Tin tức, bình luận, phóng sự, hậu trường chính trị quốc tế
(Kể về cô sinh viên Nguyễn Hoài Phương)
Từ lâu, một câu hỏi không chịu buông tha tôi: “Có số phận nào vInh quang mà không cay đắng không?”. Có khi, tưởng chừng tôi đã có câu trả lời, nhưng sự việc lại tuột đi.
Cuộc đời đưa đẩy tôi tới việc viết bài này. Một cách tình cờ, tôi nhận ra mình có lẽ là người duy nhất (?) có thể kết nối những mảnh hiểu biết của mỗi người trong cuộc. Tuy ở trong cuộc, nhưng chưa chắc họ đã nhận ra.
Chuyến tàu vũ trụ Apollo 8 đã chụp được hình Trái Đất “mọc” lên từ đường chân trời của Mặt Trăng. Điều này cũng giống như người trên Trái Đất thấy Mặt Trời mọc buổi sáng từ đường chân trời của Trái Đất.
Khi con người đứng trên Trái Đất, lấy Trái Đất làm trung tâm, nói kiểu Toán học là lấy Trái Đất làm gốc tọa độ, thì con người thấy Mặt Trời mọc, Mặt Trăng mọc.
Thời xưa, con người chưa đủ tiến bộ về khoa học, kỹ thuật để có thể bay lên Mặt Trăng. Khi con người lên tới Mặt Trăng, cái nhìn của người đứng trên Mặt Trăng phải khác cái nhìn của người đứng trên Trái Đất! Trái Đất đã mất vị trí độc tôn là gốc tọa độ rồi!
Trong số các tỉ phú Mỹ, có nhiều người rất đặc biệt. Mà nếu nói về tương đồng trong tính cách và sự táo bạo, cùng các cống hiến cho nhân loại thì có thể nói tới Howard Hughes (1905-1976) và Elon Musk.
Vắn tắt là hai cha này quá giỏi, đẹp trai lộng lẫy, đầu óc thiên tài. Luôn nghĩ ra các ý tưởng khùng điên không giống ai, thậm chí ban đầu bị cho là hoang tưởng, nhưng làm bằng được.
Hughes là con nhà danh giá, tiền xài thoải mái. Nhưng từ nhỏ ông đã thích mày mò nghiên cứu máy móc. Ông tự chế tạo đài phát thanh và thành lập một đài phát thanh khi mới 11 tuổi. Năm 12 tuổi, vì mẹ cấm ông đi xe máy, ông đã tự chế tạo một chiếc bằng cách lắp động cơ vào xe đạp của mình. Ở tuổi 12, ông đã lắp ráp được một chiếc mô tô, 14 tuổi làm ra máy bay nhỏ.
Tin về giáo sư (GS) Võ Tòng Xuân mất, được mọi người nhắc nhiều về việc ông tận tụy cống hiến cho cây lúa Việt Nam.
Bên cạnh những dòng tin tưởng nhớ, lại khiến tôi nhớ về GS Nguyễn Duy Xuân, con người đã sống với khoa học và hiến dâng trọn đời mình cho một miền Nam phát triển, với tên gọi Tây Đô.
Giáo Sư Nguyễn Duy Xuân là Tổng trưởng Văn hóa - Giáo dục - Thanh niên cuối cùng của chính thể Việt Nam Cộng Hòa. Và cũng là người phát hiện, và thuyết phục đưa chàng thanh niên Võ Tòng Xuân từ Phi Luật Tân trở về để phục vụ đất nước.
Chúng ta đang sống trong thời đại khủng khoảng về ý nghĩa. Có khi sinh học làm cho ý nghĩa của giới tính bị lu mờ, và trường hợp thi đấu Olympic gần đây là một ví dụ.
Câu chuyện hai lực sĩ đánh boxing Imane Khelif (Algeria) và Angela Carini (Ý Đại Lợi) là một minh họa cho sự lu mờ của giới tính.
Cả hai người thi đấu trong bộ môn dành cho nữ giới. Nhưng cô Angela Carini ngưng thi đấu sau 46 giây vì bị một cú đấm rất mạnh từ Imane Khelif. Cô Angela Carini mô tả rằng cô chưa từng bị một cú đấm nào mà mạnh như thế, và vì lợi ích của sức khỏe (hơn là tấm huy chương) nên cô ấy xin ngưng cuộc thi đấu.
Làng thể thao Olympic Paris hôm nay lại có những tranh cãi dữ dội sau trận boxing nữ giữa võ sĩ người Ý, Angela Carini, và võ sĩ người Algeria, Imane Khelif. Chỉ sau 46 giây của hiệp đầu tiên, võ sĩ người Ý đã chấp nhận thua cuộc và rời võ đài trong nước mắt.
Sự tranh cãi của kết quả này bắt nguồn từ việc “xác minh giới tính” của võ sĩ Imane Khelif, người đã từng bị loại trong giải boxing quốc tế năm 2023 sau khi bị phát hiện nhiễm sắc thể Y khi kiểm tra gene nhằm mục đích xác định giới tính. Ngoài ra lượng hormone nam testosterone của Imane cũng cao hơn người nữ bình thường.
Chuyện thi đối kháng phải chia “rõ ràng” nam và nữ, nhìn ở góc độ khoa học thì nó rất quan trọng vì ảnh hưởng trực tiếp đến sự công bằng.
Trong bài trước, mục này đề nghị đảng Cộng sản Việt Nam hãy chôn cất chủ nghĩa Mác - Lê nin. Hơn nữa, từ nay phải chấm dứt không tôn thờ một thứ chủ nghĩa hay lý thuyết kinh tế, chính trị nào nữa.
Đó là một căn bệnh tâm thần từ châu Âu lan ra thế giới từ thế kỷ 19, mà chính các nước Tây phương nay đã trị gần hết bịnh rồi.
Ông Nguyễn Phú Trọng phí bộ óc thông minh của mình cả đời cổ động cho lý thuyết chính trị lỗi thời của Karl Marx và Vladimir Lenin. Ông viết: “… điều hết sức quan trọng là phải luôn luôn kiên định và vững vàng trên nền tảng tư tưởng lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin” (Trong bài “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam,” năm 2022.)
Hình trên là cái "chạn" hay còn gọi là cái "gác măng dê"… là một dạng tủ đựng thức ăn giống như tủ lạnh nhưng nó không lạnh.
Phải giới thiệu thế vì nhiều bạn trẻ có thể không biết nó là cái gì.
***
Có câu chuyện về một vị hiền triết Hy Lạp, ông chủ trương sống tối giản. Một hôm, cậu bé hàng xóm sang xin ông vài cục than nóng, ông vào bếp nhưng hỏi cậu bé: "Cháu không mang cái gì đựng thì làm sao mang than nóng về được?"
Gần đây, một ông thầy cúng nói một cách khẳng định rằng Đức Phật qua đời vì bệnh ung thư 'cuống bao tử' [1]. Thật vậy không? Bài này được viết từ 10 năm trước, nhưng nhân dịp này, xin có vài dòng cập nhựt để chia sẻ cùng các bạn về cái chết của Đức Phật.
Theo những gì được lưu truyền, Đức Phật tạ thế ở tuổi 80, trong thời gian 486-483 trước Công Nguyên [2]. Nơi Ngài tạ thế (nhập Niết Bàn) là Kushinagar, thuộc tiểu bang Uttar Pradesh, Ấn Độ. Kushinagar có thể xem là một trong những 'thánh địa' của Phật giáo, nơi mà Phật tử khắp thế giới ghé thăm hàng năm.
Theo truyền thuyết, tang lễ của Ngài diễn ra một cách trang trọng như là nghi lễ dành cho các vua chúa. Thi thể Đức Phật được hỏa táng, và hài cốt được các đệ tử 'san sẻ' nhau và chôn cất ở các đền đài.
Nếu mọi người nhớ lại cách đây chừng một năm, Vietecera từng bị chỉ trích dữ dội vì quan điểm liên quan đến phát triển, tiết kiệm, tiến bộ, và “cố gắng sẽ thành công” trong một podcast với TS Chi Nguyễn (The Present Writer).
Tựu trung, có thể nói suy nghĩ của TS Chi Nguyễn nằm ở phổ “tiến bộ”, “tự do” (liberal), và “tân tự do” (neo-liberal).
Mình nghĩ rằng video mới của Vietcetera với Giáo sư Phan Văn Trường có thể cũng sẽ gặp những phản đối tương tự, nhưng nội hàm thì khác. Nhìn tổng thể, hầu hết các đoạn đối thoại trong video cho thấy GS Trường vẫn có xu hướng giống với TS Chi, tức phần nào chú trọng vào khả năng vượt nghịch cảnh, nhấn mạnh vào cố gắng cá nhân. Tuy nhiên, khi nói về mối quan hệ với văn minh phương Tây, có thể nói GS Phan Văn Trường lại nằm ở phổ “truyền thống bản địa”, “hậu hiện đại”, và “hậu thực dân/giải thực dân” (post-colonial/de-colonial).
Tự dưng nhảy ra một giáo sư "tủ lạnh". Hạng như Hoàng Chí Bảo chỉ là tôm tép, so với vị này vang danh khắp bốn phương, từng được nước Pháp trao "Bắc Đẩu Bội Tinh" vì thành tựu... võ mồm.
Té ra nói như thể chân lý, là con đẻ của ông ta. Một phút "hùng biện" lâu đài sụp đổ.
Xưa có câu: "Dẫu làm nên công hầu, khanh tướng, mà không về làng, thì cũng như áo gấm đi đêm".
"Đại ca" tóc trắng trong hình là thầy tui, thầy Hoàng Dũng. Hơn 10 năm trước, tụi tui học ở Huế, thầy ra dạy 2 chuyện đề liên quan đến Âm vị học, chắc mười mấy ngày, xong đứa nào cũng xanh lè, vì khủng hoảng! Mấy đứa con gái bảo nhau, nếu muốn giảm cân thì tìm thầy Dũng mà học!
Đi chơi với thầy rất vui, nhưng học thì ôi thôi, "khổ" không nói hết. Cách đây vài năm vào Sài Gòn chơi, ghé thăm thầy, hỏi nay thầy còn hướng dẫn làm tiến sĩ nữa không, thầy bảo có.
Rồi thầy nói, có một đứa đang làm với thầy đây, mà hai hôm nay gọi cho nó không được. Tôi hỏi thầy vì sao. Thầy bảo chắc nó sợ, vì mình hỏi bài nó quá, trốn luôn rồi! Tôi lại hỏi thầy, có ai làm với thầy mà đứt gánh giữa đường không. Thầy bảo có chứ, không làm nổi thì đành chịu, mình cho nó qua thì hại cho xã hội.
Hôm nay có việc đi Đồng Nai, trên đường về tôi thấy rất nhiều cây cháy chết vàng đen vàng đỏ cả lá. Cây lớn lớn chết! Cây trung trung chết! Cây nhỏ nhỏ chết, ngay cả cỏ mọc ven đường và dừa nước dưới ao cũng chết.
Tôi nhìn cảnh đó rồi tôi ngồi trên xe tôi khóc. Tôi không phải dạng ủy mị thấy cái mẹ gì cũng khóc, mà tôi thuộc dạng chết nhát. Thấy mình sắp chết nên tôi khóc.
Bài viết cũ của tôi nói về chuyện những cánh đồng không lúa và những con sông không cá. Đó là tôi dự đoán cho tương lai mấy chục năm nữa. Hôm nay thì tôi thấy nó không có xa như tôi nghĩ. Và khi nhiệt độ tăng lên thêm tầm vài độ nữa thôi thì tôi sẽ chết. Mà không phải mình tôi chết đâu.
Anh bạn hỏi tôi: "Ông đã chích 2 mũi AZ vaccine (chống Covid), sao không đi làm xét nghiệm D-dimer?"
Tôi giật mình hỏi tại sao, thì mới biết rằng có tin đồn trên mạng về mối liên quan giữa AZ vaccine với chứng đông máu (thrombosis), và xét nghiệm D-dimer sẽ cho biết tôi bị thrombosis hay không. Nhưng tôi chọn không đi làm xét nghiệm D-dimer.
Thật ra, cái thông tin về mối liên quan giữa AZ vaccine (Vaxzevria) và chứng đông máu không phải là mới. Năm ngoái, y văn đã đề cập đến mối liên quan này. Theo thông tin từ Cục quản lý dược phẩm của Úc, cứ 100.000 người chích Vaxzevria thì có 2-3 người bị chứng đông máu [1]. Thường, chứng đông máu phát sanh trong 4-42 ngày sau khi chích. Đó là sự thật.
1. Có biết bao nhiêu điều cần nói mà không xuể. Còn bi quan hơn với bao nhiêu lời khuyên chân thành: “Họ biết cả đấy”, “Nói làm gì”, “Nói có nghe đâu”, “Chỉ nhận được thù oán, chửi bới, ghét bỏ”.
Những điều động đến thể chế có thể gọi là vùng cấm. Nhưng có bao nhiêu điều không thuộc về thể chế, lại thuộc về nhóm lợi ích, có góp ý cũng không mấy hy vọng. Nhưng thấy nguy hại cho cộng đồng, thà không biết, biết mà không nói, thì khác chi mù điếc câm.
2. Nhìn vào bản đồ quy hoạch Đường sắt đô thị Hà Nội (ĐSĐTHN) mà trào nghẹn lên cổ. Chỉ người bình thường thôi, không phải hoạ sĩ, hay kỹ sư đồ họa, thì cũng thấy được đó là một bức tranh méo mó, vừa thiếu vừa dư thừa.
Hình trên là miếng bánh chưng.
Các hình tiếp theo là cái gì, để cho người hay vua Hùng ăn thì tôi xin để các bạn tự định nghĩa.
Học nấu ăn, trong phần Buffet sẽ có chương nói về Visual characteristics of food, bàn về màu sắc, hình ảnh kết cấu (texture), độ bóng (glossiness), cấu trúc bề mặt (surfce structure), kích thước (size) hình dáng (shape)... của một món ăn ảnh hưởng thế nào tới cảm giác, ấn tượng đầu tiên của thực khách.
Nói tới bột ngọt là nhiều người nghĩ rằng nó là loại thực phẩm ... xấu. Nhưng câu chuyện về 'cái xấu' của bột ngọt bắt đầu từ một lá thư giả tạo trên tập san y khoa New England Journal of Medicine vào năm 1968.
Bột ngọt, có khi còn gọi là 'mì chính', có tên tiếng Anh là monosodium glutamate (viết tắt MSG). Một cách ngắn gọn, bột ngọt là một chất muối, chính xác hơn là muối natri. Đó là một chất 'điều phối' hương vị của thức ăn, và do đó, trước 1975 ở miền Nam nó còn có tên khá hay là 'Vị Hương Tố'.
Nhiều người nghĩ rằng bột ngọt là chất gây tác hại cho sức khỏe. Một số người cho rằng họ bị dị ứng với bột ngọt. Do đó, nhiều nhà hàng và món ăn thường làm cho thực khách an tâm với dòng chữ quen thuộc 'Không dùng bột ngọt'.
Làm thế nào vài chục chiếc F-16 lỗi thời (sẽ có) của Ukraine có thể đấu lại hàng trăm máy bay chiến đấu hàng đầu thế giới như Su-35 của Nga?
“Nga có khoảng 100 máy bay chiến đấu Su-35, hơn 100 máy bay ném bom Su-34 và 7 máy bay cảnh báo sớm A-50 tính đến tháng 3/2024, ArmyInform đưa tin hôm 03/04, trích dẫn dữ liệu do tình báo quân sự Ukraine (HUR) cung cấp.” Nguồn: The Kyiv Independent, 03/04/2024.
Từ lâu, giới mộ điệu quân sự (không có tôi trong đó) vẫn đang chờ đợi trận đấu này. Trên bầu trời Ukraine sẽ diễn ra một trong những cuộc đấu tay đôi kịch tính nhất trong nhiều thập kỷ giữa một máy bay phản lực cũ kỹ (nhưng mạnh mẽ) của phương Tây và một trong những máy bay chiến đấu tiên tiến nhất của Nga. Đó là trận chiến giữa F-16 “Falcon” và Sukhoi Su-35. Với các phi công Ukraina hiện đang được đào tạo ở Mỹ và các quốc gia khác, những chiếc F-16 đầu tiên do người Ukraina điều khiển có thể bay vào mùa hè này.
Ngày hôm qua, ngôi sao banh bầu dục và có thời làm tài tử điện ảnh là OJ Simpson (hình) qua đời ở tuổi 76. Câu chuyện của anh ấy cho ra nhiều bài học, trong đó có một bài học về diễn giải xác suất trong tòa án.
Năm 1995, O.J Simpson bị truy tố về tội giết Nicole Brown Simpson (vợ cũ của anh ấy), và Ron Goldman (là bạn trai của vợ cũ anh ấy). Cả hai nạn nhân đều bị phát hiện có nhiều vết dao. Điều đáng ngạc nhiên là tòa án đã kết luận rằng OJ Simpson vô tội trong vụ án. Tuy nhiên, sau này một phiên tòa dân sự kết luận rằng anh ấy phải « chịu trách nhiệm » về cái chết của người vợ cũ.
Đã có nhiều bình luận chung quanh lời tuyên vô tội của tòa án. Người ta bàn về sự thiên vị cảm tính của bồi thẩm đoàn đến sự thiếu năng lực của bên truy tố. Nhưng một vấn đề quan trọng là cách diễn giải xác suất trong phiên tòa.
Từ trước giờ tôi vẫn nghĩ có gì đó không ổn trong giới trí thức ở Việt Nam. Nhưng tôi không biết là gì.
Hôm nay, đọc được một văn bản của ông Tiến sĩ Giám đốc trung tâm Dịch thuật và Khoa học Công nghệ, trực thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, tôi mới sáng tỏ được chút ít.
Đó là công văn số 242024/CV-CTCS ngày 02/04/2024, gởi Chi cục Thủy lợi TP HCM. Công văn này giới thiệu một người có khả năng cầu mưa cho các tỉnh phía Nam. Ngoài việc giới thiệu nhân vật có khả năng đặc biệt này, công văn nhiều lần khẳng định là họ chưa kiểm chứng khả năng đó, không khẳng định, và không phủ định rằng người họ giới thiệu có khả năng cầu mưa.
