Phúc Lai - Vài nét về cuộc chiến tranh Nga xâm lược Ukraine ngày 11/12/2024

 

Như vậy đến hết ngày 05/12 số kiện hàng 200 ở mức cao (trên 1.500 kiện), thì liên tiếp 5 ngày cho đến tận hôm qua, 10/12 số kiện luôn ở mức xấp xỉ 1;400 hoặc thấp hơn một chút.

Hiện tại, nhiệt độ ở khu vực Donetsk xung quanh mức không độ C, có mưa. Trong điều kiện thời tiết như vậy, các hoạt động chiến đấu mặt đất và di chuyển đều khó khăn. Vì thế chính những con số đó còn nói lên nỗ lực của quân Nga trong duy trì nhịp điệu tấn công là đáng kể, chứ không phải là suy giảm.

Theo báo cáo của Bộ Tổng tham mưu các lực lượng vũ trang Ukraine lúc 10 giờ tối ngày 10/12, trong ngày hôm đó hai hướng quân Nga tổ chức nhiều đợt tấn công nhất vẫn là Pokrovsk (52 đợt) và Kurakhiv, 44 đợt. Ngoài ra các hướng Kharkiv (khu vực Vovchansk) và Kupyansk cũng có một vài đợt tấn công nhưng sức mạnh của chúng đã suy giảm đi nhiều.

Để đánh giá về sức mạnh tấn công của Nga trong giai đoạn này, thông thường chúng ta đem cân đối giữa các chỉ số: số “kiện hàng 200” so với số lượng xe tăng và xe bọc thép bị diệt. Liền trong thời gian gần một tuần chúng ta đang xem xét, số lượng xe tăng bị diệt rất thấp, nó phù hợp với những thông tin: Thứ nhất, phán đoán của chúng ta về việc Nga cạn kho xe tăng cũ; thứ hai, thông tin trên mạng xã hội cho biết các đơn vị UAV Ukraine càng ngày càng khó khăn hơn trong thực hiện nhiệm vụ săn tìm và tiêu diệt mục tiêu Nga. 

Đây là một kết quả khách quan và mặc dù chúng ta không hề có ý định tìm cách “dìm hàng” quân đội Nga, nhưng phải nói rằng với tương quan số liệu giữa thương vong về nhân lực và tiêu hao về khí tài, có một sự không tương xứng không hề nhỏ. Sự không tương xứng này đem lại không chỉ cho chúng ta là những người không chuyên, mà ngay cả các chuyên gia cũng cho ý kiến rằng, Nga đang buộc phải sử dụng chiến thuật “bia thịt” hay các “làn sóng người” để có được kết quả trong tấn công.

Cách đây khoảng hơn một tuần, tôi có dự đoán rằng người Ukraine không nhất thiết phải tổ chức tấn công, dù sắp tới nếu tuyết rơi nhiều thì tấn công bằng cơ giới cũng sẽ rất thuận lợi. Sở dĩ tôi viết như vậy, vì bản thân Nga đang ở trong tình thế bắt buộc phải tấn công liên tục, đúng nghĩa là “hàng ngày” để duy trì động lực chiến tranh.

Vì nếu dừng lại mà không có một lệnh ngừng bắn có hiệu lực, thì sẽ hoặc bị phản công, hoặc bị tấn công sâu vào hậu phương tàn phá hệ thống hậu cần và doanh trại của các đơn vị phía sau, hoặc cả hai điều trên. Hơn thế nữa với nội bộ, Putin phải chứng minh rằng lực lượng của mình vẫn còn sức mạnh trên chiến trường. Chỉ cần dừng lại một giai đoạn nào đó thôi, đã đủ để nội bộ giới chóp bu cầm quyền ở Nga lục đục rồi.

Có một câu hỏi gửi đến cho tôi về vấn đề này: Tại sao có giai đoạn cuộc chiến gần như đóng băng, như giai đoạn Nga tập trung xây dựng “phòng tuyến Surovikin” mà tình trạng tôi mô tả trên đây không xảy ra?

Thật ra là có xảy ra, nhưng chỉ là một phần – tức là hồi đó diễn ra một quá trình tạm gọi là… tránh HIMARS đối với quân Nga, còn người Ukraine thì dùng thứ vũ khí này để săn lùng các đơn vị và kho tàng của quân đội Nga. Đồng thời đó là giai đoạn một bên thì xây dựng phòng tuyến, một bên thì bận xây dựng lực lượng với những lữ đoàn mới. Ở thời điểm hiện tại, có một số ý kiến trách móc cho rằng lúc đó người Ukraine đã bỏ lỡ cơ hội, để cho Nga xây dựng phòng tuyến vững chắc và đến Chiến dịch phản công mùa hè 2023, những cố gắng của họ đã thất bại.

Nhưng, nếu nhìn lại thời điểm trước chiến tranh quân số của Ukraine có tất cả trong tay, ngay các nguồn Nga cũng xác nhận rằng Ukraine chỉ có nhiều nhất 90.000 người – mà trong tất cả các sắc lính của lực lượng vũ trang Ukraine, không phải riêng quân đội Ukraine. Nó bao gồm cả cảnh sát, bộ đội biên phòng, lực lượng phòng vệ lãnh thổ… chứ không chỉ riêng quân đội. Ngay sau khi thất bại ở khu vực xung quanh thủ đô Kyiv, Nga rút quân về và tổ chức sắp xếp lại và cho đến đợt “Động viên một phần” vào tháng Chín năm 2022, quân đội nước này đã lại có khoảng 330.000 đến 350.000 quân riêng ở Ukraine.

Như vậy có thể nói, để tấn công mang lại kết quả vào Chiến dịch tấn công mùa hè 2023 với người Ukraine là không khả thi, và nó không khả thi ngay từ đầu với những lực lượng Bộ chỉ huy Ukraine đang có trong tay. Do vậy đến thời điểm cuối năm 2024, dù phía Ukraine vẫn giữ bí mật về các chi tiết xung quanh Chiến dịch, nhưng cũng đã có một số thông tin cho biết họ không có ý định tổ chức một Chiến dịch tấn công thực sự để chiến thắng nhanh gọn mà chuẩn bị cho một cuộc chiến dài hơi hơn.

Tôi đã ngẫm nghĩ rất nhiều về thông tin này, vì nó là không chính thức, vì vậy cần thận trọng khi đánh giá nó. Tuy vậy, nếu đem một vài con số ra so sánh, chúng ta sẽ nhận thấy thông tin này có lý. Chẳng hạn, số xe tăng Nga bị tiêu diệt theo báo cáo của Bộ Tổng tham mưu Ukraine vào ngày 15/06/2023 là 3.943, còn của ngày hôm qua (10/12/2024, tức là sau đúng 1 năm rưỡi) là 9.526 chiếc, tức là đã có 5.583 chiếc xe tăng Nga bị người Ukraine đốt trong 18 tháng. Với tổng số trên 9.500 chiếc xe tăng tất cả, cũng có thể coi như toàn bộ kho xe tăng của Nga đã bị xóa sổ.

Nếu tìm các thông tin công khai trên mạng từ trước chiến tranh, chẳng hạn các nguồn bình luận nước ngoài đánh giá rằng Nga có từ 12.000 đến 15.000 xe tăng các loại, thì con số 9.500 chính là con số tới hạn. Về vấn đề này tôi đã từng phân tích theo kinh nghiệm lấy xe cũ, thiết bị cũ trong kho ra “dồn phụ tùng” để có những thứ dùng được, thì tỉ lệ 2/3 là một tỉ lệ hết sức hợp lý. Không chỉ hợp lý, nó còn thể hiện sự nỗ lực hiệu quả của công nghiệp quốc phòng Nga, vì theo kinh nghiệm của riêng tôi, tỉ lệ đó là cao. Và thường thì công việc này đòi hỏi phải có sẵn hoặc là một kho phụ tùng tốt đầy đủ các hạng mục, hoặc phải có khả năng sản xuất bổ sung phụ tùng, hoặc cả hai.

Nếu so sánh các chỉ tiêu khác như xe bọc thép hoặc pháo binh của Nga, chúng ta sẽ có những kết quả tương tự như với xe tăng.

Và thông tin “trên chiến trường, tỉ lệ pháo binh giữa Nga và Ukraine đạt 1,5/1” thực sự là một thông tin không thể vui hơn. Nếu như trong trận Nga đánh chiếm cặp hai thành phố Sievierodonetsk và Lysychansk tỉ lệ này là 15/1, thì tỉ lệ pháo Nga gấp rưỡi pháo Ukraine về số lượng, là cả một thắng lợi phi thường của người Ukraine. Nó đảm bảo được rằng: dù Nga có tổ chức tấn công đông đảo quân số đến mấy, thì cũng sẽ không có kết quả và càng cố đánh ác liệt, thì thiệt hại sẽ càng nhiều; đồng nghĩa với việc không bao giờ có chiến thắng cho quân đội này cả. 

Vừa qua trên mạng xã hội xuất hiện bài viết, hay nhận xét ban đầu về trận đánh giành Pokrovsk của Nga của nhóm Osint. Tôi viết là “ban đầu” dù nó đã diễn ra được hơn một năm (từ tháng 10 năm 2023) nhưng theo tôi thì còn lâu Nga mới tiến được đến ngoại vi thành phố này. Quay lại với bài của nhóm nghiên cứu này, họ đưa ra những thông tin rất đáng chú ý:

- Số tổn thất của Nga trong trận Pokrovsk gần bằng quân số Quân khu miền Tây của nước này, và nó chiếm 60 % lực lượng xâm lược Ukraine vào tháng Hai năm 2022.

- Trong 13 tháng chiến đấu ở đây, quân đội Nga mất đến 1.800 đơn vị thiết giáp.

Để kết luận, nhóm nghiên cứu này viết: “Cứ mỗi ki-lô-mét lãnh thổ bị chiếm đóng theo hướng này, Nga mất đi 10 – 15 lần tài nguyên so với mọi hướng. Và điều này chứng tỏ sự ám ảnh điên rồ của Putin muốn cho mọi người thấy rằng quân đội Nga không dừng lại mà vẫn tiếp tục tiến lên.”

Như vậy nhóm này cũng có cùng một nhận xét với tôi mà tôi đã viết nhiều lần từ trước đến nay, nhưng chúng ta sẽ lý giải nó theo cách đa dạng hơn một chút. Về lý thuyết quân sự, khi một nước thi hành chiến tranh xâm lược với một nước khác, thì họ phải duy trì thế tấn công đến khi nào bên kia thua trận, hoặc ít ra nhận thua thì thôi; còn trong trường hợp bên tấn công dừng lại sẽ bị phản công. Còn nhóm Osint thì viết đúng khía cạnh còn lại của một quân đội có người thống lĩnh độc tài và thu xếp được ngai vàng của mình bằng những trò mờ ám. Do vậy buộc phải bảo đảm uy tín của mình bằng cách thể hiện sức mạnh ra bên ngoài, dù nó tốn nội lực bên trong đến mấy.

Đó là lý do tại sao tôi viết: người Ukraine không cần phải tấn công, thì quân Nga cũng sẽ đến nộp mạng. Cuối tuần này sẽ lạnh hơn một chút, chẳng hạn theo Accuweather thời tiết ngày thứ Bảy (14/12) sẽ là từ -8 đến -5 độ, có nắng. Thời tiết như vậy sẽ rất buốt, nhưng nếu tuyết rơi từ trước thì sẽ đảm bảo một nền móng cứng, nhưng rất trơn và không hề dễ đi lên trên, dù là bằng phương tiện cơ giới. Sau đó liền các ngày: Chủ nhật u ám, nhiệt độ nhích lên nhưng đầu tuần sau sẽ có tuyết rơi và băng giá, dù nhiệt độ là xung quanh điểm -1 độ.

Nếu Nga tiếp tục tấn công trong điều kiện này, thì sẽ khó khăn nhưng ngược lại, cũng sẽ có những khó khăn nhất định cho phía Ukraine là bên phòng thủ (khó quan sát bằng mắt thường, hay các phương tiện quang học). Tuy nhiên tôi cho rằng, câu chuyện vẫn không thay đổi, nghĩa là Nga càng tấn công mạnh thì càng thiệt hại nhiều.

Quay trở lại với vấn đề trên đây tôi đặt ra: người Ukraine có lý khi không cố tổ chức chiến dịch tấn công “kiểu truyền thống” – thậm chí có thể gọi là “kiểu Liên Xô” hồi mùa hè 2023, mà xây dựng một chiến lược vừa sức hơn. Đó là phát triển thích đáng lực lượng UAV – drone, lặng lẽ tái xây dựng lại công nghiệp quốc phòng, trong đó quan trọng nhất là hoạt động sản xuất đạn pháo, và phát triển tên lửa chính xác của riêng mình.

Như chúng ta đã biết, năng lực sản xuất tên lửa của Ukraine có thể đạt 3.000 quả trong năm tới. Trong cái chiến lược đó, chúng ta đã chứng kiến việc người Ukraine đưa sức mạnh quân sự của Nga về tiệm cận con số không, và hiện tại đúng là “Quân đội Nga chỉ còn bia thịt  là đáng kể.” Có được kết quả này, người Ukraine sẽ đảm bảo được việc, cứ khi nào chấm dứt chiến sự, nếu người Nga còn muốn quay lại gây chiến thì sẽ chỉ có thể thực hiện được trong nhiều năm tới.

Tin mới nhất, Ukraine trình làng loại tên lửa rất giống dòng tên lửa Tomahawk của Mỹ với tên là “Rutas” và có vẻ như nó được thử nghiệm trong thực chiến. Chẳng hạn, trong bản tin của Bộ Tổng tham mưu Ukraine mới nhất có viết: “Vào đêm ngày 11 tháng 12, các đơn vị của Lực lượng Không người lái của Lực lượng Vũ trang Ukraine và Tổng cục Tình báo Chính của Bộ Quốc phòng Ukraine đã tấn công một kho dầu ở vùng Bryansk của Liên bang Nga.

NP “Bryansk” là một trạm nhiên liệu trung gian với đường ống dẫn dầu Đru-giơ-ba (Hữu nghị) là đường ống chính chạy qua nó, nó có chức năng tiếp nhận, lưu trữ, phân phối và vận chuyển dầu diesel, cấp nhiên liệu lên các đoàn tàu chở dầu. Nó được sử dụng tích cực để cung cấp cho quân đội xâm lược của Liên bang Nga. Theo thông tin có được, một bồn nhiên liệu đã bị trúng đạn và sau đó một đám cháy lớn xảy ra. Kết quả công tác chiến đấu của lực lượng chúng ta vẫn đang được làm rõ thêm.”

Có những thông tin khác trên mạng xã hội thì cho rằng tên lửa của Ukraine đã bắn trúng một nhà máy lọc dầu của Nga cách giới tuyến gần 1.000 ki-lô-mét.

Trong một góc nhìn khác. Về việc giá đô-la tăng so với đồng rúp, tôi đã viết có thể là do vào mùa thanh toán (cuối năm) và các đồng tiền ngoài rúp được dùng để thanh toán trở nên khan hiếm, chủ yếu là đô-la Mỹ và Nhân dân tệ, chắc chắn sẽ dẫn đến tình trạng lên giá. Nhưng các nhà bình luận của RFI lại nghĩ khác: Có thể có làn sóng ngầm trong kinh tế Nga, vì tình trạng diễn ra đã là “đòn tổng hợp” ở nhiều lĩnh vực. Chẳng hạn như giá bơ trong cửa hàng tăng, và bây giờ trong các quầy hàng chỉ có bơ miếng 100 gram, thay cho miếng 250 gram trước đây, cũng như việc họ phải gắn chíp chống ăn cắp vào từng miếng bơ.

Cuối cùng. Việc Bashar Al Assad sang Nga xin lưu vong và mang theo số tiền 135 tỉ đô-la… một người bạn nhắn cho tôi: Putin lại có tiền đánh nhau rồi. Tôi hỏi lại: Logic gì mà kỳ thế, không khác gì Putin trấn lột Assad ấy. Bạn kia đoán: Chắc phải nộp tiền để đảm bảo tính mạng, làm tôi buồn cười chuyện này quá. Quý vị thử tưởng tượng xin trú nhờ nhà của bọn kẻ cướp, lại hé ra là mình có đầy túi vàng, thì liệu có toàn mạng hay không?

Để kết luận, tôi xin trình bày bản đồ của Deep State, chiều nay vẫn thấy mũi xa nhất của quân Nga còn cách Pokrovsk đến hơn 48 ki-lô-mét (tương đương quãng đường chúng đi được trong 13 tháng qua, mà thời gian vừa qua chúng còn rất nhiều xe tăng và pháo binh chứ không như bây giờ)… Như vậy để đến được Pokrovsk, chúng sẽ mất ít nhất khoảng thời gian tương đương. Nhưng vấn đề là lấy đâu ra số lượng xe tăng và pháo binh để nướng như trong một năm qua, không ai trả lời được.

PHÚC LAI 12.12.2024