Venezuela, vướng mắc đầu tiên trong tiến trình hòa giải Mỹ-Cuba

Đăng ngày 11-03-2015 Sửa đổi ngày 11-03-2015 13:03 

Những lời đả kích kịch liệt của Cuba trước việc Hoa Kỳ trừng phạt Venezuela đã dội gáo nước lạnh đầu tiên vào tiến trình hòa giải lịch sử giữa Mỹ và Cuba được khởi động từ tháng 12/2014, cho dù các nhà phân tích cho rằng phản ứng này không gây tác động nào đáng kể.

« Quyết định độc đoán và hiếu chiến», « Can thiệp vào chuyện nội bộ » « Vô căn cứ »…La Habana trong thông cáo hôm qua 10/03/2015 đã không tiếc lời chỉ trích các biện pháp trừng phạt mới của Washington nhắm vào các quan chức Venezuela, bị lên án là có liên can trong các vụ đàn áp đẫm máu các cuộc biểu tình chống Tổng thống Nicolas Maduro từ tháng 2 đến tháng 5/2014.

Cựu Chủ tịch Fidel Castro, mà sự xuất hiện trước công chúng ngày càng hiếm hoi, thậm chí còn gởi đi một thông điệp cổ vũ ông Maduro trước các « kế hoạch thô bạo » của Tổng thống Mỹ Barack Obama.

Một dấu hiệu khác cho thấy La Habana coi hồ sơ này là quan trọng : thông cáo của chính phủ được ký tên « chính quyền cách mạng Cuba » - một cụm từ không được sử dụng đến từ hai năm qua, kể từ sau cái chết của Tổng thống Venezuela Hugo Chavez.

Lời lẽ trong văn bản này khô khốc, tương phản hẳn với các tuyên bố cởi mở đầy thiện chí của mỗi bên, trong các cuộc thương lượng những tuần lễ gần đây về việc tái lập quan hệ ngoại giao Mỹ-Cuba.

La Habana nhấn mạnh: « Tương tự như Cuba chưa bao giờ đơn độc, Venezuela cũng sẽ như thế ! », khi nói về đồng minh quý giá về chính trị và kinh tế, đã cung cấp đến 60% nhu cầu dầu lửa cho Cuba với các điều kiện hết sức ưu đãi.

Sự giá lạnh bất ngờ giữa Cuba và Hoa Kỳ gây lo ngại cho việc mở các tòa đại sứ giữa hai nước, mà Washington hy vọng sẽ tiến hành vào đầu tháng Tư. Nhưng nhiều nhà ngoại giao làm việc tại La Habana khẳng định, Cuba đã quyết định không để cho các hồ sơ này bị ảnh hưởng. Một nhà ngoại giao Mỹ la-tinh nói với AFP : « Cuba phải ủng hộ đồng minh của mình, nhưng tôi không tin là điều này có thể tác động đến tiến trình xích lại gần với Mỹ. Tiến trình này có sự năng động riêng của nó ».

Cuba đứng giữa hiện tại và tương lai

« Việc Cuba bày tỏ tình liên đới với Venezuela đã được dự đoán trước » - Peter Hakim, người đứng đầu tổ chức tư vấn Đối thoại Mỹ có trụ sở tại Washington nhận định như trên.

Về phía Hoa Kỳ, người ta cũng cho rằng thái độ này sẽ không ảnh hưởng đến tiến trình xích lại gần nhau giữa Mỹ và Cuba. Hôm qua phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Jennifer Psaki tuyên bố : « Các cuộc thảo luận về việc tái lập quan hệ ngoại giao với Cuba vẫn tiếp tục như dự kiến ».

Ông Hakim phân tích : « Cuba có thể trông cậy vào Hoa Kỳ để tăng thêm nguồn lực (…) Nhưng hiện giờ thì chính Venezuela phải trả giá (…) Vì vậy tôi nhận thấy Cuba đang cố gắng vẹn toàn cả hai : đặt một chân ở thì hiện tại, còn chân kia bước vào tương lai ».

Nếu đã tránh được trận cuồng phong trong quá trình tan băng Mỹ-Cuba, thì không khí hòa giải được cho là sẽ in đậm tại hội nghị thượng đỉnh châu Mỹ diễn ra trong hai ngày 10 và 11/4 tới ở Panama, ngược lại đang bị ảnh hưởng. Đó là vì các nước Mỹ la-tinh khác đã theo chân Cuba, chỉ trích Washington.

Tổng thống Bolivia, Evo Morales không ngần ngại lên án ông Obama muốn « xâm lăng » Venezuela, trong khi Tổng thống Ecuador, Rafael Correa nêu ra « một trò đùa ác ý ». Ngay cả Tổng thư ký Tổ chức các Nhà nước châu Mỹ (OEA) cũng cho rằng các tuyên bố của Washington chống lại Caracas là « quá cứng rắn ».

Hôm thứ Hai 9/3, Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama đã ban hành sắc lệnh trong đó coi Venezuela là mối đe dọa cho an ninh nước Mỹ, trừng phạt bảy quan chức nước này và tố cáo chính quyền Caracas ngược đãi các nhà đối lập. Hôm qua Tổng thống Venezuela, Nicolas Maduro đã yêu cầu Quốc hội trao cho mình các quyền hành đặc biệt để đáp trả « sự tấn công của đế quốc Mỹ », cho biết đã ra lệnh tiến hành « một cuộc tập trận tự vệ đặc biệt vào thứ Bảy 14/3 tới ».

Nhà phân tích Arturo Lopez-Levy thuộc Trung tâm nghiên cứu toàn cầu của trường đại học New York phân tích : « Hoa Kỳ có những giá trị không tương hợp, và những bất đồng với chính phủ Maduro. Nhưng đây là trong khuôn khổ dân chủ, và việc đánh giá ‘mối đe dọa cho an ninh Mỹ’ là phóng đại ». Vì vậy các đồng minh của Venezuela phải phản ứng.

Quốc tế Venezuela Cuba Hoa Kỳ Phân tích Ngoại giao Trừng phạt Châu Mỹ Latinh   

http://vi.rfi.fr/quoc-te/20150311-venezuela-vuong-mac-dau-tien-trong-tien-trinh-hoa-giai-my-cuba/