Tin tức, bình luận, phóng sự, hậu trường chính trị quốc tế
Hôm qua, báo Văn Nghệ của Hội Nhà văn Việt Nam đăng bài dưới đây của nhà thơ Phạm Tiến Duật.
Đã 18 năm nhà thơ Phạm Tiến Duật qua đời và bây giờ nếu còn sống, chắc gì ông đã chịu đăng bài thơ này. Nhưng không, người ta vẫn khai quật và công bố lại. Việc hòa giải hòa hợp dân tộc đã xa vời nay càng xa vời hơn.
VỚI KHÁNH LY
Thơ Phạm Tiến Duật
Tôi sinh ra ở Hà Nội, trên một con phố lớn – cái thời mà tiếng còi ô tô vẫn còn xa xỉ và vỉa hè chưa bị chiếm làm nơi kinh doanh. Tuổi thơ của tôi gắn với những lần xem duyệt binh, không phải trong cảnh chen chúc, không phải qua màn hình phóng to, mà ngay dưới khung cửa sổ nhà mình.
Chỉ cần đứng dựa vào song cửa, tôi thấy những hàng quân bước đều, tiếng giày đinh đập nhịp xuống mặt đường, kèn trống rộn ràng. Người dân hồi đó đến xem duyệt binh cũng có, nhưng họ từ tốn, lịch sự. Những người từ quê lên thì đi từ đêm hôm trước, ngủ ghếch trên vỉa hè như một sự chờ đợi hiền lành, không rác, không cãi cọ, không cảnh tranh giành. Đất nước nghèo, dân ít, nhưng lạ thay, người ta vẫn giữ được chút phẩm giá và sự tôn trọng lẫn nhau.
Còn hôm nay ư ? Một cảnh tượng khác hẳn – vừa thô vừa lố, vừa buồn cười vừa đáng sợ. Cứ mỗi mùa “duyệt binh”, người ta không chỉ xem, mà sẵn sàng đánh nhau để được xem. Đám đông như phát cuồng, trải chiếu chờ vài ngày, xếp hàng đi ỉa dài như rắn bò, thuê dịch vụ dắt đi đái, dắt đi… “giải quyết nhu cầu”. Đường phố biến thành chợ người, với đủ thứ dịch vụ ăn theo – bán chỗ đứng, bán ghế nhựa...
Hơn 30 năm trước, khi tôi từ Huế chuyển công tác vào Khoa Ngữ Văn Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, thì anh Chu Trọng Thu đã dạy ở đó nhiều năm.
Anh sống hơi khép kín, ít khi có mặt trong các cuộc vui, chỉ giao tiếp thân thiết với một số ít người. Chuyện trò với anh em trong Khoa cũng chừng mực, tiết chế, không thấy anh nói to cười to bao giờ.
Anh giỏi tiếng Trung, có lần tháp tùng Hiệu trưởng qua Đài Loan, đảm nhận công việc phiên dịch. Còn trong Khoa, anh cứ lẳng lặng làm bổn phận dạy học, và không hề nói gì đến chuyện nghiên cứu.
Tôi ngồi đó, bên tai vọng lên tha thiết bài “Người ở lại Charlie” của Trần Thiện Thanh.
Ngày 12/04/1972, Trung tá Nguyễn Đình Bảo, chỉ huy tiểu đoàn nhảy dù 11 Quân lực Việt Nam Cộng Hòa trấn giữ Charlie, tử trận.
Về phía tấn công, là trung đoàn bộ binh 64 do Trung tá Khuất Duy Tiến (sau này lên trung tướng) chỉ huy.
"Hai mươi năm nội chiến từng ngày". Chỉ riêng câu này đủ cho Trịnh Công Sơn khốn khổ.
Và mãi cho đến bây giờ, trên sách vở báo chí chính thống, nói đến chiến tranh Việt Nam không ai dám dùng hai chữ "nội chiến". Trừ Tổng Bí thư Lê Duẩn.
Quả vậy, trong "Lê Duẩn tuyển tập (1965 - 1975) - Tập II" có đến 11 lần Tổng bí thư Lê Duẩn dùng từ "nội chiến", trong đó ba lần là nói chiến tranh Việt Nam :
Chú rể chu đáo thuê xe đón khách từ Sài Gòn đi ăn cưới ở Tiền Giang. Ngồi lên xe, bắt chuyện với tài xế, mới được biết để xe được phép chạy, lái xe phải có đủ tám loại giấy sau đây :
1. Giấy phép kinh doanh của công ty ;
2. Giấy phép hành nghề của công ty ;
Đôi lời : Thụy My có nhận được thư của ông Thềm Sơn Hà, tác giả cuốn sách « Sự Thật Hải Chiến Hoàng Sa 19/01/1974 ». Ông cho biết danh sách Tử Sĩ Hoàng Sa đã bị viết nhầm ở hàng thứ 7 là HQ Thiếu Úy Lê Văn Đơn thay vì HQ Trung Úy Lê Văn Đơn. Tác giả đã sửa sai từ ngày 03/01/2022, và xin chuyển lời cáo lỗi, đính chánh với gia đình cố Hải Quân Trung Úy Lê Văn Đơn (Liên Đoàn Người Nhái, hy sinh trên đảo Quang Hòa và mang xác về HQ 5).
TM xin phép thay danh sách chính xác và chân thành cảm ơn tác giả Thềm Sơn Hà.
“Hà Nội chiều nay thanh bình” như xưa quân Tùy Văn Đế đánh vào tới kinh đô, mà vua quan không ai biết nước đang mất. Trần Hậu Chủ vẫn còn say túy lúy với mỹ nhân và quần thần trên lầu Ỷ Kết, vẫn ca hát, đắm đuối với khúc “Hậu đình hoa” tình tứ. Đỗ Mục cảm thán trong bài “Bạc Tần Hoài”:
“Thương nữ bất tri vong quốc hận / Cách giang do xướng Hậu đình hoa”
Các chiến sĩ ngã xuống dưới làn đạn giặc xâm lược, mà chẳng ai hay, trừ người mẹ: “Buổi sáng ấy, chỉ mẹ tôi nhìn thấy / Có đàn chim đẫm máu về trời”.
Tôi nhận được file ghi âm sau đây từ một bạn đọc, được cho là ghi lời phát biểu của Chủ tịch Hội Nhà văn trong Hội nghị tổng kết công tác văn học 2024 sáng 12.12.2024 về vụ bổ nhiệm Lương Ngọc An.
Người nói rất hùng hồn. Nếu đó chính là ông Chủ tịch Hội Nhà văn và nếu thế, tại sao ông sợ gì mà chỉ hùng hồn trước mặt vài người trong bốn bức tường phòng họp. Chứ không công khai giải trình cho cả nước biết lý lẽ vững chắc, chính nghĩa ngời ngời của người bổ nhiệm Lương Ngọc An, thưa ông?
Chọn cách ứng xử không minh bạch chỉ làm cho uy tín của Hội Nhà văn rơi xuống hố thẳm!
Hình trên đây chụp ngày 21.01. 2017, cho thấy quan chức Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang xin lỗi văn nghệ sĩ. Tất nhiên là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hàn Quốc và văn nghệ sĩ xứ kim chi, chứ không phải là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và văn nghệ sĩ xứ ta.
Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch Cho Yoon Sun bị cáo buộc chịu trách nhiệm về việc lập ra danh sách đen gồm ngót chục nghìn nghệ sĩ và nhân vật văn hóa dám phê phán chính phủ đương nhiệm của Tổng thống Park Geun Hye.
Đáng chú ý trong danh sách đen, có những người nổi tiếng, đang làm sáng danh Hàn Quốc trên trường quốc tế.
Phi hành đoàn điều khiển phà!
Chuyện có một không hai mới được báo “Nhà báo và Công luận” của Cơ quan Trung ương Hội Nhà báo Việt Nam “phát minh”.
Tác giả bài báo viết: “Mười bảy thành viên phi hành đoàn đã được cứu khỏi phà, theo Thống đốc vùng Krasnodar cho biết trên kênh Telegram của mình. Hoạt động cứu hộ đang được tiến hành và không rõ tung tích của hai thành viên phi hành đoàn khác”.
Trích bài xã luận nhan đề: “Tăng cường tính Đảng, đi sâu vào đời sống nhân dân, tạo một khí thế mới trong văn nghệ ta”. In trên tạp chí Học tập, số 11-1974.
“Một truyện ngắn về thiếu nhi đăng trên tuần báo Văn nghệ trong thời gian qua thuộc loại nấm độc nguy hiểm.
Với lối viết kiểu "biểu tượng hai mặt", truyện này gieo rắc hoài nghi trong quần chúng đối với sự lãnh đạo của Đảng ta, gieo rắc tư tưởng chống lại đường lối cách mạng, chống lại chế độ xã hội chủ nghĩa và nền chuyên chính vô sản của chúng ta.
"Đại ca" tóc trắng trong hình là thầy tui, thầy Hoàng Dũng. Hơn 10 năm trước, tụi tui học ở Huế, thầy ra dạy 2 chuyện đề liên quan đến Âm vị học, chắc mười mấy ngày, xong đứa nào cũng xanh lè, vì khủng hoảng! Mấy đứa con gái bảo nhau, nếu muốn giảm cân thì tìm thầy Dũng mà học!
Đi chơi với thầy rất vui, nhưng học thì ôi thôi, "khổ" không nói hết. Cách đây vài năm vào Sài Gòn chơi, ghé thăm thầy, hỏi nay thầy còn hướng dẫn làm tiến sĩ nữa không, thầy bảo có.
Rồi thầy nói, có một đứa đang làm với thầy đây, mà hai hôm nay gọi cho nó không được. Tôi hỏi thầy vì sao. Thầy bảo chắc nó sợ, vì mình hỏi bài nó quá, trốn luôn rồi! Tôi lại hỏi thầy, có ai làm với thầy mà đứt gánh giữa đường không. Thầy bảo có chứ, không làm nổi thì đành chịu, mình cho nó qua thì hại cho xã hội.
1. Tổng thống Nga Putin là một tên tuổi “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, nhất là sau khi xâm lược Ukraine.
Ngay từ năm 2007, nhiều biệt danh chỉ Putin đã được đưa vào Đại từ điển biệt danh tiếng Nga [1]. Trong đó, một số biệt danh như Putyonok (nhại tiếng kêu của vịt con, trong tiếng Nga) chỉ là biệt danh thời bé hay thời đi học của Putin, còn Toilet Putyonok có thể khiến chúng ta cho là mang màu sắc nhục mạ, thực ra theo Svetlana Bezus [2], chỉ là xuất phát từ tuyên bố của Putin: Hãy theo bọn khủng bố ngay cả khi chúng vào toilet và giết chúng; và biệt danh Toilet Putyonok được cấu tạo: “toilet duckling”[3] + Putyonok.
Tác giả của cuốn từ điển này cho rằng biệt danh chỉ Putin thường dùng nhất là VVP (viết tắt của Vladimir Vladimirovich Putin), về mặt phong cách là trung hòa. Điều này dễ hiểu: Năm 2007, Putin vẫn còn là niềm hy vọng của nhiều người Nga và cuộc xâm lăng Ukraine chưa xảy ra, nhưng lý do chính có lẽ là vì ngữ liệu của thu thập từ báo chí công khai của Nga.
Anh Bùi Vĩnh Phúc nhờ tôi gửi tặng cho các anh Nguyên Ngọc và Phạm Xuân Nguyên mỗi người một cuốn “9 Khuôn Mặt, 9 Phong Khí Văn Chương”. Tôi gửi qua Bưu cục Him Lam, TP HCM, hôm 02/04. Hơn chục ngày sau, sách vẫn chưa đến người nhận.
Ra bưu điện khiếu nại, được trả lời là để người ta xem lại. Sáng nay, sau hơn 20 ngày tính từ ngày gửi, lại ra bưu điện. Lần này được trả lời rằng sách bị giữ lại để "kiểm tra nội dung", chứ không phải đi lạc!
Bưu điện nhớ rằng khi nhận tiền tôi trả, tức là đã ký một hợp đồng, theo đó bưu điện phải đưa bưu phẩm đến địa chỉ đã ghi.
Trong một cuộc hội thảo tổ chức tại Viện Ngôn ngữ học Hà Nội, thầy Đoàn Thiện Thuật kéo tay tôi đến trước mặt nhà ngữ học Michel Ferlus nói mấy lời giới thiệu.
Lúc đó, Michel Ferlus vừa xuất bản công trình nổi danh "Spirantisation des obstruantes médiales et formation du système consonantique du vietnamien", sau được thầy Hoàng Tuệ dịch đăng trên tạp chí Ngôn ngữ.
Tôi lúng túng, lí nhí nói những gì mà bây giờ, sau mấy chục năm, thú thật đã quên mất. Kẻ mới bước chân vào con đường nghiên cứu là tôi, trước một tượng đài lừng lẫy như Michel Ferlus, biết ăn làm sao nói làm sao!
(Chuyện tiếu lâm này tôi nghe thầy Cao Xuân Hạo kể, chỉ đổi một cái tên, do "nhạy cảm"! Đã hai năm sau khi đăng bài này, mà độc lực của những tờ Pravda xem ra còn mạnh hơn).
Có một anh buồn đời, không biết vì cái gì, nghe đồn là do bị bồ đá, bèn tìm cách tự tử.
Sống mới khó, chứ chết thì quá dễ. Anh ra trạm xá, mua thuốc ngủ, loại mạnh nhất, về tọng vào họng cả vốc, rồi nằm vật ra, chờ chết. Chỉ vài phút sau, anh chìm vào cõi mê.
Trong một status đăng cách đây mấy tiếng đồng hồ, giáo sư Nguyễn Văn Hiệp cho biết Ban tổ chức Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội vừa điện thoại bắt GS Hiệp (nay đã rời Viện Ngôn ngữ học, không còn là cán bộ của phải giải trình về vụ phản đối chữ Quốc ngữ mới của ông Bùi Hiền, theo yêu cầu của ông Bùi Hiền.
Tôi buồn cười nhớ một chuyện sau đây.
Một hôm, trong một buổi họp mặt đông đảo của dân Ngôn ngữ học ở Sài Gòn, thầy Trần Chút kể một chuyện xảy ra ở trường Đại học Tổng hợp TP HCM của thầy:
Cách đây 6 giờ, tờ Pháp Luật thành phố Hồ Chí Minh rút tít: "Chánh án Nguyễn Hòa Bình: Cứ sai là kỷ luật thì lấy đâu ra người làm việc".
Cái tít này nhạy cảm quá, khiến người đọc bất giác liên tưởng đến câu y chang như thế của ông Nguyễn Sinh Hùng, hồi ổng đang còn là Chủ tịch Quốc hội.
Thế là tờ báo lẳng lặng đổi tít, thành "Chánhán Nguyễn Hòa Bình: Thẩm phán chỉ phải chịu trách nhiệm khi có lỗi chủ quan".
Ngày 24/10/1971, chợ Cầu Ông Lãnh bốc cháy ngùn ngụt. Chính quyền điều máy bay CH-47 múc nước ở cầu Ông Lãnh gần đó để chữa cháy.
Trong điều kiện dân sống trong những căn nhà muốn đến phải qua mấy "xuyệt", hay nói theo cách nói ở Bắc, phải qua mấy ngõ mấy ngách, mà đường đi lại chật hẹp, có khi chiều ngang chỉ vừa đủ một chiếc xe đạp, thì xe cứu hỏa đành chịu. Giải pháp cứu hỏa bằng máy bay trực thăng sẽ rất khả thi!
Bao giờ trở lại ngày xưa, cảnh sát được trang bị trực thăng cứu hỏa?
Trong phiên thảo luận về chủ trương đầu tư Dự án hồ chứa nước Ka Pet, đại biểu Quốc hội Phan Thái Bình- Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Nam, cho biết :
“Qua kết quả khảo sát 11 ô tiêu chuẩn, thì đã có tới 332 cây gỗ trong khu vực hồ chứa Ka Pet thuộc 43 loài thực vật thân gỗ, 36 chi và 23 họ thực vật khác nhau. Trong đó có 2 loài trong danh mục các loài thực vật quý hiếm của sách đỏ Việt Nam; 8 loài thuộc danh mục thực vật quý hiếm theo sách đỏ của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN).
Đặc biệt có những loài thuộc nhóm có nguy cơ bị đe dọa tuyệt chủng nếu không được quản lý chặt chẽ.”
