Nguyễn Quang Dy - Nước Nhật không còn Abe

Ngày 08/07/2022 sẽ đi vào lịch sử nước Nhật khi cựu thủ tướng Abe Shinzo, 67 tuổi, đã bị ám sát khi đang diễn thuyết tại Nara (gần Osaka và Kyoto) để vận động tranh cử thượng viện cho đảng LDP.

Cái chết bất ngờ của ông Abe Shinzo không chỉ gây sốc cho nước Nhật mà còn cho Việt Nam và thế giới. Nó đã tạo ra một khoảng trống quyền lực cho “nước Nhật hậu Abe”. Bài này sẽ phân tích những di sản của ông Abe và hệ quả khó lường.   

Cái chết bất ngờ

Tetsuya Yamagami, 41, một cựu binh hải quân (MSDF), đã dùng một khẩu súng tự chế bắn ông Abe hai phát từ cự ly gần 5 mét.

Chiến tranh Ukraina : Thảm sát thường dân Bucha, tội ác man rợ

Đăng ngày: 04/04/2022 - 19:07

Vụ thảm sát thường dân ở Bucha, là tâm điểm chú ý của các báo hôm nay 04/04/2022. Hàng trăm xác dân thường bị lính Nga bắn chết được phát hiện ở vùng ngoại ô Kiev, Mỹ, Pháp, Anh tố cáo tội ác chiến tranh và kêu gọi mở điều tra.   

Libération không ngần ngại đăng lên trang nhất ảnh một con đường với những xác người nằm rải rác, chạy tựa « Sự man rợ ». Các nhật báo khác, trừ Le Monde xuất bản từ hôm trước, đều có những bài tường thuật tại chỗ của đặc phái viên mỗi tờ.

Thảm sát người vô tội ở Bucha, Trostianest…

Biden : Ấn Độ -Thái Bình Dương vẫn là ưu tiên cho dù có chiến tranh Ukraina

Đăng ngày: 30/03/2022 - 15:18

Phát biểu tại Nhà Trắng hôm 29/03/2022 khi tiếp thủ tướng Singapore Lý Hiển Long, tổng thống Mỹ Joe Biden Hoa Kỳ « ủng hộ mạnh mẽ việc nhanh chóng thực hiện chiến lược Ấn Độ-Thái Bình Dương ». Chiến lược này được loan báo hồi tháng Hai, với cam kết dành nhiều nguồn lực ngoại giao và an ninh hơn cho khu vực nhằm chống lại ảnh hưởng Trung Quốc. Tổng thống Mỹ cũng nhấn mạnh việc bảo đảm Ấn Độ-Thái Bình Dương « tự do và rộng mở ».   

Theo AFP, thủ tướng Lý Hiển Long cổ vũ siết chặt hơn nữa quan hệ giữa Hoa Kỳ và ASEAN, điều này giúp cho « sự hiện diện của Mỹ tại châu Á-Thái Bình Dương, làm sâu sắc thêm mối quan hệ với nhiều nước bạn, tăng cường lợi ích chiến lược trong khu vực ».

Cũng trong cuộc gặp, tổng thống Mỹ cảnh báo cuộc chiến tranh ở Ukraina đang đe dọa « trật tự thế giới dựa trên cơ sở luật pháp », kể cả ở Ấn Độ-Thái Bình Dương, khu vực mà Washington vẫn coi là ưu tiên.

Úc chi 28 tỉ đô la để tăng cường quốc phòng

Đăng ngày: 10/03/2022 - 13:59

Thủ tướng Úc Scott Morrison hôm nay, 10/03/2022, thông báo sẽ chi ra gần 38 tỉ đô la Úc (25 tỉ euro) từ nay đến 2040 để tăng thêm một phần ba năng lực quốc phòng của đất nước. 

Theo ông Morrison, điều này là cần thiết để bảo đảm an ninh của Úc, trong một thế giới ngày càng bất định. Loan báo trên đây được đưa ra trong bối cảnh Trung Quốc luôn tìm cách mở rộng ảnh hưởng tại Ấn Độ-Thái Bình Dương.

Trong những năm gần đây, Úc đã tăng chi tiêu cho quốc phòng. Năm 2021, Úc ký kết một thỏa thuận mua tàu ngầm nguyên tử của Mỹ và Anh, hủy bỏ hợp đồng mua 12 tàu ngầm của tập đoàn Pháp Naval Group. Thủ tướng Morrison nhấn mạnh đó là đầu tư quan trọng cho sức mạnh của nước Úc trong tương lai.

Nhật thành đồng minh được Mỹ ưu ái nhất tại điểm nóng Thái Bình Dương

Đăng ngày: 25/10/2021 - 17:13

Nước nào là đồng minh hàng đầu của Hoa Kỳ trên thế giới? Một thời gian dài sau Đệ nhị Thế chiến, câu trả lời rất rõ: Anh quốc. Nhưng sau khi chiến tranh lạnh kết thúc, khó thể định rõ quốc gia nào là ưu tiên số một của Mỹ : Đức, Israel hay Ả Rập Xê Út… Giờ đây khi Ấn Độ-Thái Bình Dương đã trở thành điểm nóng, Nhật Bản thành đồng minh số 1 của Mỹ.  

Trả lời câu hỏicủa La Croix, liệu Đài Loan có thể trông cậy vào sự bảo vệ của Hoa Kỳ hay không ? Chuyên gia Antoine Bondaz trên nhận định Washington tìm cách tránh xung đột, còn theo chuyên gia Jean-Éric Branaa, Mỹ sẽ không đối đầu một cách đơn độc.

Đài Loan : Mỹ muốn giữ nguyên trạng

Tokyo muốn nâng cấp liên minh Mỹ-Nhật, tập trung vào Ấn Độ-Thái Bình Dương

Đăng ngày: 23/10/2021 - 13:41

Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida nhấn mạnh ý định « thúc đẩy chiến lược hiện thực hóa một Ấn Độ-Thái Bình Dương tự do và rộng mở » với sự hợp tác của tổng thống Mỹ Joe Biden, trong thông điệp video nhân một sự kiện ở Tokyo hôm 23/10/2021. 

Hãng tin Nikkei dẫn lời ông Kishida tại Đối thoại thường niên Phú Sĩ Sơn, thế giới đang đối mặt với « nhiều thách thức, nhất là môi trường an ninh khu vực ngày càng khắc nghiệt, những sự kiện đang đe dọa các giá trị phố quát như tự do dân chủ và nhân quyền, những vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu và virus corona ».

Thủ tướng Nhật Bản nói thêm, liên minh với Hoa Kỳ là nền tảng cho chính sách đối ngoại và an ninh để phát triển « ngoại giao kiên quyết » và khẳng định « sẽ đưa liên minh Nhật-Mỹ lên một tầm cao mới ».

AUKUS : Indonesia và Malaysia quan ngại về tàu ngầm nguyên tử

Đăng ngày: 19/10/2021 - 15:02

Indonesia và Malaysia cùng chia sẻ mối « quan ngại sâu sắc » trước quyết định mua tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân của Úc, dù không trang bị vũ khí nguyên tử. Ngoại trưởng Malaysia hôm 18/10/2021 tuyên bố như trên. 

Đề cập đến AUKUS, hiệp ước an ninh Mỹ-Anh-Úc được loan báo vào tháng trước, ngoại trưởng Saifuddin Abdullah nói rằng hai quốc gia Đông Nam Á đều có cùng lo ngại về hệ quả của thỏa thuận này.

Hãng tin AP dẫn lời ông Saifuddin trong cuộc họp báo sau khi gặp gỡ đồng nhiệm Indonesia, Retno Marsudi, cho biết đôi bên đều quan ngại khi một nước láng giềng mua tàu ngầm nguyên tử.

Nhật và Anh cam kết vì một Ấn Độ-Thái Bình Dương tự do và rộng mở

Đăng ngày: 14/10/2021 - 14:25

Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio và đồng nhiệm Anh Boris Johnson trong cuộc điện đàm hôm 13/10/2021 đã thỏa thuận cùng nỗ lực vì một khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương tự do và rộng mở. 

Hãng tin Nhật NHK cho biết đây là cuộc đối thoại đầu tiên kể từ khi ông Kishida nhậm chức vào tuần trước. Thủ tướng Nhật Bản tuyên bố mong muốn tăng cường quan hệ song phương, đánh giá Nhật và Anh là đối tác chiến lược ở tầm quốc tế. Về phần mình, ông Johnson đã hoan nghênh việc ông Kishida lên làm thủ tướng, cho biết sẵn sàng củng cố quan hệ giữa hai nước.

Đôi bên nhận định mối quan hệ đã được siết chặt hơn trong những năm gần đây về quốc phòng và an ninh. Việc hợp tác đã được tăng thêm một nấc với chuyến thăm của hàng không mẫu hạm Anh HMS Queen Elizabeth vào tháng trước, đến một căn cứ hải quân Mỹ gần Tokyo.

Tàu ngầm : Úc phải thủ thế trước sự hiếp đáp của Trung Quốc

Đăng ngày: 05/10/2021 - 08:46

Vụ tàu ngầm Úc vẫn chưa hết dư âm trên báo chí Pháp. Trên Le Monde ngày 04/10/2021, triết gia Clive Hamilton, giáo sư trường đại học Charles-Sturt ở Canberra có bài viết trần tình « Ở Úc, chúng tôi biết rằng mình dễ bị tổn thương và chúng tôi lo sợ ».

Anh chồng phản bội chỉ dám thú nhận vào phút chót

Tác giả nhìn nhận trong việc hủy hợp đồng mua tàu ngầm Pháp, Úc đã xử trí một cách vụng về, thậm chí thô bạo. Chính phủ của thủ tướng Scott Morrison cứ như một anh chồng ngoại tình, không dám nói với vợ rằng sẽ chia tay, cho đến lúc xách vali ra đến tận ngưỡng cửa mới thú thật. Dứt tình như vậy hết sức phũ phàng, và người vợ còn cảm thấy bị phản bội nặng nề hơn khi khám phá ra rằng người chồng đã chuẩn bị cú đòn này từ nhiều tháng qua, bỏ rơi mình để đi theo cô bạn thân !

Đài Loan, mảnh ghép còn thiếu trong « giấc mộng Trung Hoa »

Đăng ngày: 02/10/2021 - 18:01

Sau khi Hồng Kông và Macao được trao trả, Đài Loan là mảnh đất cuối cùng được Bắc Kinh coi là còn « đánh mất ». Dưới thời tổng thống Mã Anh Cửu, 19 thỏa thuận được ký kết với Bắc Kinh, con đường « thống nhất hòa bình » chừng như đang trở thành xa lộ thênh thang. Nhưng « giấc mơ Trung Hoa » chợt tắt vào năm 2014. 

Hạt cát Tân Calédonie và cỗ máy AUKUS

Đăng ngày: 01/10/2021 - 09:09

AUKUS có thể coi là mô hình cho địa chính trị thế kỷ 21, khởi đầu cho một liên minh rộng lớn của phương Tây chống Trung Quốc. Tuy vậy cũng như mọi mô hình, có khi chỉ một hạt cát cũng có thể làm hư hỏng một cỗ máy hiện đại.  

 

Trong bài « Pháp tìm một chỗ đứng tại Ấn Độ-Thái Bình Dương », Le Monde cho rằng sau vụ AUKUS, Paris sẽ phải củng cố quan hệ đối tác với các nước trong khu vực như Ấn Độ và Nhật Bản. Một sự thay đổi địa chính trị thế giới đang diễn ra.

Còn lại gì, chiến lược Ấn Độ-Thái Bình Dương của Pháp ?

Việt Nam : VinFast tấn công vào thị trường xe hơi điện cao cấp châu Âu

Đăng ngày: 25/09/2021 - 17:48

Le Monde cuối tuần chú ý đến việc tập đoàn VinFast của Việt Nam tấn công vào thị trường xe hơi chạy điện cao cấp. VinFast sẽ tung ra hai mẫu xe địa hình tại Pháp và Đức vào cuối năm 2022.  

 

Cách đây không lâu, việc một nhà sản xuất xe hơi Việt Nam không tên tuổi muốn đặt chân vào thị trường cao cấp không được quan tâm lắm. Ngày nay, sự xuất hiện của thương hiệu VinFast không gây ngạc nhiên, vì xe chạy điện là xu hướng của kỹ nghệ xe hơi, các rào cản công nghệ dần được tháo gỡ. Thành công của Tesla cho thấy vẫn còn chỗ cho các khuôn mặt mới, từ lãnh vực công nghệ cao như Hoa Vi hay Apple, cho đến các nhân tố đến từ những nước đang tìm kiếm một ngọn cờ đầu.

Pháp muốn làm trung gian giữa liên minh AUKUS và Trung Quốc

Đăng ngày: 28/09/2021 - 11:49

Rốt cuộc hôm 27/09/2021 Pháp đã lên tiếng tại Liên Hiệp Quốc, trong ngày cuối của tuần lễ khai mạc cuộc họp thường niên Đại hội đồng, nơi các nhà lãnh đạo thế giới gặp gỡ tại New York. Khác với thông lệ, không phải tổng thống Pháp mà là ngoại trưởng Jean-Yves Le Drian phát biểu qua video, vì ông đã trở về Paris từ hai ngày trước.

Trong diễn văn này ngoại trưởng Pháp nhấn mạnh đến nhiệm vụ căn bản của Liên Hiệp Quốc là duy trì hòa bình thế giới, đồng thời kêu gọi 5 thành viên thường trực Hội đồng Bảo an họp thượng đỉnh để thúc đẩy các đối thoại về kiểm soát vũ khí, đặc biệt tại khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương.

Từ New York, thông tín viên Carrie Nooten gởi về bài tường trình :

Khủng hoảng tàu ngầm Úc-Pháp : Hậu trường một vụ đi đêm

Đăng ngày: 23/09/2021 - 07:42

Le Figaro hôm nay 22/09/2021chạy tựa « Tàu ngầm : Hậu trường một vụ ‘phản bội’ ». Tờ báo tiết lộ trong suốt một năm rưỡi, Úc đã âm thầm bàn bạc với Luân Đôn và Washington để lập nên liên minh ba bên, hủy bỏ cam kết về hợp đồng mua tàu ngầm của Pháp. 

« Vụ phản bội thế kỷ » được Úc chuẩn bị từ một năm rưỡi

Nhật báo cánh hữu Pháp cho rằng ngay cả các tác giả đã sáng tạo ra nhân vật James Bond cũng không hình dung được một kịch bản như thế, nhưng họ có thể đặt tít cho thương vụ tàu ngầm Úc là « vụ phản bội thế kỷ ». Pháp là nạn nhân của vụ lừa đảo ngoại giao chưa từng thấy của đồng minh, thế nên có thể hiểu được sự phẫn nộ của Paris, và vụ này sẽ còn để lại dấu ấn lâu dài, nhất là đối với Úc.

Đặng Sơn Duân - Úc, « điển hình tiên tiến thoát Trung »

 

Trong một cuộc họp báo sáng nay, Tổng thống Mỹ Joe Biden, Thủ tướng Úc Scott Morrison và Thủ tướng Anh Boris Johnson đã thông báo khai sinh Đối tác an ninh ba bên (AUKUS) với mục tiêu duy trì hòa bình và ổn định ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Đây là một sự kiện mang tính lịch sử sẽ ảnh hưởng lớn đến cục diện ở khu vực này trong thời gian tới.

Một sáng kiến lớn của thỏa thuận này là Mỹ và Anh sẽ hỗ trợ Úc xây dựng đội tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân.

Sau Afghanistan, Bắc Kinh phải dè chừng Mỹ ở Thái Bình Dương

Đăng ngày: 01/09/2021 - 18:01

Mỹ đã chính thức rút khỏi Afghanistan, nhưng đề tài này tiếp tục được Le Monde chú ý với tựa lớn trên trang nhất và các báo khác đề cập nhiều ở các trang trong hôm nay 01/09/2021. 

Vị tướng Mỹ, người cuối cùng rời Afghanistan 

Trong bài « Taliban mừng chiến thắng trong Kabul đang khủng hoảng », Le Figaro nhận định, lịch sử có thể lưu lại hình ảnh biểu tượng cho thất bại : bức ảnh màu xanh lá hơi nhòe nét của thiếu tướng Chris Donahue chỉ huy sư đoàn nhảy dù 82. Theo Le Monde, vị tướng đã đi vào lịch sử như là quân nhân Mỹ cuối cùng rời Kabul. Trong đêm đen, « Badri 313 » lực lượng đặc nhiệm của Taliban tiến vào phi đạo, từ đầu đến chân là trang phục và vũ khí của Mỹ.

Mỹ: Bộ trưởng Quốc phòng đến Đông Nam Á

Đăng ngày: 27/07/2021 - 15:04

Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ thông báo bộ trưởng Lloyd J.Austin hôm nay 27/07/2021 đến Singapore và ngày 28/07 sẽ thăm Việt Nam. Đây là chuyến công du thứ hai của một thành viên nội các Biden tại Ấn Độ-Thái Bình Dương, cho thấy tầm quan trọng của khu vực này đối với Washington.

Một viên chức Mỹ tháp tùng cho biết chuyến đi nhằm chứng tỏ Hoa Kỳ là đối tác khả tín của các nước châu Á, luôn có mặt những khi cần thiết. Một ví dụ là hiện nay Hoa Kỳ cung cấp gần phân nửa số lượng vac-xin chống Covid mà G7 đã hứa, là quốc gia viện trợ vac-xin nhiều nhất thế giới cho 92 nước có thu nhập thấp và trung bình.

Riêng Việt Nam đã nhận được 5 triệu liều vac-xin Moderna, được gởi đến vào lúc đợt dịch thứ tư đang bùng lên dữ dội ở Sài Gòn.

Ấn Độ-Thái Bình Dương trong chiến tranh lạnh thế kỷ 21 với Trung Quốc

Đăng ngày: 10/07/2021 - 17:10

« Chiến tranh lạnh tại Ấn Độ-Thái Bình Dương », đó là tựa đề bài xã luận của Nicolas Baverez trên Le Point. Tác giả nhận định trục chính này của thế kỷ 21 sẽ giúp thế giới tránh khỏi chủ nghĩa đế quốc của Trung Quốc, với điều kiện phải thỏa thuận được với nhau xung quanh một chiến lược thực sự.  

Nếu Đại Tây Dương từng là trung tâm của thế kỷ 20 và hai cuộc đại chiến thế giới, thì Ấn Độ-Thái Bình Dương đóng vai trò hàng đầu trong thế kỷ 21. Khái niệm này không mang tính địa lý – có nhiều định nghĩa khác nhau về phạm vi khu vực từ Ấn Độ đến Djibouti – nhưng về địa chính trị.

Ấn Độ-Thái Bình Dương, thành trì đối phó Trung Quốc

Trung Quốc vươn vòi bạch tuộc khắp Thái Bình Dương

Đăng ngày: 10/05/2021 - 18:23

Le Monde hôm nay 10/05/2021nhận định « Ở Kiribati, Trung Quốc đã đặt chân vào giữa Thái Bình Dương », qua việc tân trang một phi đạo cũ của Mỹ trên đảo Kanton. Hòn đảo nhỏ bé nằm lọt thỏm giữa Nam Thái Bình Dương mênh mông có vị trí chiến lược, vì ở giữa tuyến đường từ Hawai đến Úc.  

Phi đạo Trung Quốc ở Kiribati, mắt xích Con đường tơ lụa ở Thái Bình Dương

Đảo san hô Kanto được Không quân Mỹ biết rất rõ, vì đã đồn trú tại đây từ 1942 đến 1943 để tấn công quân Nhật tại những hòn đảo lân cận. Hãng tin Reuters hôm 05/05 tiết lộ hòn đảo này sắp tới sẽ trở thành một căn cứ quân sự của Trung Quốc.

Chiến lược Ấn Độ-Thái Bình Dương : EU đổi hẳn cách nhìn với Bắc Kinh

Đăng ngày: 21/04/2021 - 17:04

Les Echos hôm nay21/04/2021 phân tích « Châu Âu cố gắng tập trung chiến lược đối phó với Trung Quốc ». Trong một văn bản công bố hôm thứ Hai 19/04, Hội đồng Châu Âu triển khai một chiến lược « Ấn Độ-Thái Bình Dương » nhằm đối phó với thách thức từ Bắc Kinh. Tuy không nêu đích danh, nhưng chính bản thân tài liệu này đã chứng tỏ có sự chuyển biến trong cách nghĩ về Trung Quốc.  

Mới cách đây hai năm, những người hiếm hoi nêu ra ý tưởng này đều vấp phải một bức tường do dự. Đây là lần đầu tiên Liên hiệp Châu Âu (EU) tập trung cho một « chiến lược hợp tác Ấn Độ-Thái Bình Dương ». Một chiến lược không bao giờ nêu tên Trung Quốc, nhưng cho thấy sự cần thiết phải có lời đáp nhất quán trước một cường quốc châu Á ngày càng đáng lo ngại.

Về hình thức, tài liệu này tránh công khai chỉ trích Bắc Kinh. Nhà nghiên cứu Frédéric Grare của Hội đồng Đối ngoại Châu Âu (ECFR) ghi nhận « tất cả những nhập nhằng của EU về chủ đề này : tất cả mọi người đều muốn hợp tác với Bắc Kinh, nhưng chỉ một số nhìn thẳng vào những khác biệt về giá trị, trong khi số khác tìm cách xóa mờ những phương diện có thể gây rắc rối trong quan hệ ».

Với lời kêu gọi đồng thuận trong việc hợp tác và quan hệ đối tác, Hội đồng Châu Âu nêu ra danh sách các mục tiêu chiến lược, mà một số cho thấy khoảng cách giữa châu Âu với Trung Quốc.