Mai Bá Kiếm - "Chúng ta" gồm có ai ?

 

Ngày 04/05/2017, Mai Tiến Dũng nói câu bất hủ: "Nếu chúng ta sai, chúng ta nhận lỗi trước dân. Nếu dân sai, thì dân phải chịu trách nhiệm trước pháp luật".

Nghĩa là, "chúng ta" đứng ngoài vòng pháp luật, không bị điều chỉnh bởi luật pháp, chỉ có liên đới chút đạo đức, nên nhận lỗi trước dân là xong.

Mai Tiến Dũng nêu hai chủ thể đối lập "chúng ta" và "dân". Vậy "chúng ta" là ai? Khi nói câu này, Mai Tiến Dũng là Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, có lẽ ông ám chỉ "chúng ta" là Chính phủ, gồm cả ông. Ông làm Bộ trưởng từ 09/04/2016 đến 07/04/2021 = 4 năm và 363 ngày, gồm 4 năm 361 ngày dưới quyền thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và 2 ngày là thuộc cấp của thủ tướng Phạm Minh Chính.

"Chúng ta" là đại danh từ nhân xưng được dùng khi nói về khuyết điểm của tập thể. Nhưng lúc đề cập thành tích, người ta nêu đích danh nhân tố "nhờ sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng và Nhà nước".

Năm 1984, Lưu Quang Vũ viết "Tôi và chúng ta" nêu ra sự xung đột giữa hai "nhân xưng" trong chủ nghĩa tập thể chung chung, không ai chịu trách nhiệm, giữa hai phe "đổi mới" và "bảo thủ" trong xí nghiệp Thắng Lợi.

Lưu Quang Vũ phê phán trực diện những “cái tôi” cứng nhắc, lạc hậu nhưng đầy mưu mô, ngoan cố trì hoãn sự đổi mới “dám nghĩ, dám làm” của những người thấy được sự trì trệ, kém hiệu quả của một cơ chế không còn phù hợp. Cần được thay đổi, cần có nhiều “chúng ta” hơn để hướng tới một phương thức hoạt động mới có hiệu quả, đem lại quyền lợi, hạnh phúc cho mọi cán bộ công nhân viên.

Đáng tiếc, một nghệ sĩ tài hoa, dự báo xã hội tầm xa như vậy lại bị tai nạn thảm thương cho cả vợ chồng!

33 năm sau, Mai Tiến Dũng cũng sáng tạo, nêu lên sự đối lập bất tương xứng giữa hai chủ thể "dân" và "chúng ta". Mai Tiến Dũng ngỡ mình có tầm nhìn chính trị, lỡ nói một câu biến "nhà nước pháp quyền" thành "bá quyền". Nhưng Mai Tiến Dũng chỉ bị tai nạn vừa và nhỏ: bị Ủy ban Kiểm tra Trung ương đề nghị Ban Bí thư xem xét xử lý kỷ luật!

Dưới góc độ người dân và người cùng họ, tôi thấy Mai Tiến Dũng nhận lỗi trước tôi là đủ rồi!

MAI BÁ KIẾM 13.01.2023