Xe quân sự PLA giáp biên giới Hồng Kông ngày 15-8-2019 (Reuters) |
Với hàng ngàn binh lính và hàng trăm xe
quân sự tập trung tại Thâm Quyến như một đe dọa trực tiếp sẵn sàng tràn qua Hồng
Kông, “chế độ lưu manh” Bắc Kinh (từ của phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ
Morgan Ortagus trong buổi họp báo ngày 8-8-2019) sẽ cho Hồng Kông tắm máu?
Điều 14 trong Luật cơ bản Hồng Kông
(“Hương Cảng cơ bản pháp”) ghi rằng 6.000 binh lính PLA (Giải phóng quân Trung
Quốc) đồn trú ở Hồng Kông có nhiệm vụ “quốc phòng” và “sẽ không can
thiệp các vấn đề nội bộ lãnh thổ”. Luật cho phép chính quyền Hồng Kông “yêu
cầu trại lính (PLA) trợ giúp nhằm duy trì trật tự xã hội và hỗ trợ sự cố thảm
họa” nhưng cũng nói rõ rằng trong những trường hợp như vậy thì PLA phải
tuân thủ luật Hồng Kông.
Điều 18 “Hương Cảng cơ bản pháp” nói
rằng luật Trung Quốc nói chung không áp dụng cho Hồng Kông, ngoại trừ những
điều được ghi trong Phụ lục III trong “Hương Cảng cơ bản pháp”, chủ yếu liên
quan các biểu tượng quốc gia và ngoại giao.
Tuy nhiên, Điều 18 cũng nêu ra một ngoại
lệ quan trọng: nếu Thường vụ Quốc hội Trung Quốc “quyết định tuyên bố tình
trạng chiến tranh vì lý do biến loạn trong Đặc khu Hồng Kông khiến nguy hại sự
thống nhất quốc gia hoặc an ninh quốc gia và điều đó nằm ngoài tầm kiểm soát
của Chính quyền Đặc khu; (nếu Thường vụ Quốc hội Trung Quốc) quyết định rằng
Đặc khu đang trong tình trạng khẩn cấp, thì Chính phủ Trung ương (Bắc Kinh) có
thể ban hành một mệnh lệnh áp dụng luật quốc gia tương đương tại Đặc khu”.
Nói cách khác, trong “tình trạng khẩn cấp”,
Bắc Kinh có thể dùng luật Trung Quốc áp dụng cho Hồng Kông. Hơn nữa, dù việc
triển khai PLA trong “tình trạng khẩn cấp quốc gia” chỉ có thể được dùng khi
Chính quyền Đặc khu yêu cầu; nhưng với việc kiểm soát gần như tuyệt đối bộ máy
hành chánh bù nhìn Hồng Kông, Bắc Kinh hoàn toàn có thể gây sức ép buộc Chính
quyền Đặc khu phải “yêu cầu” PLA “hỗ trợ”.
Bắc Kinh đến nay vẫn giới hạn chiến
thuật đối phó trong khuôn khổ sử dụng lực lượng cảnh sát địa phương. Lựu đạn
cay chưa đủ. Họ còn “vận dụng luật”, khi biến người biểu tình thành những kẻ
bất tuân luật pháp. Theo luật Hồng Kông, biểu tình sẽ trở nên “bất hợp pháp”
nếu cảnh sát không ban hành thông báo “bất phản đối” (no-objection notice).
Cảnh sát Hồng Kông đã áp dụng trò này
khi từ chối ban hành một thông báo như vậy đối với cuộc biểu tình ở Yuen Long
(Nguyên Lãng) ngày 26-7 cũng như các cuộc tuần hành ở Hồng Kông Island (hòn đảo
ở phía Nam lãnh thổ Hồng Kông) ngày 27-7 và 4-8-2019. Và bởi yếu tố “bất hợp
pháp” nên cảnh sát có quyền trấn áp tàn bạo, bắt giam người biểu tình, và đặc
biệt không can thiệp khi xảy ra đụng độ dữ dội giữa “các nhóm giang hồ” với
người biểu tình (như sự cố ngày 21-7, khi hàng trăm tên “Tam Hoàng” mặc áo
trắng cầm roi đánh túi bụi người biểu tình tại nhà ga Nguyên Lãng).
Cái gọi là Phòng liên lạc Bắc Kinh
(“Trung liên biện”) tại Hồng Kông thực chất là cơ quan uy quyền nhất Hồng Kông.
Nó không chỉ khống chế những vị trí chóp bu trong Chính quyền Hồng Kông mà còn
thò tay sâu xuống tất cả 18 cơ quan quản trị hành chính cấp khu vực (“Hương
Cảng địa khu”) để can thiệp cũng như cài cắm thành phần thân Bắc Kinh. Điển
hình: Junius Ho (Hà Quân Nghiêu) giành được ghế nghị viên năm 2016 sau khi đối
thủ chính rút lui khỏi cuộc tranh cử do hoảng sợ trước loạt đe dọa nặc danh –
như được thuật trên Foreign Affairs (5-8-2019). Junius Ho chính là kẻ tổ chức
băng nhóm giang hồ đánh dân biểu tình tại Nguyên Lãng !
Các bình luận gần đây cho rằng một
“Thiên An Môn 2.0” khó có khả năng xảy ra. Trên Project Syndicate (12-8-2019),
giáo sư Minxin Pei (Bùi Mẫn Hân) nói rằng hậu quả kinh tế của một giải pháp
quân sự đối với Hồng Kông là cực kỳ nghiêm trọng. Dù kinh tế Hồng Kông chỉ
chiếm 3% GDP Trung Quốc nhưng với vai trò là trung tâm dịch vụ pháp lý, tài
chính và vận chuyển hàng hóa đẳng cấp thế giới giúp đưa vốn nước ngoài vào Hoa
lục, Hồng Kông giữ một vị trí chiến lược mà Thâm Quyến hoặc thậm chí Thượng Hải
cũng không có được.
Nếu binh lính Trung Quốc tràn vào Hồng
Kông – giáo sư Bùi viết – một làn sóng di cư đối với thành phần tinh hoa và
giàu có Hồng Kông sẽ xảy ra, giới doanh nghiệp phương Tây sẽ tìm đến những
trung tâm thương mại khác ở châu Á, và kinh tế Hồng Kông, một cầu nối quan
trọng giữa Trung Quốc với phần còn lại của thế giới, sẽ sụp đổ.
Giáo sư Shi Yinhong (Thời Ân Hoàng),
gương mặt quen thuộc vốn nổi tiếng diều hâu, chuyên gia quan hệ quốc tế thuộc
Đại học Nhân Dân, cố vấn chính trị của Bắc Kinh, cũng thận trọng khuyên rằng
Trung Quốc sẽ làm tổn hại nghiêm trọng quan hệ với Mỹ và các cường quốc phương
Tây nếu xả súng vào người biểu tình (South China Morning Post, 15-8-2019). Nếu
cuộc biểu tình Hồng Kông bị nghiền nát bằng bánh xích xe tăng PLA, Mỹ có thể
rút lại quy chế ưu đãi đối với Hồng Kông.
Khả năng này không phải là một lập luận
tưởng tượng. Nó là một đe dọa “rất thật”. Tháng 6-2019, giới lập pháp Hoa Kỳ đã
đưa ra một dự luật với ủng hộ lưỡng đảng, yêu cầu Chính phủ Mỹ xét lại định kỳ
mỗi năm quy chế ưu đãi được cam kết từ năm 1992 này (theo quy chế, Hồng Kông
được ưu đãi đặc biệt hơn so với Trung Quốc, trong những vấn đề liên quan thương
mại, kinh tế; thậm chí cả việc xét visa và dự án đầu tư…).
Hồng Kông đã cho thấy họ không phải là
Tây Tạng. Chưa có cuộc biểu tình nào, kể cả các cuộc “cách mạng màu” tại nhiều
nước thế giới, huống hồ những cuộc biểu tình đình công bên trong Hoa lục, được
tổ chức như Hồng Kông. Người ta không thấy thủ lĩnh. Hàng chục cuộc biểu tình
và tuần hành tưởng niệm sự kiện Thiên An Môn được tổ chức đều đặn mỗi năm đã
mang lại những kinh nghiệm “xây dựng quần chúng” mà có lẽ không quyển sách đấu
tranh bất bạo động nào trước nay đề cập đầy đủ.
Làm thế nào mà cùng một lúc có đến hai
triệu người mặc áo đen để xuống đường? Làm thế nào có thể tổ chức liên tục các
cuộc biểu tình với những địa điểm tập trung khác nhau? Đó là những “bí mật” mà
không tổ chức xã hội dân sự hoặc tổ chức đấu tranh dân chủ nào không thắc mắc,
kèm theo sự ngưỡng phục.
Không chỉ là vấn đề mô hình và cách thức
tổ chức. Chưa có cuộc biểu tình nào mà “ý thức phải lên tiếng” lại được nhiều
tầng lớp và thành phần ủng hộ dữ dội như vậy, từ người già, luật sư đoàn, hiệp
hội giáo chức, đến thậm chí gần đây còn có sự biểu thị của những gia đình dắt
con trẻ đi cùng. Họ đã tìm được một điểm chung và xây dựng điểm chung đó thành
nhận thức căn bản: sự giàu có vật chất mà họ có không thể mang lại những giá
trị sống đúng nghĩa, một khi dân chủ và tự do không tồn tại.
“Các người có thể xiềng xích tôi, các
người có thể tra tấn tôi, các người thậm chí có thể tàn phá cơ thể này nhưng
các người không bao giờ có thể cầm tù được tâm hồn tôi” – không ít người chắc còn chưa quên câu
nói đó của Nathan Law Kwun Chung khi cậu thanh niên trẻ này (lúc đó 23 tuổi)
phát biểu, thay vì đọc lời tuyên thệ, tại kỳ họp Hội đồng lập pháp Hồng Kông
(Legco) ngày 12-10-2016, lúc cậu vừa đắc cử ghế nghị viên.
Cũng trong ngày đó, nghị viên trẻ Sixtus
“Baggio” Leung Chung Hang, 30 tuổi, thành viên đảng Youngspiration, đã quấn
băngrôn xanh ghi hàng chữ “Hồng Kông không phải Trung Quốc”. Trong khi
đó, tân nghị viên Yau Wai Ching, 25 tuổi, cũng thuộc đảng Youngspiration, nói
rằng cô ủng hộ Hồng Kông độc lập khỏi Trung Quốc và từ chối tuyên bố trung thành
với Bắc Kinh. “Tôi, Yau Wai Ching, trang trọng thề rằng tôi sẽ trung thực và
trung thành với tổ quốc Hồng Kông và sẽ cố gắng hết sức để bảo vệ và che chở
cho những giá trị Hồng Kông”.
Nathan Law bị tước ghế nghị viên ngày
14-7-2017; trong khi Sixtus “Baggio” và Yau Wai Ching bị “tống khỏi” Legco ngày
15-11-2016. Tuy nhiên, họ - cùng cả triệu “Hongkonger” khác - đã không để bị
tước mất ý chí. Ngày 15-8-2019, Hoàng Chi Phong thậm chí thách thức Tập Cận
Bình đối thoại trực tiếp với người biểu tình.
Họ không còn là những người biểu tình.
Họ đã là những người chiến đấu trên chiến tuyến “bảo vệ và che chở cho những
giá trị” mà họ đặt niềm tin vào. Họ không thể không biết những tín hiệu đe dọa
về một cuộc tắm máu. Họ không đánh giá thấp sức mạnh của súng đạn. Chỉ súng đạn
mới không có lý trí để đánh giá như thế nào là đáng để sống vĩnh viễn khi ngã
xuống trên vũng máu “Tự Do”.
MẠNH KIM 16.08.2019
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire
Remarque : Seul un membre de ce blog est autorisé à enregistrer un commentaire.