Lê Học Lãnh Vân - Lan man khi nghe tin cựu tổng thống Carter từ trần (2)

 

Tin ông Carter mất đi để trong lòng tôi nỗi ngẩn ngơ: Ông là vị tổng thống nổi tiếng nhân từ, đạo đức. Với người Việt, ông là một ân nhân.

Người Việt bỏ nước ra đi sau biến cố 1975 được Hoa Kỳ chấp nhận tị nạn cần biết ơn hai vị Jimmy Carter và Ted Kennedy. Hai ông có công rất lớn trong việc ra đời của Đạo Luật Tị Nạn, cho phép nước Mỹ nhận người tị nạn Việt Nam một cách có hệ thống, dễ dàng và nhiều hơn.  

Ông Carter đã vận động cho đạo luật này trong lúc ông đang chịu khó tư bề. Biến cố Iran, giá dầu thế giới tăng cao, kinh tế Mỹ khó khăn... khiến cuộc tranh cử tổng thống đang diễn ra bất lợi cho ông. Ngó lại những ngày ấy, tôi bồi hồi cảm động.

Nước Mỹ lúc đó, trái tim đang xúc động vì thảm nạn thuyền nhân của Việt Nam nhưng cái đầu ngần ngại sự tiếp nhận ồ ạt người lâm nạn. Bao câu hỏi về gánh nặng kinh tế, về xáo trộn xã hội, mức độ hội nhập, về xung đột văn hóa, chủng tộc...

Tổng thống Carter tả xung hữu đột tìm cách thuyết phục nước Mỹ gắn kết trái tim và cái đầu để đón nhận thuyền nhân Việt Nam. Giải pháp đã được nước Mỹ chấp nhận: Đạo Luật Tị Nạn (Refugee Act of 1980) do Thương nghị sĩ Ted Kennedy bảo trợ được lưỡng viện thông qua và tổng thống Carter ký ban hành năm 1980.

Những tuyên bố của ông rung động lòng tôi. Không trích dẫn, chỉ xin ghi lại đại ý những gì tôi hiểu, tôi nhớ, và đôi khi nhớ lại với nước mắt ứa ra...

“Những thuyền nhân này là đồng minh của chúng ta, nay lâm nạn, bị tước đi quyền sống căn bản. Họ phải thành thuyền nhân để tìm lại các giá trị ấy. Họ có cùng quan niệm sống với chúng ta. Họ chỉ chiếm một phần rất nhỏ so với dân số Hoa Kỳ, chúng ta chỉ giúp họ một thời gian ngắn ban đầu. Họ không phải là người ăn bám, họ sẽ tự lập trên đất Hoa Kỳ, những người Việt tới trước cho thấy điều đó. Hoa Kỳ là quốc gia của di dân, xin công dân Hoa Kỳ nhớ lại quá khứ của mình mà giúp đỡ thuyền nhân đang bơ vơ không tổ quốc!”

Sao tổng thống một xứ cách xa về địa lý và về văn hóa, lại hiểu người Việt tới như vậy, xót thương người Việt gặp tai nạn tới như vậy?

Tôi đọc những người Việt trách tổng thống Carter “chống lưng” Đặng Tiểu Bình tấn công Việt Nam. Bài viết này cho rằng Hoa Kỳ thời tổng thống Carter đang tìm cách thắt chặt quan hệ ngoại giao với cả Trung Quốc và Việt Nam. Trung Quốc nắm bàn tay của Hoa Kỳ còn Việt Nam đẩy ra! Trung Quốc dám đánh Việt Nam vì Việt Nam lúc đó thi hành chính sách ngoại giao khiến quốc gia bị cô lập, và chính sách nội trị khiến người dân lao ra biển, liều chết bỏ nước...

Đó là bài học lớn nhất mà tôi nghĩ quốc gia cần phải học. Học một cách thành tâm và áp dụng ngay, không nên tìm nguyên nhân vu vơ đổ lỗi mà né tránh nguyên nhân cốt lõi.

Tổng thống Carter thất cử trước ông Reagan, nhưng Đạo Luật Tị Nạn (Refugee Act of 1980) cùng với rất nhiều hoạt động của ông Carter về sau chứng tỏ ông là vị tổng thống trung thực, nhân hậu hiếm có. Xin nhỏ giọt nước mắt khóc ông Carter từ chân trời xa!

LÊ HỌC LÃNH VÂN 30.12.2024

Lê Học Lãnh Vân - Lan man khi nghe cựu tổng thống Carter từ trần (1)