Chín, khi giá bắt đầu giảm sau khi lệnh cấm vận xuất khẩu nhiên liệu tạm thời bắt đầu được áp dụng.
(Vài gạch đầu dòng về cuộc chiến tranh của Putox ở Ukraine – 09/03/2024)
Mùa thu năm ngoái, Điện Kẩm-linh đã áp đặt một lệnh cấm tương tự rồi, và lệnh năm nay thực chất là một sự mở rộng hay kéo dài lệnh trước mà thôi. Điều này chắc chắn sẽ gây ấn tượng mạnh vì “cây xăng của thế giới” được cho là thừa để đánh nhau với Ukraine và cả phương Tây luôn, trong một thời gian dài.
Thực sự, lệnh cấm mới này là một tín hiệu kinh tế rất xấu đối với Nga. Nửa tháng sau khi chúng chiếm được Avdiivka, điều này mang lại cho Ukraine và phương Tây một một niềm vui – to hay bé chúng ta sẽ bàn sau. Đồng thời, lệnh cấm cũng gợi ý một cách rất tinh tế rằng Kẩm-linh đang lo lắng về sự bất mãn đáng kể trong nước.
Cuộc khủng hoảng xăng dầu ở Nga phức tạp hơn những gì mà ban đầu người ta nghĩ về nó. Đây không chỉ là hậu quả trực tiếp của việc Ukraine tăng cường tấn công vào các cơ sở dầu mỏ của Nga. Nói cho đúng hơn, nó là kết quả nhiều lớp tác động từ cuộc chiến kinh tế phương Tây chống lại Nga kết hợp với đời sống chính trị trong nước Nga trước cuộc bầu cử.
Tôi không định nói gì biên gì về vụ sập phây (búc) đêm qua. Kệ nó, nói theo kiểu những nhà cách mạng cực đoan, sập siếc không ảnh hưởng gì đến hòa bình thế giới.
Ở một xứ mà cúp điện cúp nước lia chia, cá mập cắn cáp thường xuyên, những thứ thiết yếu để làm người hình như mất hẳn, thì chuyện phây bị sập mạng dăm ba tiếng chả là cái đinh gì.
Nhưng chính “nó” lại buộc tôi phải có mấy nhời. Nó không hề biết rằng gã Mao bên Tàu đã từng tuyên bố “mi không đụng đến ta thì ta không đụng đến mi”. Tôi không đụng đến nó, nhưng nó gây sự.
Chuyện từ một tờ báo được “tam ban triều điển“ của Triều đình. Phó ban tuyên giáo Huỳnh Thanh Hải khi ấy nói “Chuyện người ta muốn quên các anh cứ khơi lại, nhắc mãi …“
Để Mị nhắc cho mà nhớ:
Năm 2009, báo Sài Gòn Tiếp Thị đăng bài Biên Giới Tháng Hai của nhà báo Huy Đức trên cụm trang Góc nhìn số ra ngày thứ Hai 09.02.2009. Bản online của bài này được đăng lên website sgtt.vn ngay sau đó.
Đến trưa ngày 09.02.2009 bài này bị “trển” bắt rút khỏi website, và bản báo giấy thì bị điểm mặt chỉ tên lưu “sổ bìa đen” trong cuộc họp giao ban với ở “trển” vào thứ Năm tuần đó.
Ngày 17 tháng 2 năm 1979 Trung cộng đem hơn nửa triệu quân xâm lược nước ta suốt 6 tỉnh biên giới, gây bao tội ác dã man... Nghệ sĩ nhân dân Trần Văn Thủy nhớ lạị:
... "Vào dịp này năm ấy, tôi cùng nhóm làm phim cũng có mặt ở mặt trận Tam Đường, Lào Cai, rồi Cao Bằng, Lạng Sơn, Thái Nguyên...ghi hình trực tiếp. Ác liệt, tàn bạo và man rợ vô cùng.
Với sự trực tiếp giúp đỡ đặc biệt của ông Nguyễn Cơ Thạch, tôi đã cho ra "Phản bội", bộ phim tài liệu (Đen Trắng) dài nhất trong lịch sử Hãng Phim tài liệu Trung ương cho đến thời điểm đó: 90 phút.
Giữa những ngày mùng Tết, đài truyền hình quốc gia Việt Nam (VTV) đã loại bỏ hai tập phim về tuổi thơ của Trương Vĩnh Ký trong loạt phim hoạt hình “Khát vọng non sông”. Truớc đó, hai tập phim này cũng bị loại bỏ bởi đài truyền hình Cần Thơ.
Sự loại bỏ này, nhìn từ bên ngoài, giống như sự tiếp nối của hành động cấm ra mắt sách “Trương Vĩnh Ký, Nỗi Oan Thế Kỷ” của nhà biên soạn uy tín Nguyễn Đình Đầu!
Cuộc đời và sự nghiệp của Trương Vĩnh Ký thật có những điều khiến nhiều người thảo luận. Nhìn chung người đời sau xét ông trên hai phương diện: phương diện học thuật và phương diện chính trị. Dù có quan điểm của riêng mình, bài viết này không chủ ý trình bày quan điểm đó mà tìm hiểu về thái độ của xã hội đối với các quan điểm khác nhau về ông.
Năm 1977, tôi vào miền Nam nhận việc. Nhiều lần ngang dọc miền Tây Nam Bộ, Đồng bằng sông Cửu Long, thấy sự làm ruộng, trồng lúa, làm ra hạt gạo khác hẳn ngoài Bắc. Ruộng đồng bát ngát, phì nhiêu, thời tiết khí hậu cực kỳ thuận lợi, người trồng lúa làm ruộng cứ như chơi.
Vẫn biết vẫn hiểu có được vậy là do điều kiện “trời cho”, nhưng càng thèm sự nhẹ nhàng, thong thả ấy, lại càng thương thày bu mình, bà con mình nông thôn ngoài quê mình. Ở đây chả gieo mạ nhổ mạ, cấy kiếc chi sất, cứ căn vào con nước mà sạ lúa, cũng chẳng phải tát nước làm cỏ gì.
Tôi hỏi ông cậu vợ, ở xã Bình Phước Xuân, cù lao Giêng (huyện Chợ Mới, An Giang), sao không gieo mạ mà cấy cho đỡ tốn thóc giống, ông cười, ai mà bày vẽ bây ơi, đờn bà trong này chỉ đi gặt thôi, đâu biết cấy, chẳng mạ miếc chi hết.
Chỉ số tự do báo chí của Việt Nam 2023 đứng ở mức 178/180, chỉ trên Trung Quốc và Bắc Triều Tiên. Tôi vốn rất ít khi dẫn các số liệu của RSF không phải vì Chế độ vẫn xếp họ vào hàng “thế lực thù địch”, mà bởi họ không thực sự hiểu Việt Nam.
Việt Nam không phải là Bắc Triều Tiên và, nếu như Trung Quốc kiểm soát tự do ngôn luận có mục tiêu, có chiến lược, thì Việt Nam lại chưa bao giờ nhất quán. Điểm xếp hạng tự do ngôn luận của Việt Nam đôi khi bị đánh tụt chỉ vì sự ấu trĩ của một vài lãnh đạo và những âm mưu vặt vãnh của những người sau lưng họ.
Nhưng, thứ hạng của năm 2023 không phải không có lý do của nó.
Mấy tuần rồi hắn rao bán cam riết nên từ "Thọ Củi“ thành "Thọ Cam“. Thật ra thằng tiều phu từng bị mang tiếng là CAM từ lâu rồi.
Đó là vào những năm 2005-2009, khi Internet 2.0 mới ra đời. Công nghệ 2.0 cho phép tương tác, tạo ra tiền đề cho mạng xã hội hôm nay. Một số sinh viên Việt Nam ở nước ngoài liền lập ra các trang "Dân Luận“, "Tathy“, "Thanh niên xa mẹ“ để nói chuyện đời, chuyện học.
Ở trong nước không thể thuê server hoặc lấy tên miền cho các trò này. Chỉ cần nghe thấy từ "Diễn đàn“, Forum, "Mở cửa“ v.v... là bị cấm. Chỉ có sinh viên Việt nước ngoài mới làm được. Sinh viên vì đám đó rỗi hơi và có nhiều nhu cầu trao đổi, bồ bịch. Tất nhiên những diễn đàn này thu hút người trong nước như ong ngửi thấy mùi đường.
Những tác phẩm gò đồng mà nhà thơ-người thợ tài hoa Phạm Xuân Trường đề nghị nhà chức việc xét duyệt là tác phẩm nghệ thuật, chứ không phải thứ chính trị thô thiển để rồi muốn cấm thì cấm. Mà ngay cả dưới góc độ chính trị-xã hội, sự cấm ấy cũng rất đáng lên án.
Trong bản danh sách đã được sở duyệt, rất nhiều chân dung bị cấm treo lại là những tên tuổi lẫy lừng đã làm vẻ vang cho đất nước, dân tộc, nhân dân, người Việt, văn hóa Việt. Đám quan chức Sở Văn hóa thủ đô và cả những quan thầy họ đã làm chính trị một cách rất phi chính trị.
Qua vụ “án treo” này, đã đến lúc nhà cầm quyền bỏ ngay cái thói “để lâu cứt trâu hóa bùn”, lờ đi rồi cũng xong, đâu sẽ vào đấy. Phải làm rõ ngô khoai, phạt những kẻ cố tình làm sai.
