Phan Châu Thành - Ba Lan phát triển thần kỳ, 20 năm sau khi gia nhập EU

 

Ngày 01-05-2004, Ba Lan cùng các nước Hungaria, Czech, Slovakia, Slovenia, Estonia, Latvia, Litva, Cyprus và Malta chính thức gia nhập Liên hiệp Châu Âu (EU) và trở thành thành viên khối này trong suốt 20 năm qua.

Nhân kỷ niệm 20 năm sự kiện quan trọng này, các chuyên gia của nhà băng Pekao đã làm một tổng kết những thay đổi mà Ba Lan đạt được, so với các quốc gia cùng gia nhập. Dưới đây là những điểm chính:

1. Trong 20 năm qua, GDP Ba Lan tăng tới 100%, đứng đầu khối Đông Âu và đứng thứ 3 trên toàn EU (sau Ireland và Malta).

Nguyễn Thông - Lễ Phục Sinh và nhà thờ

 

Điều đầu tiên cần tỏ bày, rằng kiến thức của tôi về đạo Thiên chúa, Ki tô giáo… rất lơ mơ ít ỏi.

Một kẻ vô thần, lại lớn lên và trưởng thành ở miền Bắc trước năm 1975, chỉ được nhồi nhét chủ nghĩa Mác - Lê Nin vô thần. Tận mắt chứng kiến những nhà thờ bị đập phá, đọc nhiều sách viết bậy bạ về nhà thờ, về các đức cha, linh mục (như Đống rác cũ của Nguyễn Công Hoan, Bão biển của Chu Văn, Xung đột của Nguyễn Khải…). Nghe những câu xàm xí về Đức Chúa và hang đá.

Thấy những người có đạo bị hắt hủi, thậm chí bị công khai gạch tên, loại bỏ khỏi danh sách này nọ (không kết nạp đoàn, kết nạp đảng, không bổ nhiệm làm lãnh đạo), khi khai lý lịch trong mục “Tôn giáo” nếu ghi “không” sẽ được coi là ưu điểm… Thì làm sao có thể hiểu sâu biết kỹ về các tôn giáo. Đầu óc cả đám bị đổ bê tông bởi câu loạn xằng của Các Mác ông tổ cộng sản “Tôn giáo là thuốc phiện của nhân dân”.

Bông Lau - Krystyna Pyszková

 

Là tên của cô sinh ziên luật khoa của đại học Charles University, thủ đô Prague, Cộng hòa Tiệp.

Nàng được 25 cái xuân xanh. Chi tiết cá nhân thấy đề cao 1.81 mét nhưng không ghi trọng lượng, nhưng nhìn hình thấy chắc là nhẹ hều.

Krystyna Pyszková sinh trưởng ở thị trấn Třinec chỉ có 30 ngàn dân, cách 20 km là biên giới Ba Lan. Có thể đoán mò rằng gốc của nàng là một cô gái đồng quê cao gơ thiệt thà chất phác truyền thống chăng?

Dương Quốc Chính - Dân chủ và cộng sản rơi vào đầu

 

Campuchia được dân chủ rơi vào đầu, không cần đấu tranh gì cả, nhờ cuộc bầu cử tự do do Liên Hiệp Quốc giám sát, sau khi Việt Nam rút quân.

Bản chất việc này là do Liên Xô trên đà sụp đổ nên Việt Nam bị áp lực phải rút quân, và Campuchia bắt buộc phải có tổng tuyển cử tự do để thành lập một chính phủ mới được quốc tế công nhận.

Nước Nga, gần thời điểm, cũng có dân chủ rơi vào đầu, khi Liên Xô tự sụp đổ bởi quyết định của tổng thống Nga Boris Yeltsin, và trước đó là cuộc cải cách bất thành của tổng thống Liên Xô Gorbachev. Bản chất bắt nguồn từ sự mục nát của chế độ cộng sản ở Liên Xô.

Hiệu Minh - Điều không thể lý giải về…Tư bản (2)

 

Phim ảnh và văn hóa

Thời đó, chả hiểu sao Ba Lan cho phép chiếu phim tư bản thoải mái. Từ Romeo Juliet đến Spartacus, rồi Cao bồi tìm vàng,  Bố già Mafia, Động đất, rạp chật kín người, dù ít cảnh hở hang, nhưng xem thì hồi hộp từ đầu đến cuối.

Trong khi ấy phim Ba Lan ế ẩm dù phim nào cũng có vài pha trần truồng, làm tình trên màn ảnh rộng. Sứ quán cấm sinh viên đi xem phim tư bản nhưng không cấm xem phim Ba Lan.

Phan Châu Thành - Chữa cháy ?

 

Có vẻ như lại có một câu chuyện "chữa cháy" cho các bạn tiếp viên hôm rồi tham gia vận chuyển ma túy từ Pháp về. Với một cái tít được giật mang giọng điệu ngụ ý: "trên thế giới cũng đầy tiếp viên hàng không vận chuyển ma túy".

Vấn đề ở đây là đánh tráo khái niệm. Câu chuyện của cô tiếp viên Christina Capello là một ai đó đã gửi 210 kg hàng có chứa ma túy theo diện cargo vào máy bay của cô, thứ mà cô ta không thể kiểm soát được, chứ không phải là cô ta mang trong hành lý cá nhân.

Tuy thế, cô ta cùng cả phi hành đoàn vẫn bị tạm giữ để thẩm vấn. Công tác điều tra mất rất nhiều thời gian, nhưng đều được trắng án sau đó và không ai bị đi tù cả.

Phúc Lai - Nhà nước cổ Kyivan-Rus

 

Người Rus (Русь) là tộc người hơi cổ sinh sống ở vùng Đông Âu từ Baltic đến Hắc Hải, là cộng đồng có quan hệ huyết thống - di truyền khá lỏng lẻo của người Đông Slave, Baltic và Phần Lan.

Nơi họ sinh sống thiết lập nên quốc gia cổ là Kyivan-Rus hay Роусь, tiếng Nga Киевская Русь. Phần trung tâm của quốc gia là Kyiv hiện nay cũng chính là nguồn gốc của nước Ukraine hiện đại.

Nghiên cứu lịch sử quốc gia cổ này một cách sâu sắc có nhà sử học Ukraine Mykhailo Hrushevsky (1866-1934) cho kết luận người Ukraine hiện nay là tộc người cấu thành chính trong cơ cấu dân tộc cùa Kyivan-Rus.

Thọ Nguyễn - Tiền không phải là tất cả (3) Nhưng đủ sức tạo dựng và tàn phá bóng đá

 

(Tiếp theo)

Giải World Cup 2022 đã chỉ rõ sức mạnh của đồng tiền ở hai trường hợp: Bóng đá Đông Á và Đông Âu.

Qatar hy vọng dùng tiền để nâng đội bóng của mình lên tầm thế giới, như họ đã làm trong hàng không, vũ trụ, truyền hình, giáo dục đại học, dầu khí v.v... Nhưng bóng đá khó hơn nhiều.

Một nước với gần một triệu công dân và chỉ có 6.000 người biết đá bóng thì khó thể hy vọng vào một nền bóng đá mạnh. Có chăng chỉ là một nền bóng đá gà nòi. Các nước nhỏ như Croatia vẫn có thể có nền bóng đá mà ai cũng nể, vì đằng sau đó là cả một dân tộc hâm mộ.

Trần Quốc Quân - Cảm ơn "tội đồ" làm đổ vỡ Liên Xô Gorbachev!

 

Ngày này 31 năm trước (25/12/1991), tôi ngẫu nhiên trở thành nhân chứng lịch sử chứng kiến sự sụp đổ của Liên bang Xô viết.

Tôi quan tâm chính trị từ rất sớm, viết ra điều này có thể ít ai tin. Nhưng đó là sự thật.

Tôi còn nhớ như in năm 1968 khi còn là cậu bé 10 tuổi, tôi với 3 người bạn cùng trại trẻ quân đội C12 đã xé tờ họa báo Trung Quốc, bôi cứt gà lên ảnh Mao Trạch Đông để phản đối Cách mạng Văn hóa và ủng hộ Lưu Thiếu Kỳ. Hành động này của chúng tôi đã bị cô giáo Đỗ Bích Vân (mấy năm sau là phát thanh viên đầu tiên của chương trình truyền hình quân đội) phạt úp mặt vào tường.

Nga xâm lăng Ukraina : Đông Âu lên tuyến trước, Tây Âu đau đầu tìm giải pháp

Đăng ngày: 02/06/2022 - 20:46

Le Monde nhận định châu Âu thực ra vẫn luôn đoàn kết trước Nga, khi chiến tranh quay trở lại châu lục một cách thô bạo, mà kẻ xâm lược lại là cường quốc nguyên tử và ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc.   

« Châu Âu già nua » và một « châu Âu mới »

Nữ thủ tướng Estonia : Không cho Putin thoát !

Đăng ngày: 18/05/2022 - 14:59

Thủ tướng Estonia, bà Kaja Kallas khi trả lời báo Le Figaro hôm nay 18/05/2022 khẳng định, đối thoại với tổng thống Nga chỉ hoài công, và giải pháp cho cuộc chiến tranh ở Ukraina chỉ có thể là « quân sự ».  

Le Figaro : Đoàn kết với nhau khi cuộc chiến mới bắt đầu, Liên hiệp Châu Âu (EU) dường như lại phân chia làm Đông và Tây về thái độ với Nga, và cách hỗ trợ Ukraina ...

Kaja Kallas : Tuy có nhiều quan điểm khác nhau, nhưng tôi nghĩ rằng nên nhấn mạnh đến sự đoàn kết mà chúng ta đã tạo ra được. Khi chia rẽ, chúng ta trở nên yếu ớt, như thế chỉ phục vụ cho quyền lợi của Nga mà thôi.

Phan Minh - Nỗi khổ người Việt

 

Bà con ta định cư ở Ukraine nói riêng và ở Đông Âu nói chung, đều có chung những nỗi niềm trăn trở.

1. Sang Đông Âu từ Việt Nam theo tiêu chuẩn du học, làm việc (theo diện hợp tác lao động) và ở lại định cư từ lúc ở quê nhà còn nghèo xơ xác. Phần đông đã ở lại làm ăn buôn bán nhỏ lẻ sau khi Liên Xô tan rã.

2. Sau nhiều năm chăm chỉ buôn bán, cũng tích cóp được tài sản, vốn liếng nhất định. Đa số đều có nhà cửa, xe cộ và cuộc sống ổn định nơi xứ người.

Tổng thư ký NATO muốn họp với Nga ngày 12/01

Đăng ngày: 27/12/2021 - 13:30

Tổng thư ký Liên minh Bắc Đại Tây Dương (NATO) Jens Stoltenberg quyết định tổ chức cuộc họp Hội đồng NATO - Nga vào ngày 12/01/2022 và đang tiếp xúc với Matxcơva về vấn đề này. Một viên chức NATO tại Bruxelles hôm 26/12/2021 cho AFP biết như trên.

Những tháng gần đây, ông Stoltenberg đã nhiều lần đề nghị Matxcơva tái lập đối thoại với Liên minh Bắc Đại Tây Dương, hiện rất quan tâm đến xung đột ở Ukraina, nhưng Nga vẫn từ chối. Nga và phương Tây tố cáo lẫn nhau là khiêu khích qua việc tăng cường quân đội tại biên giới.

Suốt từ bảy năm qua, NATO không ngừng lên án việc Nga dùng vũ lực sáp nhập bán đảo Crimée hồi tháng 3/2014, đòi hỏi phải tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ của Ukraina. Đến giữa tháng 12, Nga đưa ra hai bản yêu sách, một cho Hoa Kỳ và một cho NATO, nêu rõ những đòi hỏi để xuống thang. Theo các văn bản này, NATO không được mở rộng, nhất là không kết nạp Ukraina, giới hạn việc hợp tác quân sự giữa phương Tây với Đông Âu và các nước thuộc Liên Xô cũ, cụ thể là rút các vũ khí nguyên tử của Mỹ khỏi châu Âu, triệt thoái các đội quân đa quốc gia của NATO khỏi Ba Lan và các nước vùng Baltic.

Putin bám víu quá khứ cộng sản, 30 năm sau khi Liên Xô sụp đổ

Đăng ngày: 22/12/2021 - 16:29 Sửa đổi ngày: 22/12/2021 - 16:32

Liên Xô đã qua đời mà không cần bắn một phát súng nào hôm 25/12/1991, khi Mikhail Gorbatchev từ chức tổng thống. Nhưng theo Le Figaro, xác chết của Liên bang Xô viết vẫn còn đe dọa Ukraina. 

Le Figaro hôm nay 22/12/2021 dành nhiều trang báo để kỷ niệm 30 năm Liên Xô sụp đổ. Tờ báo chạy tựa « Ba mươi năm sau, nước Nga trong bóng tối Liên Xô ». Ở trang trong có các bài viết « Nga bấu víu quá khứ cộng sản và đế quốc », « Ukraina rạn nứt giữa hoài nhớ thế giới Xô viết cũ và ý hướng độc lập », « Iekaterinbourg, thành phố của Boris Eltsine không quên người hùng của mình ».

Tấm ảnh lịch sử về ngày cuối cùng của Liên Xô

Một bức màn sắt mới mọc lên ở Đông Âu

Đăng ngày: 27/05/2021 - 18:10

Trong bài « Một bức màn sắt mới ở Đông Âu », Le Monde nhận định thông điệp của Minsk và Matxcơva rất rõ : Châu Âu không còn là nơi trú ẩn an toàn cho những nhà đối lập lưu vong. Đây là thách thức cho các nền dân chủ phương Tây. 

Từ đầu độc, bắt cóc đối lập đến bắn hạ máy bay dân sự

Bầu trời rõ ràng không khoan hòa với Đông Âu. Có hôm, một nhà đối lập hàng đầu với Vladimir Putin quặn người vì đau đớn và rơi vào hôn mê trong một chiếc phi cơ đang bay trên Xibêri. Bị đầu độc bằng Novitchok, ông chỉ sống sót nhờ phi công đã sáng suốt quyết định hạ cánh khẩn cấp xuống Omsk, và đội ngũ y tế nhanh chóng cứu cấp. Được chữa trị tại Đức, Alexei Navalny từ chối tị nạn, và nay đang ngồi tù tại nước Nga quê hương.

Đông Âu bắt đầu lạnh nhạt với Trung Quốc

Đăng ngày: 10/02/2021 - 17:40

Tổng thống và thủ tướng một số nước như Litva, Estonia không tham dự cuộc họp thượng đỉnh « 17+1 » giữa Trung Quốc và 17 nước Đông Âu, Nam Âu hôm qua, chỉ để cho các bộ trưởng đối thoại với Tập Cận Bình. Họ đã « mệt mỏi về những lời hứa ». 

Khí hậu, hiệu quả của vaccin AstraZeneca, song đấu Macron-Le Pen trong cuộc bầu cử tổng thống Pháp kỳ tới, thị trường tranh giả là những chủ đề trên trang nhất báo Pháp hôm nay.

 

Liên quan đến Trung Quốc, nhật báo kinh tế Les Echos phân tích « Chiến lược khó khăn của Bắc Kinh để quyến rũ Đông Âu ». Cuộc họp thượng đỉnh « 17+1 » giữa Trung Quốc và 17 nước Đông Âu, Nam Âu diễn ra hôm qua không che giấu được sự hụt hơi của công thức được tung ra từ năm 2012.

Đông Âu cần sự bảo vệ của Mỹ, chưa thấy lợi lộc gì với Trung Quốc  

Ban đầu là « 16+1 », đến năm 2019 mở rộng thêm với Hy Lạp, công thức này kết nối Trung Quốc với Đông Âu trong đó có cả các nước vùng Balkan, không phải là thành viên Liên hiệp Châu Âu (EU). Đưa ra những hứa hẹn hấp dẫn về đầu tư và thương mại, nhưng ngôi sao Bắc Kinh đang mờ nhạt dần. Bằng chứng là cho đến ngày cuối, cuộc họp qua mạng này vẫn chưa được xác nhận. Trong cuộc họp báo thường ngày hôm thứ Hai 08/02, bộ Ngoại giao Trung Quốc vẫn không nhắc đến.

Trần Trung Đạo - Mảnh giấy lộn của Churchill và số phận bảy nước Đông Âu

Hôm đó là ngày 9 tháng 10, 1944, Thủ tướng Anh Winston Churchill đến Moscow gặp Joseph Stalin để bàn về tương lai của các quốc gia vùng Balkan.

Bán đảo Balkan là khu vực địa lý bao gồm các quốc gia ở phía nam Châu Âu giữa Biển Adriatic và Địa Trung Hải, trong đó có những quốc gia nằm hẳn hay nằm một phần trong bán đảo như Albania, Bulgaria, Hy Lạp, Romania, Thổ Nhĩ Kỳ v.v...

Chuyến viếng thăm lịch sử này được ghi lại trong cuốn thứ sáu của bộ sách về Thế Chiến Thứ Hai của Winston Churchill (The Second World War. Volume VI, Triumph and Tragedy by Winston Churchill).

Rumani tưởng niệm nạn nhân cuộc cách mạng lật đổ chế độ cộng sản 1989

Nến được thắp tối 22/12/2019 gần một đài kỷ niệm các liệt sĩ trong cuộc Cách mạng Rumani năm 1989 tại thủ đô Bucarest. Inquam Photos/Octav Ganea via REUTERS

Đăng ngày: 23/12/2019 - 13:15

Khoảng một ngàn người hôm qua 22/12/2019 đã xuống đường tại Bucarest để tưởng niệm những người Rumani bị chết trong cuộc cách mạng tháng 12/1989, đòi hỏi đưa ra ánh sáng các sự kiện đẫm máu sau khi nhà độc tài Nicolae Ceausescu bị lật đổ.

Những người biểu tình dành một phút mặc niệm tại quảng trường Cách Mạng, rồi thả hàng trăm quả bóng màu trắng tượng trưng cho « linh hồn của 1.142 người đã bị sát hại » cách đây 30 năm. Sau đó tên của các nạn nhân được đọc và chiếu lên tường của tòa nhà từng là trụ sở của Trung ương Đảng Cộng Sản Rumani

• Đọc thêm:  Noël đẫm máu của Ceausescu (1)

 AFP dẫn lời một người biểu tình cho biết « chính nhờ những người đã bị chết hồi tháng 12/1989 mà nay người Rumani được sống trong một đất nước tự do ». Một người khác bày tỏ lòng biết ơn đối với « những thanh niên vô tội đã bị sát hại tàn nhẫn », mà « một ngày nào đó sự thật sẽ được sáng tỏ ».

Cựu thủ tướng Hungary : Không ai ngờ Bức màn sắt sụp đổ nhanh đến thế

Một mảng của "Bức màn sắt" chia cắt Đông Âu và Tây Âu trong thời chiến tranh lạnh, tại Duderstadt-Worbis gần Teistungen (Đức).

Đăng ngày 13-11-2019 Sửa đổi ngày 13-11-2019 16:25

Cựu thủ tướng cải cách của Hungary, ông Miklos Németh, 71 tuổi, đã tiết lộ với AFP những chuyện hậu trường của việc tháo gỡ Bức màn sắt năm 1989, dẫn đến sự sụp đổ của Bức tường Berlin và khối cộng sản tan rã.

Điều gì đã khiến ông cho tháo dỡ Bức màn sắt kể từ mùa xuân năm 1989 ?

Bức tường do Liên Xô xây dựng đã quá cũ kỹ. Các nhà lãnh đạo đơn vị biên phòng đòi hỏi chúng tôi quyết định về số phận của nó. Họ đề nghị ba giải pháp : hiện đại hóa, xây dựng lại toàn bộ với công nghệ nhập khẩu từ phương Tây, hay tháo dỡ và xem xét lại việc giám sát biên giới – phương án cuối cùng này được ưa chuộng nhất.

Nếu đập ra rồi xây lại sẽ tốn kém một ngân sách khổng lồ, mà chúng tôi thì không có tiền. Từ tháng 11/1988, tôi đã bỏ khoản cải tạo bức tường ra khỏi dự chi ngân sách, vì bản thân tôi cũng thích phương án thứ ba.

Bức tường Berlin sụp đổ: Chủ nghĩa cộng sản đã tự sát!

Người dân Đông Berlin tràn qua gặp người Tây Berlin ở Potsdamer Platz sau khi bức tường Berlin sụp đổ, ngày 12/11/1989.

Đăng ngày 09-11-2019 Sửa đổi ngày 09-11-2019 18:14

Cách đây đúng 30 năm, ngày 09/11/1989, bức tường Berlin chia cắt Đông Đức và Tây Đức đã sụp đổ - một sự kiện lớn của thế kỷ 20. Tất cả các tuần báo Pháp đều dành những hồ sơ được chuẩn bị công phu cho chủ đề này.

Hồ sơ 10 trang của Le Point mang tựa đề « Bức tường sụp đổ, Lịch sử bất ngờ ». Tờ báo đăng ảnh một thanh niên Tây Đức hôm 10/11/1989 bất chấp lực lượng biên phòng Đông Đức, đã leo lên bức tường giăng lá cờ lớn ba màu đen, đỏ, vàng của Cộng hòa Liên bang Đức. Đó là hồi kết của chiến tranh lạnh và khởi đầu cho việc thống nhất nước Đức.

Courrier International chạy tựa trang nhất « Berlin, thành phố độc đáo », dành 12 trang báo để nói về sự khác biệt của thủ đô nước Đức, 30 năm sau khi bức tường Berlin sụp đổ. Tờ báo dịch lại tờ Tagesspiegel, cho rằng Berlin là một thành phố không ngừng chuyển động, Berliner Zeitung đến thăm trụ sở của Neues Deutschland (Nước Đức Mới), tờ báo chính thức của đảng Cộng Sản Đức trước đây, nay trở thành trụ sở của nhiều tổ chức. Một ngạc nhiên lớn : một trong những khách sạn giá rẻ dành cho thanh niên nổi tiếng nhất lại nằm trong khuôn viên đại sứ quán Bắc Triều Tiên ở Berlin.