Tin tức, bình luận, phóng sự, hậu trường chính trị quốc tế
A) GIỚI THIỆU THỬ NGHIỆM DART CỦA NASA
NASA là viết tắt của tiếng Anh, The National Aeronautics and Space Administration, nghĩa là Cơ quan Quản trị Hàng không và Không gian Quốc gia của Mỹ. NASA đang tiến hành thử nghiệm DART. Thủ nghiệm này là gì? Có mục tiêu gì?
Xin mời anh chị đọc phần viết dưới đây, trong đó chủ yếu là các phần dịch từ tài liệu của NASA về DART.
Thông tín viên tại Seoul, Nicolas Rocca gởi về bài tường trình :
« Còn ba ngày nữa đến lễ đăng quang tổng thống Hàn Quốc của ông Yoon Seok Yeol, Kim Jong Un liên tục có những vụ bắn hỏa tiễn. Tân tổng thống Hàn Quốc từng cảnh báo sẽ rắn giọng trước những khiêu khích của Bình Nhưỡng, cơ hội nay được trao cho ông ngay cả trước khi nhậm chức.
Phát ngôn viên bộ Quốc phòng Nga Igor Konachenkov khẳng định vụ bắn thử diễn ra vào lúc 15 giờ 12 phút (12 giờ 12 GMT), từ bệ phóng ở vùng Arkhanguelsk (tây bắc), đạt đến mục tiêu ở Koura trên bán đảo Kamtchatka thuộc vùng Viễn Đông của Nga cách đó trên 5.000 kilomet. Konachenkov nói thêm : "Sau khi chương trình thử nghiệm kết thúc, hỏa tiễn Sarmat sẽ được bổ sung vào lực lượng chiến lược Nga". Lực lượng "chiến lược" thường được coi là vũ khí được sử dụng trong trường hợp chiến tranh nguyên tử.
Ông Putin tuyên bố trên truyền hình : "Sarmat thực sự là loại vũ khí độc nhất vô nhị, sẽ tăng cường tiềm năng quân sự của quân đội, bảo đảm an ninh cho Nga trước những mối đe dọa từ bên ngoài". AFP cho biết tổng thống Nga nhấn mạnh Sarmat được chế tạo từ những linh kiện, chi tiết sản xuất trong nước. Cũng theo ông Putin, hỏa tiễn đạn đạo liên lục địa Sarmat thế hệ thứ năm có thể "đánh bại tất cả các hệ thống phòng không hiện đại".
Mông Cổ, một đất nước có dân số khoảng 3.3 triệu người, đã thực hiện chiến dịch tiêm chủng cho người dân từ ngày 23 tháng 2 năm 202 . Cho đến nay đạt được tỉ lệ cao dân số được chích ngừa, với khoảng 64% tổng dân số được tiêm chủng đầy đủ và 3.8% được tiêm một liều duy nhất.
Đất nước này sử dụng 4 loại vaccin là Pfizer/BioNTech (BNT162b2), AstraZeneca (ChAdOx1-S), Sputnik V (Gam-COVID-Vac) và Sinopharm (BBIBP-CorV). Người trưởng thành chủ yếu được chích vaccin Sinopharm (chiếm 89,2% người lớn được tiêm chủng).
Dù rằng là nước có tỉ lệ tiêm chủng cao nhưng những tháng gần đây, các đợt bùng phát dịch SARS-CoV-2 vẫn xảy ra trên diện rộng ở Mông Cổ. Để tìm câu trả lời cho những nghi vấn về “hiệu quả của vaccin” đã có một số nghiên cứu trên những người đã chích các loại vaccin khác nhau trong thời gian qua.
Đọc qua vài bản tin liên quan đến vaccin này, không biết đường đâu mà lần mò! Tình trạng nói lên một phần về văn hóa khoa học ở Việt Nam còn hơi khác so với thế giới trong đại dịch này.
Báo Tuổi Trẻ thì viết rằng "Hội đồng đạo đức: Nano Covax có tác dụng với chủng Delta, Alpha" [1]. Báo PLO thì đoán rằng "Nano Covax và cơ hội cấp phép lưu hành trong những ngày tới" [2].
Nhưng đài BBC uy tín thì cho biết "Hội đồng Đạo đức nói chưa đủ dữ liệu đánh giá hiệu lực bảo vệ của Nanocovax" [3], và nhứt quán với báo trong nước "Hội đồng Đạo đức: Vẫn chưa có dữ liệu để đánh giá trực tiếp hiệu lực bảo vệ của vaccin Nanocovax" [4].
Hôm nay, nhiều báo đưa tin cho hay rằng “Hội đồng Đạo đức trong nghiên cứu y sinh học Quốc gia vừa chấp thuận kết quả thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3a đối với vaccin phòng Covid-19 Nanocovax”.
Do vậy, “hồ sơ và dữ liệu nghiên cứu của vaccin Nanocovax sẽ được chuyển sang hội đồng tư vấn cấp giấy đăng ký lưu hành thuốc, nguyên liệu làm thuốc (Bộ Y tế) để xem xét trước khi Bộ Y tế có quyết định cấp phép khẩn cấp có điều kiện với vaccin Nanocovax. Thời gian tối đa là 20 ngày, tuy nhiên, nếu vaccin Nanocovax đảm bảo mọi yêu cầu đặt ra, thời gian cấp phép có thể ngắn hơn, thậm chí chỉ trong vòng dưới 1 tuần.”
Vậy thì có nhiều khả năng chúng ta sẽ sớm có vaccin Covid thứ 7 được cấp phép sử dụng khẩn cấp ở Việt Nam. Trong thời gian này tôi nhận được nhiều lời đề nghị từ các bạn về việc “đánh giá” vaccin Nanocovax và các câu hỏi đại loại như: Có nên chích vaccin này không? Có an toàn không? Có hiệu quả không? So với các vaccin khác thì thế nào?
TỔNG QUÁT
1. Vaccine Moderna:
Ngày Thứ Năm 05/08/2021. Tổng giám đốc của công ty Moderna, Tiến sĩ Stephan Hoge thông báo liều thứ 3 tăng cường (của thuốc Moderna) có thể sẽ cần thiết để giữ an toàn cho chúng ta trong mùa đông ở Bắc bán cầu (nguyên văn: “We believe a dose three of a booster will likely be necessary to keep us as safe as possible through the winter season in the Northern Hemisphere”).
Theo dữ liệu chính thức do công ty Moderna công bố, sau khi tiêm chích vaccine Moderna liều thứ 2, hiệu quả bảo vệ đạt được 93% và kéo dài ít nhất trong 6 tháng.
2. Vaccine Pfizer:
Một số bạn cho rằng vaccin của Tàu đã được WHO phê chuẩn cho dùng, và xem đó là chuẩn vàng. Nhưng tôi e rằng quan điểm như thế có phần đơn giản. Tôi đề nghị 3 tiêu chuẩn để đánh giá và xếp hạng vaccin: khoa học, minh bạch, và FDA.
Từ lúc chưa có vaccin đến lúc có nhiều vaccin, và tình trạng này làm cho người ta phải lựa chọn. Có lẽ nhiều người ở TPHCM hiện nay đang lưỡng lự về vaccin của Tàu. Nếu nhìn vào con số thì vaccin của Sinopharm có lẽ cũng tốt như các vaccin khác, (nhưng vẫn còn thiếu dữ liệu về hiệu quả ngoài cộng đồng).
Cái khó là một số người thì có (hay không có) cảm tình với Tàu nên có những ý kiến và đánh giá chịu sự tác động của cảm tính.
Việt Nam đã nhập 5 triệu liều vaccin Tàu và chuẩn bị dư luận cho vaccin này, vậy thì chúng ta đánh giá vaccin Tàu ra sao, và đề nghị gì cho nhà chức trách?
Tôi đề nghị 5 điều: (1) Tạm thời chưa công nhận những ai đã tiêm vaccin Tàu; (2) Không dùng vaccin Tàu cho những người có nguy cơ cao; (3) Chỉ tiêm vaccin Sinopharm và Sinovac 1 liều như là bổ trợ cho các vaccin khác; (4) Yêu cầu Sinopharm và Sinovac cung cấp thêm dữ liệu khoa học; và (5) Chủ động tiếp cận những nguồn vaccin mới từ Novavax (Mỹ).
1. Sinopharm và Sinovac
Tàu có 2 loại vaccin do hai công ti (Sinopharm và Sinovac Biotech) đang được sử dụng. Vaccin của công ti Sinopharm có tên là "BBIBP vaccin" (hay BBIBP-CorV). Vaccin của Sinovac là "CoronaVac".
Một số bạn (và có lẽ nhiều người trong cộng đồng) nghĩ rằng vaccin Pfizer và Moderna có hiệu quả cao hơn vaccin AstraZeneca (AZ), và từ đó, họ chờ 'vaccin xịn'.
Tôi muốn thuyết phục các bạn rằng cách so sánh đó và niềm tin đó sai. Các bạn nên tiêm vaccin (1 trong 3 loại vaccin hiện nay) khi có cơ hội. Đừng chần chờ vaccin 'xịn', vì không có khái niệm vaccin xịn.
Không thể so sánh hiệu quả giữa các vaccin.
1. THÀNH CÔNG BƯỚC ĐẦU
Trước hết, xin có lờì nhiệt liệt thán phục những nỗ lực của các nhà dịch tễ học công ty Nanogen và cá nhân ông Tổng giám đốc Hồ Nhân. Đã đưa đến thành quả là vaccine Nano Covax thử nghiệm lâm sàng xong giai đoạn 1,2, và bắt đầu được thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 cho quy mô 13.000 người.
Nếu được thực tế chứng minh: Nano Covax không có tác dụng phụ nghiêm trọng, hiệu quả đến 99,4% thuộc loại cao nhất thế giới, và giá bán thuộc loại thấp nhất thế giới chỉ 120.000 đồng/ liều - như Nanogen tuyên bố, thì đó là thắng lợi kép của Nanogen và của ngành dịch tễ Việt Nam.
Giá thành 120.000 đồng/ liều thì có thể tin là đạt được. Nhưng còn do dự về chỉ số hiệu quả 99,4% của Nano Covax. Nếu quả thật Nano Covax đạt hiệu quả đến 99,4% sau giai đoạn thử nghiệm cuối cùng mà không để lại tác dụng phụ nghiêm trọng - thì đó là một thành tựu “địa chấn”.
Báo Tuổi Trẻ có bài 'Trung Quốc thừa nhận vắc xin kém hiệu quả' [1]. Cái note này trình bày vài tìm hiểu của tôi về các loại vaccin, để hiểu tại sao vaccin Tàu không có hiệu quả cao so với các vaccin của Mỹ, Đức, Anh.
Để hiểu vai trò của vaccin, chúng ta phải ôn qua vài dòng về cơ chế gây bệnh của virus Vũ Hán. Con virus Vũ Hán nằm trong gia đình coronavirus. Cấu trúc của các con virus này bao gồm 4 protein: nucleocapsid, envelope, membrane và spike.
Protein nucleocapsid có chức năng hình thành các chất liệu di truyền cơ bản, và có hình trái banh tròn. Bề ngoài của nucleocapsid là cái ‘bao thư’ (envelope) và màng nhầy (membrane). Còn cái protein ‘spike’ nó có hình dáng của một cái dùi cui, và nó cắm trên ‘trái banh’. Thành ra, nhìn con virus này thì chúng ta thấy nó giống như cái vương miện hình tròn. Chính vì vậy mà người ta đặt cho nó cái tên hơi vương giả là ‘corona’.
Có bạn hỏi tôi nghĩ sao về việc Việt Nam cho tiến hành thử nghiệm vaccine cúm Tàu. Tôi trả lời rằng, muốn chế ra vaccine thì phải thử nghiệm. Bạn ấy hỏi liệu Việt Nam có thể chế tạo ra vaccine ngừa cúm Tàu hay không?
Tôi cho rằng Việt Nam hoàn toàn có thể điều chế ra vaccine ngừa cúm Tàu. Trên thực tế, Việt Nam đã điều chế và sản xuất một số loại vaccine, thì có gì mà không điều chế được vaccine cúm Tàu.
Thực tình thì tôi không theo dõi việc chế tạo vaccine của Việt Nam, nên tôi không biết việc ấy đã tiến hành đến đâu. Nhưng nếu Việt Nam tuân thủ các quy trình sản xuất vaccine của thế giới, có nghiên cứu và công bố đầy đủ các bước thì đó là điều tốt, đáng khích lệ.
 |
| Trạm métro Shinagawa ở Tokyo ngày 26/05/2020. |
 |
| Thuốc trị sốt rét Hydroxychloroquine, chính thức bị cấm dùng điều trị bệnh nhân Covid-19 tại Pháp. |
 |
 |
 |
| Lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un xem xét một vũ khí nguyên tử. Ảnh của KCNA ngày 03/09/2017. |
