Lưu Trọng Văn - Chuyện cuối năm

 

Mấy người bạn tới nhà gã chia tay năm 2020.

Lê Kiên Thành kể, trưa nay giỗ ông già vợ. Lúc còn sống ông bảo : Thành à, bố ước gì được chết vào 30 Tết để con cháu tụ hội đông vui. Vậy mà đúng 30 Tết ông chết thật.

Sau các chuyện thời trẻ cơ cực làm đủ các nghề kiếm sống, qua chuyện con cái kể về các ông già.

Gã kể cho Thành nghe một lần tại Matxcova, cha gã nhận cú điện thoại cụ Lê Duẩn lúc ấy cũng đang ở Mátxcova rủ gặp chuyện thơ văn. Cha gã đi. Khi trở về mặt buồn bực. Gã hỏi chuyện gì vậy cha ? Cha gã bảo, cãi nhau với ông Lê Duẩn vì ông Lê Duẩn chê Truyện Kiều.

Lê Kiên Thành thật thà kể : Đúng là ông già em không thích Truyện Kiều thật. Em hỏi, vì sao vậy ba ? Ông già em nói, ba thích Lục Vân Tiên hơn vì nó thuần Việt Nam mình hơn. Còn Truyện Kiều cụ Nguyễn Du lấy tích Tàu. Ba không thích.

Ha ha, trước đây gã cứ nghĩ ông Lê Duẩn chê Truyện Kiều vì như cụ Huỳnh Thúc Kháng coi Kiều là con... đĩ.

Vậy ra, gã nhầm.

Thôi thì cũng giải tỏa được một nghi... án của quá khứ.

Thế rồi chuyện cuối năm được Nguyễn Anh Tuấn, nhà sáng lập Vietnamnet, hiện là giám đốc Diễn đàn Toàn cầu Boston nơi hội tụ các chính khách trên thế giới, lái qua chuyện thời trẻ mê vào đảng thế nào. Thành kể, bà tham tán chính trị sứ quán Mỹ có hỏi Thành : Ông giải thích giúp tôi vì sao hiện giờ vẫn có bạn trẻ Việt Nam muốn vào đảng ? Thành đáp : Bà cứ hiểu như chuyện tín ngưỡng ấy mà. Họ thích vào đảng như ai đó thích vào Thiên Chúa hay Phật giáo ấy mà.

Lê Hiếu, kiến trúc sư, tác giả của con tàu Elisa đang đậu trên sông Sài Gòn nói : Chỉ khác người xin vào Thiên Chúa hay Phật giáo, vì có niềm tin và không có bất cứ động cơ vụ lợi nào.

Nguyễn Thọ, chuyên gia kỹ thuật truyền hình ở Cologne, Đức gật gù tán đồng ý kiến của Hiếu.

Thành kể, thời tôi xin vào đảng thì tôi tin thật.

Gã nói : Thời tôi cũng tin, có điều tôi bị đảng chê là chưa đủ phẩm chất, với lại không có ý thức tổ chức kỷ luật.

Thành nói : Có lần tôi hỏi thằng con trai tôi, con có muốn vào đảng không ? Nó tròn mắt nhìn tôi rồi hỏi lại, ba nghĩ là đảng của ông nội sẽ còn tồn tại mãi à ?

Gã nhớ, có lần đi biểu tình chống cộng sản Trung Quốc xâm chiếm Biển Đông, giáo sư Tương Lai bảo với gã, vừa thấy thằng cháu nội ông Lê Duẩn đi trong đoàn biểu tình.

Gã hỏi Lê Kiên Thành, thằng nhỏ ấy con ai ? Thành cười, con em, cái thằng hỏi em chuyện về sự tồn tại của đảng ấy.

LƯU TRỌNG VĂN 11.02.2021