Phúc Lai - Nhận xét về tin chiến sự ở Ukraine ngày 16/01/2023

 

1. Nga đã chiếm được Soledar hay chưa?

Theo bản tin của Đại bản doanh các lực lượng vũ trang Ukraine (“Головне управління військового співробітництва збройних сил України” – tiếng Anh là “General directorate of military cooperation of the armed forces of Ukraine” tui cũng chẳng biết gọi nó là gì, cả hôm qua và hôm nay quân Nga vẫn tấn công ở Soledar.

Bình loạn : Trên mạng xã hội Nga, thằng milblogger lạc quan nhất theo hướng Pro-Putox cũng cho biết vào sáng nay là “các đơn vị Ukraine không chịu đầu hàng đã bị tiêu diệt, hiện nay quân Nga (hay Wagner) đang truy quét nốt những thành phần cứng đầu nhất còn sót lại lẻ tẻ. Còn một khu mỏ số 7 là cuối cùng nữa sẽ giải phóng xong “thành phố”.”

Cơ mà Bộ quốc phòng Nga qua cái mồm của con rắn đeo kính Igor Konashenkov thì tuyên bố đã giải phóng Soledar từ hôm thứ Sáu tuần trước, tức là cách đây 3 ngày. Nhìn chung là dù có Pro-Nga đến mấy nhưng chỉ cần có chút suy xét thận trọng một chút là đủ thấy khó tin được mấy bố con nhà truyền thông La-tư này.

Quay lại với câu chuyện hôm trước ông Dịch giả Lolita hay Châu Nhuận Phát TâyPhi tung tin “quân Ukraine mất 30.000 người ở Soledar...” Vậy logic thì phía tấn công phải có lực lượng ít nhất gấp 3 lần đến hơn, có thể là 4 lần bên phòng thủ, nhất là phía Ukraine phòng ngự trong hệ thống đường hầm mỏ muối (có chỗ sâu đến 300 mét)... thì người Nga còn tổn thất nhiều hơn như thế nhiều. Như vậy nếu người Ukraine chết 3 vạn ở đó thì người Nga khéo chết 7-8-9 vạn, gần bằng cả cuộc chiến tranh đến nơi. Tui nghi cha nội đó sức khỏe tâm thần có vấn đề là vậy.

2. Muối ở Soledar là muối gì, có ăn được không?

Theo thông tin trên internet thì mỏ muối ở Soledar là muối chlorhydrate có nhiều ứng dụng, mà một trong những ứng dụng phổ biến nhất của nó là để sản xuất thuốc tẩy hoặc chất khử trùng. Để chắc ăn, hôm qua tui hỏi một anh người Ukraine đã ở thành phố Soledar thì anh ấy bảo thế này: Soledar là một phần của khu vực khai thác muối mỏ Artemivsk, một trong những khu vực sản xuất chính của Liên Xô trước đây.  Soledar chính là một phần của công nghiệp khai mỏ muối Artemivsk. Còn Artemivsk thì là... tên cũ của Bakhmut.

Vậy muối đó có ăn được không? Anh ấy bảo để ăn hay dùng cho công nghiệp chỉ phụ thuộc vào kích thước sản phẩm sau khi nghiền, nếu to quá thì không cho vào mồm mà ăn được, vậy thôi. Như thế theo anh ấy thì muối này... ăn được. Do vậy hôm trước bác X.K bên Ukraine bảo từ khi Nga đánh mạnh Soledar giá muối ăn tăng, không phải là không có căn cứ.

Có điều anh Ukraine hôm qua nói thêm: Nga họ có mỏ muối của họ và thực chất thì họ chẳng cần thêm cái mỏ Soledar này để làm gì, thị trường muối của họ cũng đã bão hòa rồi. Ý anh ấy có thể là nếu thêm mỏ Soledar này người Nga sẽ cao huyết áp hoặc suy thận bỏ mẹ hết.

Tui thì thấy bác Lê Hồng Anh viết cũng có lý: muối này chủ yếu dùng cho mục đích công nghiệp chứ bác nào đã ăn muối mỏ rồi thì thấy nó ngang phè phè và còn lâu mới bằng muối biển. Không những thế để ăn nó còn phải trộn thêm i-ốt vào chứ lâu ngày khéo bướu cổ đần độn hết.Nôm na thế.

3. Khó khăn của Ukraine hiện nay là gì? Hết đạn. Chính xác là Nga bây giờ mới hết đạn còn Ukraine thì hết từ mùa hè và có lẽ lúc này họ đang bắn bằng đạn pháo chuẩn Xô-viết từ các nước Đông Âu thân thiện. Còn Nga thì đã có những chỉ dấu cho thấy dùng đạn pháo của “1-răng.”

Từ bài trước tui đã báo cáo các bác rằng Nga đã cố gắng sản xuất đạn pháo (ngu, kiểu cũ) và điều tương tự cũng diễn ra với người Ukraine, họ cũng sản xuất ra đạn ngu mới cứng. Vậy câu hỏi sẽ được đặt ra là chẳng hạn chúng ta đã nghe thông tin là ngay đầu tháng Một năm 2023 này, nhân dân Na Uy yêu chuộng hòa bình đã quyên góp mua được 10.000 quả đạn pháo để gửi sang cho các lực lượng vũ trang Ukraine. Số đạn đó tùy tình hình, chỉ đủ cho họ bắn từ 2 đến 5 ngày.

Đó là lý do mà lúc này phía Ukraine rất khó khăn chống đỡ được với những đợt tấn công bằng chiến thuật biển người của Nga ở Bakhmut và Soledar. Tình hình thực tế đang cho thấy phía Nga để bù đắp lại thiếu thốn về hỏa lực hỗ trợ, đã sử dụng sức người như trước đây. Đó cũng là những gì mang lại cho người ta khả năng hình dung rằng cuộc chiến đã giống như Chiến tranh thế giới lần thứ hai.

Thời đó các chỉ huy Liên Xô thường dùng câu này để nói với cấp dưới sau khi ra lệnh: “Có thể sau trận đánh anh chỉ còn một người lính, nhưng phải chiếm được cái làng ấy!”

Như vậy chúng ta cũng hình dung ra được khó khăn của người Ukraine cụ thể là một mặt vẫn phải giữ đất không để người Nga chiếm được, mặt khác vẫn phải tích cóp lực lượng, đạn dược để có thể lật ngược thế cờ.

4. Đôi điều về Kreminna. Khoảng giữa tháng Tư, The Battle of Donbas bắt đầu và sau vài ngày, chính xác là ngày 19/04 Kreminna bị quân Nga chiếm. Tui còn nhớ còn chưa kịp nắm thông tin, bác X.K vừa nhắn: “Đang đánh xe tăng Nga trên đường làng” thì đến chiều tối đã có tin khác là Nga chiếm được làng rồi.

Hôm qua thì có người hỏi: quân Ukraine đã vào Kreminna rồi à? Cái đó thì tui không biết, nhưng chính thức thì ở trục Kreminna – Svatove đã diễn ra những trận đánh và kết quả là cuối tuần trước, quân Ukraine đã chiếm được hai làng là Makiivka và Ploshchanka (cách nhau khoảng 8 ki-lô-mét). Hai làng này nằm trên trục đường R-66 nối Kreminna với Svatove. Vì hai làng này, nhất là Ploshchanka rơi vào tay quân Ukraine đã làm cho hệ thống phòng ngự liên hoàn của người Nga trên trục (1) Svatove – Miluvatka – Novomykilske – Novooleksandrivka (Zalyman) và (2) Kreminna bị cắt rời khỏi nhau. 

Hôm trước tui đã báo cáo các bác về khả năng cắt đôi hành lang nối Donbas với Crimea nếu quân Ukraine tấn công trục Tokmak – Melitopol – Berdyansk (A), ngoài ra còn khả năng xung quanh thành phố Donetsk (B).

Trong hai hướng trên, hướng (A) có khả năng cao hơn, còn (B) thì hiện nay quân Ukraine dù áp sát thành phố Donetsk (chẳng hạn trong bản tin của Đại bản doanh lực lượng vũ trang Ukraine cho biết hôm qua Nga vẫn bắn vào Vuhledar là một vị trí được cho là từ đó người Ukraine dùng HIMARS tấn công Makiivka từ tây nam, còn tây bắc thành phố thì người Ukraine vẫn chiếm giữ sân bay ngay sát nách thành phố, khu dân cư Piski cũng nằm trong tay họ. Tuy nhiên lực lượng Nga ở thành phố này còn đông (ngoài khả năng đoán mò của chúng ta) nên chưa biết người Ukraine có tấn công được ở đó hay không.

Hôm nay chúng ta sẽ bàn thêm về trục Svatove – Kreminna. Tin quân Ukraine đã chiếm được hai làng là Makiivka và Ploshchanka đã chính thức được người Nga xác nhận trên các diễn đàn của họ, chứ không phải được đưa ra từ phía Ukraine. Nhưng nó là căn cứ cho thấy các tin tức của các bác ủng hộ Ukraine đưa là rất có cơ sở, tuy độ chính xác của nó về vị trí và quy mô có thể còn cần xác định rõ thêm.

Như vậy tui cho rằng Kreminna chưa bị quân Ukraine tái chiếm và vẫn nằm trong tay quân Nga. Nhưng tình hình đó cho thấy:

• Quân Nga tỏ ra lơi lỏng ở trục này khi quá tập trung vào Bakhmut và Soledar.

• Quân Nga đã nhận ra mức độ nghiêm trọng của tình hình nếu để cho người Ukraine xiên một mũi dùi vào giữa trục Svatove – Kreminna. Chúng ta cần hình dung là trong thời gian qua khi tất cả mọi người quan tâm đến Bakhmut, thì người Ukraine đã chiếm lại được Mykolaivka và Pershotravneve của tỉnh Kharkiv. Mặc dù người Nga vẫn tuyên bố chính thức là hiện vẫn đang làm chủ được hai làng này nhưng những thông tin dạng đó rất đáng ngờ. Tuy vậy dù chúng (hai cái làng Mykolaivka và Pershotravneve) có nằm trong diện tranh chấp và hiện thuộc về ai, thì trục đường R-07 từ Kupyansk đi Svatove cũng đã nằm trong tay người Ukraine từ lâu rồi.

Tình thế cho thấy, người Nga không có cách gì giữ được Svatove và sau đó là cả Kreminna, và chỉ chờ người Ukraine hội đủ quân lực và đạn dược là tấn công. Nếu như người Ukraine tấn công Kreminna, tui cho rằng họ sẽ lại làm như lần trước ở Lyman, tức là làm thế nào cho quân Nga chắc chắn sẽ phải rút chạy. Nếu câu chuyện nằm trong một chiến dịch tấn công lớn, thì nó cho phéo chúng ta hình dung như thế này:

- Thứ nhất, nếu Nga chạy khỏi Svatove, thì quân Ukraine sẽ có thể tiến theo hướng Starobilsk.

- Thứ hai, nếu Nga chạy khỏi Kreminna, thì quân Ukraine cũng sẽ có thể tiến theo hướng chung tới Starobilsk.

Trong cả hai trường hợp đó, dù có chiếm được Starobilsk hay không thì trục đường sắt Troiske (ga L Lantrativka – Лантрамівка) – Starobilsk – Luhansk (ga Kindrashivska-Nova – Кіндрашівська-Нова) coi như bị cắt đứt. Sau khi bị quân Ukraine chiếm lại được Kupyansk, tuyến đường sắt tiếp tế từ đó đi Lyman cho chiến trường Donbas của Nga bị thủ tiêu.

- Thứ ba, nếu tình hình Kreminna nguy ngập thì hai thành phố Severodonetsk và Lysychansk cũng không hơn gì.

Sau các thông tin trên thì chúng ta đã hình dung ra tình hình khá là rõ rồi:

- Quân Nga vẫn tiếp tục húc đầu vào tường bằng cách chiếm lấy các chiến thắng có tính biểu tượng, tức là chiếm thành phố, làng mạc... CÓ TÊN TRÊN BẢN ĐỒ. Ngược lại người Ukraine thì xẻ vào nách giữa các điểm dân cư đang bị Nga chiếm. Nó rất giống như hồi Nga cố húc đầu vào chiếm Mariupol thì thua to ở Kyiv – Sumy, chiếm Severodonetsk và Lysychansk thì chỉ gần hai tháng sau chạy tóe khói khỏi Izyum và Kupyansk... Lần này cố đánh ở Bakhmut từ tháng Bảy và từ tháng Tám đánh Soledar, thì tháng Mười một chạy khỏi thành phố Kherson. 

- Hướng đánh của người Ukraine như vậy có tính chiến lược cao hơn rất nhiều so với cách tiếp cận của người Nga. Từ Bakhmut đến được Kramatorsk và Slovyansk, họ (người Nga) phải qua hàng trăm ki-lô-mét dày đặc tuyến phòng thủ của người Ukraine đã xây dựng suốt 8 năm nội chiến (chúng ta chỉ cần nhìn thời gian người Nga chiếm Bakhmut đủ rõ để chiếm nó khó khăn như thế nào). Trong khi đó người Nga không bao giờ xây dựng được những tuyến phòng thủ như thế, đó là lý do tại sao Lyman và sau đó là Kherson thât thủ rất nhanh chóng. Trong câu chuyện này cách đánh “bào mòn” của người Ukraine chiếm một vai trò quan trọng.

- Do điểm yếu (Tấn Gánh Tây lại lằng nhằng yếu điểm điểm yếu đây!) cố hữu của người Nga là thiếu xe tải và phụ thuộc xe lửa, các hướng đánh của người Ukraine sẽ cho phép họ làm tê liệt cả một mặt trận của người Nga. Trong trường hợp này là đầu mối đường sắt Starobilsk. Hiện nay người Nga phụ thuộc duy nhất đoạn đường sắt này (nó nối từ Troiske đi Valuyki bằng một đoạn không điện khí hóa, tàu diesel chạy được).

Vậy đó: người Ukraine đã có được trong tay các hướng đánh rất tiềm năng:

Hướng Donbas: Kreminna – Svatove và nếu kết hợp hướng thành phố Donetsk thì hiệu ứng sụp đổ dây chuyền có thể xảy ra.

Hướng Melitopol ra biển Azov.

Hiện nay chưa có chỉ dấu cho thấy tình hình mở mặt trận Crimea thuận lợi, cần có thêm nhiều thông tin.

5. Các tin tức ngoài lề

- Trung đoàn 428 “Baskiria” của Quân khu miền Đông gồm những người lính hầu như không được huấn luyện mà bị gọi vội vàng vào quân ngũ trong thời gian từ cuối tháng Chín đến đầu tháng Mười một năm ngoái, đã đến chiến trường Bakhmut ngày 20 tháng Mười hai. Từ khi đó, dù họ không phải thường xuyên lên tuyến đầu nhưng lại phải đối đầu với những khó khăn không đáng có. Quần áo thiếu thốn. Lều trại tạm bợ. Khu vực bùn lầy. Cuối cùng là những loại pháo nào đó của người Ukraine bắn rất chính xác và gây sát thương ghê gớm. Cho đến nay chưa qua được một tháng, trung đoàn đã tổn thất bộ phận lớn nhân sự phần lớn không cần phải qua chiến đấu.

- Putox đã phải ra lệnh bãi bỏ hình thức xử phạt đối với xe tải chở quá tải, lệnh trước đây từ 2015 là cho phép chở quá tải dưới 10% trọng tải thiết kế của xe. Hiện nay người ta ghi nhận việc chở nặng phổ biến ở Nga là khoảng 60 tấn đối với xe loại 20 – 22 tấn.

Bình loạn : Là không bình loạn gì cả. Tưởng gì chứ quá tải như thế ở Tây Phi đầy. Hỏng đường cực nhanh, ví dụ như huyện Chợ Đồn tỉnh Bắc Kạn có hồi xuất hiện hố tử thần nhiều kinh khủng, chẳng qua là xe chở quặng quá tải nó chạy ầm ầm suốt ngày chứ có gì đâu. Nguyên nhân của Tây Phi là do tham, giảm số chuyến còn nguyên nhân của Putox là thiếu xe tải.

Hiện nay JCPOA (Kế hoạch Hành động Chung Toàn diện (JCPOA) là tên gọi được đặt cho thỏa thuận hạt nhân đa quốc gia được ký giữa Iran và các nước nào đó có Mỹ đứng đầu, đang... đứng đường. Cụ Joe Biden hồi tháng Chín năm 2022 nói JCPOA “đã chết.” Trong khi đó, sang đầu 2023 Iran thì lại đang hi vọng cái của này được nối lại.

Cơ mà nếu các bác để ý, thì những động thái của Iran là hỗ trợ vũ khí cho Nga liên tục trong khi người ta nghi ngờ rằng nước này đang muốn nhận được lại quả từ Nga về giúp đỡ phát triển khả năng hạt nhân – thì nước Mỹ lại khá... im ắng. Đó mới là điều đáng suy nghĩ: chắc chắn họ chẳng khoanh tay đứng nhìn, chẳng qua là kế hoạch nào đang được thai nghén mà thôi.

Mới nhất Fox News tung tin rằng có kế hoạch “xử lý” Iran bằng hành động quân sự, cùng chung một ván bài “xử lý Putox” luôn. Chưa biết thế nào nhưng những im ắng lúc này hoàn toàn có thể là sự yên lặng trước một cơn bão.

Còn thời điểm nổ ra cơn bão của người Ukraine, thì tui đã nói với một người bạn: từ Severodonetsk và Lysychansk đến Kharkiv, người Ukraine cần khoảng 2 tháng. Từ Kharkiv đến Kherson, họ cũng cần khoảng 2 tháng. Đó là do điều kiện địa lý thuận lợi hơn do đó người Nga không tập trung được nhiều lực lượng. Còn ở Donbas và mặt trận miền nam khu vực Kherson – Zaporizhzhia hiện nay đều khó khăn hơn, chắc hẳn phải cần đến 3 – 4 tháng. Nghĩa là từ giờ trở đi đến hết tháng Ba các diễn biến có thể xảy ra bất cứ lúc nào. 

PHÚC LAI 16.01.2023