Nguyễn Đắc Kiên - Ý tưởng của ông Trọng

 

Mấy ngày qua, tôi đã đọc hết một lượt các bài viết cả khen ngợi (tụng ca) lẫn phê phán (đả kích) ông Nguyễn Phú Trọng. Tuy nhiên, người viết đều dường như chưa hiểu hết các ý tưởng cốt lõi của ông trước khi đưa ra những nhận định, đánh giá về ông.

Mấy ngày qua, tôi cũng dành thời gian tìm đọc một số bài nói, viết của ông về hai vấn đề chính: xây dựng đảng và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội. Tôi cho rằng đây là hai mối quan tâm lớn nhất, xuyên suốt cuộc đời và sự nghiệp của ông Nguyễn Phú Trọng.

May mắn, tôi tìm được một bài viết của ông trên Tạp chí Cộng sản (TCCS) năm 1992, thời điểm ông còn làm Tổng biên tập tờ Tạp chí này, bài: “Vì sao Đảng Cộng sản Liên Xô tan rã?” (Các trích dẫn trong bài nếu không có chú thích gì thêm đều lấy từ bài viết này).

Nguyễn Đắc Kiên - Trí thức hay nô bộc ?

 

Đọc cùng lúc các cuốn giáo trình luật của giáo sư Vũ Văn Mẫu (xuất bản ở Sài Gòn những năm 1960-1970) và các cuốn giáo trình của một đại học được coi là hàng đầu về luật ở TP.HCM (*) bây giờ, chưa cần đi sâu vào nội dung, nhìn vào tâm thế người viết thôi, tôi đã có thể chỉ ra một sự khác biệt rõ rệt.

Trong khi với những người như giáo sư Vũ Văn Mẫu, Hiến pháp 1956, 1967, cũng như các sắc luật khác, của Việt Nam Cộng Hòa, là đối tượng phê phán trong các bài giảng về pháp luật, mà ở đó, các giáo sư đại học như những vị thần linh trong ngôi đền thiêng khoa học chỉ tay phán xét công việc của người phàm (chính quyền).

Thì ngược lại, với “các giáo sư đại học ngày nay” (**) (trong các cuốn giáo trình luật mà tôi đã đề cập ở trên), các bản Hiến pháp, các sắc luật, kể cả các chủ trương, chính sách của chính quyền, lại như những cuốn thánh kinh. Mà ở đó, các thạc sĩ, tiến sĩ, các nhà khoa học của chúng ta, chỉ có thể len lén nhìn vào. Rồi có trót lỡ nhận ra điểm nào sai quấy thì cũng phải hết sức nhẹ nhàng và mềm mỏng, thưa thốt lên (đấng tối cao “chính quyền”) rằng, có lẽ đó chỉ là “khiếm khuyết của lịch sử”.

Nguyễn Đắc Kiên - Sản phẩm của một nền giáo dục thất bại

 

Sáng nay, 09/12, mở đầu tọa đàm ra mắt sách “Vì một Việt Nam dân giàu nước mạnh”, GS Trần Văn Thọ (GS Kinh tế, Đại học Waseda, Nhật Bản) có nói một ý rằng, chúng ta có thể chậm làm một cây cầu, một con đường 10 năm, 20 năm, thì cơ hội vẫn còn đó. Sau này chúng ta vẫn có thể xây cầu, làm đường ở chỗ đó.

Nhưng nếu để hỏng giáo dục thì cái hại sẽ đến ngay tức thì, sẽ mất ngay cả một thế hệ theo cách không thể cứu vãn nổi.

Sau đó, khi trả lời câu hỏi của một cử tọa về việc Việt Nam phải làm gì trong 5-10 năm nữa để thoát “bẫy trung bình”, GS Trần Văn Thọ lại một lần nữa nhắc đến giáo dục. Ông cho rằng có ba thứ: Thứ nhất, một bộ máy công quyền chuyên nghiệp; thứ hai, một lực lượng doanh nghiệp mạnh; và thứ ba, một nền giáo dục tốt.

Nguyễn Đắc Kiên - Bẫy trung bình

 

Trong cuộc trò chuyện mới đây với nhà báo Kim Hạnh, bà Phạm Chi Lan có nhắc đến lời cảnh báo từ năm 2010 của ông Homi Kharas, chuyên gia kinh tế trưởng của Ngân hàng Thế giới (WB).

Tại hội nghị WB công bố Việt Nam thoát khỏi ngưỡng nước nghèo bước vào nhóm các nước có thu nhập trung bình, tổ chức tại khách sạn Sheraton Hà Nội. Ông Homi Kharas cảnh báo: Việt Nam có “nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình là rất lớn”. Ông lấy dẫn chứng, các nước xung quanh như Malaysia, Thái Lan, Indonesia v.v...đều là những nước vượt qua ngưỡng nghèo rất sớm so với Việt Nam nhưng hiện (năm 2010) vẫn loay hoay ở mức thu nhập trung bình.

Bà Phạm Chi Lan kể tiếp: “Sau hội nghị tôi ra nói cảm ơn ông đã cảnh báo, nhưng tôi lo là Việt Nam còn rơi vào bẫy thu nhập trung bình thấp, chứ không phải thu nhập trung bình. Khi đó ông Homi Kharas mới nói: Có thể như vậy thật, nhưng tôi không thể nói thẳng ra. Chuyện đó Việt Nam các bạn phải biết với nhau để cố gắng vượt lên, từ mức thu nhập trung bình thấp lên mức vừa, rồi lên trung bình cao. Điều đó đòi hỏi rất nhiều nỗ lực và cải cách mới có thể được”.

Nguyễn Đắc Kiên - Sao vẫn còn réo gọi « Ba Thi », « Ba Toàn », « Võ Văn Kiệt »… ?

 

Trên tờ VietnamNet hôm nay có bài “Vì sao phải sợ?” viết về tình trạng bộ máy chính quyền trì trệ, sợ trách nhiệm ở TP.HCM hiện nay.

Một lần nữa câu chuyện “xé rào”, những năm 1980 lại được nhắc lại với những tên tuổi như Ba Thi, Ba Toàn, Võ Văn Kiệt...

Ta nói, nghe chán gì đâu.Tác giả lại còn đòi cán bộ phải “không tính lợi ích riêng tư”, phải “đặt lợi ích nhân dân trên tất cả” nữa.

Nguyễn Đắc Kiên - Hãy khóc cho chính chúng ta !

 

Đừng khóc cho bác sĩ Tuấn. Đừng khóc cho Trần Quí Thanh.

Hãy khóc cho chúng ta, cho con cháu chúng ta với những cơ hội đã, đang và sẽ bị tước đoạt mất.

Chính chúng ta, chính con cháu chúng ta, những thường dân, mới là những nạn nhân khốn khổ nhất của "cơ chế này", chứ không phải những "bác sĩ Tuấn" hay "Trần Quí Thanh" đâu.

Nguyễn Đắc Kiên - Giải phóng

 

Nỗi sợ hãi sâu thẳm trong Putin không phải biên giới của NATO mở rộng đến đâu, mà là biên giới của tự do đã đến sát nách nước Nga rồi.

Như bất cứ một kẻ độc tài man rợ nào, tự do là thứ ánh sáng Putin không thể nào chịu đựng nổi. Hắn sợ đến một ngày, thứ ánh sáng quỷ quái chết tiệt đó sẽ tràn ngập nước Nga, khi đó hắn cùng đồng bọn sẽ không còn chốn nào để dung thân nữa. Và thế là hắn đã quyết ra tay, trong tuyệt vọng.

Đó là một nỗ lực tuyệt vọng, bởi vì có thể chính hắn cũng hiểu bom đạn và cường quyền chưa bao giờ, và sẽ không bao giờ có thể cản được bước chân của tự do.

Nguyễn Đắc Kiên - Đừng lý luận nữa, hãy để họ về đi

 

"Giờ chỉ muốn về quê thôi, cho gì cũng không ham".

Đó là lời một người dân miền Tây nói với phóng viên trong khi chờ thông chốt kiểm soát đêm qua.

Đại đa số những người được hỏi trong hàng nghìn người kéo nhau về quê ở hai chốt Long An và Bình Dương hôm qua đều nói làm thợ hồ hay các công việc thời vụ khác. Họ đều đã 3-4 tháng không có việc làm, ăn toàn mì tôm, và đã tiêu sạch sẽ những khoản tiết kiệm ít ỏi của mình rồi.

Nguyễn Đắc Kiên - Cuộc lùng bắt ma không hồi kết

 

Có thể nói không quá rằng, doanh nghiệp và người dân bây giờ như những con lừa đã bị dịch bệnh chất đủ thứ tải nặng lên lưng, chỉ cần thêm "chiếc áo" xét nghiệm bắt buộc nữa thôi, vắt lên là quỵ ngã.

Ấy vậy mà, vẫn chưa có dấu hiệu nào cho thấy Bộ Y tế sẽ sớm dừng cơn nghiện xét nghiệm.

Xét nghiệm, xét nghiệm và xét nghiệm, như một cuộc lùng bắt ma không hồi kết. 

Nguyễn Đắc Kiên - Về kế hoạch mở cửa lại của quận 7 và vài thứ khác

1. Sáng nay, đọc bản tin trên báo Thanh Niên về kế hoạch "mở cửa" lại của quận 7, từ 20/9, với một số loại hình kinh doanh thiết yếu - kinh doanh đường phố.

Đang tính khen thì đọc được bài viết của anh bạn, một cư dân quận 7, cho biết anh mới vừa kiểm tra qua Zalo Connect. Vẫn có những người dân ở quận 7, là F0 cần trợ giúp, nhưng vẫn chưa kết nối được với phường sở tại, và chưa nhận được bất cứ sự hỗ trợ nào.

Có nói trời nói biển gì, nhưng chỉ cần một người dân, một gia đình trên địa bàn cần hỗ trợ mà vẫn bị bỏ rơi, thì chính quyền ở nơi đó vẫn đang thất bại.

Nguyễn Đắc Kiên - « Rã băng » thành phố như thế nào ?

 

1. Sáng nay, Zingnews dẫn lời ông Nguyễn Xuân Thành (Đại học Fulbright Việt Nam) cho rằng lối ra duy nhất để "rã băng" cho TP.HCM lúc này là vaccinmũi 2.

Cụ thể, ông Thành giả định, nếu bắt đầu tăng tốc tiêm mũi 2 ngay từ bây giờ, đến 15/9 thành phố có thể tiêm được 2 triệu liều để đạt tỉ lệ 30% dân số từ 18 tuổi trở lên và đến giữa tháng 10 thì đạt tỉ lệ 80%. Khi đó đa số hoạt động sản xuất, kinh doanh có khả năng hoạt động trở lại.

2. Giả định của ông Nguyễn Xuân Thành cũng đúng với kế hoạch tiêm phủ vaccin của thành phố, tức là đến 15/10 sẽ có 80% dân số trưởng thành được tiêm đủ liều vaccin.

Nguyễn Đắc Kiên - « Chú trả lời giùm tụi con, chứ tụi con cũng đói lắm rồi »

Đoạn hội thoại dưới đây tôi gỡ băng từ một video clip của một nhóm lao động (có tiếng của hai người phụ nữ) đến hỏi một ông tổ trưởng tổ dân phố về tiền hỗ trợ.

Sự việc được cho là xảy ra tại quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh.

- Chú ghi đặng họ hỗ trợ thất nghiệp đó chú.

- Mấy cái đó qua trực tiếp phường đi.

Nguyễn Đắc Kiên - Ba khâu chống dịch

 

Hết ngày hôm nay là tròn một tháng TP.HCM giãn cách chống dịch với Chỉ thị 16 (và 16+). Giờ thử nhìn lại việc chống dịch của thành phố qua khâu: tổ chức thực hiện, tham mưu - giúp việc và ra quyết định, xem có rút ra được bài học gì không?

1. Tổ chức thực hiện: Hôm qua (7/8) báo chí loan tin chủ tịch quận 8 (TP.HCM) đã ra quyết định đình chỉ công tác chủ tịch phường 15 và điều chuyển chủ tịch phường 16. Đồng thời, quận 8 cũng đã cử một phó phòng tại UBND quận về phụ trách phường 15 và một trưởng phòng tại UBND quận xuống lãnh đạo phường 16.

Hai cán bộ bị đình chỉ, điều chuyển được cho là đã không không kịp thời tiếp nhận, giải quyết phản ánh của người dân cần hỗ trợ an sinh xã hội, y tế… trong công tác chống dịch Covid-19.

Nguyễn Đắc Kiên - Năm nhóm việc chống dịch của thành phố

 

Cho đến tận bây giờ thực sự tôi vẫn chưa thể mường tượng một cách rõ ràng kế hoạch chống dịch của TP.HCM, dù suốt những ngày qua tôi hầu như không bỏ sót một tin tức quan trọng nào liên quan đến tình hình dịch bệnh.

Vì thế, nay tôi tóm lược ra đây 5 NHÓM CÔNG VIỆC này vừa để đề xuất một số ý kiến, vừa như một lược đồ để thuận tiện cho việc theo dõi tin tức và kết quả chống dịch của thành phố.

(Thứ tự sắp xếp 5 nhóm không hẳn phản ánh sự cấp thiết hay tính ưu tiên, vì theo tôi cả 5 nhóm công việc này đều cấp thiết và cần được tiến hành đồng thời.)

Nguyễn Đắc Kiên - Chúng ta còn lại gì sau đại dịch?

Hai điều thú vị có thể quan sát thấy trong đợt chống dịch Covid-19 lần này đó là: (1) sự công khai minh bạch thông tin; (2) tính chịu trách nhiệm giải trình của chính quyền. 

Trong lần chống dịch này, thông tin từ phía chính quyền đưa ra có thể nói là kịp thời và công khai minh bạch (ở mức người dân cảm thấy có thể tin được, nhất là sau sự kiện bệnh nhân số 17). 

Cùng với sự công khai là việc chịu trách nhiệm giải trình kịp thời mọi biến cố, khúc mắc xảy ra. Cho đến nay, trong mọi biến cố, người ta luôn có thể tìm thấy ngay những cái tên, những con người đứng ra phát ngôn, chịu trách nhiệm và đề xuất biện pháp giải quyết kịp thời.

Nguyễn Đắc Kiên - Mông muội và giáo dục

Sáng nay tôi đọc nhật ký của một nhà văn Trung Quốc kể về những ngày bà sống trong vùng tâm dịch, Vũ Hán. Hình ảnh cuối cùng, và cũng là thứ ám ảnh nhất còn đọng lại trong tôi là cảnh mấy chục người gồm quan chức, nhân viên y tế, người bệnh... đứng nghiêm trang, quay mặt về phía giường bệnh nơi mà bệnh nhân đã nằm kín chỗ, cao giọng hát một bài hát ca ngợi đảng cộng sản Trung Quốc, để chào đón một đoàn lãnh đạo đến thị sát.

Tôi có thể tưởng tượng một cảnh tượng tương tự diễn ra ở Việt Nam. Nó kệch cỡm lố lăng không khác gì cảnh mấy quan chức cấp cao ở ta đi dọn bèo, quét rác...

Đó là những hình ảnh biểu tượng cho sự mông muội đến cùng cực, mà một ngày nào đó, chúng ta sẽ nhìn lại và sẽ phải cảm thấy hổ thẹn vì có một thời mình đã sống, đã chấp nhận những tuồng diễn lố lăng, trơ trẽn đến thế, như lẽ thường tình.

Nguyễn Đắc Kiên - Chính thể sẽ không tự thay đổi nếu người dân không trưởng thành

Cuộc họp tại Nghị viện châu Âu, Strasbourg (Pháp). Ảnh của báo Le Soir.

Nghị viện châu Âu thông qua EVFTA, hẳn nhiên là tin vui. Cũng giống như CPTPP, EVFTA được thông qua, chẳng khác nào thế giới văn minh giang rộng tay mời gọi Việt Nam đi tới vậy. 

Nhưng họ mời gọi rồi đấy, mình có vào hay không, hay bước vào với tư thế như thế nào thì lại là chuyện khác.

Khác thế nào? 

Nguyễn Đắc Kiên - Trung Quốc sau mùa dịch, niềm tin xã hội sẽ cạn kiệt

Một người đàn ông nằm chết trên đường phố Vũ Hán.Ảnh AFP

Nhìn Trung Quốc đối diện với khủng hoảng nCoV làm tôi nhớ đến lý thuyết tiến hóa xã hội của Jürgen Habermas.

Habermas cho rằng một xã hội sẽ thay đổi với hai điều kiện: thứ nhất có sự kích thích để biến đổi; và thứ hai người dân có tiềm năng để đáp ứng với sự biến đổi.

Các kích thích để biến đổi thường là các khủng hoảng ở quy mô lớn, chẳng hạn như đại dịch nCoV đang diễn ra ở Trung Quốc.

Nguyễn Đắc Kiên - Sự thật và dối trá trong bản tin của Bộ Công an về vụ Đồng Tâm

Ngoài VTV đưa thêm một vài thông tin ít ỏi về vụ Đồng Tâm, cho đến nay cơ bản tất cả các tờ báo của nhà nước đều sử dụng bản tin của Bộ Công an phát đi sáng 9/1/2020. Đây là bản tin đã khiến tôi lặng người, thảng thốt, ám ảnh, dằn vặt suốt cả ngày hôm qua, và cho đến tận bây giờ khi viết những dòng này.

Bây giờ, chúng ta sẽ thử ngồi đọc lại bản tin này một lần nữa, xem có thể biết được sự thật hay vạch rõ được sự dối trá nào đó trong bản tin này hay không.

1. Trích bản tin: "Từ ngày 31/12/2019, một số đơn vị của Bộ Quốc phòng phối hợp với lực lượng chức năng tiến hành xây dựng tường rào bảo vệ Sân bay Miếu Môn." 

Nguyễn Đắc Kiên - Ba thách thức trong thập niên mới

Thay vì nhìn lại, chúng ta thử nhìn tới xem, trong thập niên thứ ba của thế kỷ 21 này, đâu sẽ là những thách thức lớn nhất mà Việt Nam chúng ta sẽ phải đối mặt.

Dưới đây là ba thách thức theo lựa chọn chủ quan của tôi:

Thách thức đầu tiên là giáo dục. Thực ra, giáo dục là thách thức của nhiều thập niên đã qua, và nó vẫn tiếp tục là thách thức của thập niên này.