Mai Bá Kiếm - Nanogen « một phút khi dễ » Bộ Y tế, tương lai Nano Covax ra sao ?

Công ty cổ phần Sinh học Dược Nanogen gửi kiến nghị xin Thủ tướng cấp phép khẩn cấp cho vaccin Nano Covax mà không thèm kính gửi Bộ Y tế. Ngay sau đó, Bộ Y tế phê bình, kiến nghị cấp phép vaccin Nano Covax là “nóng vội, chưa đầy đủ dữ liệu khoa học”.

Từ đó, báo chí và mạng xã hội chia thành hai: phe bênh Bộ Y tế và phe bênh Nanogen.

Phe bênh Bộ thì đưa ra quy trình thử nghiệm ba giai đoạn rất nghiêm ngặt. Ngày 11/6/2021, Bộ Y tế đã quyết định phê duyệt đề cương nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 của vaccin Nanocovax, tại Học viện Quân y, Viện Pasteur TP.HCM, tỉnh Hưng Yên, Long An, Tiền Giang… cho 13.000 người nhằm đánh giá tính an toàn, đáp ứng miễn dịch và hiệu lực bảo vệ của vaccin. Nghĩa là, sớm nhất 2 tháng nữa mới có kết quả đánh giá.

Còn phe bênh cho Nanogen trần tình: “Nanogen kiến nghị cấp phép khẩn cấp lên Thủ tướng là bởi biết trước Bộ Y tế không đồng ý. Vì trước đó, Nanogen gặp nhiều khó khăn với cơ chế "xin - cho" trong quá trình nghiên cứu, thử nghiệm vaccin Nano Covax. Nếu không nói, cứ âm thầm bỏ tiền ra nghiên cứu khoa học, đầu tư sản xuất, thử nghiệm một loại vaccin mang tầm quốc tế tốn kém lắm, mà Bộ nói chỉ cấp phép khi thiếu vaccin, còn đủ vaccin không cấp phép, điều đó không hợp lý".

Tôi không bàn chất lượng vaccin, chỉ bàn thái độ Nanogen “khi dễ” Bộ Y tế vì xưa nay chưa có tiền lệ! Nanogen bị dồn đến chân tường, một ăn hai thua, và thua là phần chắc!

Tôi rành cái “thủ tục hành hạ” các doanh nghiệp dược khi xin cấp số đăng ký thuốc lưu hành tại Việt Nam của các đời Cục trưởng Cục Quản lý dược, họ rất xem thường sinh mạng bệnh nhân.

Ngày 14/4/1993, trên Báo Phụ Nữ TPHCM, tôi viết bài « Vụ Quản lý Dược Bộ Y tế: “Cửa ngõ” nhập thuốc Tây dỏm? »

Đầu năm 1993, giáo sư tiến sĩ Nguyễn Trọng Nhân, bộ trưởng Y tế cho thanh tra Vụ Quản lý Dược mới biết, từ năm 1992 trở về trước, Vụ này cấp số đăng ký “khống” cho 192 mặt hàng thuốc (không thông qua hội đồng xét duyệt, hoặc không kiểm tra chất lượng tại Việt Nam, hay thuốc không có số đăng ký lưu hành tại nước sản xuất). Tức là tỉ lệ “thuốc giả” được phép nhập chiếm gần 13% (192/1.500 số đăng ký).

Bộ trưởng Nhân đình chỉ chức Vụ trưởng của dược sĩ Phan Văn Tín, chuyển hồ sơ sang Công an, thì trưa ngày 5/3/1993, Vụ trưởng Tín đã treo cổ chết tại nhà riêng…

Sau khi dược sĩ Tín tự xử, Công an không khởi tố hai vụ phó là dược sĩ Tạ Ngọc Dũng và dược sĩ Phan Xuân Lễ về hành vi cấp số đăng ký lưu hành cho 192 mặt hàng thuốc giả vào Việt Nam.

Thư tuyệt mạng của dược sĩ Tín viết, ông giao cho dược sĩ Lễ phụ trách thu lệ phí, nhưng 8 tháng sau, Công an mới khởi tố dược sĩ Dũng về hành vi “không làm đầy đủ trách nhiệm trong việc thu lệ phí công ty của các công ty nước ngoài nhập khẩu thuốc, tổn thất 130.000 USD”.

Hơn hai năm sau, ngày 19/4/1995, Công an đình chỉ điều tra dược sĩ Dũng. Bộ trưởng Nhân chỉ còn biết hối thúc Hội đồng kỷ luật họp xét kỷ luật dược sĩ Dũng và dược sĩ Lễ để răn đe, nhưng có “trát” ở trên (nguyên văn) yêu cầu ngưng xét kỷ luật, nên bộ trưởng Nhân giơ tay đầu hàng tham nhũng và từ chức vào tháng 10/1995.

Giáo sư Đỗ Nguyên Phương lên thay, thành lập Cục Quản lý Dược, xóa Vụ Quản lý dược. Nhưng đổi tên để xả xui, Cục Quản lý dược vẫn là đám "kiêu binh", càng về sau, các ông Cao Minh Quang, Trương Quốc Cường càng thăng chức như diều gặp gió, cứ ngồi ghế cục trưởng Quản lý dược đúng 3 năm là nhảy phóc lên ghế thứ trưởng phụ trách dược.

Tiền đông như quân nguyên, hai cục trưởng này bị các hãng dược tố cáo búa xua, chẳng ra cái giống ôn gì! Riêng thứ trưởng Cao Minh Quang cậy thế tố cáo ngược nội bộ, mượn tiền tỉ của hãng dược xài chơi, và chỉ đến khi bị Ủy ban Kiểm tra Trung ương sờ gáy, mới bị thủ tướng Ba Dũng cách chức!

Vụ án thuốc ung thư giả là giọt nước tràn ly, Cơ quan An ninh Điều tra Bộ Công an đã khởi tố vụ án hình sự "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại Cục Quản lý dược Bộ Y tế và các cơ quan, đơn vị có liên quan.

Cho nên, Nanogen kiến nghị Thủ tướng mà bất chấp Bộ Y tế cũng là giọt nước tràn ly.

MAIBÁ KIẾM 23.06.2021