Sau bốn năm, cái bóng của Kadhafi luôn đè nặng lên Libya

Mouammar Kadhafi

Đăng ngày 22-10-2015 Sửa đổi ngày 22-10-2015 18:04

Bốn năm sau cái chết của nhà độc tài Libya Mouammar Kadhafi, những gì ông ta để lại vẫn đè nặng lên quốc gia dầu lửa hiện đang bị bạo lực hoành hành, cùng với đấu tranh quyền lực, luôn đi tìm sự đoàn kết trong vô vọng.

« Kadhafi đã làm nổi lên một Nhà nước được xây dựng xung quanh hình ảnh của ông ta » trong suốt bốn thập kỷ cầm quyền. Michael Nayebi-Oskoui, chuyên gia về Trung Đông của cơ quan tư vấn Mỹ Stratfor giải thích.

Con trai Mouammar Kadhafi bị kết án tử hình

Seif Al Islam Kadhafi tại tòa án Zenten, Libya, 25/05/2014.

Đăng ngày 29-07-2015 Sửa đổi ngày 29-07-2015 17:58 

Seif Al Islam Kadhafi, người con trai nổi tiếng nhất của nhà độc tài Libya và tám người thân đã bị kết án tử hình hôm 28/07/2015 tại Tripoli. Bản án này bị Liên Hiệp Quốc, Hội đồng Châu Âu và nhiều tổ chức phi chính phủ lên án.

Phiên tòa kéo dài 16 tháng bị chìm khuất bởi tình trạng bạo động và chia rẽ ở Libya. Các bị cáo mặc bộ quần áo tù nhân màu xanh, râu cạo nhẵn nhụi, tỏ vẻ thản nhiên trước tòa. Khi bản án được tuyên, một bị cáo kêu lên « tội phạm, lưu manh, bạo chúa », trước khi bị dẫn đi. 

Hoàng hôn của những tên bạo chúa

Cuối năm, dân mạng (bên Tây) kháo nhau, « dưới ấy » năm nay chật chỗ quá nhỉ. Nào Ben Laden, rồi Kadhafi, rồi mới đây lại có Kim Jong Il xuống nhập bọn.

Đại diện xứng đáng nhất của chủ nghĩa khủng bố là Oussama Ben Laden đã ra đi hết sức bất ngờ, rất « Hollywood », vào tháng 5/2011, gây kinh ngạc cho toàn thế giới, khi lực lượng đặc nhiệm Mỹ bỗng nhiên « từ trên trời rơi xuống » diệt gọn. Tháng 10/2011 đến lượt Mouammar Kadhafi, cũng không kém phần ly kỳ (*). Nhưng đình đám nhất là khuôn mặt (đen) từ châu Á, Kim Jong Il của Bắc Triều Tiên, như chúng ta đã biết.

Nàng Alice ở xứ sở Kadhafi

Khuôn mặt nàng Alice không xa lạ gì với người Pháp, Ý và Đức sử dụng internet. Đây là một trong những hãng cung cấp dịch vụ internet ADSL và điện thoại có cái giá khá dễ chịu, có đường dây nóng hoạt động 24/24, tuy đôi khi cũng có những trục trặc về đường truyền. Trên trang chủ, cũng như trên tất cả những tài liệu về Alice, là khuôn mặt một cô gái xinh tươi, hấp dẫn. Là gương mặt đại diện cho Alice suốt từ năm 2005 cho đến nay, cô đã trở thành một biểu tượng quen thuộc, nổi tiếng từ năm mới có 17 tuổi.

Người đẹp đại diện cho Alice có tên thật là Vanessa Hessler, năm nay 23 tuổi, người mẫu Ý có dòng máu Mỹ, giờ đây đã biến mất khỏi tất cả các tài liệu quảng cáo cũng như trên trang web của Alice. Vào đầu giờ chiều hôm nay 1/11/11, phát ngôn viên của tập đoàn viễn thông Telefonica – công ty mẹ của Alice đã cho biết : « Chúng tôi chấm dứt ngay lập tức việc hợp tác với cô Vanessa Hessler trong việc quảng cáo ».

Những giờ phút cuối cùng của Kadhafi

(Dịch từ Paris Match)

Chỉ đến lúc những cơn mưa đạn trút xối xả lên các bức tường nhà, Kadhafi mới quyết định chạy trốn. Đến phút chót, ông vẫn còn muốn kháng cự. Trong « Khu số 2 » nằm ở trung tâm thành phố Syrte điêu tàn vì bom đạn, gần như không còn thức ăn và rất ít nước uống, trong nhiều tuần vị lãnh chúa thất thế vẫn tin là có thể tổ chức phản công. Nhưng giờ đây quân nổi dậy đã tiến sát bên. Phe Kadhafi chỉ còn lại có ba dãy nhà, và sống trong nỗi ám ảnh bị NATO không kích.

Được Moatassem - người con trai hăng hái nhất của Kadhafi - chỉ huy, họ chỉ còn lại chừng hơn trăm người, hợp nên vòng cố thủ cuối cùng. Đóng rải rác trong những đống đổ nát, núp trên mái những ngôi nhà còn đứng vững, họ là vòng đai bảo vệ trung thành cuối, chống lại  cơn say trả thù của người Libya.

Tối thứ Tư, Moatassem cho chất lên các xe tải nhẹ vũ khí và xăng nhớt để cố phá vòng vây. Mỗi chiếc xe được cho đậu trong sân hay giấu trong các đống gạch vụn. Sáng sớm thứ Năm 20/10, đoàn xe khoảng 40 chiếc bắt đầu chạy trốn. Trang bị vũ khí đến tận răng, các chiến binh hy vọng sẽ lách qua được các phòng tuyến, trong lúc quân nổi dậy còn say ngủ.

Điều tra về cái chết của Kadhafi : Mission impossible

Nhà độc tài Libya vốn làm cho mọi người phải sợ hãi cho đến lúc chết, khi chết đi cũng không ngừng gây rắc rối. Mouammar Kadhafi, bị giết hôm 20/10 trong lúc đang định chạy trốn khỏi thành phố quê hương Syrte, đã được bí mật chôn cất tối qua 24/10. Quyết định này đi ngược với nguyện vọng của bộ tộc Kadhadhfa, muốn ông được chôn tại nơi chôn nhau cắt rốn như ý nguyện. Hãng AFP cho biết, một đoàn xe quân sự gồm bốn hay năm chiếc đã đến kho lạnh nơi xác của Moammar Kadhafi được « trưng bày » cho dân chúng xem từ hôm thứ Sáu, đem xác nhà độc tài đi đến nơi nào không rõ. Còn theo kênh truyền hình Al Jazira, thì ông Kadhafi được chôn trong một sa mạc.

Kadhafi : Gia tài để lại

Hai chữ « gia tài » khiến chúng ta nghĩ ngay đến tài sản, thôi thì trước hết xin bàn về gia tài vật chất vậy.

Sau 42 năm điều hành bằng bàn tay sắt một đất nước có thu nhập bình quân đầu người cao nhất châu Phi, Kadhafi và gia đình, họ hàng đã vơ vét được bao nhiêu ? Đây là một ẩn số mà có lẽ không ai có thể trả lời được cho dù là ước đoán, nhưng chắc chắn phải là một con số khổng lồ.

Nhiều tỉ đô la đã được gia đình Kadhafi tẩu tán ở nhiều nơi trên thế giới, chủ yếu dưới dạng bất động sản và cổ phần trong các công ty đa quốc gia. Chỉ riêng trong năm 2009, đầu tư trực tiếp của Libya ra nước ngoài, được ước tính lên đến 15 tỉ đô la. Và việc phân biệt rõ tài sản cá nhân với tài sản nhà nước Libya đã hầu như là nhiệm vụ bất khả thi vì ranh giới hết sức là mập mờ. Nhiều người cho rằng tài sản của nhà độc tài Libya tích tụ được trong vòng ba mươi năm nay chỉ sơ sơ khoảng…120 tỉ đô la thôi.

Kadhafi : Nút chặn Cách mạng Hoa Lài đã bị bật nắp

Những tấm ảnh xác chết Kadhafi và con trai Moatassem quả thật rùng rợn. Biết rằng gieo gió thì gặt bão, nhưng mình vẫn thấy bất nhẫn trước những cú đá vào cái xác bất động của vị bạo chúa mất ngôi…nếu là người Việt thì có lẽ đã không xử sự như thế, « nghĩa tử là nghĩa tận » cơ mà.

Hiện có nhiều giả thiết khác nhau về cái chết của Kadhafi. Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc đã đòi mở điều tra về vấn đề này, Amnesty International, rồi bà vợ góa của ông Mouammar Kadhafi cũng thế. Nhưng có thể thấy rõ trong ảnh những vết trầy xước khắp người, cả dấu giày đinh, chứng tỏ ông đã bị đánh đập trước khi chết. Dù không hề chuộng những tấm ảnh loại này, nhưng cũng xin kèm theo một tấm ở cuối bài để minh họa (dù sao thì blog cũng ít người đọc hơn nhiều so với báo chí nên mạn phép một lần này vậy).

Ngày tàn của Mouammar Kadhafi sao giống Saddam Hussein đến thế. Chiếc cống nơi dẫn vào chỗ ẩn nấp của Kadhafi có « sang » hơn chiếc hố của Saddam một tí, nhưng số phận của Saddam bị tử hình và Kadhafi bị đánh đập rồi bắn chết đều thê thảm như nhau. Độc tài quả là một cái nghề nguy hiểm !