Chương trình phát thanh RFI ngày 14.02.2024

 

Nguyễn Quang Thiều - Năm bí mật của Tết

 

(Chỉ là một ý kiến cá nhân)

Từ cách đây mấy năm, có một số người đã đặt vấn đề bỏ ăn Tết truyền thống và dùng Tết dương lịch thay vào.

Lý do của họ thật đơn giản. Họ cho rằng Tết truyền thống hiện nay gây ra một số phiền lụy như lãng phí thời gian và vật chất, sinh ra một số thói xấu trong việc biếu xén quà cáp... và làm cho con người mệt mỏi.

Những hiện tượng mà họ đưa ra là đúng. Nhưng hình như họ mắc sai lầm đâu đó trong cách nhìn nhận bản chất của Tết truyền thống của người Việt. Thực chất, những phiền lụy ấy là sinh ra từ thái độ sống của những người lấy Tết như là một lý do chứ không phải là một sự kiện của văn hóa.

Lê Xuân Nghĩa - Vui kinh!

 

1. Truyền thông Nga ở Moscow đưa tin, nhà máy MiG ở Leningradsky Prospekt đang bốc cháy.

Ngọn lửa bùng phát tại một xưởng đang được cải tạo, gắn liền với tòa nhà hiện có của nhà máy. Hình ảnh sẽ được cập nhật sau.

2. Du kích Houthi tấn công tàu chở hàng của Iran bằng tên lửa do Iran gửi đến.

Lực lượng du kích Houthi của Yemen được Iran hậu thuẫn đã bất ngờ tấn công một tàu chở hàng đi Iran ở Biển Đỏ vào ngày 12, gây thiệt hại khá nặng nề. Những người trong ngành vận tải cho biết, đây là lần đầu tiên quân du kích Houthi tấn công một tàu chở hàng của Big Brother Iran kể từ khi họ bắt đầu tấn công vận tải biển quốc tế vào năm ngoái.

Hiệu Minh - Nhân loại và sự phải trái của AI

 

Mọi năm khi gửi lời chúc mừng năm mới dân ta đã có một mẫu quen thuộc “Sang năm mới chúc gia đình sức khỏe dồi dào, làm ăn tiến tới…”.

Nhờ bạn IT hỏi AI (Artificial Intelligence – Trí tuệ nhân tạo) xem nên chúc tết ra sao thì ChatGPT tư vấn, bạn nên dùng câu “Chúc mừng năm mới” cho mọi trường hợp mà không bị phốt.

Nếu nói về công nghệ năm qua (2023) thì sự kiện ChatGPT ra mắt làm chấn động thế giới, và nhiều chuyên gia dự đoán rằng, cuộc cách mạng AI đang bùng nổ và thay đổi nhiều khía cạnh của cuộc sống con người.

Dương Quốc Chính - Đi viếng mộ "cô" Sáu

 

Chiều qua mình đi bộ thể dục lang thang thôi. Chả hiểu ma xui quỷ khiến thế nào mà đi bộ thẳng tới nghĩa trang Hàng Dương luôn, khéo cô Sáu chỉ đường quá, không dùng bản đồ gì hết!

Lúc đó khoảng 5 rưỡi - 6 giờ chiều, nhập nhoạng tối. Thế nên mình chắc là thằng duy nhất đi tay không, không có đồ lễ, mặc quần short, cũng may là không ngắn trên đầu gối. Chứ cô chưa chồng mà mặc quần đùi tới viếng nó kỳ quá.

Giờ này cũng là giờ bắt đầu tấp nập khách thập phương vào viếng nghĩa trang. Ban đầu mình tưởng vậy, vào trong rồi mới biết là không phải. Có lẽ 90 % người dân đi viếng cô Sáu, chứ không ai khác. Nên khu vực quanh mộ cô đông như trẩy hội, cùng với khu trung tâm, có cái tháp cao cao. Chứ các chỗ khác thì không có ai viếng mộ các đồng chí khác, chắc cùng lắm là thân nhân họ (chắc đi trước Tết) và mấy cháu cán bộ đoàn.

Nguyễn Mỹ Khanh - Mùng 4, hết Tết

 

Mùng 4 hàng năm, mẹ tôi thường cúng đưa ông bà - Tuyên bố hết Tết, nghĩa là mấy chị em tôi có phạm lỗi gì thì hết được cho qua vì Tết.

Bữa cơm trưa mùng 4 Tết cũng ấm áp không thua bữa cơm 30 Tết. Chỉ khác là một đằng háo hức vào Tết, một đằng tiếc nuối chia tay Tết.

Những năm sau này, các gia đình nhỏ thường đi du lịch nên bữa cơm mùng 4 không còn đầy đủ các thành viên như xưa, nhưng không khí vui tươi đầm ấm vẫn mãi trong ký ức tôi. Có lẽ đó là sợi dây mềm mại buộc chặt trái tim tôi với gia đình.

Nguyễn Gia Việt - Mùng 4 nói chữ quốc gia cường thạnh

 

Người Nam Kỳ xưa viết chữ Hán Việt này 盛 kêu là “thạnh”, là thạnh chứ không phải thịnh như bây giờ nha!

Chữ thạnh có nghĩa là nhiều, tốt đẹp, đầy đủ, chỉ thấy thêm không thấy bớt đều gọi là thạnh. Chữ thạnh là đọc trại ra từ chữ thịnh. Ta có thịnh thời, thịnh tình, thịnh trị, thịnh vượng, toàn thịnh, hưng thịnh. Tú Xương (Trần Tế Xương) có tự là Tử Thịnh. Thịnh và Xương đều có nghĩa là phồn vinh, phát đạt

Chữ Thịnh không phải là chữ kiêng, kỵ húy của nhà Nguyễn. Vậy tại sao dân Nam Kỳ biến âm chữ thịnh thành chữ thạnh?

Võ Khánh Tuyên - Tếu

 

Chắc hẳn thời đi học ai cũng từng gặp chuyện: Thầy Cô giáo lỡ viết sai/viết lộn gì đó trên bảng, học sinh phát hiện được.

Thế là Thầy Cô mới cười cười nửa đùa nửa thiệt: Tui cố ý sai để  thử coi mấy em có thấy điểm sai hay không đó mà. Ahihi...đồ ngốc! Gần như ai cũng biết là Thầy Cô giỡn....

Chơi Facebook cũng zị á. Gặp mấy tay KOL - nhất là có tick xanh, khi hồ đồ viết status mạt sát người khác, bị dân chơi phản ứng lại....thì sẽ có hai kiểu biến bại thành thắng:

Phan Mạnh Tường - Tư cách thế này mà là nhà báo ?

 

Mỗi địa phương có thế mạnh ẩm thực riêng. Nói như gã nhà báo, KOL này thì cháo lươn Vinh chấp cả Hà Nội.

Vấn đề đáng bàn ở đây là với tư cách một nhà báo có nên đăng tut phân biệt thế này không ?

Bao năm đói rã họng nhai bo bo trợn mắt, bây giờ có tí tiền vội ngồi bàn ẩm thực.

Nguyễn Đình Bổn - Chúng tôi đã từng yêu Hà Nội

Tôi tin rằng những người miền Nam lứa tuổi sinh từ 5x, 6x đều đã từng yêu Hà Nội khi học tại nhà trường và đọc văn chương những người gốc Bắc.

Hà Nội trong văn Thạch Lam rất nhân bản và hiền lành. Hà Nội trong Vũ Bằng, Khái Hưng, Huy Cận, Thâm Tâm, Tô Hoài... hồn hậu và lãng mạn, Hà Nội, Hà Nam trong hồi tưởng Duyên Anh tràn đầy kỷ niệm yêu thương.

Và do văn chương miền Nam không phân biệt chính trị, Hà Nội trong thơ Quang Dũng thật hào sảng.

Tạ Duy Anh - Hồi ký Lý Quang Diệu

 

Sau nhiều gián đoạn vì công việc và vì những cuốn sách khác, cuối cùng tôi cũng đã đọc xong hai tập hồi ký dày gần 1.600 trang sách khổ to của ông Lý Quang Diệu.

Có rất nhiều điều để nói về cuốn hồi ký đồ sộ này, và chúng không chỉ cần phải có cảm hứng mà cần cả thời gian nữa.

Sau đây chỉ là vài tóm lược vắn tắt nhất về bộ sách.

Nguyễn Thông - Tết, lại nhớ xuân Mậu Thân (2)

Như thường lệ, đón xuân Mậu Thân 1968, với trọng trách chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, quốc gia ở miền Bắc (còn nửa kia là miền Nam từ vĩ tuyến 17 trở vào, cũng là một nước độc lập tự chủ, có tên Việt Nam Cộng Hòa), cụ Hồ lại chúc Tết.

Như đã nói, ông cụ chúc Tết bằng thơ, dù thơ không hay. Cần gì hay, cốt yếu là truyền đạt được mệnh lệnh, mục đích, chỉ tiêu để dân chúng, chiến sĩ thực hiện. Hầu như bài nào cũng vậy.

Cho tới nay, cụ qua đời đã gần 55 năm nhưng chưa thấy nghiên cứu sinh nào làm luận án tiến sĩ về thơ chúc Tết của cụ Hồ, tinh dững lạc sang đề tài cầu lông, bóng bàn, hoạt động của hội phụ nữ… Tôi mà là giám đốc học viện quốc gia nào đó, tôi cho 5 - 7 người đồng loạt làm đề tài này luôn, đặc cách thành công luôn, khỏi cần người hướng dẫn, tổ chức bảo vệ.

Chương trình phát thanh RFI ngày 13.02.2024

 

Phúc Lai - Vài gạch đầu dòng về cuộc xâm lược Ukraine của Nga Putox ngày 12/02/2024

1. Lực lượng phòng thủ lãnh thổ của Ukraine là gì?

Năm 2014 Lực lượng vũ trang Ukraine hứng chịu một loạt thất bại; việc Nga sáp nhập Crimea đã dẫn đến việc phần lớn binh lính Ukraine ở đây đầu hàng mà không kháng cự hoặc đào tẩu sang Nga.

Trong giai đoạn đầu của cuộc chiến ở Donbas, quân đội Ukraine đã gặp một số thất bại trước lực lượng ly khai thân Nga, vì họ không được chuẩn bị kỹ càng, trang bị kém, thiếu tính chuyên nghiệp, tinh thần chiến đấu và năng lực thiếu trầm trọng ở các cấp, từ thấp lên tận chỉ huy cấp cao.

Khi tình hình Donbas xấu đi, nhiều thường dân bắt đầu thành lập các nhóm dân quân tình nguyện và bán quân sự để chống lại quân ly khai, được gọi là “Tiểu đoàn tình nguyện.” Bộ Quốc phòng Ukraine bắt đầu tổ chức và huy động một số đơn vị này về nằm dưới sự chỉ huy của họ với tư cách là các Tiểu đoàn phòng thủ lãnh thổ. Trong giai đoạn đó, các Tiểu đoàn Phòng thủ Lãnh thổ và các Tiểu đoàn Tình nguyện khác được ghi nhận là đã giữ vững phòng tuyến chống lại các lực lượng ly khai và cho phép quân đội Ukraine tái tổ chức và huy động.

Huỳnh Ngọc Chênh - Người Việt có dửng dưng ?

Đầu năm đọc bài của giáo sư Nguyễn Hưng Quốc (Úc) nói về sự dửng dưng của người Việt. Ông trích lời một giáo sư Mỹ cho rằng đối lập với cái tốt không phải là cái xấu mà là sự dửng dưng vô cảm của mọi người.

Rồi ông vận dụng vào người Việt để nói rằng nguy cơ của đất nước không phải là độc tài, lạc hậu, ngoại xâm mà chính là sự dửng dưng vô cảm của người Việt về những vấn đề trên.

Tui đồng ý phần nào với nhận định trên của giáo sư Nguyễn Hưng Quốc, tôi bất giác suy nghĩ: Số đông người Việt hiện nay quan tâm đến điều gì mà dửng dưng với những vấn đề sống còn của đất nước và dân tộc?

Lê Xuân Nghĩa - Con trùng trục!

 

Điện Kremlin yêu cầu Armenia không bắt giữ Putin theo lệnh của The Hague.

Các nhà chức trách Nga hy vọng sẽ đạt được thỏa thuận với Armenia về các đảm bảo cho Tổng thống Nga Vladimir Putin, liên quan đến việc Yerevan gia nhập Tòa án Hình sự Quốc tế ở The Hague - phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết hôm thứ Hai.

"Tất nhiên, điều rất quan trọng là phải có được sự đảm bảo nhất định từ các đối tác Armenia của chúng tôi ở đây," Peskov nói.

Lưu Trọng Văn - Gạo nào ngon nhất thế giới ?

 

1. Hôm qua gã lọt vào một quán cơm bình dân. Cơm nhạt thếch lại mạnh hạt nào hạt nấy rã rời trôi vào miệng. Một ông khách sửng cồ với bà chủ quán:

- Sao gạo dở vậy? Nuốt không trôi.

Bà chủ bảo:

- Gạo Việt Nam ngon nhất thế giới mà ông còn chê à?

- Gạo Việt Nam có nhiều loại, cũng như người Việt có con tốt, thằng xấu sao lại nói người Việt là tốt nhất thế giới được?

Jimmy Nguyen Nguyen - Mồng 2 đi chùa

 

Như tục lệ, ngày mồng 2 là bà con đi thăm các chùa, nhiều chừng nào tốt chừng ấy, Tết năm nay rơi trúng ngày cuối tuần nên thật trọn vẹn.

Ờ ! đến chùa để sám hối, để tưởng nhớ người đã mất, để cầu nguyện cho một tương lai...Nhưng cái chính là để... chụp hình. Tui cũng là "nhiếp ảnh gia" có hạng. Đổ tiền mua máy và ống kính khá nhiều. Máy mắc tiền, mua là nghèo, chụp vẫn thua iPhone hay Samsung. Giờ bỏ hết, xách điện thoại cho nhẹ nhàng.

Đi chụp cho mấy nàng mình còn phải xách thêm "đạo cụ" như dù, các loại mũ nón...   Tiếc rằng "thợ chụp" kỳ này mắt không thấy đường, ra nắng là hoa mắt, bởi dzậy chụp mấy trăm tấm chỉ lấy được…mấy tấm.

Nguyễn Gia Việt - Mùng 3 Tết cúng gà và bánh tét

Hôm nay mùng 3 là ngày dân Nam Kỳ mần gà trống cúng Tết nhà, Tết vườn.

Mùng 3, nhà nào cũng có ít nhứt một đòn bánh tét có nếp dẻo thơm ngon. Dân Miền Nam nấu bánh tét vào đêm mùng 2 Tết đặng mùng 3 có bánh cúng. Người Lục Tỉnh mình có tục cúng gà luộc và sau đó xé phay ra trộn gỏi, không chặt gà ra miếng như người Bắc.

Mùng 3 là chánh thức hết Tết, các gia đình Nam Kỳ sẽ làm một mâm cơm tươm tất để cúng tiễn ông bà. Dân gian gọi là kiếu ông bà, kiếu là tiễn, từ đây không còn cúng cơm ngày hai bận nữa.

Hà Phan - Gà què ăn quẩn cối xay

Cơm mẹ nấu bao giờ cũng ngon nhất, không phải bởi hơn hẳn thiên hạ mà vì tình thâm và hoài niệm ngày cơ cực ấu thơ.

Hàng quán đầu ngõ chẳng nơi nào bằng, khi chúng ta chỉ quanh quẩn khu phố mình và trong đầu chỉ biết chưa nơi nào hơn!

Ẩm thực ngon hay dở, thưởng thức ra sao chủ yếu do thói quen và khẩu vị vùng miền. Phở Hà Nội cũng như bún bò Huế hay bún mắm Sài Gòn, bánh canh ngoài Trung... có thể ngon với những người yêu quý hương vị quê nhà. Nhưng đem đến nơi khác, với nhiều du khách thử vị thì chưa hẳn đã ưng ý. Chấp thì ok thôi, nhưng người ta có chấp mình không ?