Tin tức, bình luận, phóng sự, hậu trường chính trị quốc tế
1. “Là cuộc cách mạng tinh gọn về tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, phải thực hiện với quyết tâm cao nhất, hành động quyết liệt của cả hệ thống chính trị.”
Tổng bí thư Tô Lâm là lãnh đạo đầu tiên của Việt Nam đã dùng từ “cách mạng” chứ không chỉ cải cách, đổi mới, thay đổi, đột phá ; khi đề cập đến việc tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.
Tức là bao gồm bộ máy nhà nước, bộ máy đảng cùng các tổ chức hội đoàn quần chúng.
Miền Bắc, tính từ năm 1954 sau Hiệp Định Genève, tại vùng ranh giới vĩ tuyến 17 trở lên là lãnh thổ do Cộng Sản cai trị.
Suốt từ thời điểm ấy cho đến nay đã là 70 năm.
Trong suốt thời gian đó, hoặc nói khác, người dân nào có tuổi đời chưa quá 70, thì chưa từng một ngày nào họ được hưởng các giá trị tự do, dân chủ và nhân quyền trong cuộc đời của mình.
Tổng bí thư Tô Lâm chỉ đạo: “Địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm.”
Gã vừa dự cuộc trao đổi của lãnh đạo quận Ba thành phố Hồ Chí Minh với một số nhà tư vấn hiến kế cho quận phát triển. Lãnh đạo quận phàn nàn, cái khó nhất cho sự phát triển của quận đó là quận không được tự chủ về ngân sách.
Không chỉ riêng quận Ba mà tất cả đơn vị hành chính cấp quận, huyện thậm chí cấp thành phố, cấp tỉnh tức là cấp địa phương đều không được tự chủ về ngân sách.
Ai cũng thấy lợi ích lớn lao của việc giảm biên chế. Người trong đảng Cộng sản thấy rõ nhất là ông Tô Lâm, hiện là cán bộ chỉ đạo tối cao bộ máy cầm quyền.
Ông ấy đang có mặt trong Quốc hội để bàn về những vấn đề trọng đại của quốc gia. Và, một trong những vấn đề trọng đại của Quốc hội nên là: Tự giảm biên chế của mình để làm gương, trước khi hô hào hay quyết nghị về giảm biên chế bộ máy nói chung.
Đến 500 ông đại biểu là quá nhiều so với quy mô dân số và nền kinh tế Việt Nam.
Điều thứ nhì, rất quan trọng trong công cuộc “chống lãng phí” là dẹp bệnh hình thức. Không thấy ông Tô Lâm nhắc tới.
Dân và doanh nghiệp làm ra tiền, nhà nước bán tài nguyên ra tiền, đem giao tiền ấy vào tay mấy ông miệng nói tiết kiệm, tay vung phung phí, khác nào gửi trứng cho ác.
Ở một nước còn nghèo, ngân sách eo hẹp cạn kiệt, phần lớn dân chúng dạng thu nhập thấp như xứ ta, thì tiết kiệm được đồng nào hay đồng ấy. Quan chức nhà nước, bộ máy nhà nước phải làm gương tiết kiệm để trước hết không lãng phí ngân sách, thứ hai là để dân noi theo.
Thực sự là tôi rất thích cách dùng từ này của ông Tô Lâm, để chỉ về tình cảnh mất điện của dân Cuba.
Xem phát biểu của ông Tô Lâm về chuyến đi Cuba, thấy ông nắm rất chắc tình hình của bạn: thiếu lương thực và thiếu năng lượng! Những nhu cầu tối thiểu của cuộc sống con người! Nhẽ nào Cuba đang trở lại thời săn bắn hái lượm?
Những giải pháp mà ông Tô Lâm đề nghị giúp bạn, có thể nói là cũng chí tình rồi! Còn họ mà không thực thi nữa thì chắc cũng chịu.
Lãng phí cái gì? Trước hết là lãng phí ngân sách.
Ngân sách không phải từ trên giời rơi xuống, không do đảng và nhà nước đẻ ra, mà là tiền (ngân), từ mồ hôi, nước mắt, máu của nhân dân tạo thành; là tiền thuế do dân và doanh nghiệp đóng góp; tiền bán tài nguyên đất nước. Lãng phí là có tội. Tội nặng.
Chỉ có điều, các vị hô hào chống lãng phí, cần phải biến lời nói thành việc làm, thành hành vi cụ thể. Đừng có mồm nói tiết kiệm, chống lãng phí, nhưng tay phung phí, coi máu mồ hôi nước mắt nhân dân như rác như bùn.
Đọc toàn bài “Chống lãng phí” của ông Tô Lâm, rà kính soi từng câu từng chữ, tôi không thấy ông ấy đề cập tới những thứ lãng phí đang diễn ra công khai, hằng ngày. Những lãng phí đã được luật hóa bằng nghị định này, chỉ thị nọ của đảng, nhà nước.
Đặc biệt, bài viết đứng tên ông Tô Lâm hoàn toàn không đả động gì tới bệnh hình thức mạn tính gây cực kỳ lãng phí đã thành thứ tệ nạn kinh khủng hết thuốc chữa ở xứ này. Cũng không chỉ ra sự duy trì quá nhiều tổ chức hội đoàn, ban bệ, cánh tay phải tay trái, cánh dài cánh ngắn rất vô tích sự ngốn ngân sách từ tiền thuế của dân.
Tới hôm 26.10, phát biểu tại Quốc hội với tư cách đại biểu quốc hội, Tổng bí thư Tô Lâm trăn trở: "Lãng phí xảy ra nhiều lắm. Tại sao mình lại vướng mình, làm khó mình đến vậy? Quy định làm sao mà để cuối cùng mình không thực hiện được? Nhà nước còn không làm được thì sao doanh nghiệp làm được?". Ông hàng xóm nhà tôi đọc xong cười bảo: Vẫn chung chung.
Ông Tô Lâm viết (hoặc ai viết giùm) khi nào thì tôi không rõ. Chỉ biết chiều 13.10.2024 báo chí quốc doanh đồng loạt đăng bài “Chống lãng phí” đứng tên ông, ở cương vị Tổng bí thư, Chủ tịch nước, hai vị trí cao vót trong "bộ tứ". Điều này có nghĩa đây là mệnh lệnh của quốc gia.
Kể từ khi ngồi ghế tổng bí thư, lúc kiêm luôn cả chủ tịch nước, ông Tô Lâm có những phát ngôn rất "đổi mới", xé rào, tích cực, phá vỡ vùng cấm, được hầu hết dư luận xã hội, dân chúng đồng tình, đánh giá cao. Nhiều người bảo đó là tư duy, tinh thần kiểu Gorbachov, hiếm xuất hiện ở xứ này gần thế kỷ nay.
Suốt bao năm, nếu người nói không phải quan chức đứng đầu sẽ bị xử lý "tội" vạ miệng, chịu lên bờ xuống ruộng, nát đám cỏ gà. Những Trần Độ, Trần Xuân Bách, Hồ Đức Việt... là ví dụ. Dân mà phát ngôn vậy có khi bị bắt, đi tù do tội "chống lại đảng, nhà nước", "lợi dụng quyền tự do, dân chủ".
Là một người dân, một trí thức, thú thực tôi chẳng biết Quốc gia ta thu nhập mỗi năm được bao nhiêu tiền. Nhà nước, Chính phủ kiếm tiền từ những nguồn nào, chi cho việc gì, hiệu quả ra sao…
Chỉ biết rằng trên bề nổi, từ những thông tin manh mún của những vụ việc cụ thể trên báo chí chính thống thì tài nguyên quốc gia đã dần cạn kiệt, rừng bị tàn phá, sông, núi, biển… cũng tương tự.
Quản lý Nhà nước bộc lộ nhiều lỗ hổng, yếu kém, bất cập, quan chức thì tham ô, hối lộ, bị bắt, bị bỏ tù, bị cách chức… nhiều vô số kể. Doanh nghiệp thì quá nhiều người làm ăn bất chấp pháp luật, câu kết với những quan chức thoái hóa đương quyền để trục lợi.
1. Nhân lực tài năng
Viện Nghiên cứu Phát triển Phương Đông vừa có cuộc tọa đàm: Làm sao Nhà nước thu hút được nhân tài?
Đã có nhiều cuộc tọa đàm như thế ở các đại học, viện nghiên cứu, cơ quan đảng, mặt trận, chính quyền. Nhưng cuộc tọa đàm này khá đặc biệt, khi thành phần tham dự có không ít trí thức phản biện như giáo sư Nguyễn Đăng Hưng, phó giáo sư Mạc Văn Trang, nhà thơ Hoàng Hưng, chuyên gia kinh tế Nguyễn Thị Sơn, Lâm Minh Chánh và một số Facebooker tên tuổi.
Cuộc tọa đàm không ngờ lập tức có thống nhất cao, đó là: Đảng cầm quyền muốn thu hút được tài năng để phụng sự Đất nước thì trước hết đảng phải có cơ chế Dân chủ để cho những tài năng trong nội bộ đảng có được những vị trí lãnh đạo đảng. Các đảng cầm quyền ở các nước văn minh trên thế giới đều có quy trình tuyển chọn và cơ chế Dân chủ tuyển chọn thủ lĩnh đảng như vậy hết.
“Ngân sách đang chi khoảng gần 70 % để trả lương, chi thường xuyên, phục vụ cho hoạt động. Nếu điều hành ngân sách như vậy sẽ không còn tiền chi cho đầu tư phát triển.”-Tổng bí thư phát biểu.
Về điều này của ông Tô, tôi có viết cách đây khoảng 6 năm. Cứ sáp nhập cơ quan Đảng và cơ quan nhà nước làm một thì nhân sự đại giảm, điện nước đại giảm, quỹ lương đại giảm, dư ra mặt bằng toàn mặt tiền để đấu giá kinh doanh.
Thêm nữa là các công ty nhà nước hoạt động kém hiệu quả sẽ cần đóng cửa để dịch vụ công ích do tư nhân đấu thầu, ai chất lượng hơn mà giá rẻ hơn thì dân chọn.
Tuyên giáo là tuyên truyền và giáo dục người dân.
Tuyên truyền và giáo dục về cái gì?
Dĩ nhiên là về chủ nghĩa xã hội (vì các nước không xã hội chủ nghĩa không có ban tuyên giáo). Liệu nội dung này có còn cần thiết cho người dân ở thời đại này không? Họ biết đấu tranh giai cấp, biết phân biệt địch ta trên quan điểm lập trường giai cấp, biết chủ nghĩa Mác-Lênin … để làm gì?
1. Bài này hết sức nghiêm túc. Nội dung xin được trích phát biểu của tổng bí thư Tô Lâm tại cuộc làm việc với Ban Tuyên giáo Trung ương ngày 29/10/2024.
“Tổ chức thực hiện có hiệu quả các quy định về trách nhiệm, quyền hạn, nếu đội ngũ cán bộ làm tuyên giáo không thực chất, không thực lòng, không đổi mới, không sáng tạo thì không đi vào lòng người, lòng dân. Kẻ thù của tuyên giáo là giáo điều, nói không đi đôi với làm…”.
2. Gần đây tổng bí thư Tô Lâm có những phát biểu rất có tầm và thực chất. Ví dụ, phát biểu hôm khai mạc kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, ông Tô Lâm nói rất thẳng thắn: “Thể chế chính là điểm nghẽn của điển nghẽn”.
Hôm trước, ở buổi thảo luận ở tổ bên thềm Quốc hội, chắc là tổ Hưng Yên của tổng bí thư Tô Lâm, ông có phát biểu rất dài, cỡ 45 phút về đủ các vấn đề trong nước và quốc tế. Nếu anh em chú ý lắng nghe, tìm bản full không che trên YouTube, thì sẽ thấy được nhiều vấn đề về tầm nhìn của tổng bí thư.
Vì ông nói khá dài và lan man không rõ trọng tâm, nên mình cũng chỉ có thể bình luận lan man không có trọng tâm về vài nội dung đáng chú ý.
Nói chung, như các tổng bí thư trước, ông đề cao thành tựu của Việt Nam ta, tạm gọi là thủ...à, mà thôi! Không suy diễn bậy bạ nhé. Cũng tạm hiểu là giống cố tổng bí thư nói đại ý: "Việt Nam đã bao giờ được như thế này chưa!" Đấy là ý tổng thể, nói chung là ngạo nghễ cộng sản.
Đợt bầu chủ tịch nước vừa rồi có mấy điểm đáng lưu ý.
Thứ nhất là mình tìm kiếm suốt ngày hôm qua đến giờ mà vẫn không biết tại sao chú Tô Lâm mình lại bị bay chức chủ tịch nước?
Theo lẽ thông thường, Quốc hội chỉ có thể miễn nhiệm chủ tịch nước sau khi Trung ương đảng đồng ý cho đồng chí A nào đó thôi chức - có thể vì nguyện vọng cá nhân hoặc do bị kỷ luật (có thể do bị kỷ luật nhưng cứ lấy lý do vì nguyện vọng cá nhân). Đây chủ tịch nước vẫn đang khỏe mạnh và không thấy tin xin thôi chức?
Ông Tô Lâm phát biểu trong phiên họp thứ 8 của Quốc hội khóa XV có đoạn nói về "điểm nghẽn" và "thể chế". Nguyên văn:
"Trong ba điểm nghẽn lớn nhất hiện nay là thể chế, hạ tầng và nhân lực thì thể chế là điểm nghẽn của điểm nghẽn"...
Tôi thấy nhiều người hiểu sai nội hàm của từ "thể chế". Vì vậy có những suy diễn khá xa so với những gì ông Tô Lâm muốn nói. Thể chế ở đây là "institution", hoàn toàn khác biệt với "chế độ".
Tổng bí thư Tô Lâm phát biểu trước Quốc hội khi đề cập vai trò làm luật của Quốc hội như sau: “Trong ba điểm nghẽn lớn nhất hiện nay là thể chế, hạ tầng và nhân lực, thì thể chế là “điểm nghẽn” của “điểm nghẽn”.
Vậy trước hết phải hiểu thể chế là gì?
Từ điển Luật học định nghĩa thể chế là "những quy định, luật lệ của một chế độ xã hội buộc mọi người phải tuân theo".
Mới sáng nay thôi, 21-10 Quốc hội khóa 15 khai mạc kỳ họp thường kỳ thứ 8. Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm đã có bài phát biểu cho rằng thể chế là điểm nghẽn lớn nhất:
"Những tồn tại, hạn chế kéo dài nhiều năm cần khẩn trương khắc phục, không để cản trở phát triển, gây lãng phí, lỡ thời cơ phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới”.
Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm nói rằng Việt Nam đang đứng trước cánh cửa lịch sử để bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Đây cũng là quyết tâm rất cao của ông Tô Lâm, như là quyết tâm đổi mới.
Từ ngày Tô Lâm lên ngôi, ông đã có nhiều hoạt động thể hiện sự thay đổi mạnh mẽ trong việc tăng cường hơn hợp tác với phương Tây.
Trong chuyến công tác tại Liên Hiệp Quốc, ngay từ Hà Nội, ông đã chuẩn bị kế hoạch gặp tổng thống Ukraina, và đã trực tiếp gặp Zelensky để khẳng định Việt Nam luôn coi trọng quan hệ hữu nghị truyền thống và khuôn khổ quan hệ đối tác toàn diện với Ukraina. Ông cũng thể hiện quan ngại về tình hình chiến tranh tại Ukraina, kêu gọi chấm dứt xung đột, khôi phục hòa bình…
Ông Tô Lâm cũng đã tuyên bố trong chuyến công du Mỹ : « Con đường phát triển của Việt Nam không thể tách rời xu hướng chung của thế giới và nền văn minh nhân loại, Truyền thống của chúng tôi là giầu vì bạn. Chúng tôi không thể đạt những mục tiêu cao cả nếu thiếu sự đoàn kết trong sáng và sự ủng hộ quý báu từ cộng đồng quốc tế ».
