Đào Hiếu - Hai mặt của “tự do”

 

Có một số người không thích ai nói trái ý mình. Họ muốn áp đặt người khác suy nghĩ giống mình, cảm nhận giống mình, phát biểu giống mình. Họ chỉ chơi với những ai đồng điệu và xa lánh kẻ nào “nghịch” với họ.

Tóm lại, họ không chấp nhận tự do tư tưởng, tự do thể hiện, tự do ngôn luận.

Loại người như thế vừa đáng ghét, vừa nguy hiểm, lại vừa buồn cười. Họ là kẻ thù của dân chủ, nhân quyền, kẻ thù của sự tiến bộ và sáng tạo.

Tuy nhiên, vấn đề TỰ DO, trên thực tế lại rất phức tạp, rất đa dạng và đôi khi khó hiểu.

Tự do ngôn luận hoàn toàn không có nghĩa là “muốn nói gì thì nói”, hoặc “phát biểu linh tinh”. Ví dụ như cha nội Thích Chân Quang từng nói: “Trung Quốc là anh, Việt Nam là em, vì vậy Lý Thường Kiệt đem quân đánh Trung Quốc là hỗn” … thì chẳng những chúng ta không chấp nhận mà còn muốn lấy giẻ rách nhét vô họng gã.

Trong gia đình cũng thế, nếu cô con gái muốn lấy một anh chàng giàu có nhưng dốt nát, ăn tục nói phét, đội trên đạp dưới, rượu chè bài bạc… thì chẳng những cha mẹ không chấp nhận thứ TỰ DO đó mà có khi còn phải đánh đòn.

Trong đời sống tinh thần cũng vậy. Nếu có người thích lên chùa cúng giải trừ sao hạn, gọi vong linh, cầu cơ, lên đồng… thì buộc lòng chúng ta phải bài trừ, ngăn cấm, thậm chí bắt nhốt.

Cho nên trong nhiều tình huống, chúng ta phải buộc kẻ khác nói năng, suy nghĩ, hành động giống mình.

Trong nhà trường, khi thầy giáo giảng bài, có nghĩa là vị sư phụ ấy chẳng những đang áp đặt kiến thức cho học sinh, mà còn buộc học sinh phải học thuộc lòng.

Dĩ nhiên kiến thức ấy phải đúng, phải có ích.

Và dĩ nhiên học sinh có quyền phản biện để có đáp án tốt nhất.

VẬY CÓ THỂ BỔ SUNG NHƯ VẦY:

-Chúng ta tôn trọng tự do ngôn luận, tự do tư tưởng, tự do thể hiện bản thân, nhưng với điều kiện đối tượng ấy phải có trình độ nhận thức cơ bản, có lòng yêu nước, yêu đồng loại, biết phân biệt phải quấy, liêm sỉ…

-Bất cứ ai không hội đủ những tiêu chí ấy thì đành phải buộc họ suy nghĩ, nói và hành động theo lẽ phải thôi. Và bạn nhớ thủ sẵn một miếng giẻ rách để khi cần thì tọng vô miệng cho nó gọn.

ĐÀO HIẾU 26/9/2019