Tin tức, bình luận, phóng sự, hậu trường chính trị quốc tế
Hỏi: Hai nhà sư nhìn lá cờ, một người bảo lá cờ đang động, người kia hỏi lại: Cờ đang động hay tâm anh đang động. Xin bạn kể lại chuyện này.
Trả lời của ChatGPT: Câu chuyện bạn nhắc đến là một giai thoại thiền học nổi tiếng, thường được kể lại để minh họa về cách nhìn nhận thực tại và tâm thức. Dưới đây là câu chuyện theo cách kể phổ biến: Hai nhà sư đang cùng nhau đứng trong sân chùa, nhìn lá cờ đang phấp phới trong gió. Một vị nói:
"Nhìn kìa, lá cờ đang động."
Là... nickname trên zalo của cô giáo H. (Trường tiểu học Chương Dương, quận 1, TP.HCM), người xin tiền phụ huynh mua laptop, không được thì quạu, hiện đã bị tạm đình chỉ đứng lớp.
Hihi, quả là tên vận vào người, chắc cô nghĩ vô thường là...thường vô nên mới bắt phụ huynh mua đồ cho mình xài. Ngờ đâu lại quá... vô thường, đã mang tiếng còn bị cho thôi việc!
Nhưng ngày nay trên Facebook, ta dễ gặp câu sáo rỗng khi có ai đó mất, kiểu như "Đời người quá vô thường anh (chị, em) ạ!". Sáo rỗng vì người nói câu đó hoàn toàn không hiểu vô thường là gì, ngay cả khi họ là một Phật tử.
1.Các bạn hãy nhìn kỹ bức ảnh này đi. Trong tận cùng của nó là nét đẹp huyền ảo và bí ẩn của con người muốn 'Nhanh hơn, cao hơn, mạnh hơn - Cùng nhau'.
Trên một rạn san hô ở Tahiti, lãnh thổ hải ngoại của Pháp cách Paris 15.000 km, Medina (Brazil) làm nên màn trình diễn để đời. Ở vòng ba nội dung lướt sóng nam ngày 30/07, anh đạt 9,9 - điểm kỷ lục trong lịch sử Thế vận hội, đánh bại Kanoa Igarashi – vận động viên Nhật Bản từng giành huy chương vàng ở Olympic Tokyo 2020. Anh sẽ vào tứ kết gặp đồng hương Joao Chianco.
Bức ảnh được chụp bởi nhiếp ảnh gia Jérôme Brouillet của hãng AFP, ghi lại cảnh Medina nhảy khỏi ván lướt sóng, giơ tay mừng chiến thắng với ván lướt sóng bay song song, lập tức gây bão trên mạng xã hội.
Ông Trần Đình Sơn ở London, Anh Quốc, không đồng ý với một nhận xét trong bài tuần trước viết về thầy Thích Minh Tuệ, “… chỉ đi ngoài đường sẽ không có cơ hội … thực chứng những giáo nghĩa sâu xa như Tánh Không, như Lý Duyên Khởi …”
Ông Sơn nhận xét thấy, “…Lục Tổ Huệ Năng mù chữ nhưng khi đắc ngộ thì bất cứ giáo lý thâm sâu nào của ĐỨC PHẬT cũng đều giảng giải rất rõ ràng minh bạch … cư sĩ Duy Ma Cật … chỉ kinh doanh và cũng không sống trong tu viện nhưng đã đắc ngộ Phật Pháp cao thâm …”
Chúng tôi không phản đối kết luận của ông: “… sư Minh Tuệ khi đạt tới tột đỉnh của Giới thì đạt Định ngay lập tức … Định rồi là Tuệ xuất hiện ngay tức đắc pháp thượng thừa mà không cần phải học gì trong chùa, viện.” Tuy nhiên, theo truyền thuyết thì ngài Duy Ma Cật đã tu trong rất nhiều kiếp, trước khi thác sinh làm một thương gia. Ngài Huệ Năng đã tu học trong chùa rồi được thầy gửi qua một chùa khác, khi đang quét sân ngài chợt nghe câu “Ưng vô sở trụ.”
Ở bài trước, mình mới viết rất sơ sài, thực ra đó chỉ là nêu một hiện tượng (thực tế) và đặt một số câu hỏi có tính triết học khai sáng, mang tính gợi mở thôi về vai trò của tôn giáo trong sự phát triển. Phát triển ở đây bao gồm cả phát triển năng lực cá nhân và phát triển quốc gia.
Mình nhắc tới thiền trong bài đó và để bên cạnh Phật giáo, không có nghĩa là gán ghép hai cái đó làm một mà chỉ để cạnh nhau. Thiền không phải là một tôn giáo, trong khi một số tôn giáo có thể ứng dụng thiền vào việc tu tập. Câu hỏi tương tự về vai trò của thiền trong việc phát triển bản thân và phát triển quốc gia.
Trong khi đó, nhiều người đọc hiểu sai nội dung, cho rằng mình quy nạp, kết luận ẩu với ý là cứ theo Phật giáo thì sẽ nghèo đói! Mình không có ý đó. Nhưng mình hiểu tôn giáo có vai trò nhất định trong phát triển nhưng không phải là tất cả, vì còn nhiều yếu tố khác tác động qua lại, như chủng tộc, địa lý, thể chế...
Cha mẹ qua đời để lại cho lão bàn thờ ông bà và bàn thờ Phật. Lão xem đó như là di sản tinh thần, tiếp tục chăm chỉ khói hương.
Thờ Phật nhưng lão không mặn mà lắm, kinh sách ít đụng tới, xem đó là cái gì xa xôi, cũng mờ ảo như khói hương. Lão thờ Phật như thờ đấng giác ngộ, không trông chờ ơn phươc ngài ban cho.
Đôi khi lão đọc thơ thiền, đọc những chuyện thiền, không hiểu gì cả hoặc tưởng là hiểu. Đọc ba cuốn Thiền luận của Suzuki, đọc Sáu cửa vào động thiếu thất, Vô môn quan…càng mù tịt.
Hiện tượng thầy Minh Tuệ không phải là một hiện tượng tôn giáo. Đó là một hiện tượng xã hội, được mạng xã hội đẩy lên thành sự kiện “chưa từng có”.
Tại Sài Gòn nói riêng và miền Nam nói chung, trước 1975 cũng như bây giờ, hình ảnh tu sĩ khất thực quen thuộc đến mức chưa bao giờ trở thành “cơn gió mát”. Bước chân tu sĩ khất thực cũng chưa bao giờ được đánh giá là hành động có thể dẫn Phật tử đến với (con đường) Đạo. Người ta đảnh lễ cúi chào một tu sĩ khất thực để tỏ lòng tôn kính chứ không phải xem ông như Phật sống.
Những gương mặt quỳ lạy thầy Minh Tuệ, hoặc thậm chí một người mới đây dâng cho thầy Minh Tuệ cái bát “bằng vàng 24k”, đều trông “rất quen”. Có thể chúng ta đã “gặp” những gương mặt ấy.
Hôm qua (05/05) là ngày sanh của Karl Marx (05/005/1818 - 14/3/1883), một trong những triết gia có ảnh hưởng lớn đến thế giới trong thế kỷ 20. Nhưng đằng sau cái tên lớn là một quá trình dài đau khổ với bệnh tật triền miên. Chúng ta thử ôn lại những đau khổ ông đã trải qua như thế nào.
Karl Marx sinh ngày 5/5/1818 tại thị trấn Trier, ngay bên cạnh dòng sông Rhine, mảnh đất chịu nhiều ảnh hưởng của nền văn hóa Pháp và Chủ nghĩa Tự do. Gia đình của Marx thuộc vào thành phần trung lưu gốc Do Thái (nhưng theo đạo Tin lành – Lutheran). Thân phụ là một luật sư, nhưng thân mẫu ông lại là người mù chữ, không đọc và viết được tiếng Đức.
Bừa bộn từ lúc còn trẻ
Đạo Phật dạy cho phật tử: Cuộc đời này chỉ là cõi tạm, cõi vĩnh cữu của con người chính là niết bàn, là thế giới bên kia sau khi chết. Cha ông chúng ta hay nói: "Sống gửi, thác về..."
Trong văn chương, cụ Nguyễn Công Trứ cảm thán: “Ôi! Nhân sinh là thế, như bóng đèn, như mây nổi, như gió thổi, như chiêm bao…”.
Còn nhạc sĩ Trịnh Công Sơn: "Hạt bụi nào hóa khiếp thân tôi, để một mai tôi về làm cát bụi", coi sự tồn tại của chúng ta trên cõi đời này chỉ là "Ở trọ trần gian"...
Năm 2016 tôi chuyển chỗ ở lần nữa, sau khi quyết định nghỉ dạy học, về vườn làm nông dân. Đó là một khu vườn ở ngoại ô, thưa vắng nhà, có cả cao su, hồ tiêu, cây trái và một “rừng” trúc hoang sơ đẹp như mộng.
Trong khu vườn ấy còn có hai chiếc ao, một ao đáy đá ong, nước trong xanh có thể vo gạo, rửa rau; ao còn lại thì bùn sâu, lội xuống ngập quá đùi. Dưới cái ao thứ hai này là súng, những bông súng to lớn, tối đến là bung nở như hàng trăm chiếc đèn hoa đăng, lung linh dưới trăng sao.
Tôi trồng thêm sen, có cả thảy ba giống, sen ta và “sen tây”, sen hồng và sen trắng, cánh đơn và cánh kép. Chẳng mấy chốc, sen đã mọc kín mặt ao, hoa lừng lững mọc lên, kiêu hãnh nở tràn. Tôi bắc một cây cầu vươn ra gần giữa ao, làm sạp để ngồi, dưới tán sung sum suê xanh mướt.
Kinh thành xưa thái tử Tất Đạt Đa họ Thích Ca sinh ra và lớn lên hầu như không còn nữa. Cổng thành gạch nung nơi thái tử từ bỏ ngai vàng, cung điện, quần thần, kẻ hầu người hạ ra đi giờ hầu như chẳng còn dấu tích gì.
Cuộc ra đi này có nặng nề không? Theo gã là rất nhẹ nhàng, vì cái mà ngài cần không có trong những gì ngài có. Vậy cái gì Ngài cần? Sự Công bằng? Tự do? Lý tưởng? Con đường- Đạo? Hay bộ mặt thật của trẻ thơ?
Gã luôn thích tưởng tượng ra ông Bụt của riêng mình. Tuổi thơ của gã biết và thích ông Bụt trước khi biết ông Phật, mà đâu biết rằng Phật chính là Bụt của người nhà quê xứ Việt gắn với chuyện cổ tích ngày xửa ngày xưa xứ Việt. Gã như nhiều đứa trẻ Việt lớn lên với lời người nhớn, khi thấy ai đó tử tế, thương người thì cho là: Có tâm Bụt- có tâm Phật.
Tạ Duy Anh giới thiệu : Sau Tết nhà thơ Thanh Thảo gửi cho tôi bài này và nói thêm: "Đ. có báo nào nó dám in chú ạ, khốn nạn thế chứ". Tôi bảo ông : Thông cảm cho họ đi, để chú nó đăng.
Thơ Tô Thùy Yên lặng lẽ. Dù ông viết dài hay viết ngắn, thì thơ ấy vẫn lặng lẽ. Người đọc đồng cảm với thơ ấy, cũng trong lặng lẽ. Đó là thơ của Chim kêu bãi quạnh, hắt hiu và đau đớn:
“Cởi đôi giày vẹt, tấm áo tã
Xót xa như lột một lần da” (Chim kêu bãi quạnh)
Câu nói của MC Đức Bảo bị phản ứng mạnh mẽ vì chữ "lương thiện" đã nâng vấn đề lên một cách hàm hồ. Bởi không ai nói nghèo sinh con là bất lương.
Nghèo thì không nên sinh con, đó là một quan điểm, nhất là quan điểm phổ biến của người trẻ đô thị.
Sinh ra một đứa con, ít nhất phải cung cấp cho nó điều kiện tối thiểu, có nơi ăn chốn ở cơ hội học hành đàng hoàng, bệnh tật ốm đau không phải chạy vạy thuốc thang.
Để ý là chơi mạng xã hội, nhiều người đang có khuynh hướng phải nhả ngọc phun châu lời hay ý đẹp, triết lý ra vẻ....như là một thứ trang sức cần có. Đặc biệt là với giới sô chậu, người mẫu, MC gì gì đó.
Như cậu MC này chẳng hạn. Cái câu cậu tương lên chình ình, xét một cách thực tế thì khó phân định đúng hay sai. Bởi nó tùy thuộc vào góc nhìn, quan điểm của mỗi người.
Tôi biết có những gia đình giàu có nhưng sinh con ra phá gia chi tử, phá hoại xã hội, và cũng có những đứa con vươn lên từ sự nghèo khó của cha mẹ. Ở chiều ngược lại cũng không ít ví dụ thuyết phục. Nhưng gán ghép sự lương thiện gắn liền với hành vi không sinh con xem ra là điều hơi hỗn.
Khi ma đạo và tà sư hoành hành làm mê muội nhân tâm, không gì cần kíp và chính đáng bằng trả lại chân tủy cốt yếu của giáo pháp để thức tỉnh nhau. Và ở đây, câu hỏi sẽ là “Phật giáo là gì?”.
Có thể bỏ qua tất cả, quên đi tất cả, vứt đi tất cả, nhưng bốn chữ này phải nhớ để nhận biết đâu là Phật giáo, đâu là tà giáo: KHỔ - TẬP - DIỆT - ĐẠO (Sự khổ - Nguyên nhân của sự khổ - Trạng thái hết khổ - Con đường để đạt tới hết khổ). Đây được gọi là “Tứ diệu đế”, tức bốn sự thật căn bản, cao quý.
Bản chất của đời sống là khổ, cái khổ của sinh - già - bệnh - chết là lẽ đương nhiên; nhưng cái khổ do dính mắc vì suy nghĩ sai lầm mới là nguy hiểm nhất, nó đày đọa con người.
Đang biên tập cuốn Cội Rễ (Roots: The Saga of an American Family) của Alex Haley, thì gặp mấy đoạn văn sau ở chương XXIV, chương viết về những đứa trẻ trong độ tuổi 15 ở Gambia phải tham gia một “khóa huấn luyện” trong 4 tháng bởi các kintango (huấn luyện viên bản địa) để trở thành người lớn.
Đây là lời của các kintango giảng cho bọn trẻ:
1. “Các con biết người Mandinka chỉ chiến đấu nếu những kẻ khác là hiếu chiến”. “Nhưng nếu bị dồn đến chỗ phải chiến đấu thì chúng ta sẽ là những chiến binh cừ nhất”.
2. “Đừng bao giờ vây kín kẻ địch hoàn toàn. Hãy để cho chúng một lối thoát nào đó, vì nếu bị hãm cùng đường, chúng càng liều mạng chiến đấu”.
Mô hình thể chế chính trị độc tài toàn trị, không có một cơ chế tam quyền phân lập để kiểm soát và cân bằng quyền lực.
Không có đảng đối lập, không có báo chí tự do, không có các tổ chức dân sự xã hội có thể hoạt động độc lập với chính quyền. Và cuối cùng là người dân không có quyền “mở miệng” cũng như có quyền bỏ phiếu tự chọn hay bãi nhiệm một cá nhân hay đảng cầm quyền v.v…
Đó là nguyên nhân vì sao tham nhũng càng chống càng nhiều, vì sao tội ác các loại, những biểu hiện vô liêm sỉ, thiếu tự trọng…các kiểu (như “gạ tình đổi điểm”, chạy bằng chạy chức, “đạo” văn, “ “đạo” luận văn v.v…) diễn ra nhan nhản khắp nơi ở Việt Nam.
Mấy đêm nay tôi xem bộ phim Mỹ có tên Ám sát Tổng thống J. Kennedy dài 8 tập. Phim kể về một chàng trai trở lại quá khứ để ngăn chặn vụ ám sát tổng thống Kennedy.
Ở quá khứ, anh gặp một người đàn ông đau khổ, khuyên anh không nên quay lại quá khứ vì sẽ chẳng thay đổi được gì. Người đàn ông đó cũng trở lại quá khứ để tìm cách cứu đứa con gái bốn tuổi của mình bị chết đuối. Chỉ lãng đi mấy phút mà để mất đứa con, ông đau đớn tột độ và liên tục trở lại quá khứ để hy vọng thay đổi. Nhưng ông không thể nào thay đổi được.
Chàng trai quyết tâm và ngăn được vụ ám sát tổng thống Kennedy. Sau đó Kennedy làm tổng thống Mỹ hai nhiệm kỳ.
Vậy là đã tròn 4 năm ông Park Hang Seo trở thành huấn luyện viên (HLV) trưởng đội tuyển bóng đá nam Việt Nam. Đó là 4 năm rất đẹp đối với người hâm mộ, những người đã đợi rất lâu rồi để được tận hưởng những tấm huy chương ở khu vực và châu lục.
Họ thần tượng ông, điều đó là tất nhiên. Thậm chí, họ gọi ông bằng “thầy Park”, cách gọi của những cầu thủ đội tuyển quốc gia dành cho ông. Và rất có thể ông Park sẽ còn gắn bó thêm với bóng đá Việt Nam vài năm nữa (ít nhất là vậy), đủ để trở thành vị HLV trưởng có “triều đại” kéo dài nhất lịch sử đội tuyển quốc gia Việt Nam.
Trong các bình luận của tôi, ở cương vị một “chém gió viên bóng đá”, có một câu hỏi tôi thường được hỏi rất nhiều lần. Đó là “Theo anh, triết lý của bóng đá Việt Nam là gì?”. Trước những câu hỏi ấy, tôi chỉ cười (bằng một icon). Kể ra, nếu triết lý mà là một nụ cười, hoặc đem lại nụ cười, đó cũng là thứ triết lý đáng giá.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn trong cuộc làm việc với Thủ tướng Phạm Minh Chính đã thừa nhận sự thực quan trọng nhất của ngành giáo dục hiện nay đó là: ‘’chưa hoàn thiện thể chế, chính sách, tạo hành lang pháp lý cho thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo...".
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn không né tránh ngành giáo dục hiện nay "phải đổi mới căn bản, toàn diện". Thực chất của "đổi mới căn bản toàn diện" không thể bằng các cuộc Cải cách giáo dục như tít mù vòng quanh bấy lâu nay nữa mà phải bằng cuộc Cách mạng giáo dục triệt để.
Thủ tướng Phạm Minh Chính tỏ ra đồng tình với cách nhìn mang tính thực chất này, nên ông nhấn mạnh 5 điểm mấu chốt làm trụ cho cuộc Cách mạng giáo dục cần có.
