Chu Mộng Long - Về cải tiến chữ Quốc ngữ theo sáng kiến Bùi Hiền

Ba ngày nay tôi bận công tác tận biên giới Việt – Cam, không theo dõi mạng được. Trước đó tôi đã thấy một bạn share bài viết của PGS.TS. Bùi Hiền, tôi chỉ cười vì… không lạ.

Trong Hội thảo Ngôn ngữ ở Việt Nam – Hội nhập và Phát triển tổ chức tại Trường ĐH Quy Nhơn, vào buổi sáng tại phiên thảo luận chung ở Hội trường 13, có một PGS không được ban điều hành chọn báo cáo chính thức đã đứng lên phát biểu về việc cải tiến chữ Quốc ngữ. Lý do đúng như bài viết của ông Bùi Hiền. Tôi bật cười, vì đây không phải lần đầu tôi được nghe giới ngữ học ở Việt Nam đề xuất.

Vũ Thư Hiên - Lý Phương, người tù muốn la-tinh hóa tiếng Trung Quốc

Tôi muốn giới thiệu với các bạn một đoạn ghi chép trích trong hồi ký Đêm Giữa Ban Ngày, về một người Trung Quốc rất chăm chỉ nghiên cứu ngôn ngữ Việt được la-tinh hoá ngay khi anh ta ở trong nhà tù Việt Nam. Tôi nhắc lại chuyện này, nhân có một quan chức ngành giáo dục Việt Nam coi thường thành tựu đã có được trong ngôn ngữ Việt, để chế ra một thứ chữ Việt mới nhang nhác cái pinyin mà người Trung Quốc nói trên coi là kém cỏi, so với ngôn ngữ Việt được la-tinh hóa. 

“… Trong những người tù Phong Quang mà tôi quen đầu tiên, tôi đặc biệt nhớ một thanh niên Trung Quốc bởi ý chí kiên cường của anh ta. Theo anh ta tự giới thiệu thì ở Trung Quốc anh là sinh viên một trường đại học ở Vũ Hán. Mấy ông già biết phiên âm Hán Việt gọi anh ta là Lý Phương, phiên âm từ tên Trung Quốc Li Fang hay Li Feng, không biết phiên âm thế có đúng hay không. Những người Trung Quốc mới sang trong đợt chạy cách mạng văn hóa vô sản nói chung không có tên gọi theo âm Hán Việt. Tên Việt của họ là do các cán bộ coi tù đặt theo kiểu hầm bà lằng, miễn sao dễ gọi. 

Nguyễn Việt Long - Chữ Quốc ngữ trong hệ thống ngôn ngữ quốc tế

(Zing.vn 29.11.2017) Theo dịch giả Nguyễn Việt Long, chữ viết tiếng Việt dùng bộ chữ cái La-tinh (Latin) nằm trong nhóm phổ biến nhất thế giới xét về địa bàn, số người và số quốc gia sử dụng.

Kể từ khi ra đời vào đầu thế kỷ XVII, chữ quốc ngữ, sử dụng bộ chữ cái La-tinh có thêm các dấu phụ, do các giáo sĩ Dòng Tên người Bồ Đào Nha và Pháp tạo ra đã định hình như ngày nay.

Nó được viết hầu như giống với cách viết trong Tự điển Việt - La tinh (1838), do giám mục Jean-Louis Taberd biên soạn lại, dựa theo bản thảo năm 1773 của Pigneau de Behaine (Bá Đa Lộc).

Một số hệ lụy từ «cải cách» tiếng Việt theo kiểu ông Bùi Hiền

(Facebook 25.11.2017) Tôi sẽ chỉ ra những hệ lụy từ cái đề án cải cách tiếng Việt của ông phó giáo sư tiến sĩ nhé.

Tôi chưa thấy tiết kiệm được 8% giấy từ việc cải cách tiếng Việt - như ông nói, nhưng tôi thấy sự tốn kém, lãng phí về thời gian, tiền bạc và công sức thì không thể đo lường nổi. Nó ảnh hưởng tiêu cực đến toàn xã hội, có thể làm suy sụp nền kinh tế, văn hóa của một quốc gia, bởi những lý do sau:

1 - Toàn bộ kho dữ liệu, tài liệu, sách vở, các bộ khuôn mẫu, từ điển tiếng Việt về tất cả các lĩnh vực phải hủy bỏ và làm lại để chuyển đổi qua ngôn ngữ mới.

Tin vắn 29.11.2017

Cựu lính SS Oskar Gröning trước đây và bây giờ.

(AFP) –  Đức : Cựu phát-xít 96 tuổi vẫn phải vào tù

 Oskar Gröning, cựu kế toán trại tập trung Auschwitz năm nay 96 tuổi, rốt cuộc sẽ phải vào trại giam thi hành bản án bốn năm tù, được tuyên cách đây hai năm. Tòa án Celle ở miền trung nước Đức hôm nay 29/11/2017 cho biết sau khi tham khảo ý kiến các nhà chuyên môn, nhận định rằng bị cáo vẫn phải thụ án dù tuổi cao.

Mỹ hứa hỗ trợ châu Âu trước « sự tấn công » của Nga

Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson thảo luận về quan hệ Mỹ - Âu tại Trung tâm Wilson, Washington, ngày 28/11/2017.

Đăng ngày 29-11-2017 Sửa đổi ngày 29-11-2017 14:43

Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson hôm qua 28/11/2017 tái khẳng định cam kết của Hoa Kỳ nhằm đối phó với « sự hung hãn » của Nga trước các nước láng giềng. Đồng thời ông cũng yêu cầu các nước châu Âu phải nỗ lực hơn trong việc bảo vệ an ninh của chính mình.

Ngoại trưởng Tillerson tuần tới sẽ dự các hội nghị của NATO ở Bruxelles và của Tổ chức An ninh và Hợp tác Châu Âu (OSCE) tại Vienna. Phát biểu trước chuyến công du, ông Rex Tillerson xác định : « Cũng như các bạn bè châu Âu, chúng tôi nhìn nhận là mối đe dọa từ Nga lại trỗi dậy ».

Phản ứng chừng mực của Donald Trump trước hỏa tiễn Bắc Triều Tiên

Kim Jong Un khoe hỏa tiễn ICBM trên truyền hình Bắc Triều Tiên ngày 29/11/2017.

Đăng ngày 29-11-2017 Sửa đổi ngày 29-11-2017 14:34

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã được thông báo về sự kiện trong lúc hỏa tiễn Bắc Triều Tiên vẫn còn đang trên đường bay hôm qua 28/11/2017. Sau hơn hai tháng yên ắng, vụ bắn hỏa tiễn liên lục địa mạnh nhất từ trước đến nay, có thể đe dọa các thành phố lớn của Hoa Kỳ, là một thách thức mới cho tổng thống Mỹ vốn từng tuyên bố là Bình Nhưỡng sẽ không làm nổi.

Từ Washington, thông tín viên RFI Anne Corpet cho biết phản ứng của phía Hoa Kỳ:

Châu Phi mơ về «Con đường tơ lụa mới» của Trung Quốc

Các doanh nhân dự hội thảo trong Diễn đàn đầu tư Trung Quốc - Phi Châu tại Marrakech, Maroc ngày 27-28/11/2017.

Đăng ngày 28-11-2017 Sửa đổi ngày 28-11-2017 15:19

Các cơ hội từ « Con đường tơ lụa mới » và chính sách chuyển dịch sản xuất công nghiệp của Bắc Kinh, cùng với viễn cảnh đầu tư đã mang lại giấc mộng phát triển cho Châu Phi, nhân diễn đàn Trung Quốc – Châu Phi tổ chức tại Marrakech bắt đầu từ hôm qua 27/11/2017.

Hội nghị chiến lược về các nhà hoạch định chính sách kinh tế Trung Quốc – Châu Phi quy tụ trên 400 doanh nhân trong đó có 150 người từ Hoa lục đến. Hãng tin Pháp AFP cho biết trong ngày khai mạc, ông Vương Dũng (Wang Yong), phó giám đốc Quỹ Phát triển Trung Quốc – Châu Phi, đã khẳng định ý hướng « đẩy nhanh việc hợp tác trong lãnh vực đầu tư ». Ông cho biết Đại hội Đảng Trung Quốc 19 họp hồi tháng 10 « đã đưa ra những dấu hiệu rõ ràng và mạnh mẽ : Trung Quốc phải tăng tốc chương trình Con đường tơ lụa mới ».

RSF phản đối bản án 7 năm tù cho nhà hoạt động Nguyễn Văn Hóa

Nhà hoạt động Nguyễn Văn Hóa trước tòa ngày 27/11/2017.

Đăng ngày 28-11-2017 Sửa đổi ngày 28-11-2017 14:22

Tổ chức Phóng viên Không biên giới (RSF), trụ sở tại Paris, ngày 27/11/2017 đã ra thông báo phản đối bản án 7 năm tù của tòa án Hà Tĩnh dành cho nhà hoạt động Nguyễn Văn Hóa, 22 tuổi, vì cáo buộc « tuyên truyền chống Nhà nước xã hội chủ nghĩa », theo điều 88 Luật Hình sự Việt Nam.

Ông Daniel Bastard, phụ trách khu vực Châu Á-Thái Bình Dương của RSF, cho biết « kiên quyết phản đối » bản án nặng nề này.Thông cáo của RSF viết tiếp: « Hơn nữa, ông Hóa đã tỏ thiện chí qua việc chấp nhận mọi khuyến cáo của công an : không mời luật sư, ký bản nhận tội đã được công bố trên truyền hình nhà nước tháng 4/2017…Thế mà gia đình ông Nguyễn Văn Hóa cũng không được thông báo về phiên xử ».

Tại Miến Điện, Đức giáo hoàng kêu gọi tôn trọng mọi sắc tộc

Đức giáo hoàng Phanxicô và bà Aung San Suu Kyi tại Naypyidaw ngày 28/11/2017.

Đăng ngày 28-11-2017 Sửa đổi ngày 28-11-2017 15:28

Hôm nay, 28/11/2017, tại Naypyidaw, Đức giáo hoàng Phanxicô tuyên bố tương lai của Miến Điện thông qua nền hòa bình, dựa trên « sự tôn trọng mọi nhóm sắc tộc thiểu số », hàm ý nói đến người Rohingya tuy ngài không nêu tên.

Trong bài phát biểu trước chính quyền dân sự Miến Điện và các nhà ngoại giao, Đức giáo hoàng Phanxicô kêu gọi tôn trọng tư pháp và nhân quyền. Ngài hoan nghênh « những nỗ lực của chính phủ », trong đó có giải Nobel Hòa bình Aung San Suu Kyi, trong việc khởi động tiến trình đối thoại với nhiều sắc tộc khác nhau, để « cố gắng chấm dứt bạo động, tạo dựng lòng tin và bảo đảm tôn trọng quyền lợi của tất cả những ai coi mảnh đất này là ngôi nhà của mình ».

Facebook dùng trí tuệ nhân tạo chống nạn tự tử

Đăng ngày 28-11-2017 Sửa đổi ngày 28-11-2017 16:10

Facebook ngày 27/11/2017 loan báo triển khai một hệ thống trí tuệ nhân tạo nhằm nhận diện nhanh chóng và kịp thời ngăn cản các thành viên có ý định tự tử.

Công nghệ này tự động tìm kiếm các dấu hiệu từ các bài viết và video phát trực tiếp trên Facebook Live, để nhanh chóng báo động cho các nhân viên của mạng xã hội và các tổ chức chuyên môn hỗ trợ. Trí thông minh nhân tạo sẽ xem xét kỹ các bài viết của những thành viên, và cả các câu trả lời của bạn bè họ.

Chuyến tông du Miến Điện, thông điệp của Đức giáo hoàng cho Trung Quốc

Đức giáo hoàng Phanxicô và các trẻ em Miến Điện tại phi trường quốc tế Răngun, ngày 27/11/2017.

Đăng ngày 27-11-2017 Sửa đổi ngày 27-11-2017 17:16

Chuyến tông du Miến Điện của Đức giáo hoàng Phanxicô được hầu hết các báo Paris hôm nay 27/11/2017 quan tâm. Trong bài « Chuyến đi gian truân của Đức giáo hoàng đến Miến Điện và Bangladesh », Le Figaro nhận định đây là sự kiện ngoại giao hết sức nhạy cảm, trong bối cảnh cuộc khủng hoảng Rohingya.

Còn không đầy một tháng nữa là đến sinh nhật 81 tuổi, người đứng đầu Giáo hội Công giáo, trung thành với truyền thống Dòng Tên, tối qua đã lên đường sang châu Á. Ngài thăm Miến Điện, đất nước mà từ trước đến nay chưa hề có Giáo hoàng nào đặt chân đến, và sau đó là Bangladesh. Bối cảnh căng thẳng giữa Miến Điện Phật giáo và Bangladesh Hồi giáo sẽ đè nặng lên chuyến đi, bên cạnh đó là hồ sơ Rohingya.

Hoàng Dũng - Đề xuất cải tiến chữ Quốc ngữ hay là “cơn bão trong tách trà”

Dư luận đang dậy sóng vì một bài đăng trong kỷ yếu của một cuộc hội thảo về chữ Quốc ngữ. Tác giả của bài báo cáo đó là PGS TS Bùi Hiền. Ông cho VTC News biết đã nghiên cứu vấn đề cải tiếng chữ Quốc ngữ đã 30 năm. Kết quả là những đề xuất táo bạo, giảm số lượng ký tự từ 38 xuống 31 chữ bằng cách thay ng bằng q; đ bằng d; c, k, q bằng k; ph bằng f; s, x bằng s; gi, d, r bằng z; nh bằng n’; th bằng w; v.v. Mà đó mới chỉ là phụ âm, còn cải tiến về nguyên âm thì ông hứa hẹn sẽ công bố vào tháng 3/2018.

Lý do của sự cải tiến này, theo ông là chữ Quốc ngữ không triệt để theo nguyên tắc mỗi chữ chỉ biểu đạt một âm vị, và mỗi âm vị chỉ có một chữ cái tương ứng biểu đạt.

Không khó để thấy rằng đề xuất của ông rất bấp bênh về mặt thực tiễn.

Lưu Trọng Văn - Đừng để dân chúng lộn... ruột

Gã tán đồng với nhà báo, nhà giáo Huỳnh Ngọc Chênh khi ông kêu gọi hãy tôn trọng những ý tưởng cải cách chữ Việt của tiến sĩ Bùi Hiền.

Sự sáng tạo nào cũng có thể bị người đương thời phản ứng. Chuyện thường. Thói quen đã đi vào cuộc sống và thói quen không muốn thay đổi cái gì mà mình đã cảm thấy dễ dàng với mình rồi ở bất cứ đâu, ở bất cứ thời khắc nào đều ẩn chứa sự bảo thủ và sự vô tình cản trở cái mới, cái sáng tạo.

Gã cho rằng tiến sĩ Bùi Hiền có quyền thay đổi hệ thống chữ viết Việt Nam hiện nay theo ý mình mà ông cho là khoa học hơn. Có điều ông đã tách chữ viết ra khỏi âm, với bất cứ ngôn ngữ nào âm tức là tiếng mới là hồn, cốt cách, văn hoá của dân tộc sử dụng ngôn ngữ ấy. 

Lại Nguyên Ân - Không mạt sát nhưng có quyền bình phẩm

Trong tư cách chuyên gia, những hoạt động như soạn thảo một hệ thống ký âm mới cho tiếng Việt, là đề tài có thể hiểu được. 

Nhưng đề xuất này lại động đến một công cụ mang tính toàn dân, tức là cái ngôn ngữ đang được gần 100 triệu người sử dụng, lại là thứ văn tự đã được cộng đồng này sử dụng 150 năm, đã sản sinh ra hàng tỉ đơn vị văn bản viết tương ứng. 

Khi 'Tiếng Việt' được viết thành 'Tiếq Việt'

TS Bùi Hiền - Ảnh nhân vật cung cấp cho Thanh Niên.

(Thanh Niên 24/11/2017) Chúng ta nghĩ sao nếu chữ 'luật giáo dục' phải viết là 'luật záo zụk', 'nhà nước' là 'n’à nướk'… Nhưng đó là cách viết cải tiến mà PGS-TS Bùi Hiền đề xuất trong một cuốn sách mới xuất bản gần đây. Điều này gây ra nhiều tranh luận không chỉ trong giới chuyên môn mà cả những người đang sử dụng tiếng Việt.

Chữ viết của tiếng Việt hiện tại chưa hợp lý?

Đó là cuốn sách Ngôn ngữ ở Việt Nam - Hội nhập và phát triển (tập 1) dày 2.200 trang, do nhà xuất bản Dân trí phát hành, nhân Hội thảo ngữ học toàn quốc được tổ chức tại Trường ĐH Quy Nhơn hồi tháng 9. Trong rất nhiều bài viết của các nhà ngôn ngữ học, có bài “Chữ quốc ngữ và hội nhập quốc tế” của tác giả Bùi Hiền với đề xuất cải tiến chữ viết tiếng Việt gây nhiều tranh cãi.

Venezuela : Bệnh nhân ghép tạng tuyệt vọng vì không còn thuốc

(Julett Pineda Sleinan, Le Courrier International24/11/2017) Do không còn tiền mặt, Venezuela hầu như không còn có thể nhập cảng thuốc chữa bệnh. Trang web Efectococyo ở Caracas viết về sự khốn khổ của các bệnh nhân được ghép tạng, không còn có thể tìm được các loại thuốc chống thải loại.

Do cơ thể có phản ứng thải loại quả thận được ghép cách đây mười năm, nên Yuleidy Valera đã phải vào bệnh viện Pérez-Carreño ở Caracas. Không có thuốc ức chế miễn dịch, cô gái 23 tuổi có nguy cơ tử vong, như 3.500 bệnh nhân được ghép tạng khác. Nạn nhân gần đây nhất là Belkis Solórzano, chết hôm 12/11 sau ba tháng trời mỏi mòn chờ đợi thuốc.

Bùi Quang Vơm - Ông Quang đã mất chức Chủ tịch nước?

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Việt Nam Trần Đại Quang tại APEC Đà Nẵng ngày 11/11/2017.

Ngay sau khi kết thúc Hội nghị thượng đỉnh APEC 2017, có vẻ như cơ hội để ông Quang được công khai xem như người đứng đầu quốc gia đã chấm dứt. Mọi việc phải quay lại với quy tắc đảng lãnh đạo toàn diện, không có ai và không có nhân vật nào được phép lấn át đảng, tự xếp mình đứng cao hơn đảng.

Có nghĩa là Chủ tịch nước, dù là người được Hiến pháp xưng tôn đứng đầu quốc gia, đại diện cao nhất về đối nội và đối ngoại, nhưng chỉ là người được đảng phân công, danh nghĩa là người thứ hai sau Tổng bí thư đảng, nhưng thực chất, về mặt quyền lực thực tế, đứng sau Thủ tướng, sau Chủ tịch Quốc hội.

Những ngày ông Quang được nghiễm nhiên thừa nhận là nguyên thủ quốc gia, trước mắt bàn dân thiên hạ đã kết thúc. Việc phải để ông đứng ở vị trí số một quốc gia, làm lu mờ vị trí người đứng đầu đảng là một việc làm miễn cưỡng, bất đắc dĩ.

Bắc Triều Tiên thay tất cả lính biên phòng sau vụ đào thoát

Công nhân đang đào hào gần giới tuyến, dưới sự giám sát của lính Bắc Triều Tiên, 22/11/2017.

(AFP 24/11/2017) Sau vụ đào thoát của một người lính Bắc Triều Tiên, được các camera giám sát của Hàn Quốc ghi lại, chế độ Bình Nhưỡng đã thay thế toàn bộ lính biên phòng tại khu vực biên giới.

Vụ đào ngũ đầy kịch tính của một người lính vào tuần rồi đã tác động đến Bắc Triều Tiên. Bình Nhưỡng vừa thuyên chuyển mấy chục lính biên phòng canh gác biên giới với Hàn Quốc.

Video cuộc đào thoát ngoạn mục của một người lính Bắc Triều Tiên

Bác sĩ Lee Cook Jong, người đã phẫu thuật cho người lính Bắc Triều Tiên đào thoát, 23/11/2017.

(Yann Rousseau, Les Echos 22/11/2017) Để bắn người lính đào ngũ, một lính Bắc Triều Tiên đã vượt qua đường biên giới trong khoảnh khắc, nhưng như vậy đã vi phạm hiệp ước đình chiến giữa Seoul và Bình Nhưỡng.

Sau khi loan báo một người lính Bắc Triều Tiên hôm 13/11 đã thành công trong vụ vượt thoát ngoạn mục sang phía Nam, Bộ chỉ huy lực lượng Liên Hiệp Quốc tại Triều Tiên (UNC) sáng thứ Tư 22/11 đã công bố các hình ảnh camera giám sát của vụ đào thoát này. Trong đó một lính Bắc Triều Tiên trong khoảng thời gian ngắn đã vượt qua đường biên giới giữa hai nước được vẽ trên mặt đất, để toan bắn hạ người lính đào ngũ.